‘Welkom’ (ronde 3)

Na vijf minuten in zijn strijd tegen Peter Holscher (die aan het eind van de avond met Jasper Seelemeijer als nieuwe koploper zal worden begroet) staat Piet Reus op en loopt naar wedstrijdleider Nico Weel. ,,Welkom in Nederland’’, zegt hij, handenschuddend.
Nico is weer terug van een wintersportvakantie in Oostenrijk. Geen lange latten voor hem, maar lange partijen. Hij slaat een rondje van het West-Fries kampioenschap over om deel te nemen aan het zeventiende Lienz Open. Met Rik Slaman, ook een bekende WFK-ganger, vertegenwoordigt hij in het Alpenplaatsje de West-Friese eer. In een veld van 150 schakers wordt Rik 62e (vijf uit negen) en Nico 117e (drieënhalf punt).
Rond Valentijnsdag – ,,Lief zijn voor elkaar’’, mailt de wedstrijdleider nog aan de zestien deelnemers voor aanvang van de tweede ronde – kijkt de Groenezesser in Oostenrijk naar schaakstukken en treft vooral opponenten met ratings van in de 1800 en 1900. Geen tegenstanders met een grootmeester- of meestertitel, wel drie met een dokterstitel. Nico had een iets hogere score verwacht, maar verdient met zijn optreden in de RGO Arena wel een FIDE-rating.
De derde ronde van het West-Fries kampioenschap heeft plaats in dorpshuis Centrum in Andijk. Aan duidelijkheid geen gebrek, want lopend langs de garderobe valt meteen een schoolbord met ‘Schaken in de gymzaal’ en een pijl naar links op. De gymzaal is inderdaad een uitstekende plek voor hersengymnastiek. Ook de clubpartijen van gastheer Schaaklust worden in deze ruimte gespeeld.
Piet Reus is niet de eerste Andijker met een welkomgebaar. H. van der Holst komt er ook mee, maar dan in de vorm van een eindspelstudie in het Tijdschrift van den Koninklijken Nederlandschen Schaakbond van augustus 1936. De studie krijgt als titel ‘Welkom’ (er is ook een ‘Afscheid’), wordt opgedragen aan C.J. de Feijter, de redacteur van de eindspelstudierubriek en ziet er prachtig uit. Wit (aan zet) heeft zijn koning op e2 en twee lichte stukken: een loper op g1 en een paard op f7. De zwarte koning staat op g3, vlakbij zijn twee vrijpionnen: op f4 en h3. Wit wint en kan dat op twee manieren, maar wel met hetzelfde idee, doen.
Het oplossen van eindspelstudies en probleemstellingen is voor de Tweede Wereldoorlog een geliefde bezigheid en menig West-Fries houdt zich ermee bezig. Ook Van der Holst, die bovendien een bekend componist van probleemstellingen is. Op internet zijn enkele discussies te lezen over de zogeheten ‘Taxi-Studie’, onder anderen op de website van de Duitser Siegfried Hornecker (sh-kunstschach.eu). Het verhaal gaat dat Max Euwe eens een taxi aanhoudt en naast een andere passagier komt te zitten. Die man herkent Nederlands enige schaakwereldkampioen en legt hem een probleemstelling voor. Hij noemt echter zijn naam niet en blijft tot op heden onbekend, maar gezien het repertoire van de Andijkse schaakprobleemcomponist zou het Van der Holst kunnen zijn geweest. Maar wat doet een Andijker zo ver van zijn woonplaats in een taxi? Tijdens een bezoek aan het Westfries Archief zie ik in het Dagblad voor Noord-Holland van 29 september 1942 het bericht dat een H. van der Holst uit Andijk in Eindhoven is geslaagd voor het diploma radio-technicus. Het zou om dezelfde persoon kunnen gaan.
Van der Holst is overigens een veelzijdig schaker. Ik heb van hem twee correspondentiepartijen uit 1937 kunnen vinden en een jaar eerder is hij in café De Hoop in Andijk-West hoofdrolspeler in een simultaanwedstrijd van de pas opgerichte schaakclub De Toren. Aan zeventien borden wint de solist negen partijen, behaalt vier remises (D. Kieft, Jb. Mantel, A. Prikkel en P. de Vries) en verliest vier keer (D. van Beek, P. Bootsman, T. van den Braber en Jb. Tensen). In diverse tijdschriften en kranten verschijnen probleemstellingen van hem.
Maar op deze maandagavond zijn er andere problemen. Als bij Ton van Dijk in Blokker wordt aangebeld en een auto vol met clubgenoten van Caïssa-Eenhoorn staat te wachten, verschijnt hij in atletiekkleding bij de voordeur. Ton wil zijn conditie op peil houden met een flink rondje hardlopen. Snel is duidelijk dat er toch echt een avondje nadenken op het programma staat. De atleet rent naar boven om schaakkleding aan te trekken. En ruim op tijd arriveert het gezelschap in Andijk.
Voordat we overgaan naar de partijen van de derde ronde voor de liefhebbers nog even de oplossingen van de ‘Welkom’-studie van H. van der Holst. Oplossing 1: 1. Lh2+ Kxh2 2. Kf2 Kh1 3. Pe5 Kh2 4. Pg4+ Kh1 5. Kf1 f3 6. Kf2 h2 7. Kf1 f2 8. Pxf2#. Oplossing 2: 1. Lh2+ Kg2 2. Pe5 Kxh2 3. Kf2 Kh1 4. Pg4 f3 5. Kf1 f2 6. Pxf2+ Kh2 7. Pe4 Kh1 8. Kf2 Kh2 9. Pd2 Kh1 10. Pf1 h2 11. Pg3#.

Piet Reus – Peter Holscher 0-1
Net als een jaar geleden zitten Piet Reus en Peter Holscher weer tegenover elkaar. Toen, met verwisselde kleuren, in de eerste ronde. Peter was als eerste geplaatst en liet zich niet verrassen. Na twee ronden dit seizoen staat Piet bovenaan. In Andijk komt de koploper uit Andijk.
Aan het einde van de avond zijn de rollen toch weer omgedraaid. Wit lijkt met meer vooruitgeschoven pionnen een licht initiatief te nemen, maar de oud-kampioen bouwt de partij uitstekend op. Hij heeft lang gerokeerd en slaat, op het moment dat de Schaaklust-routinier de zwarte koningsstelling wil bestoken, in het centrum toe. Daar wint Peter een pion en niet veel later ook de h4-pion. Zijn overgebleven stukken werken prima samen om een superieure aanval op te zetten. Die met mat eindigt.
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 c6 4. f4 Da5 5. Ld3 Lg4 6. Pf3 Pbd7 7. 0-0 e5 8. Le3 Le7 9. Dd2 Lxf3 10. Txf3 Pg4 11. Pe2 Dc7 12. f5 Pxe3 13. Dxe3 h6 14. c3 Lf6 15. Kh1 0-0-0 16. b4 The8 17. a4 d5 18. b5 dxe4 19. Lxe4 Lg5 20. Df2 cxb5 21. axb5 Db6 22. c4 exd4 23. Ld3 Pc5 24. Ta3 Te3 25. h4 Txf3 26. Dxf3 Lxh4 27. Pf4 Pxd3 28. Dxd3 Te8 29. Pd5 Te1+ 30. Kh2 Dd6+ 31. g3 Kb8 32. Kg2 Ld8 33. Ta2 De5 34. Td2 Lg5 35. Ta2 h5 36. Da3 De4+ 37. Kh3 Th1+ 38. Th2 Dxf5+ 39. Kg2 Df1#.

Jasper Seelemeijer – Lourens van Veelen 1-0
Jasper Seelemeijer en Lourens van Veelen gaan echt op herhaling. Vorig jaar in de vierde ronde won Jasper in een spectaculaire partij met wit, nu kan hij opnieuw een punt aan zijn totaal toevoegen.
Ze maken nu het andere uiterste mee. Niets spektakel. In de Nimzo-Indische opening valt wit met zijn zevende zet een paard op c6 (en verdediger van een loper op b4) aan. Lourens kent de theorie als geen ander, maar die grote hoeveelheid kennis blokkeert. Na 8. Lxc3 is er niets aan de hand, hij speelt echter 8. Pe7. Jasper kan met zijn slotzet – dameschaak op a4 – de loper winnen en meteen is het uit. Stukverlies. ,,Dit is niet leuk voor mij en dit is niet leuk voor mijn tegenstander’’, stelt de pechvogel. ,,Je komt niet voor zeven zetten naar Andijk. Jammer.’’
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Dc2 Pc6 5. Pf3 d6 6. Ld2 e5 7. d5 Pe7 8. Da4+.

Peter van der Schee – Bas Dudink ½-½
Het langst aan tafel zitten Peter van der Schee en Bas Dudink. Bijzonder is dat dezelfde partij (Peter weer met wit) ook op 6 februari 2012 in Andijk werd gespeeld. Die stond aanvankelijk voor de eerste ronde op het programma, maar werd verplaatst naar een latere datum en op de clubavond van Schaaklust afgewerkt. De twee schreven toen historie door na 33 zetten nog alles op het bord te hebben.
Bas won, maar moet zijn opponent nu een halve revanche toestaan. Peter kiest in tegenstelling tot een jaar geleden voor een Siciliaan, waarin zwart gaandeweg een iets betere en aanvallender pionnenstructuur krijgt. De e-lijn valt open en na een ruil van het zwaarste materiaal oogt de stelling iets voordeliger voor wit. Tussen veertien pionnen lijken zijn paarden met één loper sterker dan het zwarte loperpaar met paard. In een langdurig tactisch/positioneel gevecht overschrijden de twee de remisegrenzen niet.
1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. f4 e6 4. Lb5 Pge7 5. Pf3 a6 6. Lxc6 Pxc6 7. 0-0 b5 8. d3 Le7 9. Le3 0-0 10. De1 d5 11. exd5 exd5 12. d4 Lf6 13. Df2 c4 14. Pe5 Pe7 15. h3 g6 16. g4 Lg7 17. Pe2 f6 18. Pf3 Pc6 19. c3 Ta7 20. Pg3 Te7 21. Tae1 Tfe8 22. Ld2 Txe1 23. Txe1 Txe1+ 24. Dxe1 De7 25. Dxe7 Pxe7 26. Kg2 h6 27. Ph4 Kf7 28. f5 g5 29. Pf3 Lb7 30. Pe1 Pc8 31. Pc2 Lf8 32. Pe3 Ld6 33. Pef1 Pe7 34. Kf3 Pc6 35. a3 a5 36. Pe2 a4 37. Le3 Pa5 38. Pc1 Pb3 39. Pxb3 cxb3 40. Lc1 Ke7 41. Ke2 Kd7 42. Kf3 Kc6 43. Ke2 La6 44. Kf2 Lc8 45. Pg3 Le7 46. Kf3 Kd6 47. Ph1 h5 48. Pf2 h4 49. Pd3 Kc6 50. Pf2 Ld6 51. Pd3 Lb7 52. Pb4+ Kd7 53. Pd3 Lg3 54. Pc5+ Kc8 55. Pd3 Kc7.

Wilko van der Gracht – Jaap Gorter 1-0
Het wordt, in eigen huis, geen succesvolle avond voor de Schaaklust-vertegenwoordiging. Ook Jaap Gorter delft het onderspit.
Er zijn door tal van schakers hele discussies gevoerd of de dame de b2/b7-pion dan wel de g2/g7-pion moet slaan. Jaap durft het – op b2 – aan, maar tegen Wilko van der Gracht gaat dat ten koste van zijn ontwikkeling. Wit zoekt meteen de aanval op de koningsvleugel. Na vijftien zetten zijn de drie zwarte stukken op a7, b8 en c8 nog niet van hun plaats geweest, terwijl Wilko het half openen van de g-lijn heeft geforceerd en daarop druk uitoefent. Hij wint de pion terug en, erger (voor zwart), profiteert van het feit dat Jaaps stukken niet goed kunnen samenwerken om de verdediging op niveau te houden. Met een sterk loperpaar op de achtergrond en een oprukkende f-pion rondt wit de aanval op fraaie wijze af.
1. d4 d6 2. e4 g6 3. Pc3 Lg7 4. f4 e6 5. Pf3 c6 6. Ld3 Pe7 7. Le3 Db6 8. Dd2 Dxb2 9. Tb1 Da3 10. 0-0 0-0 11. g4 f5 12. gxf5 exf5 13. Pg5 d5 14. e5 h6 15. Pf3 Da5 16. Dg2 Pa6 17. Pe2 b5 18. Kh1 Le6 19. Ph4 Kh7 20. Pxg6 Tf7 21. Pxe7 Txe7 22. Tg1 Tf8 23. Dg6+ Kh8 24. Pg3 Lf7 25. Dxf5 Lg8 26. Dh3 Dd8 27. f5 Tff7 28. f6 Lxf6 29. exf6 Txf6 30. Lxh6 Le6 31. Dh4.

Rob van den Heuvel – Ton van Dijk 0-1
Titelverdediger Rob van den Heuvel lijdt na twee remises zijn eerste nederlaag. Om op dezelfde score als in de succesvolle vorige editie uit te komen moet hij de overige vier partijen winnen. Maar zijn rol is zeker nog niet uitgespeeld, want de achterstand op de derde plaats bedraagt slechts één punt.
Tegen Ton van Dijk gaat het lang gelijk op. Beide spelers nemen er de tijd voor; na zestien van de 36 zetten heeft Ton nog dertien minuten en elf seconden over. De damevleugel is de arena. Wit komt in het nadeel na 19. … cxd4, waarmee zwart de diagonaal van zijn loper op f8 naar een Heerhugowaardse toren op a3 opent. Rob steekt op zijn beurt veel tijd in het zoeken naar het juiste antwoord. Voor de laatste zestien zetten op weg naar de eerste tijdcontrole heeft wit ruim elf minuten en zwart een minuutje minder.
De partij krijgt een abrupt einde. Om de kwaliteit niet verliezen moet Rob zijn toren op a3 spelen en die wil hij op de a-lijn houden. Het biedt Ton de kans om een paardvork op die toren en de dame te plaatsen. In het daaropvolgende strijdgewoel op de a-lijn verliest wit een toren. Het laten promoveren van de b-pion levert geen compensatie op, daar zwart met 24. … Ta1+ een mat op korte termijn heeft.
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. Lf4 c6 5. e3 Lg7 6. Db3 0-0 7. Pf3 e6 8. a4 Db6 9. Ta3 Pbd7 10. Da2 a5 11. Le2 Da7 12. 0-0 b6 13. Tb1 La6 14. b4 axb4 15. Txb4 Tfc8 16. Tb1 c5 17. Pb5 Lxb5 18. Txb5 Lf8 19. a5 cxd4 20. Ta4 Pe4 21. exd4 Pc3 22. axb6 Dxa4 23. Dxa4 Txa4 24. b7 Ta1+.

Ronald Ritsema – Andrew Weltevreden 1-0
Wat kunnen we dit kampioenschap allemaal verwachten? Ronald Ritsema verslaat Andrew Weltevreden en dat is geen verrassing. Wel dat het een heel lange zit wordt en dat zwart lang prima tegenstand biedt.
Andrew heeft zich op het Catalaans uitstekend voorbereid. Na zo’n twintig zetten neemt hij het initiatief en zet de koningsvleugel enigszins onder druk. Ronald antwoordt met aanvallende zetten en krijgt na dameruil een betere controle over de stelling. Als de achtergebleven pion op c7 een doelwit wordt, sluit zwart met 31. … Pc4 de half open c-lijn. Hij kan via paard/loperruil een pion winnen, maar kiest voor een centrale positie van het paard.
In het eindspel van twee torens elk, lopers van gelijke kleur en vijf pionnen is Ronald de beste. Op de flank waar hij een pion minder heeft, kiest wit voor de aanval. De zwartspeler maakt te laat zijn koning actief. Hij verliest zijn b-pion en komt in een zwaar nadelige eindstelling terecht. Wit kan in een toreneindspel toewerken naar promotie van zijn b-pion of de pionnen op de andere flank opruimen. Tegen middernacht wil Andrew daar niet op wachten.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. g3 Pf6 4. Lg2 dxc4 5. Pf3 Le7 6. 0-0 0-0 7. Dc2 a6 8. Dxc4 b5 9. Dc2 Lb7 10. Ld2 Le4 11. Dc1 Pbd7 12. La5 Tc8 13. Pbd2 La8 14. Dc2 De8 15. b4 Pd5 16. a3 f5 17. Tac1 Dh5 18. Tfe1 P5f6 19. Dd3 Ld6 20. Ph4 Lxg2 21. Pxg2 Pg4 22. Pf1 e5 23. f3 Pgf6 24. dxe5 Pxe5 25. Db3+ Kh8 26. Pf4 Df7 27. Dxf7 Txf7 28. Pe3 g6 29. Ted1 Te8 30. Ped5 Pxd5 31. Pxd5 Pc4 32. a4 Pe3 33. Pxe3 Txe3 34. axb5 axb5 35. Tc2 Tfe7 36. Kf1 Tb3 37. Td5 Te5 38. Txe5 Lxe5 39. Tc5 Tb1+ 40. Kg2 Ld6 41. Txb5 Tb2 42. Kf1 Kg7 43. Tb7 Tb1+ 44. Kf2 Kg8 45. Ke3 h5 46. Kd3 Kf8 47. b5 Ke8 48. Kc2.

Vasco Metten – Fred Avis ½-½
Vasco Metten en Fred Avis wachten nog op hun eerste partijzege, maar doen er in de derde ronde alles aan om die te realiseren. Al snel zijn de contouren van een aantrekkelijke strijd zichtbaar. Open c- en d-lijn, Horowitz-lopers (lopers op naast elkaar liggende diagonalen) op de achtergrond.
Als wit met een paardzet een toren op c8 aanvalt, wil zwart een paard op f3 offeren. Zijn witveldige loper staat sterk op de diagonaal naar h1 en zijn dame lonkt naar een half open g-lijn. Vasco staat dat niet toe en krijgt na dameruil licht voordeel, als hij Fred kan opzadelen met een triplepion op de f-lijn. Lichte stukken worden ook geruild en dan blijkt de partij toch op remise af te stevenen. Wit heeft in het eindspel met vier pionnen elk een paard, zwart een loper. Het wordt heel even spannend, als de KTV-speler er een circuspaard van wil maken door van a4 naar c6 (is verliezend) of naar b3 (kan reglementair niet) wil springen uiteindelijk voor het veilige veld c3 kiest.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Pf6 4. Pf3 c6 5. e3 Pbd7 6. Ld3 dxc4 7. Lxc4 b5 8. Le2 Lb7 9. 0-0 a6 10. Ld2 c5 11. dxc5 Lxc5 12. Tc1 0-0 13. a3 e5 14. b4 La7 15. Dc2 e4 16. Pd4 Pe5 17. Tfd1 Tc8 18. Le1 Db6 19. Pf5 De6 20. Pd6 Pf3+ 21. Lxf3 exf3 22. Df5 Dxf5 23. Pxf5 Tc7 24. Pe4 Txc1 25. Pxf6+ gxf6 26. Txc1 Lb8 27. Lc3 Le5 28. Lxe5 fxe5 29. Pd6 La8 30. gxf3 Lxf3 31. Kf1 f5 32. Tc8 Txc8 33. Pxc8 Kf7 34. Pb6 Ke6 35. a4 bxa4 36. Pxa4 Kd6 37. Pc3.

Alex Brouwer – Jos Vlaar 1-0
Van de nul af, dat is het doel voor Alex Brouwer en Jos Vlaar. De KTV’er slaagt als enige in zijn missie. In de qua zetten korte partij gaat het lang gelijk op. Na zestien zetten zijn enkele lichte stukken en een pionnetje van het bord, als zwart zich verslikt in een beoogde dameruil. Wit slaat met een paard de collega op c6 en kijkt de zwarte dame aan. Even daarvoor heeft Jos met een gewone paardzet de witte vorstin aangevallen en slaat die ook. Alex kan echter met zijn ‘paard maal dame’ ook schaak geven, waardoor de ruil Heerhugowaardse stukverlies betekent. En daar staat voor de Attaqueerder geen enkele compensatie tegenover.
1. e4 e5 2. Pf3 d6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 Le7 6. Lc4 0-0 7. Lb3 a6 8. a4 Pbd7 9. 0-0 Pc5 10. Te1 Pxb3 11. Pxb3 Te8 12. Lg5 Ld7 13. Dd3 Lc6 14. f3 Pd7 15. Lxe7 Dxe7 16. Pd4 Pe5 17. Pxc6 Pxd3 18. Pxe7+.

Romantiek en schaken hand in hand in Abbekerk (ronde 2)

Na de vier remises in acht partijen uit de eerste ronde van het West-Fries kampioenschap vallen er op de tweede avond meer beslissingen. In ’t Bonte Paard in Abbekerk staan zes winnaars op.
Dat doet denken aan de bloeitijd van het romantische schaken: de negentiende eeuw. Aan Adolf Anderssen en Paul Morphy om een paar bekende liefhebbers van die speelstijl te noemen. We denken aan partijen met al dan niet kansrijke combinaties en offers. Aan het Evans-gambiet en spelen om te aanvallen. Dus veel winnaars en weinig remises.
Maar we zijn in Abbekerk en dan denken we ook aan ene T.S. De Schager Courant is in de negentiende eeuw, in 1866 om precies te zijn, met een schaakrubriek begonnen: ‘Schaakspel-opgaaf’. Nummer 14, van 12 april, heeft het volgende eindspel: wit: Kb6, Pd6, Pf3; zwart: Kb8, h3. De opgave luidt: wit speelt en geeft in vier zetten mat. De oplossing is overigens niet moeilijk te vinden, maar we zijn nu 147 jaar verder en de kennis van het schaakspel is ondertussen flink toegenomen. Een van de inzenders met de juiste zettenvolgorde (1. Pd4 h2, 2. Pc6+ Ka8, 3. Pb5 h1D, 4. Pc7#) is T.S. uit Abbekerk. Namen werden in die tijd zelden of nooit voluit vermeld; alleen initialen. Maar er werd dus toen al in Abbekerk geschaakt.
De Pionier fungeert voor de tweede ronde als gastvereniging en heeft met ’t Bonte Paard, een mooie naam toch voor een schaaklocatie, een schitterend onderkomen. Opgericht in 1989 en eerder spelend in Midwoud en Benningbroek huist de club alweer een aantal jaren in het sfeervolle café. Maar De Pionier is deze avond het slachtoffer van de romantiek. Want de tweede ronde van het West-Fries kampioenschap staat gepland op 14 februari: Valentijnsdag.
Het vaste deel in het café voor de donderdagavondse schaakpartijen is veranderd in een gezellige eethoek. Rozen op de tafels, kleine vuurkorven met kaarsjes erin, sfeerverlichting. Een ideale plek voor een Valentijnsdiner. Er lijken ook minder leden van de damesbiljartclub aanwezig te zijn. Wellicht dat her en der in een Abbekerkse keuken Valentijn heeft gekookt.
Voor het schaken wijkt De Pionier uit naar dezelfde aparte zaal als vorig seizoen. Nu met verwarming en dat is maar goed ook, want naast de lange tafel met de zestien WFK-deelnemers staan twee prachtige palmboomachtige planten van een paar meter hoog en die kunnen natuurlijk geen koude temperatuur gebruiken. Naast de acht partijen staat ook een ronde van de clubcompetitie op het programma en twaalf Pioniers strijden net zo hard om het punt.
Alle WFK-gangers verdienen overigens lof voor hun komst naar het pittoreske dorp. In de middaguren is het gaan sneeuwen en het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut kondigt allerlei kleuralarmen af. Het kan glad zijn, het kan zelfs ijzelen. Gelukkig valt het in West-Friesland redelijk mee en zijn de zestien toppers rond de klok van acht uur aanwezig. Het wordt tijd om alle partijen langs te lopen.
Maar eerst melden we nog geen grap. Op 1 april (tweede paasdag) is De Pionier opnieuw gastheer voor het befaamde Anders dan Anders-toernooi. Ook dan mogen wij, schaakliefhebbers, niet ontbreken.

Lourens van Veelen – Peter van der Schee ½-½
De eerste ronde heeft vier winnaars opgeleverd en op basis van de ratinglijst van 1 februari is Lourens van Veelen de eerste koploper. Hij neemt het op tegen de nummer drie van de WFK-ranglijst: oud-kampioen Peter van der Schee. Wit heeft regelmatig Engels gespeeld, maar koos voor zijn slotpartij in 2012 – tegen Andrew Weltevreden – voor het Milner-Barry-gambiet en kiest nu voor een Gesloten Siciliaan.
Na veertien zetten zijn in totaal vier lichte stukken geruild en krijgt de stelling een wat meer open karakter, al heeft Peter vijf van de acht pionnen op de zesde rij gemetseld en vormen die een stevige muur voor de niet gerokeerde koning. Hij laat zich niet verlokken tot het creëren van een triplepion op de witte damevleugel. De diagonaal a8-h1 oogt aantrekkelijk voor zwarts dameloper, maar de ranglijstaanvoerder sluit die met een paard en daarop tekenen de twee de vrede.
1. e4 c5 2. Pc3 g6 3. f4 d6 4. Pf3 Lg7 5. Lc4 e6 6. 0-0 a6 7. a4 b6 8. d3 Pe7 9. De1 Pbc6 10. Lb3 Pa5 11. Lc4 Pxc4 12. dxc4 Pc6 13. f5 Pe5 14. Pxe5 Lxe5 15. Lh6 De7 16. Td1 Ld7 17. Df2 f6 18. Le3 gxf5 19. exf5 Tg8 20. Df3 Tc8 21. fxe6 Lxe6 22. Pd5.

Andrew Weltevreden – Piet Reus 0-1
Andrew Weltevreden en Piet Reus beginnen eveneens met de maximale score aan hun tweede partij, waarin een andere Siciliaan (de Draak) wordt gespeeld. Wit heeft in eerste instantie een lichte ontwikkelingsvoorsprong en posteert een toren op de half open e-lijn. Zwarts stille zet 20. … La8 blijkt aan het einde van de avond van grote waarde, maar de loper kijkt nu wat passief van grote afstand toe.
Met de dame op b7 zorgt zwart wel voor wat druk op de lange diagonaal. Andrew kan dat probleem oplossen door zijn d5-pion optimaal te verdedigen en Piet besluit uit een ander vaatje te tappen. Hij verlegt het accent naar de koningsvleugel, waar de f-lijn half open komt te liggen met de witte f2-pion als teer punt. De drie zwaarste Andijker stukken nemen plaats op de f-lijn en wits pion wordt geblokkeerd. Wit probeert herhaling van zetten te forceren, maar zijn opponent heeft een winstplan klaar liggen: de kwaliteit offeren om de diagonaal a8-h1 open te breken. Dat laatste gebeurt en dan is het ook meteen uit.
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 g6 6. g3 Lg7 7. Lg2 0-0 8. 0-0 a6 9. Pd5 Pxd5 10. exd5 Pd7 11. Te1 Pf6 12. c3 Dc7 13. h3 Te8 14. Db3 Pd7 15. Da4 Tb8 16. Lf4 b5 17. Dd1 Lb7 18. Dd2 Pf6 19. Pc2 Tbd8 20. Tad1 La8 21. Te2 Db7 22. g4 e5 23. Lh6 Tc8 24. Lxg7 Kxg7 25. Pe3 Dc7 26. Lf3 Dd8 27. Kh2 De7 28. g5 Pd7 29. Pg4 f5 30. gxf6+ Pxf6 31. Pxf6 Dxf6 32. Lg4 Tc4 33. Tf1 Tf8 34. Le6 Df3 35. De3 Df6 36. Dg3 Tf4 37. Tc2 Tf3 38. Dg4 Tf4 39. Dg3 Tf3 40. Dg4 h5 41. Dg2 Df4+ 42. Kh1 Tf6 43. Lc8 Lxd5.

Bas Dudink – Ronald Ritsema 1-0
Bas Dudink gaat weer op herhaling. Een jaar geleden speelde hij in de tweede en derde ronde tegen Peter Holscher en Ronald Ritsema en beide clubgenoten zijn nu zijn eerste twee opponenten. Het wordt niet helemaal een déjà vu, want tegenover de twee remises van 2012 kan hij nu anderhalf punt stellen.
Wit speelt het Panno-systeem van het Konings-Indisch, vernoemd naar de Argentijnse grootmeester Óscar Panno. Hij neemt het centrum in bezit en de half open c-lijn. Zwart raakt echter op materiële achterstand, als hij het damepaard naar d4 verplaatst. Dat veld wordt tweemaal verdedigd en drie keer aangevallen, waarmee Bas een pion voor komt. Ronald verdubbelt zijn torens op de f-lijn, maar wits verdediging is solide en de twee centrumpionnen vormen een vervelende hindernis voor de samenwerking van de zwarte stukken.
Het lukt zwart ook niet van een gepende dame te profiteren. Wit speelt zich met een schaakzet uit de penning en wint een stuk. En niet veel later de partij en heeft Bas zijn revanche voor de nederlaag op 15 januari in de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn.
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. f3 0-0 6. Pge2 Pc6 7. Le3 a6 8. Dd2 Tb8 9. Tc1 Ld7 10. Pd1 b5 11. c5 dxc5 12. Txc5 Pe8 13. g3 e5 14. Pf2 De7 15. d5 Pd4 16. Pxd4 exd4 17. Lxd4 f5 18. Lg2 fxe4 19. fxe4 Lxd4 20. Dxd4 Tb6 21. 0–0 Tbf6 22. Tcc1 Dg7 23. e5 Tf5 24. Pd3 Txf1+ 25. Txf1 Lf5 26. Pc5 Pd6 27. g4 Lc8 28. Txf8+ Kxf8 29. Df2+ Pf5 30. gxf5 gxf5 31. Pd3 Dg4 32. e6 Dd1+ 33. Df1 Dg4 34. Df4 Dh5 35. Dxc7.

Jaap Gorter – Rob van den Heuvel ½-½
Voor Jaap Gorter is het verschil met een jaar geleden groot. Toen stond hij na twee ronden puntloos in de onderste regionen, nu doet hij met remises tegen twee sterke tegenstanders weer goed mee. Zoals het ook hoort, want de Schaaklust-routinier hoort gewoon in de top thuis.
Titelverdediger Rob van den Heuvel gaat iets beter het middenspel in, omdat zijn isolani op d5 minder zwak lijkt dat de witte geïsoleerde pion op e3. In het zoeken naar tegenspel krijgt Jaap een aantrekkelijk kwaliteitsoffer in het vizier. Een paard op f6 nemen met de toren, waarna zwart … gxf6 moet spelen en zijn koning kwetsbaar op g8 staat. Jaap gooit er zelfs een loper tegenaan (Lxh7+), maar blijft uiteindelijk op zetherhaling steken. Rob kan dankzij een loperzet het veld f8 voor zich opeisen, waardoor wits mataanval via Dh6 mislukt. En vanwege zijn toren achterstand is wit verplicht met een paard op f5 steeds schaak te geven. Remise dus.
1. d4 d5 2. e3 c6 3. Ld3 Pf6 4. f4 Lg4 5. Pf3 e6 6. 0-0 Pbd7 7. Pbd2 c5 8. c3 Ld6 9. dxc5 Lxc5 10. Pb3 Lb6 11. Pbd4 0-0 12. h3 Lxf3 13. Pxf3 Dc7 14. Kh1 e5 15. fxe5 Pxe5 16. Lc2 Tad8 17. Pd4 Tfe8 18. Txf6 gxf6 19. Lxh7+ Kxh7 20. Dh5+ Kg8 21. Pf5 Lc5 22. Ph6+ Kg7 23. Pf5+ Kg8 24. Ph6+.

Fred Avis – Peter Holscher 0-1
Fred Avis is de afgelopen jaren regelmatig een heel lastige tegenstander voor Peter Holscher geweest. Of het nu voor de clubcompetitie is of voor het West-Fries kampioenschap, zoals in de eerste ronde van 2011, de voorzitter van Caïssa-Eenhoorn deed de titelfavoriet nog wel eens in het stof bijten.
Daar is dit keer geen sprake van. In een Geweigerd Damegambiet krijgt Fred een dubbelpion op de e-lijn, waardoor veld c5 vrij komt voor een zwart paard. In een te laat stadium wil wit dat verjagen en kan Peter het stuk naar het sterkere veld d4 laten springen. Open lijnen en diagonalen doen vervolgens hun werk ten voordele van zwart. Fred mist een paardvork met schaak dat tot torenverlies zal leiden. Veel eerder dan verwacht komt deze strijd van twee clubgiganten tot een einde.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Le7 4. Pf3 c6 5. cxd5 exd5 6. Dc2 Pf6 7. Lg5 Pa6 8. a3 Pc7 9. e3 Pe6 10. Lh4 Pg4 11. Lg3 Ld6 12. Ld3 h6 13. Pe5 Pxe5 14. dxe5 Le7 15. 0-0 Pc5 16. Le2 g6 17. f3 Lf5 18. e4 dxe4 19. fxe4 Le6 20. b4 Pb3 21. Tad1 Pd4 22. Dc1 Lb3 23. Td3 Pxe2+.

Vasco Metten – Jasper Seelemeijer 0-1
Vasco Metten heeft voorlopig genoeg Aartswouders gezien. De KTV’er opende het West-Fries kampioenschap met een – zeer verdienstelijke – remise tegen Rob van den Heuvel. In de bondswedstrijd van vorige week tegen Aartswoud 2 nam hij het op tegen Gerco Stapel (weer een halfje) die deze donderdagavond een paar meter verderop intern speelt bij De Pionier. En nu, in de tweede ronde, zit Jasper Seelemeijer tegenover hem.
Er komt geen hattrick in remises, hoewel wit prima uit de Spaanse opening komt. Hij verslikt zich echter in een afruil, waardoor de beide centrumpionnen verloren gaan. Zwart raakt op zijn beurt de c7-pion kwijt en na een mooie dame-aanval van Vasco ook zijn b7-pion. En zelfs die op a6 gaat eraan. De partij kantelt, als Jasper snel zijn stukken activeert en wit het gevaar onderschat. Zijn paard op a6 is niet meer te redden. In vliegende tijdnood en met een stuk minder doet wit toch een aantal sterke zetten, maar bij het uitvoeren van de 36e zet valt zijn vlag. De stelling is dan overigens al verloren.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Lc5 4. 0-0 d6 5. c3 Lb6 6. d4 exd4 7. cxd4 Ld7 8. Pc3 a6 9. La4 Pge7 10. Lf4 Pg6 11. Lg3 0–0 12. h3 h6 13. Lc2 La7 14. e5 dxe5 15. Lxg6 exd4 16. Pd5 fxg6 17. Pxc7 Tc8 18. Db3+ Kh7 19. Dxb7 Lb8 20. Pxa6 Lxg3 21. fxg3 Lf5 22. Tf2 Dd6 23. Kh2 Ld3 24. a3 Pa5 25. Db4 Dxa6 26. Td1 Pc6 27. Dc5 Dc4 28. Dd6 Tcd8 29. Dc7 Le4 30. Pd2 Dc2 31. Pxe4 Dxd1 32. Td2 Da4 33. Pc5 Da5 34. Dxc6 Dxd2 35. Pe6 Df2.

Wilko van der Gracht – Alex Brouwer 1-0
Als oud-kampioen, in 1994 en 2006, hoort Wilko van der Gracht in de bovenste helft van de ranglijst thuis en na zijn onverwachte nederlaag in de eerste ronde begint hij tegen WFK-debutant Alex Brouwer aan zijn inhaalrace. Er worden twee lichte stukken van elk geruild, waarna wit zijn ontwikkeling voltooit.
Pas op de 24e zet wordt er weer geslagen, maar dan is geen sprake van een ruil. Wilko onderneemt activiteiten op de koningsvleugel, waar Alex ongewild ruimte schept voor een paardvork en de kwaliteit verliest. Wit kan aansluitend een wat passieve loper inleveren voor een mogelijk vervelend paard, waarmee de Enkhuizer loper op b7 een passieve status krijgt.
Zwart zoekt de ruimte met zijn overgebleven toren op de open c-lijn en plaatst de loper naar a6, maar zijn opponent staat op het punt om op de koningsvleugel door te breken. Na de slotzet houdt de KTV’er een wankele verdediging over en heeft nog steeds materiële achterstand.
1. d4 Pf6 2. Pf3 e6 3. Lg5 d5 4. e3 Le7 5. Pbd2 0-0 6. Ld3 c5 7. c3 b6 8. Pe5 Lb7 9. Dc2 h6 10. Lh4 Pbd7 11. Pdf3 Pe4 12. Lxe7 Dxe7 13. Pxd7 Dxd7 14. Pe5 De7 15. 0-0 Tac8 16. Tad1 Tfd8 17. De2 Dc7 18. Dh5 Pf6 19. Dh3 De7 20. f4 Pe4 21. Tf3 f5 22. g4 Tf8 23. Pg6 Df6 24. Pxf8 Txf8 25. Lxe4 dxe4 26. Tg3 cxd4 27. cxd4 Tc8 28. Dh5 La6 29. g5 hxg5 30. fxg5.

Ton van Dijk – Jos Vlaar 1-0
Ook voor Ton van Dijk heeft de start van het West-Fries kampioenschap een teleurstelling opgeleverd en net als Wilko van der Gracht herstelt hij zich keurig. De topspeler van Caïssa-Eenhoorn brengt een voor hem vertrouwde Engelse opstelling op het bord. Via een ruil gaat een actieve loper van Jos Vlaar aan de kant en staat zwart positioneel iets minder.
Nog in het middenspel krijgt wit groot voordeel, als zijn opponent een aanval op de koningsstelling inzet. Met alleen een dame en een paard dat van g6 naar h4 springt is die te doorzichtig. Tussen de bedrijven door heeft Ton al een stuk veroverd en wint ook de kwaliteit. Zwart denkt aan een matzet op g2, maar mist dat de witspeler de dreiging met Dd5 kan afwenden. De materiële achterstand is dan te groot geworden voor serieus tegenspel.
1. c4 e5 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 d6 4. e3 Le7 5. d4 exd4 6. Pxd4 0-0 7. Le2 Pbd7 8. 0-0 Te8 9. b3 Lf8 10. Lb2 Pe5 11. Dc2 Pg6 12. Tad1 Lg4 13. Pd5 Pxd5 14. Lxg4 Pb4 15. Dd2 a5 16. Lf3 c6 17. a3 c5 18. Pb5 Dg5 19. axb4 Ph4 20. Lxb7 axb4 21. Lxa8 Txa8 22. Dd5.

Na honderd jaar schaakt weer een P. Reus in Enkhuizen (ronde 1)

Vier winnaars, vier verliezers en het halve deelnemersveld met een half punt. Het West-Fries schaakkampioenschap is weer spectaculair begonnen.
KTV treedt op als voortreffelijke en eerste gastheer. Voorzitter Marco Groot verwelkomt de zestien spelers en richt zich speciaal tot titelverdediger Rob van den Heuvel. Een verrassende en terechte kampioen van 2012, vindt de preses die een jaar geleden zelf tot een score van vijftig procent kwam. KTV wordt nu vertegenwoordigd door WFK-debutant Alex Brouwer en door Vasco Metten (ons ‘jeugdig talent’, aldus Marco) die het tegen Rob opneemt.
Namens de organisatie legt Nico Weel uit dat de indeling voor de eerste ronde is gebaseerd op de ratinglijst van 1 november, maar precies op de eerste wedstrijddag van het West-Fries kampioenschap maakt de schaakbond de nieuwe lijst bekend. En die wordt de komende weken gebruikt. Acht deelnemers zijn erop vooruitgegaan, acht hebben een iets lagere rating. In zijn totaliteit is de groep 0,19 punt gestegen en blijkt het verschil tussen de hoogste en de laagste rating kleiner geworden.
Schaken in Enkhuizen is ook duiken in de schaakhistorie. KTV werd in 1930 opgericht, maar al veel eerder werden in de haringstad de schaakborden te voorschijn gehaald. Ik mag na het openingswoord van Nico een tipje van de sluier oplichten. Honderd jaar geleden schaakte ene P. Reus in Enkhuizen en dat is op deze avond weer het geval. Dat valt in goede aarde bij de spelers. ,,Je bent niet veel veranderd’’, zegt een van hen en lachend wordt aan acht partijen begonnen.
Voor KTV was er de Enkhuizer Schaakclub. Het Alkmaars, Waterlands en Noord-Hollands archief zijn op internet te vinden; vele duizenden krantenpagina’s van zeventig jaar en ouder kunnen worden opgezocht. De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft zelfs een website met acht miljoen krantenpagina’s van 1618 tot en met 1995. Tik in een zoekmachine ‘schaken’, ‘schaakclub’, ‘schaakbond’ en ‘schaakrubriek’ of ‘schaakspel’ en miljoenen berichten, uitslagen en verslagen verschijnen voor je.
Miljoenen berichten over schaken, inderdaad. Het Algemeen Handelsblad van maandag 9 februari 1914 meldt onder het kopje ‘Enkhuizer Schaakclub’: ,,Zondag werd door de Enkhuizer Schaakclub een wedstrijd gegeven in De Port van Cleve. Het mag een voorrecht voor de club heeten, dat de beide hoofdklassespelers, de heeren K. Geus en W.A.F. Schelfhout, die beiden den vorigen zomer deelnamen aan het Meestertournooi te Scheveningen, aan den Enkhuizer wedstrijd deelnamen. Behoeft niet gezegd, dat vooral het spel dezer heeren met veel belangstelling gevolgd werd.’’
En het Nieuws van den Dag van een dag later: ,,Op Zondag 8 Februari 1914 in Die Porte von Cleve op den Dijk te Enkhuizen, te houden ter gelegenheid van het tweejarig bestaan der vereeniging.’’ In dezelfde krant van 8 maart 1912 staat: ,,Te Enkhuizen is opgericht de Enkhuizer Schaakclub, met aanvankelijk 14 leden. Secretaris is de heer P.V.G. Reus.’’
Kijk, daar is-ie. Vroeger was het gebruikelijk om geen voornamen te schrijven, maar voorletters. P. Reus was een schaker van een redelijk niveau die op dat toernooi van 1914 in de tweede klasse – de op een na hoogste – was ingedeeld. In de vierkamp met C.J. Taale (Den Helder), P. Druif (Opmeer) en P. Volger (Spanbroek) verloor hij echter alle partijen.
Bijna een eeuw later is P. Reus een schaker van een goed niveau en dat laat hij tegen Alex Brouwer zien. Om kwart voor elf krijgt Schaaklust-routinier Piet Reus de felicitaties van de KTV’er. Een aardig detail van de avond: bij Jos Vlaar-Lourens van Veelen staat gelijktijdig alles nog op het bord.
Nog even terug in de geschiedenis. De P. Reus van honderd jaar geleden is niet de eerste Enkhuizer schaker. Willem Verbeek, huisarts in Wijk bij Duurstede, begint in 1847 met de uitgave van het maandblad Sissa. Populair is dan het maken en het oplossen van schaakproblemen. Een van de inzenders van ‘problema’s’ is F. van der Stam uit Enkhuizen, zeer waarschijnlijk Floris van der Stam. En een van de inzenders van oplossingen is V.V.D.B., ook uit Enkhuizen. De twee middelste letters kunnen ‘van der’ betekenen.
Maar schaken is veel ouder. Berent ten Broecke is in Enkhuizen bekend als Bernardus Paludanus, wetenschapper en arts. Hij wordt in 1550 in Steenwijk geboren en verhuist in 1581 naar de haringstad, waar hij in 1633 overlijdt. Deze Paludanus heeft veel gereisd en verzameld; zijn rariteitenkabinet is destijds beroemd in Europa. Daar ligt een boek voor bezoekers bij, het ‘album amicorum’, met 1900 brieven, tekeningen, afbeeldingen én een gravure van een schaakbord met alle stukken in de beginstelling. Of Bernardus zelf heeft geschaakt, is overigens niet bekend.
Genoeg oude koeien, we gaan over naar het 62e schaakkampioenschap van West-Friesland en lopen alle partijen uit de eerst ronde langs. Vanwege de actualiteit zijn achter de namen de ratings per 1 februari vermeld.

Ronald Ritsema (2039) – Fred Avis (1897) ½-½
Op basis van de 1-novemberrating is Ronald als eerste en Fred als negende geplaatst. Het spektakel begint in het vroege middenspel, als alle centrumpionnen van het bord gaan en wit op de damevleugel twee losse pionnen heeft en zwart twee op a7 en b7. Door de ruimte volgt een geweldige strijd, waarbij alle (twaalf) stukken betrokken zijn. Als de stofwolken optrekken en toren en dame zijn geruild, heeft de witspeler een pion meer. Hij wint zelfs een tweede, maar de compacte opstelling en goede samenwerking van zwarts toren, loper en paard en het geïsoleerde karakter van wits pionnen (a4 en c4) zorgen voor evenwicht. De a4-pion valt, terwijl na de slotzet ook de c4-pion niet te verdedigen is. Dan blijft een remisestelling over.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. g3 c6 4. Lg2 dxc4 5. Pf3 Pf6 6. 0-0 Pbd7 7. Dc2 Ld6 8. Td1 De7 9. Dxc4 0-0 10. Pc3 e5 11. dxe5 Lxe5 12. Le3 Te8 13. a4 Lxc3 14. bxc3 Pd5 15. Td3 P7f6 16. Pd4 Pb6 17. Da2 c5 18. Pb5 Le6 19. Da3 Lf5 20. Lxc5 Dxe2 21. Td4 Pc4 22. Dc1 Tac8 23. Lf1 De5 24. Txc4 Txc5 25. Txc5 Dxc5 26. Df4 g6 27. Pd6 Te5 28. Pxb7 De7 29. Db4 Dc7 30. c4 a5 31. Dd6 Dxd6 32. Pxd6 Le6 33. Tc1 Pd7 34. f4 Tc5 35. Pb7 Tc7 36. Pxa5 Pc5 37. Ta1 Ld7 38. Lg2 Pxa4 39. Kf2 Tc5 40. Td1 Le6.

Jasper Seelemeijer (1903) – Jaap Gorter (2025) ½-½
Al na zeven zetten heeft Jasper Seelemeijer, vorig jaar na vijf van de zeven ronden koploper, tegen oud-kampioen Jaap Gorter een pionnenmuur op c4, d4, e4 en f4 gemetseld. Beide spelers maken er een tactisch en positioneel gevecht van, waarbij wit een licht initiatief heeft. De damevleugel valt enigszins open en wordt het werkterrein van Jasper. Hij oefent druk uit op de inmiddels open c-lijn, maar Jaap verdedigt kundig. Dame, toren en het loperpaar vangen de aanval op. In de eindstelling staan bovendien de overgebleven vijf pionnen op dezelfde lijnen en is er nergens vooruitgang te boeken.
1. d4 d6 2. c4 g6 3. e4 Lg7 4. Pc3 e6 5. Le3 Pe7 6. Ld3 c6 7. f4 f5 8. e5 d5 9. Pf3 Pa6 10. a3 dxc4 11. Lxc4 Pc7 12. 0-0 0-0 13. De2 Pcd5 14. Ld2 Lh6 15. g3 Tf7 16. Tac1 Pb6 17. La2 Ped5 18. Tfd1 Lf8 19. Pxd5 Pxd5 20. b4 a5 21. bxa5 Lxa3 22. Tb1 Td7 23. Dd3 Le7 24. Dc2 Df8 25. Lc4 Td8 26. Db3 h6 27. Ta1 Kh7 28. Tdc1 Dg8 29. a6 bxa6 30. Lxd5 cxd5 31. Tc7 Td7 32. Tac1 De8 33. Da4 Tb8 34. Dc6 Td8 35. Dc5 Tb7 36. Txb7 Lxb7 37. Db6 Lc8 38. Tc7 Kh8 39. La5 Ld7 40. Dxa6.

Peter Holscher (2005) – Bas Dudink (1857) ½-½
Peter Holscher, ook een oud-kampioen, en Bas Dudink gaan op herhaling. Vorig jaar zaten ze in de tweede ronde – met verwisselde kleuren – tegenover elkaar. Het aardige is dat er toen een eindspel met paard en enkele pionnen was ontstaan; nu hebben beiden er nog een toren bij.
Die slotstelling komt er na een heftige en boeiende strijd. Het begint als zwart zijn dame en zwartveldige loper op de diagonaal a7-g1 (gericht op de koning) plaatst. Aan het einde van een combinatie vorkt de loper de monarch en een toren. Meteen erna valt Bas de witte dame aan. Peter geeft die om actiever tegenspel te krijgen. Bij het opmaken van de balans is de materiaalverhouding danig verstoord en komt het erop neer dat zwart met twee pionnen meer een dame heeft tegen toren met paard. Wit gebruikt de open d-lijn om zijn aanvalskracht te onderstrepen en vecht zich knap terug naar gelijkwaardig tegenspel. Zijn paarden springen naar goede velden en de vrijpion op de a-lijn dreigt door te lopen. Het is nu de beurt aan Bas om zijn dame – voor een toren – te geven en zo wordt het evenwicht hersteld.
1. Pf3 d5 2. c4 e6 3. d4 Pf6 4. Pc3 Le7 5. Lf4 a6 6. e3 0-0 7. h3 dxc4 8. Lxc4 b5 9. Ld3 c5 10. dxc5 Lxc5 11. Dc2 Pbd7 12. 0-0 Lb7 13. e4 h6 14. Tad1 Db6 15. De2 Tfd8 16. a3 Tac8 17. Pa2 Da7 18. Tfe1 Pxe4 19. Lxe4 Lxe4 20. Dxe4 Lxf2+ 21. Kh2 Tc4 22. Dxc4 bxc4 23. Te2 Lb6 24. Ted2 Kf8 25. Pb4 Lc7 26. Ld6+ Ke8 27. Kh1 Db7 28. Lxc7 Dxc7 29. Pxa6 Da5 30. Pb4 Dc5 31. Td6 c3 32. bxc3 Dxc3 33. Pc6 Tc8 34. Pa7 Td8 35. Pb5 Dc5 36. a4 Ke7 37. Pfd4 Dxd6 38. Pxd6 Kxd6 39. Pf5+ Kc7 40. Pxg7 Ta8 41. Td4 Kd8.

Peter van der Schee (1794) – Wilko van der Gracht (1984) 1-0
In 2009 zorgde Peter van der Schee voor een daverende verrassing door in de tweede ronde Wilko van der Gracht te verslaan. Vervolgens won hij ook van andere toernooifavorieten: Ton Wessels, Jaap Gorter en Peter Holscher. Na zeven ronden werd hij toen als een van de sensationeelste kampioenen ooit gekroond.
Keren die tijden terug? In de eerste ronde profiteert Peter van enkele mindere zetten van Wilko in de Caro-Kann. Dat kost de zwartspeler in het verre middenspel een pion, maar zijn opponent gebruikt veel tijd en langzaam begint zijn vlag te wapperen. Met nog enkele seconden over haalt Peter de eerste tijdcontrole en opvallend genoeg valt juist dan de beslissing. Wilko heeft iets meer tellen op de klok en verspeelt zijn dametoren, waar 36. … Tb4 nog voor een interessant eindspel had kunnen zorgen. Als wit zijn koningstoren actiever maakt, is het pleit beslecht.
1. e4 c6 2. Pc3 d5 3. Pf3 dxe4 4. Pxe4 Pf6 5. Pxf6+ gxf6 6. d3 Lg4 7. Le2 Dc7 8. Ld2 Tg8 9. Ph4 Ld7 10. Lc3 c5 11. Lf3 Pc6 12. g3 Lh6 13. Le4 Th8 14. Dh5 Lg5 15. Pf3 Pd4 16. Pxg5 fxg5 17. Dxg5 Pxc2+ 18. Kd2 Pd4 19. Dg7 Tf8 20. Lxd4 cxd4 21. Dxd4 Da5+ 22. b4 Da6 23. a4 Td8 24. Dc4 Db6 25. Ke2 Tg8 26. a5 Df6 27. Tac1 Tg4 28. h3 Tg5 29. Dc3 e5 30. Lxb7 Kf8 31. Dc5+ Kg7 32. Le4 Lf5 33. De3 Td4 34. h4 Th5 35. Lxf5 Txf5 36. b5 Txd3 37. Dxd3 Txf2+ 38. Ke1 Tf3 39. De2 Txg3 40. Df2 Tf3 41. Tg1+ Kh6 42. Dd2+ Df4 43. Dd6+ Kh5 44. Tg5+.

Rob van den Heuvel (1996) – Vasco Metten (1763) ½-½
Dankzij een sterke eindsprint haalde Vasco Metten in 2011 met nog zes WFK-deelnemers een score van vijftig procent. Hij viert zijn rentree met hetzelfde resultaat tegen de titelverdediger.
Rob van den Heuvel trekt het initiatief naar zich toe en dat levert hem op de zestiende zet pionwinst (Pxb6) op. Wit heeft de dame, toren en het loperpaar in een open stelling, zwarts lichte stukken zijn een paard en een wat passieve koningsloper. Die en een toren worden geruild, waarmee de druk op de stelling van Vasco afneemt.
Toch is hij er nog niet. Op de damevleugel heeft de KTV’er nog steeds een pion minder, al is zijn compensatie dat wits loper op de kleur van vijf van de zes pionnen staat. Beetje bij beetje verbetert Rob zijn stelling en er komt een mooi eindspel voor de theorieboeken op het bord. Dame met loper tegen dame met paard en drie om twee pionnen, alle vijf op de koningsvleugel. De dames en de e-pionnen belanden in de doos en op weg naar middernacht wordt de vrede getekend. Het is de qua zetten langste partij van de eerste ronde.
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pbd2 e6 5. e3 Le7 6. Ld3 Pbd7 7. b3 dxc4 8. Pxc4 0-0 9. 0-0 c5 10. Lb2 b6 11. De2 Lb7 12. Tfd1 Tc8 13. dxc5 Txc5 14. e4 Tc7 15. Tac1 Da8 16. Pxb6 Db8 17. Pxd7 Pxd7 18. Pd2 Txc1 19. Txc1 Te8 20. Pc4 Pc5 21. Lb1 Lf8 22. Le5 Da8 23. f3 a5 24. Lf4 La6 25. Le3 Tb8 26. Dc2 g6 27. Df2 Lxc4 28. Txc4 Pd7 29. Tc7 Tb7 30. Dc2 Db8 31. Tc8 Dd6 32. Lh6 Tb8 33. Txb8 Dxb8 34. Lxf8 Pxf8 35. Dc3 Dd8 36. Ld3 Db6+ 37. Kf1 Dd6 38. g3 h5 39. Ke2 Db6 40. Dc1 Dd4 41. Lc4 Db6 42. a3 Pd7 43. De3 Dc7 44. Dd4 Pf8 45. b4 axb4 46. axb4 h4 47. f4 hxg3 48. hxg3 g5 49. Dc5 Db7 50. Dxg5+ Pg6 51. Ld3 Dxb4 52. f5 exf5 53. exf5 De7+ 54. De3 Dxe3+ 55. Kxe3 Pe7 56. Kd4 Kg7 57. Ke5 Pc6+ 58. Kf4 f6 59. g4 Pe5 60. Lb5 Pf7.

Jos Vlaar (1657) – Lourens van Veelen (1942) 0-1
Jos Vlaar is voor het eerst sinds 2008 weer WFK-deelnemer en neemt het op tegen Lourens van Veelen, vorig jaar debutant. Zij spelen de wellicht ingewikkeldste partij van de avond. Pas op de negentiende zet wordt voor het eerst geslagen en dan zijn de twee al ruim tweeënhalf uur bezig. Het is een lange slijtageslag, waarin wat zicht komt als alle torens zijn geruild. En dan staat zwart dankzij het bezit van het loperpaar en de dame op de open c-lijn sterk. Daar wint hij ook een pion en beiden komen in een eindspel met dame en lopers van ongelijke kleur. Jos verdedigt zich hardnekkig, maar beschikt over vier losse pionnen. Lourens gebruikt die op d3 als doelwit. Bij een damezet mist hij echter het voor wit winnende 46. Dxf7+. Als de Attaqueer-routinier die zet ook mist en op de verkeerde manier uit een schaak loopt, valt zijn d3-pion en dreigt even later mat.
1. e4 c5 2. Pf3 g6 3. Lc4 Lg7 4. c3 e6 5. d3 Pc6 6. 0-0 Pge7 7. Lf4 d5 8. Lb3 0-0 9. Te1 b5 10. Dd2 Te8 11. Pa3 a6 12. Tad1 Lb7 13. Pb1 Tc8 14. a3 a5 15. e5 d4 16. Lg5 Dd7 17. Df4 Pd5 18. Dh4 Pce7 19. cxd4 Pf5 20. Dg4 h5 21. Dh3 cxd4 22. g4 hxg4 23. Dxg4 a4 24. Lxd5 Lxd5 25. Tc1 Txc1 26. Txc1 Tc8 27. Txc8+ Dxc8 28. Pxd4 Lxe5 29. Pxf5 exf5 30. De2 Ld4 31. Pc3 Lxc3 32. bxc3 Dxc3 33. De8+ Kg7 34. Ld2 Da1+ 35. Le1 Le6 36. Kf1 Db1 37. Ke2 Db2+ 38. Kf1 Db3 39. Ke2 f4 40. f3 Db2+ 41. Ld2 De5+ 42. Kf2 Dd4+ 43. Ke2 Lf5 44. Dxb5 Kh7 45. Dc4 Dg1 46. Dxf4 Dg2+ 47. Kd1 Df1+ 48. Kc2 Dxd3+ 49. Kb2 Dc2+.

Piet Reus (1900) – Alex Brouwer (1660) 1-0
Partijen met tegenovergestelde rokades zijn vaak spectaculair en Piet Reus en Alex Brouwer maken daar geen uitzondering op. Wit kiest voor de lange, zwart voor de korte variant en tussen de bedrijven door zijn de dames geruild. Piet trekt op de koningsvleugel ten aanval, Alex op de damevleugel. De Andijkse g- en h-pion halen de zesde rij. Daar is de druk groter dan op de andere flank. Dat blijkt als alle g- en h-pionnen worden geslagen en de open lijnen duidelijk in het voordeel van de Schaaklust-speler zijn. Bovendien staan zijn stukken aanvallend opgesteld. De gepende koningsloper van Alex, debutant op het West-Fries kampioenschap, kan lange tijd niet weg. Als dat wel gebeurt, dreigt hij na een tussenschaak het stuk te verliezen en dat wacht de KTV’er niet af.
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pc3 dxe4 4. Lc4 Pf6 5. f3 e3 6. Lxe3 e6 7. Pge2 Pbd7 8. Dd2 Le7 9. 0-0-0 Pb6 10. Ld3 Pbd5 11. Lg5 Da5 12. Pxd5 Dxd2+ 13. Lxd2 cxd5 14. a3 Ld7 15. Lf4 0-0 16. g4 Tfc8 17. h4 b5 18. h5 a5 19. g5 Pe8 20. g6 f5 21. h6 hxg6 22. Tdg1 Lf6 23. Txg6 b4 24. hxg7 Lxg7 25. Le5 La4 26. Thg1 Ta7 27. Pf4 Lxc2 28. Lxc2 b3 29. T1g2 Txc2+ 30. Txc2 bxc2 31. Txe6 Lxe5.

Andrew Weltevreden (1680) – Ton van Dijk (1860) 1-0
Andrew Weltevreden en Ton van Dijk zijn twee spelers die op het West-Fries kampioenschap weinig partijen hebben gewonnen. Andrews laatste zege dateert van 18 maart 2008, tegen Tons Caïssa-clubgenoot Ton Wessels. Ton van Dijk heeft tweemaal aan het WFK deelgenomen, in 2003 en in 2005, en bij de laatste editie versloeg hij op 15 februari Paul Grolman.
Beiden zijn met een sterk seizoen bezig. In de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn raakte Ton afgelopen dinsdag na twaalf weken de eerste plaats kwijt. Andrew is op de nieuwste ratinglijst van de schaakbond 82 punten gestegen.
Ze maken er een Franse partij van, waarin de strijd gelijkop gaat. Die kantelt onverwachts, als zwart zijn koning naar h8 speelt en voor wit de dreiging van een mat achter de paaltjes ontstaat. Daarmee kan hij zijn pion achterstand terugwinnen. Twee zetten later tekent het drama voor Ton zich af. Op het veld van de geslagen pion plaatst hij een toren. De witte dame die zojuist de d5-pion heeft genomen kan nu de toren pakken, omdat zwart op straffe van mat … exd5 niet kan spelen. Hij sputtert nog wel wat tegen, maar de stelling wordt vereenvoudigd en Andrew laat zich de kans op een vroege partijzege niet ontnemen. In één klap verdubbelt hij zijn score uit de zeven ronden van vorig jaar.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. Pge2 dxe4 5. a3 Lxc3+ 6. Pxc3 f5 7. f3 exf3 8. Dxf3 Pf6 9. Le3 0-0 10. Lc4 Pc6 11. 0-0-0 Pe7 12. Lg5 c6 13. The1 Ped5 14. Pe2 b5 15. Lb3 Db6 16. Lxf6 Txf6 17. Pf4 Ld7 18. c3 Te8 19. Pd3 Kh8 20. Pc5 Lc8 21. Lxd5 cxd5 22. Dxd5 Td8 23. Df3 Td5 24. Dxd5 h6 25. De5 Dc6 26. Te2 Tg6 27. g3 Kh7 28. Tde1 a5 29. b4 axb4 30. cxb4 Df3 31. De3 Dd5 32. Dd3 Tg4 33. Pb3 Ld7 34. h3 Tg6 35. Te5 Dc6+ 36. Pc5 Lc8 37. d5 exd5 38. Dxd5 Dxd5 39. Txd5 f4 40. g4 Lxg4 41. hxg4 Txg4 42. Pe4 Tg2 43. Txb5 Ta2 44. Kb1 Txa3 45. Tb7 Kg6 46. Tg1+ Kf5 47. Pd6+ Ke6 48. Tbxg7 Kxd6 49. T7g6+ Ke5 50. Kb2 Ta4 51. b5 Ke4 52. Tf6 f3 53. b6 Ta5 54. Tg7 Tb5+ 55. Kc3 f2 56. b7.

Rob van den Heuvel een unieke kampioen

Het gebeurt niet vaak dat in de slotronde van een kampioenschap of toernooi de zwartspelers in de uitslagen domineren. In het Vereenigingsgebouw in Bovenkarspel wordt Rob van den Heuvel als West-Fries kampioen gehuldigd. Hij is een van de zes die 0-1 heeft behaald.
Rob zorgt voor een unicum door als eerste kampioen met vijf punten solo te zegevieren. We zoeken het op in het prachtige boek van Rob Bijpost over de historie van het West-Fries kampioenschap. Na de eerste editie in 1934 (met vier deelnemers) duurt het tot 1970 eer er zeven ronden worden gedraaid. Dan zijn er acht spelers die elkaar eenmaal treffen. In 1978 is er een uitbreiding: tien man. Vervolgens nemen meestal veertien of zestien West-Friese schakers het tegen elkaar op, met als uitzondering de titelstrijd in 1993 met achttien namen.
Het kampioenschap van 2012 is het 43e met zeven ronden. Vaak verovert de winnaar vijfenhalve punt of meer, maar niet in 1971, 1979, 1987, 1988, 1992 en 1994. In de eindstanden van die zes toernooien is sprake van een gedeelde eerste plaats en volgen er beslissingspartijen. Kampioenschapsrecordhouder Arie Karreman verslaat in 1971 Peter Kooiman met 1½-½, Rein van der Veen heeft in 1979 tegen Bert Meester nog een extra barrage nodig: 2-1. Dimitri Reinderman en Rob Bijpost winnen in 1987 en 1988 tegen Jaap Gorter en Adri Haakman beide partijen. In 1992 pakt Jaap Gorter tegen Arie Karreman winst en remise en in 1994 eindigen zelfs drie man met vijf punten bovenaan. Wilko van der Gracht triomfeert in de daaropvolgende driekamp met een winstpartij tegen zowel Jerrel Thakoerdien als William de Wit.
En nu, achttien jaar later, is vijf punten genoeg om zonder beslissingswedstrijden het kampioenschap te winnen. De krachtsverschillen zijn niet groot geweest. Rob wordt gevolgd door vier deelnemers met een half punt minder, terwijl het verschil tussen de tweede en de elfde plaats slechts één punt is.
Genoeg cijfers, we gaan schaken. Bas Dudink zit voor zijn werk op de geplande datum voor de slotronde in de Verenigde Staten en speelt vooruit tegen koploper Wilko van der Gracht. Dat gebeurt op de clubavond van Aartswoud, waar Wilko aan de interne competitie meedoet. Bas moet winnen om op gelijke hoogte met wit te komen, terwijl Wilko met een halve punt voorsprong op de naaste concurrenten zich een remise kan permitteren om zeker te zijn van minimaal een barrage.
Hij kiest voor een solide opening en laat dameruil vergezeld gaan van een remise-aanbod. Zwart speelt verder, maar heeft wat geluk als hij een paardruil krijgt aangeboden en zijn koningspaard en de witveldige loper hinderlijk in wits verdediging kunnen komen. Bas heeft een pionnenmeerderheid op de damevleugel en kan die wat opschuiven, als zijn opponent de defensie reorganiseert. Langzamerhand worden de remisegrenzen zichtbaar, tot Wilko zich verslikt en een loper laat instaan. Hij heeft twee pionnen tegen het stukverlies, maar zwart vereenvoudigt de stelling en wint de pionnen terug. Na de slotzet dreigt Bas ook de witte pionnenstructuur op de koningsvleugel te breken en is de eerste verrassende uitslag van de slotronde een feit.
Zes dagen later gaan de overige veertien spelers naar Bovenkarspel, waar de speelzaal in het Vereenigingsgebouw enigszins een zoekplaatje is. ,,Onvindbaar dit’’, zegt een van de deelnemers bij binnenkomst dan ook.
In de voormalige school – in 1887 in gebruik genomen – stikt het van de zalen. De koffiezaal is de ruimte waar gastheer De Groene Zes zijn clubavonden heeft, maar die is te klein om het WFK-circus onder te brengen en een ronde van de clubcompetitie te laten verspelen. We gaan naar binnen en lopen langs de (volle) biljartzaal en het voorcafé, dat achter de biljartzaal is gesitueerd, door de gang naar een trappetje. We missen de vergaderzaal en banen ons een weg door de grote zaal, waar op het podium instrumenten gereed staan voor een swingend muziekoptreden.
De schaakborden zijn neergezet in de tafeltenniszaal, waar een verbouwing gaande is. Hier heeft vroeger De Treffers gespeeld. Per 1 januari 2009 is de club met Dito samen verder gegaan als TTV Stede Broec. Het is geen onlogische plek voor de denksporters, want schaken en tafeltennis gaan ook al enige tijd samen. Marc Helder (de topspeler van schaakclub Aartswoud) is daar een mooi voorbeeld van en bij Caïssa tafeltennissen Joop Mus, Roel Ridderikhoff en Willem van der Veen recreatief. Verder is er een heus Nederlands kampioenschap schafeltennis, op 16 juni in Hilversum.
Wedstrijdleider Nico Weel heeft de bekers voor de nummers 1, 2 en 3 klaar gezet en de wisseltrofee, met als versiering een paard en een pion en ertussen een gestileerde dame. Nico legt uit dat bij gelijk eindigen in de strijd om de titel (bij een lagere klassering gelden de weerstandspunten) beslissingswedstrijden volgen. ,,Wilko en Bas staan op 4½ punt en daar kunnen er nog drie bij komen. In totaal hebben zelfs zeven spelers kans op 4½ punt.’’
Opvallend beeld in Bovenkarspel is de gelijke stelling na tien zetten van Rik Slaman en Andrew Weltevreden die naast elkaar zitten en het met zwart opnemen tegen Lukas Boots en Lourens van Veelen. Het zal een zwarte avond worden en de eerste die in het Vereenigingsgebouw een witspeler verslaat is Rik. In het Frans verovert hij drie pionnen van Lukas, voltooit min of meer in het middenspel zijn ontwikkeling en heeft dan een uitstekende stelling. Dat blijkt zes zetten na de rokade. Wit gaat dameruil uit de weg en moet dat na een tussenschaakje met torenverlies bekopen.
Rond half elf is het nog altijd mogelijk dat vijf deelnemers op 4½ punt eindigen; een schrikbeeld voor de organisatie. Peter van der Schee schiet haar ongewild te hulp. Tegen titelkandidaat Rob van den Heuvel bouwt hij in een variant van de Aljechin-verdediging een goede stelling op. Het uitblijven de rokade zal de oud-kampioen echter later opbreken. Bovendien kan hij een zwarte pion op e4 nemen, maar doet dat niet. Meteen grijpt Rob zijn kans. Hij is baas op de open f-lijn en zijn dame en koningsloper komen binnen in de witte koningsstelling. Peter vindt geen goede verdediging en dreigt na de slotzet (19. … e3) materiaal te verliezen.
Voor de vice-kampioen van schaakclub Aartswoud begint het lange wachten. Clubgenoot Jasper Seelemeijer en Ronald Ritsema kunnen zich op gelijke hoogte nestelen, maar moeten dan wel winnen. Jasper begint agressief tegen Peter Holscher door met zijn g-pion eerst de dameloper aan te vallen en daarna het koningspaard naar een randveld te laten uitwijken. Zwart blijft rustig en krijgt in het begin van het middenspel de kans op pionwinst. Meteen ook blijkt de koningsvleugel van wit kwetsbaar te zijn. De open structuur is gunstig voor Peter en zijn stukken werken goed samen. Wit probeert met een dame-offer de partij te redden. Beiden hebben in het eindspel het loperpaar, met voor Jasper een toren en paard tegen de zwarte vorstin. Als de Caïssa-routinier de stelling vereenvoudigt door een licht stuk te ruilen, ziet het er somber uit voor de smaakmaker van het kampioenschap. Er zit geen verband meer in zijn verdediging, zoals de actieve Zwaagse dame snel aantoont en de toren wint.
De middenmoters Fred Avis en Adri Haakman houden elkaar in evenwicht en ronden het evenement af met een score van vijftig procent. Aanvankelijk geven ze elkaar weinig toe. In het Geweigerd Damegambiet worden enkele lichte stukken geruild alsmede de dames. Zeven pionnen staan op het bord, waarbij zwart mikt op de achtergebleven pion op e3. Wit werkt die druk snel weg door de pion door te schuiven en krijgt enig positioneel voordeel als alle torens zijn geslagen. In een eindspel met paard en een loper van dezelfde kleur heeft Fred een vrijpion op d4, terwijl zijn koning snel positie kiest in het centrum. Bovendien nemen zijn stukken de pionnen op de damevleugel onder vuur. Wit denkt wel aan het winnende 34. d5 (om de verdediger van de pion op a6 weg te jagen), maar voert die niet uit en geeft Adri de kans om naar een remise-achtige stelling toe te werken.
Lourens van Veelen kiest tegen Andrew Weltevreden voor het Milner-Barry-gambiet en geeft twee pionnen voor een flinke voorsprong in ontwikkeling. Na wits veertiende zet is op de zwarte koningsvleugel nog niets gebeurd. Het lukt Andrew niet daarna zijn koning in veiligheid te brengen en de druk op zijn stelling blijft onverminderd groot. Lourens steekt veel tijd in zijn plan om de juiste aanvalsvelden voor zijn stukken te vinden. Hij houdt nog geen twee minuten over voor zijn laatste tien zetten voor de eerste tijdcontrole, maar dan kijkt hij wel tegen een winnende aanval aan die met een matzet door de dame wordt bekroond. De WFK-debutant van Degoschalm is de enige witspeler in de zevende ronde die de volle buit vindt.
Piet Reus en Marco Groot spelen bij De Groene Zes een interessante slotpartij. Wit houdt de stelling in het centrum (waar hij een pion meer heeft) en op de damevleugel dicht om de positie van zijn koning op e2 niet te ondermijnen. Op de open g-lijn ruilen de twee een toren, waarna de dame van de KTV-voorzitter zich op de h-lijn vertoont en het aanvalsspel van wit verlamt. Grappig is de stelling na 21. bxc3 die drie dubbelpionnen voor Piet en één dubbelpion voor Marco laat zien. De Schaaklust-speler posteert toren en dame op de h-lijn, maar richtpunt h7 geniet voldoende bescherming. Daarom kan zwart zijn zwaarste stuk en het paard zonder problemen inzetten voor een offensieve actie op de damevleugel. Die strandt evenwel op het goede verdedigen van wit, maar kort na de eerste tijdcontrole mist hij een paardsprong naar c5 met fatale consequenties: een vork op de koning en de dame en partijverlies.
En zo krijgt het West-Fries kampioenschap een zinderende ontknoping. Ronald Ritsema en Jaap Gorter zijn nog bezig en de laatste partij van het evenement beslist over de uitslag. Wit trekt snel het initiatief naar zich toe en breekt de d-lijn half open om op de zwarte pion op d6 te jagen. Zwart besluit die te geven om tegenspel te krijgen. Hij plaatst een paard op d4 en zijn dame komt via b4 en a3 in de witte stelling. Beide stukken dwingen Ronald tot secuur tegenspel. Met nog vier seconden op de klok besluit hij tot een kwaliteitsoffer op de 36e zet. De aanval levert bovendien loperwinst op, maar Jaaps dreiging is een kans op promotie. Wit heeft alleen baat bij het volle punt en blijft naar winstkansen zoeken. In de tweede tijdnoodfase krijgt de partij een abrupt einde, als hij zijn dame in laat staan.
Rob van den Heuvel kroont zich voor de eerste maal tot West-Fries schaakkampioen. Hij is als achtste geplaatst en neemt voor de vijfde keer deel aan het evenement. Zijn eerdere resultaten (negende in 2005, vijfde in 2006, derde in 2007, vijfde in 2009) hebben al aangetoond dat de Aartswoud-speler meer is dan een outsider. Rob heeft in de afgelopen weken gewonnen van Andrew Weltevreden, Peter Holscher, Piet Reus en Peter van der Schee, geremiseerd tegen Ronald Ritsema en Wilko van der Gracht en verloren van clubgenoot Jasper Seelemeijer.

Huiskamerschaak op het WFK

In een huiskamerachtige sfeer worden voor de zesde ronde van het West-Fries kampioenschap de eerste zetten gedaan. De zestien deelnemers zijn te gast bij Degoschalm. Het is alsof je thuis schaakt. Trek in koffie? De pot staat in een hoek van de speelzaal te pruttelen. Je mag zelf inschenken.
Degoschalm is waarschijnlijk de eerste fusieschaakvereniging van West-Friesland. ‘DEnk GOed NA’ bedachten ze in Venhuizen in het begin van de jaren negentig bij de oprichting van schaakclub Degona. Origineel en mooi in al zijn eenvoud.
Dorpshuis De Schalm in Westwoud, een echt cultuurcentrum en dus kan de schaaksport daarin niet ontbreken, bestaat langer. Zo’n twintig jaar eerder leidde het loopje van een aantal schaakliefhebbers naar De Schalm tot het oprichten van De Schalmloper.
Beide clubs kregen voldoende leden om een bondsteam samen te stellen en verschillende seizoenen kwamen De Schalmloper en Degona uit in de vierde klasse, meestal in 4B. Degona is zelfs enkele keren gepromoveerd, maar het verblijf op het hogere niveau duurde nooit langer dan één jaar. Omdat de belangstelling voor het schaken later daalde, besloten de leden tot een fusie en met ingang van het seizoen 2006-2007 schaken ze verder als Degoschalm.
Door de komst van de zestien WFK-gangers is de schaakzaal in het dorpshuis tot op de laatste plaats bezet. Degoschalm-voorzitter Gerard Broersen regelt dat er zelfs een paar tafels bij worden geplaatst en zo zien we deelnemer Rob van den Heuvel – pal voor het begin van zijn topper tegen Piet Reus – mee helpen sjouwen. Die amicaliteit en sportiviteit is er ook bij Jaap Gorter. Tegenstander Lourens van Veelen (regerend clubkampioen van Degoschalm) heeft gemeld dat hij wat later komt; vanwege een examenavond in Venhuizen voor de schaakjeugd van zijn club en van Torenhoog uit Hoogkarspel. Het wordt iets later dan later, maar Jaap wacht geduldig en de oud-kampioen is opgelucht dat de klok niet hoeft te worden ingedrukt zonder dat zijn opponent tegenover hem zit.
Lourens mag overigens worden gefeliciteerd, want hij speelt voor de bond bij Kijk Uit en het eerste achttal is drie avonden eerder tijdens de gezamenlijke slotronde van de eersteklassers bij Santpoort kampioen geworden. Een aardig detail: hij nam het op tegen Marco Groot, in de vorige West-Friese ronde zijn tegenstander. Op 21 maart werd het remise, maar de bondspartij leverde winst op voor de KTV-voorzitter. Het is Lourens’ enige nederlaag in het bijna voorbije NHSB-seizoen. Frappant is dat de verliezer kan lachen (omdat zijn ploeg naar de promotieklasse is gepromoveerd) en dat de winnaar minder reden tot vrolijkheid heeft. KTV immers is op de zesde plaats geëindigd en de Enkhuizers zijn nog niet zeker van handhaving. De landelijke competitie eindigt op 21 april en de derdeklassers VAS 2 (Amsterdam) en Het Witte Paard spelen tegen elkaar in 3D. Als de Zaanse schakers – die een punt meer hebben – degraderen, krijgen de NHSB-klassen te maken met versterkte degradatie. En dan is KTV de klos.
Dat geldt op deze maandagavond voor Jasper Seelemeijer. Dankzij een schitterende serie van vier overwinningen op rij is hij koploper, maar de reeks wordt door concurrent en clubcompetitiegenoot Wilko van der Gracht afgebroken. Jaspers dame-switch van a5 naar g5 leidt het spektakel in. Wit jaagt meteen de vorstin op, maar wordt na dameruil geconfronteerd met een dubbelpion op de f-lijn. Zwart neemt twee pionnen, Wilko herovert die ten koste van een paard. De stelling zindert dan, want na het ‘paardoffer’ staat een zwarte loper op de open e-lijn tweemaal aangevallen en kan die op straffe van torenverlies niet weg. Met kwaliteitsvoorsprong gaat de witspeler het eindspel in. Zijn twee torens op de zevende rij vormen een machtig wapen, terwijl zijn zwartveldige loper prachtige diagonalen heeft. Met de slotzet valt wit twee stukken aan en is het over en uit, waarmee Wilko de eerste plaats op de ranglijst herovert.
De tweede beslissing valt aan de andere kant van de ranglijst. Andrew Weltevreden gaat tegen Lukas Boots op jacht naar zijn eerste partijzege van dit kampioenschap en dringt met aanvallend spel vanuit de opening zijn opponent terug. Hij mist echter een mooie kans op succes. Wit kan een paard op e5 nemen, met als doel om met een eigen paard via c4 naar b6 te springen en torenwinst als resultaat. GZ’s clubkampioen kiest voor een ander plan en wordt verrast door een torenoffer op g2 van Lukas. Zwart heeft opeens een sterk loperpaar gekregen en het offer opent de g-lijn voor de andere toren. Vier stukken van Andrew staan op de damevleugel en doen niet mee. Als de zwartspeler zijn toren geeft voor een loper, volgen enkele schaakjes en zelfs de matzet omdat wit met zijn koning naar een verkeerd veld gaat.
Rob van den Heuvel en Piet Reus leveren vanaf de vierde zet volop strijd. Wit slaat al vroeg in de partij met zijn dame in op b7 en moet niet veel later met haar flink manoeuvreren om geen materiaal te verliezen; ook een onverdedigde loper op c4 dient Rob in de gaten te houden. Na dameruil heeft hij twee pionnen meer, maar nu brengt Piet met enkele scherpe zetten de kracht van zijn loperpaar tot uiting. De stelling komt enigszins tot rust, al staat de Schaaklust-routinier dan wel de kwaliteit achter. Beiden blijven naar aanvalskansen zoeken. Met een spectaculaire koningswandel eindigt de partij. De witte vorst maakt de oversteek van d1 naar e6, om op b3 tot rust te komen. Ondertussen is er wel een licht stuk buit gemaakt. En zwart verliest een tweede, als hij een paard in de penning zet.
Er zijn twee opvallende partijen in de zesde ronde. Bas Dudink en Fred Avis rijden dit hele kampioenschap samen naar de gastclub en dat geldt ook voor Peter Holscher en Ronald Ritsema. En in Westwoud staan Dudink-Avis en Holscher-Ritsema op het programma. Het is jammer dat de terugrit naar Hoorn voor de vier zo kort is, want die tien minuutjes zijn onvoldoende om hun partijen na te bespreken.
In de twintigste ronde (24 januari) van Caïssa’s clubcompetitie heeft Fred met zijn opening Bas verrast, met een snelle overwinning voor de voorzitter als resultaat. Bas speelt nu met wit en besluit om Freds opening te gebruiken. Dat lijkt goed uit te pakken. In het Geweigerd Damegambiet trekt de preses van HSV De Eenhoorn het initiatief naar zich toe. Als het zwarte koningspaard wordt aangevallen, springt dat naar het gevaarlijke h5-veld. Het wordt ingesloten, al pikt zwart nog wel even twee pionnetjes mee. De koningsvleugel wordt het domein voor offensieve plannen. Wits voordelen zijn de betere witveldige loper (die van zwart wordt geblokkeerd door een eigen pion) en de snelle mogelijkheid om de torens te verdubbelen dan wel in te zetten voor aanvallende acties. Bas heft een tussenschaak met zijn loper in plaats van met een paard op, waardoor de grootste dreigingen uit de stelling raken en Fred overeind blijft. Na torenruil kan hij eeuwig schaak geven.
Peter Holscher en Ronald Ritsema hebben in de clubcompetitie van Caïssa tweemaal tegen elkaar gespeeld, waarbij de nog geregerend kampioen met wit won en Ronald remiseerde. In dorpshuis De Schalm is het bovendien de partij van de gaande en de komende titelhouder. Ronalds voorsprong lijkt voldoende om Peter af te lossen. Het zal bij Caïssa zijn eerste clubtitel na 2004 worden; de vijfde in totaal.
In de West-Friese strijd heeft hij een half punt meer en na veertig zetten in de zesde ronde is dat nog steeds zo. Wit speelt de Schmid-variant van de Benoni. Omdat c4 is uitgesteld, kan Peter na een afruil van alle torens zwarts b5-pion nemen en wordt het veld geschikt voor een paard. Ronald heeft de witte b2-pion verorberd en kijkt met zijn koningsloper uit over een mooie diagonaal. Als de dames van het bord zijn, lijkt Peter door zijn verder opgeschoven pionnen wat meer spel te hebben. In een eindspel met vier paarden krijgt hij een vrijpion op d6, maar Ronald verdedigt goed en het voordeel is minimaal. Na een paardruil blijkt dat een paar cijfers achter de komma te zijn: remise derhalve.
Na twee nederlagen weet Adri Haakman weer wat winnen is, maar tegen Rik Slaman moet hij daar hard voor werken. In een Franse partij heeft de KTV’er wel het initiatief, al biedt zwart prima tegenstand. De strijd gaat richting het eindspel gelijk op. Beiden hebben de dame, een toren en vijf pionnen met voor wit een paard erbij en voor de zwartspeler een loper. Een geïsoleerde zwarte d-pion vormt een doelwit voor Adri. De verovering levert echter nog geen concreet voordeel op. Beetje bij beetje verbetert wit zijn stelling, mede omdat Rik wat meer defensieve zetten doet. Als de lichte stukken worden geruild en ook de dames, is de pion meer wel een – letterlijk – pluspunt. De Enkhuizer koning staat veel centraler dan zijn collega op h8 en zwart beseft dat hij het opruimen van zijn a- en b-pion (waarmee zijn opponent drie vrijpionnen krijgt) niet kan voorkomen.
Jaap Gorter is in opmars. Na een desastreus begin (nul uit twee) begint het er met een serie van drie overwinningen en een remise beter uit te zien. Hij maakt er met Lourens van Veelen een tactische strijd van. Wat zijn de beste velden en waar komen de juiste stukken te staan? Lange tijd zijn de twee aan elkaar gewaagd. Door de veelheid aan pionnen blijft het voorzichtig manoeuvreren. Zwart neemt de open b-lijn in bezit, wit stemt zijn plan af op een isolani op c6. Die pion wordt geflankeerd door de dame en een toren en dat maakt veld c4 heel geschikt voor een paardvork. Nog net voor de eerste tijdcontrole beslist die zet de partij.
Op vier van de acht borden staan opvallende paarden. Voor de West-Friese schakers zijn aan het begin van de avond prachtige stukken opgesteld, maar bijzonder is dat in vier partijen de lopers kleiner zijn dan de paarden. Ze hebben een wat langere nek dan de ‘pony’s’ op de andere borden. Een vergelijking met giraffen gaat niet op, maar de paarden bij Bas Dudink-Fred Avis, Peter Holscher-Ronald Ritsema, Jaap Gorter-Lourens van Veelen en bij Marco Groot-Peter van der Schee kunnen beter over alles heen kijken. Is het een toeval dat in al die partijen paarden een belangrijke rol spelen?
In de Versnelde Draak beschikt Marco Groot over het loperpaar (en de dame en twee torens) en Peter van der Schee over een loper en een paard. De zwarte loper staat prachtig op de langste zwarte diagonaal en bijna al zijn pionnen bezetten witte velden. Maar wit dwingt loperruil af en ook alle torens belanden naast het bord. De spanning stijgt als de koningen naar het centrum gaan en de pionnen op de koningsvleugel zich tegenover elkaar (met een veld ertussen) bevinden. Marco staat onder druk, al is er een ontsnappingsroute. Hij kan toewerken naar een vrijpion op de b-lijn, waardoor Peters koning attent moet zijn dat hij niet een veld te ver naar voren opschuift. Als wit denkt dat het zwarte paard op a3 in de tang zit, dreigt zwart met een doorbraak van zijn e- of f-pion. Opeens is de stelling niet meer te redden voor de KTV-speler en op fraaie wijze werkt Peter toe naar een winnend eindspel.
De conclusie na zes avonden West-Fries schaken? Het blijft onverminderd spannend en het is zelfs mogelijk dat vijf deelnemers met een gelijk aantal punten bovenaan eindigen. Op donderdag 12 april is bij De Groene Zes in Bovenkarspel de apotheose.

Geen water en geen vuur, maar nog altijd gezellig

Het prachtige wandtapijt verraadt dat de zestien deelnemers van het West-Fries kampioenschap te gast zijn. Geen schaakstuk is erop te zien, maar wel een schitterend tafereel van acht kaartende honden.
De vijfde ronde wordt gehouden bij Torenhoog. De schaakvereniging uit Hoogkarspel zetelt normaliter in de ijsclubkantine De Deurlouper. Daar zal het te krap zijn als veel eigen leden op de vaste clubavond komen plus de zestien West-Friese toppers, zo redeneerde het bestuur. Daarom is de gastheer uitgeweken naar het Water & Vuurhuis, waar Torenhoog eens een – geslaagd – jubileumtoernooi heeft gehouden.
In de zaal waar vaak bridgers hun drive hebben, staan de schaakborden klaar. In de aangrenzende zaal biljarten leden van De Poedel. Ook daar is het gezellig druk. Op twee tafels zijn libristen bezig met een serie, gadegeslagen door ruim tien clubgenoten die zich rondom de stamtafel hebben verzameld. En ook hier een wandtapijt, in dezelfde stijl gemaakt. Uiteraard bridgen hierop de honden niet, maar biljarten ze.
Water- en vuurhuizen waren een kleine honderd jaar geleden gebouwen waar de mensen die thuis geen warmwatervoorziening hadden, warm water kochten. Ook waren er kolen voor de kachel verkrijgbaar. Er werd druk gebruik van gemaakt, waardoor die huizen tevens de functie van een sociale ontmoetingsplaats hadden en niet zelden konden de bezoekers er een drankje (al of niet met alcohol) bestellen.
Tegenwoordig kan iedereen thuis douchen en hebben de mensen een gaskachel of centrale verwarming. Maar de gezelligheid is er in het gebouw aan de Sint Laurentiusstraat nog altijd. De drukte in de ‘schaakzaal’ valt overigens mee. Torenhoog-voorzitter Ed Hornick – hij heeft oog voor detail; bij de ‘West-Friese’ borden staan extra dames – verwelkomt de WFK-deelnemers en huldigt Just Bakker als jeugdkampioen. ,,Vorig jaar tweede, nu eerste en wellicht dat hij binnen no time tussen jullie zit.’’ Het Venhuizer talent krijgt een welverdiend applaus van de huidige toppers.
Just speelt een clubpartij, net als Rick Molenaar (de vorige jeugdkampioen) en Renzo Snel. Renzo draagt een shirt van Rammstein, de Duitse Tanzmetallband. En dat is zeker toepasselijk in een ruimte, waarin muziek domineert. Aan de muren hangen een gitaar, een saxofoon, trommels en zelfs een doedelzak, er zijn veel ‘muzikale’ schilderijen te zien en een portret van Elvis Presley siert de klok.
Torenhoog is een kleine schaakclub en een van de jongere in West-Friesland, maar schaken in Hoogkarspel is niet in 1970 begonnen met de oprichting van de Dam- en Schaakvereniging Hoogkarspel. Al in 1922 was er een schaakclub. Bladerend door oude kranten in het Westfries Archief leert dat er vroeger in Noord-Holland talrijke dorpsclubs zijn geweest. Een alfabetische opsomming van plaatsen, waar in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog werd geschaakt: Anna Paulowna (Excelsior), Bakkum (De Pion), Bergen (De Pion), Breezand (DOS), Castricum (De Pion), Den Burg (Texelsche Schaakclub), Den Oever (DOS), Dirkshorn (Schaakmat), Edam (De Pion), Egmond aan Zee (De Egmonden), Hippolytushoef (Wieringer Schaakclub), Julianadorp (Het Witte Paard), Katwoude, Koedijk (De Pion), Kolhorn (De Onderlinge Schakers), Krabbendam (De Pion), Limmen (Vita Nova), Middenmeer, Nieuwe Niedorp, Oosthuizen (DESO), Sint Maarten, Sint-Pancras (Het Paard), Slootdorp (Wieringermeerschakers), Tuitjenhorn (Dr. Max Euwe), Westerland, Wieringerwaard en Zuid-Scharwoude.
En dan nog een rijtje met dorpen dichter in de buurt: Andijk-West (De Toren), Hoogkarspel, Medemblik (A-Z), Oostwoud (De Pion), Opperdoes (Denk en Zet), Spanbroek (Het Schaakbord), Spierdijk (DIO), Twisk, Ursem (SVU), Venhuizen (De Pion en de Venhuizer Arbeiders Schaakclub) en Zwaag (ODI), terwijl momenteel Obdam en Berkhout (Schada) clubs hebben die niet bij de bond zijn aangesloten. Al die verenigingen zijn van grote waarde geweest voor het schaken in het huidige NHSB-gebied, zoals kleinere regioclubs als Attaqueer, Degoschalm, De Groene Zes, De Pionier, Revanche en Torenhoog nog steeds een belangrijke rol spelen.
Nog een beetje geschiedenis. Het eerste kampioenschap van West-Friesland dateert uit 1934. Maar in januari en februari 1903 speelden twaalf West-Friese schakers een onderlinge competitie in het Noordhollandsch Koffiehuis in Hoorn; op de hoek Grote Noord/Roode Steen, waar vroeger de Winston-bioscoop stond. De eindstand na elf ronden: 1. P. Kistemaker (Hem) 10 punten, 2. M. Veer (Andijk) 9, 3. J. Hinke (Spierdijk) en W. Tensen (Schellinkhout) 8½, 5. J. Stapel (Sijbekarspel) 8, 6. C. Molenaar (Schellinkhout) 5½, 7. W. Nobel (Hoorn) 4, 8. W. Bronkhorst (Lutjebroek) en G. Klaver (Zomerdijk) 3½, 10. J. Rol (Schellinkhout), 11. J. Groen (Andijk) 2½, 12. P. Klaver (Spierdijk) 0; na zes verloren partijen gestopt. Johan Hinke en Willem Tensen zouden een beslissingswedstrijd om de tweede plaats hebben gespeeld, maar daarover is in geen krant iets terug te vinden.
Genoeg oude koeien, we gaan naar de tegenwoordige tijd. Voor Rik Slaman is na zijn remises in de derde en vierde ronde Jaap Gorter niet de ideale tegenstander om de opgaande lijn voort te zetten. De oud-kampioen hoort natuurlijk niet in de onderste regionen thuis en toont dat in zijn vijfde partij aan. Hoewel Rik vier lichte stukken heeft ontwikkeld en zwart slechts twee, komt hij al in de opening in de problemen. Met een paard achterstand moet wit verder en krijgt geen enkele kans om er nog iets van te maken. Jaap speelt louter sterke zetten en na 21. … Pc4 mag zijn opponent kiezen: mat in één of dameverlies.
Vier man voeren na vier ronden de ranglijst aan en ze zitten allevier tegenover elkaar. Onder het wandtapijt met de bridgende honden kiezen Ronald Ritsema en Wilko van der Gracht voor het Konings-Indisch. Ronald plaatst in het centrum een sterk pionnenblok (d5-e4, met ook c4) dat wordt tegengehouden door de zwarte pionnen. De stukken van Wilko hebben weinig bewegingsvrijheid en dat geeft wit een kansje om met zijn damepaard iets te proberen, al is – afgezien van pionwinst – niet helemaal duidelijk wat het resultaat op langere termijn wordt. Wit besluit evenwel tot een loperzet die zwart verplicht tot 16. … f6 om dameverlies te voorkomen. Daarna blijft een dichte stelling over en met al het materiaal nog op het bord nemen de titelkandidaten genoegen met remise.
De subtoppers Piet Reus en Bas Dudink zijn als derde partij klaar. Piet is bezig aan een goed kampioenschap, maar verliest in de opening een pion en kijkt bovendien tegen een geïsoleerde centrumpion aan. Hij maakt jacht op de stukken die die pion aanvallen of kunnen aanvallen en beiden komen in een kort middenspel terecht. In een torenpaardeindspel blijkt de Andijkse pion op e5 zowaar een solide aanvalswapen te worden en moet Bas (nog steeds ongeslagen) zijn materiële voorsprong prijsgeven. Vervolgens vinden de twee elkaar in een puntdeling.
Peter Holscher voegt zich bij de subtoppers dankzij een mooie overwinning op Adri Haakman. Aanvankelijk lijkt de KTV’er met opkomende pionnen op de damevleugel licht positioneel voordeel te hebben. Daarachter worden een loper en de dame geposteerd voor een koningsaanval in samenwerking met een paard op g4, maar Peter zet al zijn stukken op de juiste velden. Zijn verdediging klopt niet alleen tot in de puntjes, hij wint een pion als Adri het zwarte offensief inzet. Vervolgens offert zwart onnodig een loper en blijft met een stelling zonder muziek zitten.
Spectaculair verloopt de strijd tussen Fred Avis en Lukas Boots. De voorzitter van Caïssa slaat zijn eerste slag, als hij een centrumpion verovert. Toch blijft Lukas de aanval zoeken. Dat kost hem een tweede pion, maar hij heeft een sterk paard in de witte stelling. Dat wint een pion terug en na 24. … Txa2 staat het in materieel opzicht gelijk en dreigt de kampioen van De Pioniet met mat achter de paaltjes. Fred maakt een luchtgaatje en kan vervolgens tevreden constateren dat drie zwarte stukken op de damevleugel te ver verwijderd zijn van het front en te laat worden ingeschakeld om het gevaar te bezweren. Lukas verliest een stuk en laat heel sportief wit de mataanval, inclusief een paardoffer, afronden.
Jasper Seelemeijer en Rob van den Heuvel zijn de overige ranglijstaanvoerders en zijn maken er in het Water & Vuurhuis een wildwestpartij van. De opportunistische speelwijze van Jasper wordt al in de opening duidelijk. Hij gaat vol in de aanval; alle gespeelde pionnen gaan direct naar de vierde rij en twee lichte stukken zetten de zwarte koningsvleugel onder druk. De (lange) rokade wordt lang uitgesteld. Rob doet dat op de zeventiende zet, wit vijf zetten verder. Daar tussenin speelt zwart met vuur. Wit dreigt met een gevaarlijk paardvork en zwart offert een loper, waarvoor hij twee pionnen krijgt. Maar hij ziet – in vliegende tijdnood – de emmer met water niet staan. Met een paardvork kan Rob de kwaliteit winnen. Hij neemt echter met het verkeerde stuk een derde pion (op h4) en dat kost hem een volle toren. Jasper verslaat zijn clubgenoot en mag zich, als elfde geplaatst, na vijf ronden de enige koploper noemen.
Na twee nederlagen is ook Peter van der Schee in opmars. Met twee remises en zijn overwinning op Andrew Weltevreden erbij sluit de GZ’er aan bij de middenmoot. De strijd komt in een beslissend stadium, als de stelling een wat open karakter krijgt. Alle lopers gaan eraf, de dames, torens en paarden verplaatsen zich naar de koningsvleugel, waar voor zwart de half open g-lijn een nadeel is. Wit verhuist zijn vorstin van een veld voor zijn g-pion naar een veld erachter. Peters g-pion schuift door naast die op f5 en heeft dan een ijzersterke aanval. Een tijdelijk paardoffer breekt de verdediging van Andrew die bovendien geen tijd meer heeft. De vlag valt, maar hij kijkt dan al tegen een verloren stelling aan.
Het voordeel van de – qua tijd – langste partij is dat die de meeste toeschouwers trekt. Lourens van Veelen en Marco Groot stoppen er ver na de eerste tijdcontrole mee en houden elk een half punt aan de marathonzitting over. En ze hebben een interessante partij gespeeld. Diverse mede-WFK-deelnemers analyseren na afloop dan ook mee. Lourens krijgt na zijn Engelse opening drie pionnen op de vijfde rij, terwijl Marco stelletjes vormt. Na 22 zetten staan zijn pionnen op a7 en b7, op c6 en d6, op e5 en f5 en op g6 en h6. Wit heeft aan lichte stukken twee paarden, zwart een paard en een loper. De Degoschalm-debutant breekt de f-lijn half open om op f5 een paard te posteren. Het andere paard springt naar d6; ze steunen elkaar en maken van enkele belangrijke velden verboden gebied voor de zwarte stukken. Maar wit heeft ook weinig speelruimte en kort voor middernacht beseffen de twee dat remise het hoogst haalbare resultaat is.
De uitspraak van de avond komt van de ranglijstaanvoerder. Jasper Seelemeijer heeft met recht-voor-zijn-raap-schaak vier partijen op rij gewonnen. ,,Ik zie wel waar het schip strandt’’, zegt hij wel eens na een partij. Maar voorlopig ligt hij op koers naar een veilige haven.

Alles is anders in Abbekerk

De organisatie van het West-Fries schaakkampioenschap beschikt over een flink aantal adressen. Maar er zijn meer clubs dan ronden, waardoor ze in een seizoen niet allemaal als gastheer kunnen fungeren. In de vierde ronde spelen de WFK-deelnemers bij De Pionier uit Abbekerk dat voor de eerste maal de regionale schaaktop ontvangt.
Namens de vereniging heet Arnold Velthuis iedereen welkom en hij is met name benieuwd hoe regerend clubkampioen Lukas Boots (hij is weer koploper, Arnold zelf staat op de tweede plaats) het deze avond zal doen. Alles is anders in Abbekerk, want de partijen voor de clubcompetitie van De Pionier worden niet in de ruimte tussen de bar en de vier biljarttafels gespeeld. Tien leden nemen plaats naast de ‘West-Friese’ schakers en regelmatig kijken ze hoe op die acht borden de stand van zaken is.
De Pionier is de jongste schaakclub in West-Friesland; opgericht in 1989. Het Midwoudse activiteitencentrum
Molenwoid is de eerste locatie. Als op den duur het bestuur van Molenwoid vindt dat hun vrijwilligers te zwaar worden belast, verhuizen de schakers naar een café in Benningbroek. Daar komt echter een nieuwe eigenaar die de schaakruimte een andere bestemming wil geven. De Pionier vindt nu onderdak in café ’t Bonte Paard in Abbekerk.
De schaakliefhebbers delen de donderdagavond met de damesbiljartclub Bonte Paard. Zeventien leden groot. Tien zijn er aanwezig, op drie tafels spelen de vrouwen libre voor hun clubcompetitie. En het moet gezegd: er zitten een paar prachtige stoten bij.
Aan het raam, met een open haard in de onmiddelijke nabijheid, staan de tafels voor de schakers. Maar met de zestien deelnemers van het West-Fries kampioenschap erbij is die plek niet geschikt en Arnold Velthuis heeft vervangende zaalruimte geregeld. Aan het plafond hangen tientallen blauwe, oranje, gele, rode en groene vlaggetjes, al is niet bekend of die kleurige versiering speciaal voor de West-Friese schaaktoppers is aangebracht.
De kleine dorpsclub doet het als gastheer prima. Schaken in ’t Bonte Paard smaakt naar meer en dat gebeurt op tweede paasdag (9 april). In zijn openingswoord heeft Arnold nog even reclame gemaakt voor ‘Het anders dan anders toernooi’. Van 13.00 tot 18.00 uur. Het ‘anders dan anders’ houdt in dat er negen ronden worden gespeeld en er steeds een andere bedenktijd is. Voor de pauze schaken de liefhebbers vijf partijen; van tien, vijf, tien, twintig en vijf minuten. Na de pauze zijn de bedenktijden vijf, tien, vijf en nogmaals tien minuten.
Maar op deze donderdagavond hoeven de WFK-gangers zich niet te haasten. Zij krijgen immers anderhalf uur en daarna nog eens dertig minuten extra toebedeeld. Toch komt er een vlotte eerste beslissing. De toppartij deze ronde is die tussen Rob van den Heuvel en Wilko van der Gracht. Beiden staan hoog geklasseerd in de clubcompetitie van Aartswoud en voeren de WFK-ranglijst aan. Ze besluiten niet tot het uiterste te gaan. In twaalf zetten worden een paard en twee pionnen geruild en de vrede getekend. Juist op dat moment komt clubgenoot Jan Stapel binnen. Jan woont in het even verderop gelegen Lambertschaag en is benieuwd naar de topper. ,,Ga ik speciaal voor die partij hier naar toe en zie ik geen zet.’’
Aan het andere eind van de lange tafel zijn even later ook twee lege stoelen zichtbaar. Piet Reus neemt Fred Avis in de houdgreep en laat de voorzitter van Caïssa niet meer los. In eerste instantie ziet het er niet slecht uit voor de zwartspeler die zijn tegenstander met een dubbelpion op de e-lijn opzadelt. Maar zijn ontwikkeling is veel te traag en de wel gespeelde stukken werken niet samen. Al na zeventien zetten kunnen de Hoornse toren op a8 en de loper op c8 niet meer in beweging komen en speelt Fred eigenlijk met twee stukken minder. Tot overmaat van ramp wordt zijn dame ingesloten. Piet is de eerste winnaar van de avond en informeert hoe clubgenoot Dirk Mantel het een dag eerder in de eerste ronde van het NHSB-veteranenkampioenschap heeft gedaan. Hij behaalde een keurige remise tegen Jan Rot. In Abbekerk zal Jaap Gorter een vechtremise bereiken tegen Peter Holscher. Voor de Schaaklusters zijn het een paar mooie dagen.
In de onderste regionen is er eveneens sprake van evenwicht. Na drie nederlagen houdt Andrew Weltevreden stand tegen Rik Slaman die in de derde ronde zijn eerste halve punt in de wacht sleepte. Het wordt geen scherpe partij. De dames verdwijnen van het bord en er is een afruil van enkele lichten stukken alsmede de h-pion. Na negentien zetten lonkt de muziek bij de bar en een tafel om een aantal varianten door te nemen.
Spectaculair is wel de partij tussen Jasper Seelemeijer en Lourens van Veelen. Jasper kiest voor de Benoni-variant van de Duitse grootmeester Lothar Schmid. De zwartspeler gaat het avontuur niet uit de weg en offert een pion om die wat later weer terug te winnen. Maar een ruil van de zwartveldige lopers pakt goed uit voor wit. Hij kan direct dreiging uitoefenen via de f-lijn en beschikt over een sterke d-pion. Bovendien heeft de zwartspeler drie stukken die wat afzijdig op de damevleugel staan opgesteld en mist hij zijn koningsloper. Het lukt hem niet om de gevaarlijke aanval af te slaan.
Het is dringen op de bovenste helft van de ranglijst en dan is ieder half punt meegenomen. Bas Dudink en Marco Groot geven elkaar heel weinig toe. De voorzitters van HSV De Eenhoorn en KTV posteren vrijwel alle stukken op de koningsvleugel, waar Bas zijn torens verdubbelt op de open e-lijn. Marco’s verdediging zit goed in elkaar. Alle torens belanden naast het bord en als beide dames bezit nemen van die e-lijn, ziet de stelling er met zeven pionnen, het loperpaar en een paard erg remise-achtig uit.
De vijfde remise van de avond realiseren Lukas Boots en Peter van der Schee. Hun partij krijgt een open karakter. Lukas oefent tegen de West-Fries kampioen van 2009 enige druk uit, maar de GZ’er is op zijn hoede. Beiden laten eerst de pionnen en de lichte stukken het werk doen. Na dameruil komen ze vlot in een eindspel met de torens en vier pionnen alsmede twee paarden voor zwart en een paard met loper voor wit. Er zijn dan nauwelijks aanknopingspunten voor winst.
Een enerverende strijd wordt er gevoerd op de laatste twee borden. Aan de zwarte kant hebben plaatsgenomen Ronald Ritsema en titelverdediger Peter Holscher, die ook in de clubcompetitie van Caïssa dicht bij elkaar zitten. Alletwee treffen ze oud-kampioenen als tegenstanders. Ronald neemt met zijn dame de b- en c-pion van Adri Haakman, waarna de KTV’er verwoed jacht op haar maakt. Na 32 zetten heeft de zwartspeler zestien keer zijn vorstin naar een goed veld gebracht. Zij lijkt op de koningsvleugel klem te staan voor de pionnen en met louter torenzetten, om de dame aan te vallen, is voor Adri remise haalbaar. Een paardzet biedt zijn opponent een ontsnappingsmogelijkheid. De verdediger van het paard wordt in verlegenheid gebracht en wit besluit om het paard te geven voor twee pionnen. Met een stuk minder gaat hij naar het eindspel toe, maar een zwart paard op e7 is kwetsbaar en Ronald moet alles uit de kast halen om zijn voorsprong niet te verspelen. Na een sprong naar f5 wordt de verdediging in optimale conditie gebracht. Een paardvork op koning en dame met een mat in twee er achteraan betekent het einde van een geweldig gevecht.
Jaap Gorter-Peter Holscher is de finale van een jaar geleden, met verwisselde kleuren. Beiden moeten eigenlijk winnen. Jaap om na een slechte start (nul uit twee) nog iets van het kampioenschap te maken, Peter om als regerend kampioen dichter bij de toppers te komen. In een complexe stelling is alles gericht op de damevleugel, waar de witspeler enigszins onder druk staat. Dat kost hem een paard, maar als de toren op a1 zich in de strijd mengt en de zwarte koning naar het afgelegen veld h8 gaat, is er nog zeker niets beslist. Zwaar materiaal wordt geruild. De Andijker vorst spoedt zich naar het centrum en vertolkt daar een sterke rol. Met een toren tegen een toren en paard en drie om twee pionnen streeft Jaap ernaar in ieder geval zwarts laatste twee pionnen te veroveren. Tijdnood gaat ondertussen ook een rol spelen. Alle pionnen verdwijnen en met toren tegen toren plus paard vinden beide toppers elkaar met remise.

Enkhuizen boeit, ook op het schaakbord

Het West-Fries schaakkampioenschap heeft wel iets van de Tour de France. Met Hoorn als finishplaats van de eerste, Andijk van de tweede en Enkhuizen van de derde etappe.
Niet alleen de wielerliefhebbers volgen in juli op de televisie de verrichtingen van de profrenners in Frankrijk. De camerabeelden van de vaak schitterende natuur en de mooie toeristische plekjes houden meer mensen aan de buis. En wat ligt er bij binnenkomst van De Nieuwe Doelen in de garderobe? Twee exemplaren van ‘Enkhuizen Boeit’, het toeristisch magazine 2012.
Opvallend is dat veel koppen in het blad gemakkelijk op het schaken kunnen slaan. ‘De ambassadeurs van Enkhuizen heten u van harte welkom’ staat er op de pagina’s 4 en 5. De derde ronde wordt geopend door KTV-voorzitter Marco Groot die dat met iets andere woorden doet en gastheer KTV kan zeker als een ambassadeur van de schaaksport worden beschouwd.
‘Divers, historisch en gezellige bedrijvigheid’ lees je verderop. De schaaksport is met zijn miljoenen zetmogelijkheden divers, heeft een historie van zo’n drieduizend jaar en in De Nieuwe Doelen is er ook deze vrijdagavond sprake van een gezellige bedrijvigheid. Gastvrouw Carina gaat in de speelzaal rond met koffie en Bastogne-koeken en later op de avond volgt een rondje met de hapjesschaal. Aan de bar idem dito. De ruime tafels vormen een ideale plek om te analyseren en daar wordt goed gebruik van gemaakt. En rond middernacht zijn weinig krukken, dicht bij de tap, onbezet.
‘Spectaculair schouwspel’. Dat is zeker de partij tussen Marco Groot en Fred Avis, de voorzitters van KTV en Caïssa. Marco gaat in op een pionoffer van zwart en verhindert met het klassieke Lxf7+ de rokademogelijkheid van zijn tegenstander. Fred op zijn beurt heeft als compensatie voor een minder solide verdediging een behoorlijke ontwikkelingsvoorsprong en die betaalt zich snel uit, als hij met een damezet een Enkhuizer loper en de pion op g2 aanvalt. Marco verliest het stuk, maar gaat vol in de aanval en vindt de kwetsbare plekken in de Hoornse stelling. Een dame die voor alle pionnen en stukken is geposteerd, een koning die op de zestiende zet al voor de derde keer in beweging komt en zich nog lang niet veilig kan wanen. Het lukt zwart niet alle dreigingen af te wenden en bij het begin van het eindspel raakt hij zijn voorsprong kwijt en eindigt de partij in remise.
We gaan verder met de koppen. ‘Uniek in de wereld’. Dat geldt voor de naam van de Enkhuizer schaakvereniging. Er is geen club in Nederland die Kan Tegen Verlies heet; en dus ook niet in de rest van de wereld. Eind 1930 bedacht door D. Henstra jr, de eerste voorzitter van KTV.
In datzelfde seizoen is Schaaklust opgericht. Het 25-jarig bestaan wordt gelijktijdig gevierd en beide besturen komen op het idee om elkaar te feliciteren met een massakamp voor honderd man. Dat gebeurt in Enkhuizen op 5 oktober 1955 in Pro Rege, het gebouw van de Gereformeerde Kerk en gebouwd in het oprichtingsjaar van KTV en Schaaklust. Er spelen tien tientallen tegen elkaar en vooral dankzij de succesvolle jeugd zegeviert KTV met 27½-22½. Naar dit evenement gaan de gedachten terug bij het lezen van de kop ,Een bijzondere beleving’ in het toeristisch magazine.
‘Beleef de betovering’. Het is de duidelijkste kop in het blad ‘Enkhuizen Boeit’. Het wordt tijd om naar de derde ronde van het West-Fries schaakkampioenschap over te schakelen.
Zeventien stoelen staan klaar voor de deelnemers. Zeventien? Ja, want Fred Avis herstelt van zijn onfortuinlijke val op de ijzelige maandag de dertiende. Hij heeft twee krukken mee om zich in de speelzaal en de barruimte voort te bewegen en de extra stoel ondersteunt zijn linkerenkel, waarin een band is gescheurd.
Opvallend is dat alle spelers deze avond de tijd er voor nemen. Na twee uur schaken heeft niemand de twintig zetten gehaald. Opvallend is eveneens dat Lukas Boots en Jasper Seelemeijer ongeveer dezelfde opening op het bord krijgen als Marco Groot en Fred Avis. Ze kunnen niet van elkaar spieken, want de voorzitters zitten aan het eind van de tweede rij tafels en de beide middenmoters aan het andere eind van de eerste rij. Wel neemt Lukas regelmatig een kijkje.
Dat doet ook Arie Karreman, oud-organisator en tienvoudig kampioen. Voor de clubcompetitie van KTV neemt hij het op tegen Vasco Metten en dat is een partij die in de WFK-strijd niet misstaat. Ze houden het net als in het ‘West-Friese’ deel van de speelzaal lang heel spannend.
Ronald Ritsema en Bas Dudink spelen de in tweeërlei opzicht kortste partij van de avond. Ze zijn als eersten klaar en na 22 zetten kan het resultaat op het wedstrijdschema worden ingevuld. In een Catalaan zorgt wit voor wat druk op veld b7, maar is zijn pionnenstructuur licht in het nadeel. Zwart zet zijn pionnen op de a- en b-lijn in, al komt het niet tot een echte strijd. Met de zware stukken nog op het bord alsmede een paard oogt de stelling remise-achtig en met het halve punt blijven ze beiden bovenin meedraaien.
Andrew Weltevreden trakteert Jaap Gorter op een dubbelpion op de c-lijn. Zwart lost dat op door zijn d-pion door te schuiven, al kan de clubkampioen van De Groene Zes daarmee een pion winnen. Hij kiest voor een veilige positie van zijn dame op de tweede rij, maar houdt zijn gerenommeerde tegenstander toch aardig in bedwang. De beslissing valt, als Andrew Te6 een zet te laat speelt. Jaap kan een torenruil beginnen die hem stukwinst oplevert.
Wilko van der Gracht en Adri Haakman zijn de respectievelijke kampioenen van 1994 plus 2006 en van 1999 plus 2010. De koploper na twee ronden (Wilko) komt iets beter uit de opening, omdat hij over wat meer speelruimte beschikt. Zwart kiest voor een compacte opstelling van zeven stukken op een rechthoek van twaalf velden en komt na een eerste afruil wat in de knoei met zijn koningspaard. Ten koste van een pion wordt dat geruild. Het lukt Wilko niet dat voordeel optimaal te verzilveren. Door actief spel zorgt Adri voor druk op de witte stelling, waarin een toren op h3 niet echt meedoet. Als het eindspel in zicht komt, vinden de twee elkaar in remise.
Net als Jaap Gorter halen Peter van der Schee en Rik Slaman hun nul van het scorebord. In een Engelse partij krijgt wit een mooie pionnenstructuur en de open b-lijn (met een ‘beautiful view’ op veld b7) in zijn bezit, maar de zwarte vrijpion op c4 is voor hem een vervelend obstakel. Die gaat er in de vorm van een torenruil van af, al krijgt Rik nu op a7 zijn vrijpion. Die blijft daar overigens staan. Zwart geeft enkele schaakjes op a1 en Peter heft dat tweemaal met Kf1 op, waarna remise het resultaat van hun partij wordt.
Tijdens een van de wandelingen door het evenementen- en zalencentrum valt een poster over een benefietconcert in De Nieuwe Doelen op. Op 25 maart, ten bate van het Koningin Wilhelmina Fonds voor de Nederlandse Kankerbestrijding. Een van de groepen die spelen is B-Four. Dat in een b4-zet muziek kan zitten, toont Marco Groot aan. Daarmee werkt de voorzitter van KTV tegen Fred Avis zijn achterstand van een stuk weg en redt de partij: remise.
Op de vijfde zet wijkt Jasper Seelemeijer in zijn partij tegen Lukas Boots af van de opening van Marco Groot-Fred Avis. Hij valt de loper aan die door de KTV’er op het andere bord wordt gebruikt om op f7 schaak te geven. Het kost Jasper een pion, maar hij kan rokeren om vanuit een veilige stelling voor de aanval te kiezen. Zwart profiteert in een ook spectaculaire partij van het gegeven dat Lukas drie stukken op de damevleugel (toren, paard, loper) te lang passief houdt. Vervolgens blijkt dat de witte dame overbelast raakt. De vorstin wordt aangevallen en moet tegelijkertijd de pionnen op b2 en d3 verdedigen. Op weg naar de eerste tijdcontrole neemt de druk op wits stelling beetje bij beetje toe en precies met zijn 36e zet slaat zwart zijn slag. Met het doorschuiven van de e-pion (met schaak) wint hij een toren.
Nog twee partijen zijn aan de gang en de vier spelers zitten naast elkaar. Het wordt druk rondom de beide borden. Lourens van Veelen kiest eveneens voor het Engels en tegen Piet Reus zijn zijn stukken actiever. Zo blokkeert een zwart paard op d7 de loper op c8 die op zijn beurt de toren op a8 buitenspel houdt. Met het offeren van een centrumpion krijgt Piet wat meer ruimte. Hij wint de pion terug, waarna na een afruil een torenseindspel met witveldige loper ontstaat. Beide spelers blijven binnen de remisegrenzen opereren, al hoopt Lourens op meer. De laatste zware stukken gaan van het bord en zwart geeft geen krimp in zijn streven het halve punt veilig te stellen.
De slotpartij van de avond is van groot belang voor de topklasseringen. Rob van den Heuvel neemt het op tegen titelverdediger Peter Holscher en beiden hebben een half puntje minder dan Wilko van der Gracht. Met zwart wint de Aartswoud-schaker in het begin van het middenspel een pion. Het weerhoudt Peter er niet van met een aanvallende gedachte door te gaan. Hij krijgt de pion terug, zij het echter zeer kort. Er zit een dubbele paardvork in de stelling en met dame, paard en vijf pionnen voor elk gaat de zwartspeler het eindspel in met daarnaast een toren tegen een loper voor de kampioen van 2011. Er volgt een langdurige strijd om de schade beperkt te houden (wit) of om het voordeel uit te bouwen naar winst (zwart). In vliegende tijdnood valt de beslissing, als Peter een stuk kwijt raakt. Dankzij de triomf nestelt Rob zich naast Wilko aan kop van de ranglijst.
Op 8 maart gaan de zestien deelnemers bij het Abbekerkse De Pionier de tweede toernooihelft in. De laatste tijd wordt regelmatig gesproken over de spanning in de voetbaleredivisie, maar de WFK-schakers doen daar met nog elf kanshebbers voor de titel niet voor onder.

‘Sammy’ komt langs bij Schaaklust

,,Sammy wil bij niemand horen,
zich door niets laten verstoren.
Toch voelt hij zich soms verloren,
Sammy, hoge toren, Sammy kan ’t niet aan.’’
Tijdens de tweede ronde van het West-Fries kampioenschap laten de zestien deelnemers zich door niets verstoren. Maar aan het einde van de avond voelen vijf man zich toch verloren.
Welkom in dorpshuis Centrum in Andijk. Schaaklust heeft als uitstekende gastvereniging voor een prachtige speelruimte gezorgd: de van het viertallentoernooi bekende sportzaal. Op acht brede tafels staan de borden; er is voldoende plaats voor koffie, een schaaltje met melk en suiker en notatieboekjes. Omdat de leden van Schaaklust ook hun clubpartijen spelen, is de zaal redelijk vol. Iedere schaakliefhebber kan alles goed volgen, want de paden tussen de tafels zijn breed.
Als de eerste zetten zijn gedaan, begint in de zaal ernaast een regionaal projectkoor – zo’n 25 mannen en vrouwen sterk – aan het openingsrepertoire. ‘Sammy’ komt enkele keren langs, de hit van Ramses Shaffy. De zanger zal wel niet zijn geïnspireerd door Samuel Reshevsky, al was de Amerikaanse schaakgrootmeester (door iedereen Sammy genoemd) gek op muziek.
Het koor oefent voor een uitvoering op 12 mei, eveneens in dorpshuis Centrum. De pianoklanken tijdens ‘Sammy’ en enkele andere liedjes zijn niet bevorderlijk voor de concentratie van de denksporters, maar het samenzang na de pauze klinkt prachtig en maakt het de moeite waard om over drie maanden naar het optreden te gaan.
Minstens zo spectaculair is de tweede ronde van het West-Fries schaakkampioenschap. Het avondje Andijk is ditmaal over twee data uitgesmeerd. De partij Peter van der Schee-Bas Dudink, overgebleven uit de eerste ronde, is namelijk op 6 februari op de clubavond van Schaaklust gespeeld. Bas neemt voor de tweede keer deel aan het kampioenschap, nadat hij in 1996 een middenmoter was.
Peter heeft in 2009 historie geschreven. Hij maakt dat jaar zijn debuut op het WFK en doet dat op een niet eerder vertoonde wijze. Van de zestien deelnemers zijn er slechts twee die een lagere rating dan hem hebben. Peter verslaat drie oud-kampioenen (Wilko van der Gracht, Peter van Waert en Ton Wessels) en gaat de laatste ronde in met een half punt achterstand op Peter Holscher. Die ronde wordt gehouden bij De Groene Zes en de Bovenkarspelse vereniging bestaat dan vijftig jaar. Peter van der Schee is lid van GZ en nog niet uitgestunt. Met wit bindt hij ook titelverdediger Peter Holscher aan de zegekar en is waarschijnlijk de verrassendste kampioen in de geschiedenis van het West-Fries kampioenschap.
Maar tijden veranderen en drie jaar later is Bas Dudink zijn eerste tegenstander. Ook een schaker van niveau, maar een nieuwe stunt zit er niet in. Wel schrijven de twee historie. Pas op de 34e zet wordt de eerste pion geslagen. Hoe vaak is het – nationaal en internationaal – voorgekomen dat na 33 zetten zestien pionnen nog op het bord staan?
Al vroeg zijn wel de vier paarden van het bord en dat betekent dat er in het verdere verloop flink wordt gemanoeuvreerd. Bas, met zwart, verdubbelt zijn torens op de f-lijn en gaat met zijn g- en h-pion lopen. De damevleugel is het terrein van Peter die met zijn pionnen als voorposten daar de stelling openbreekt. Dat biedt hem echter geen kans. De zwarte verdediging is solide en bovendien moet hij veld f2 in de gaten houden. Een kwaliteitsoffer helpt niet. Bas kan de zevende rij openen met voor wit de keuze dameruil en drie pionnen en de kwaliteit achterstand of dameruil uit de weg gaan en een levensgevaarlijke aanval via de open f-lijn accepteren. In beide gevallen is de partij niet te redden.

Op 13 februari zijn er meer schakers in het Andijker dorpshuis. Veertien van thuisclub Schaaklust, zestien strijden om de West-Friese titel. En dan zijn er naast de leden van het projectkoor nog een flink aantal pijltjesgooiers. In de barzaal wordt de populaire dartssport beoefend. Spelers van El Loco’s werpen met scherp.
In de schaakzaal wordt gretig gebruik gemaakt van her en der verspreide haakjes om de jassen op te hangen. Zo staan er aan de zijkanten ijzeren palen die normaal dienst doen bij een volleybal- of badmintonwedstrijd, om het net ertussen te bevestigen. En de haakjes aan die palen zijn ideaal voor jassen.
Voor Peter van der Schee duurt de tweede ronde korter dan de eerste. Een Franse partij tegen Piet Reus krijgt ‘une fin rapide’, als de oud-kampioen met zwart onnodig zijn g-pion speelt. Hij verliest die niet alleen, na de lange rokade is het notabene het damepaard dat een vork op beide ‘hoge torens’ plaatst. En dat kan de GZ’er niet aan.
Ook voor de tweede vertegenwoordiger van De Groene Zes is er een nul. Andrew Weltevreden zit tegenover Jasper Seelemeijer die twee dagen eerder in de bondscompetitie grootmeester Harmen Jonkman heeft verslagen. Een historisch succes, want hoeveel West-Friese amateurschakers kunnen zeggen dat ze in een echte partij van een grootmeester hebben gewonnen? De Aartswoud-speler blijft niet te lang nagenieten en concentreert zich op de zwarte stelling die met achtergebleven pionnen op a6, d6 en h6 enkele hiaten vertoont. Op een vol bord kan Andrew nog veel tegenhouden, maar als er wat stukken verdwijnen en de witte dame actieft wordt, gaat zijn h-pion eraf. Hij pakt nog wel Jaspers pion op c4. Wit kan snel omschakelen naar een aanval op de damevleugel en dan neemt hij ook de andere flankpion. Voor zwart resteren twee seconden voor zijn 35e en 36e zet en de dreiging dat hij veel meer materiaal gaat verliezen.
De verrassing van de avond is de nederlaag van Jaap Gorter tegen Lukas Boots. Lukas heeft in bondswedstrijden en op toernooien wel vaker voor sensatie gezorgd en de manier waarop hij de viervoudig West-Fries kampioen (zijn laatste titel dateert uit 2004) tegengas geeft, is bijzonder. Jaap speelt in de Engelse opening ook e4 en schuift die pion een veld door. De strijd om de centrumpionnen valt echter in zijn nadeel uit. Als die allemaal zijn geslagen, kijkt de troef van Schaaklust tegen een mindere stelling aan en vooral het uitstellen van de rokade breekt hem op. Zwart oefent grote druk uit op veld f2 en hij wint ten koste van een toren en loper de Andijker dame. De positie van de witte koning blijft dermate kwetsbaar dat een mat in drie in aantocht is.
Op de overige vijf borden doet niemand voor elkaar onder en dat komt tot uiting in een flink aantal tijdnoodzetten. De ervaren Adri Haakman weet ook zonder te noteren dat hij precies op tijd de 36e zet haalt. In een Versnelde Draak dwingt hij Lourens van Veelen tot het opgeven van de rokade, maar de Degoschalm-debutant krijgt zijn koning toch op een veilige plaats en kiest meteen voor de aanval. Zwart posteert een goed beschermde pion op e3 en in een dame-torenseindspel moet wit geconcentreerd manoeuvreren. Adri benut optimaal de kleine ruimte en al snel in de verlenging – van een half uur – blijkt dat er meer dan remise niet in zit.
Ook Rik Slaman en Marco Groot houden het lang spannend, al levert hun tweestrijd wel een winnaar op. In een Konings-Indische partij blijft lange tijd alles op het bord staan. Rik heeft een iets actievere opstelling van zijn stukken, zonder dat die overigens noemenswaardig voordeel oplevert. Hij gebruikt zijn f-pion om de koningsvleugel van zwart open te breken, maar zijn stukken zijn te ver van het front verwijderd om een echte dreiging te creëren. Bovendien oogt na 23. exf5 de witte f-pion zwak. Die verliest de Torenhoog-schaker ook. Snel geeft Marco zijn dame en paard een aanvallende rol voor een eindspel met daarin bovendien alle torens. Wit moet terug en komt na enkele gedwongen zetten in een verloren stelling terecht.
Op de jubileumdag van het 90-jarig Caïssa (op 4 februari) had voorzitter Fred Avis het in zijn welkomstwoord nog zo mooi gezegd: ,,Het is een algemeen bekend feit dat er nog nooit een schaakpartij is verloren door een gezonde speler. Verliezen doet pijn.’’ Hij onderstreept dat tegen Wilko van der Gracht. Op de ochtend van de tweede ronde is Fred door de gladheid lelijk ten val gekomen, maar – de pijn verbijtend – besluit hij toch naar Andijk te gaan. Het lopen gaat hem moeizaam af, zittend heeft hij minder last en gelukkig is schaken een zittende sport.
In de Torre-aanval wordt hij verrast door Wilko’s damemanoeuvre naar h6, gedaan om bij een loperpaardruil op g3 wit te dwingen met de f-pion terug te slaan in plaats van met de h-pion. Niet naar het centrum toe dus. Fred staat inderdaad iets minder, al is dat niet beslissend. Als zijn lichte stukken actiever worden, is het evenwicht hersteld. Terwijl zwart zijn pionnen op de koningsvleugel doorschuift, richt wit zich met zijn stukken op de damevleugel, waar ook – na lange rokades – de koningen staan. De Hoornse vorst moet eigenlijk naar het centrum, maar Fred kiest voor de a-lijn en langzamerhand nemen de zorgen toe. Er komen drie Eenhoornse vrijpionnen op de d- en e-lijn. De witte aanval over de b- en c-lijn ziet er gevaarlijk uit, maar zwart kan alle dreigingen precies pareren. Daarom levert een paardoffer van Fred niets op. Wilko’s koning vindt na een aftrekschaak een veilig veld op a7 en even later wordt zwart gefeliciteerd. Rond middernacht blijkt hij de enige van de acht winnaars uit de eerste ronde te zijn die wint.
Bas Dudink en Peter Holscher zitten niet voor de eerste keer dit seizoen tegenover elkaar. In de dertiende ronde van de clubcompetitie van Caïssa wordt het remise. Nu, op de dertiende februari, heeft Bas weer wit en andermaal delen de toppers het punt. Ze halen de Grünfeld – voor het eerst toegepast in Caïssa’s oprichtingsjaar 1922 – van stal. Bas verdubbelt zijn torens op de open c-lijn. Beiden nemen de tijd voor hun zetten, waardoor ze zich flink moeten haasten om niet door de vlag te gaan. De damevleugel wordt opengebroken en in dat strijdgewoel wint wit een pion. Hij krijgt een vrijpion op c5, maar die sneuvelt om een zwarte centrumpion te kunnen nemen. In een dame-paardeindspel hebben de twee een pion op de a-lijn en verbonden pionnen (Bas een meer dan Peter) op de koningsvleugel. Na dameruil kan de zwarte koning een prominente positie in het centrum innemen en neutraliseert hij het witte voordeel.
Rob van den Heuvel en Ronald Ritsema zijn het langste bezig. Wit neem het initiatief en kan de f7-pion veroveren. De strijd is ontbrand en zijn betere stelling levert Rob een tweede pion (a5) op. Het ziet er niet goed uit voor zwart die moeite moet doen om een goede samenwerking van zijn stukken te vinden. Direct na de eerste tijdcontrole kan wit toeslaan, maar hij kiest voor verdubbeling van de torens op de d-lijn. Ronald schuift zijn d-pion door (37. … d5) en valt in één klap de dame en de witveldige loper aan. Om de aanval voort te zetten besluit wit zijn dame te geven voor een toren. Er ontstaat een interessant eindspel, waarin zwart zijn sterkste wapen (de dame) optimaal gebruikt. Hij kan schaakjes blijven geven en in de resterende tijd – rond middernacht – is het lastig om goed te zien of de Aartswoud-schaker met succes daaruit kan lopen. Met weinig seconden op de klok wordt de vrede getekend.
Na twee ronden is Wilko van der Gracht de enige met de maximale score. Maar heel veel concurrenten liggen op de loer. Op vrijdag 24 februari wordt bij KTV in Enkhuizen de West-Friese strijd voortgezet.

Overwinningen als verjaardagskado voor de club

Ze zullen er niet aan hebben gedacht, maar aan het einde van de eerste avond van het West-Fries schaakkampioenschap hebben Peter Holscher, Ronald Ritsema en Fred Avis hun club een leuk verjaardagskadootje gegeven. Caïssa viert zijn 90-jarig bestaan en in een vertrouwde omgeving zegevieren de drie Caïssa-spelers.

Het is het kampioenschap nieuwe stijl. Lange tijd was het gebruikelijk dat in de eerste ronde clubgenoten tegenover elkaar zaten, met de tweede ronde als eerste gezamenlijke. Met ingang van 2012 wordt er direct een volledig programma bij een gastvereniging gedraaid. Al is er toch een kleine uitzondering. Peter van der Schee (De Groene Zes) en Bas Dudink (HSV De Eenhoorn) treffen elkaar de week erop.
Zeven partijen dus in de speelzaal van Caïssa, waar wedstrijdleider Gerard Groot de veertien deelnemers welkom heet. Het is een sterk bezet toernooi, met liefst negen spelers met een rating van 1900 en hoger. En dat betekent dat Peter Holscher als titelverdediger direct een tegenstander van formaat krijgt. Er staat immers een bekende indeling op papier. De lijst met zestien namen wordt in tweeën gesplitst en de nummer één van het linkerrijtje mag het opnemen tegen de nummer één van het rechterrijtje.

Terwijl 54 van zijn clubgenoten hun zetten noteren voor de competitie van Caïssa, trekt Peter tegen Piet Reus het initiatief naar zich toe. Er komt een Semi-Tarrasch op het bord, waarin vlot veel lichte stukken worden geruild. Zwart zit inderdaad met een geïsoleerde pion opgescheept, zoals dat volgens de theorie hoort. Maar de vertegenwoordiger van Schaaklust verliest eerst zijn laatste pionnen op de damevleugel en raakt dan die eenzame op e3 kwijt. De witspeler gaat kundig verder. Op de koningsvleugel vormen vier verbonden pionnen een machtig front tegenover de Andijkse op g7 en h7. Bovendien domineert de Hoornse witveldige loper de witveldige loper van zwart en dat geldt eigenlijk ook voor de overgebleven toren. Als Piet zijn lichte stuk verliest, kan Peter torenruil afdwingen en is het eindspel gewonnen. Maar zo ver komt het niet.

Er zijn deze avond twee Caïssa-Schaaklust-partijen, want ook Fred Avis en Jaap Gorter binden de strijd met elkaar aan. Jaap neemt vanaf 1982 onafgebroken deel aan het West-Fries kampioenschap, zoals is te lezen op de prachtige website Westfriesschaken.nl. Liefst 31 keer is hij van de partij en dat betekent een evenaring van het record dat in handen is van een andere routinier van Schaaklust: Dirk Mantel. Zes West-Friezen hebben in de historie van het in 1934 begonnen evenement meer dan twintig keer meegedaan. Rob Bijpost (Aartswoud) staat op 26 deelnames, Arie Karreman (KTV) op 25 en Wilko van der Gracht (Caïssa en HSV De Eenhoorn) is aan zijn 25^e keer begonnen. Jan Stapel (Aartswoud) meldde zich 21 maal.

Jaap Gorter heeft nog een andere prachtige score. Als eerstebordman van Schaaklust is hij in Hoorn niet te verslaan. Zijn laatste zeven bondspartijen tegen spelers van Caïssa (vijf) en HSV De Eenhoorn (twee) heeft hij gewonnen. Wie waren de pineut? Ton van Dijk (1997-1998), Rolf de Brouwer (2001-2002), Fred Avis (2002-2003), Wouter Strating (2006-2007), Roy Kerkhoven (2007-2008), Jan Schagen (2010-2011) en schrijver dezes was begin november de klos.

Tijdens deze eerste ronde lijkt Jaap op herhaling te gaan tegen Fred. Met zijn lichte stukken zet hij de voorzitter van de gastvereniging onder druk en het resultaat is kwaliteitswinst (paard voor een toren). Opeens echter ontstaat er ruimte op de koningsvleugel. Wit heeft een sterk paard, zwart een loper die lange tijd wat passief is. Fred kan ook kleine dreigingen in de stelling weven en hij vergroot met pionnen en later dame en toren de druk op met name de g-lijn. Zijn stukken werken uitstekend samen en een gevaarlijk springend paard trapt de Andijker verdediging open. Wit wint en de eerste verrassing van het evenement is een feit.

Voor Ronald Ritsema en Jasper Seelemeijer is het alweer enige tijd geleden dat zij voor het laatst hebben meegedaan. Ronald speelde in 2000 mee, Jasper in 2004. De rentree verloopt voor de Caïssa-schaker het succesvolst. In een Engelse partij krijgt zwart een achtergebleven pion op d6 die al snel een prooi wordt voor de witspeler. Er ontspint zich een strijd op de damevleugel waar Ronald een pionnenmeerderheid aan overhoudt. Beetje bij beetje verbetert hij zijn stelling en dat levert een tweede pion op. Als een derde pion dreigt te vallen, staakt Jasper het verzet.

Lourens van Veelen debuteert in het West-Fries kampioenschap en is op basis van de ratinglijst meteen favoriet in zijn partij tegen Rik Slaman. De clubkampioen van Degoschalm maakt die rol volledig waar. In English style drukt hij zwart terug. Rik heeft al zijn stukken op de zevende en achtste rij, wit neemt de open d-lijn in bezit en kan bogen op een sterk loperpaar. Dat blijkt als de pion op h7 met schaak wordt genomen. Die winst is evenwel niet bepalend. Als zwart zijn zwartveldige loper wil activeren, verzuimt hij een paard op d7 voldoende verdedigende steun te geven. Stukverlies dus en een stelling die kraakt.

Ondertussen zijn diverse Caïssa-leden klaar met hun clubstrijd, waardoor de nog lopende West-Friese partijen een aardige publieke belangstelling krijgen.

Andrew Weltevreden neemt als clubkampioen van De Groene Zes deel aan het evenement en is als zestiende geplaatst. Met Rob van den Heuvel treft hij het niet als eerste tegenstander. Een ervaren speler, in de bondscompetitie plaatsnemend aan een van de hogere borden bij promotieklasser Aartswoud. Misschien stuit hij op 11 februari in het duel tegen Heerhugowaard op grootmeester Harmen Jonkman die enkele malen de derde man was.

Andrew opent met wit ogenschijnlijk spectaculair (pionnen op c5 en e5 na vier zetten), maar de zwartspeler verblikt of verbloost er niet van. Wat zorgelijk lijken de ‘groene’ twee pionnen op c3 en d4, waar de Aartswoudse al van het bord zijn. Op de half open lijnen vormen ze een doelwit voor Rob en dankzij verdubbeling van de torens gaat de achterste eraf. Met zijn 25^e zet verrast hij Andrew met een kwaliteitsoffer die ook een tweede pion oplevert. Bovendien komen er wat scheurtjes in de witte verdediging. Dat blijkt als de lichte stukken gaan meedoen. De GZ’er wordt gedwongen tot passief spel (dat kost hem een derde pion) en betaalt de tol, als hij een dameschaak tegen krijgt met aansluitend kwaliteitsverlies en verlies van een vierde pion.

Ook Lukas Boots is debutant. En misschien wel een gevaarlijke outsider. Enkele seizoenen geleden viel hij in in het eerste team van promotieklasser Aartswoud en versloeg Jan Geus (Kijk Uit) die 168 ratingpunten meer had. Afgelopen competitie was hij opnieuw te sterk voor Geus die nu zeventig ratingpunten hoger stond. En ook op eendaagse toernooien wil Lukas – in precies twee jaar is zijn rating van 1637 naar 1765 gestegen – nog wel eens voor een verrassing zorgen.

Tegen Wilko van der Gracht gaat het lange tijd gelijk op. Idem aan de partij van Andrew Weltevreden tegen Rob van den Heuvel heeft wit pionnen op de c- en d-lijn en zwart niet. Het gevecht om en bij de pionnen op c4 en d4 wordt in het voordeel van Wilko beslist. Na veel gemanoeuvreer – van met name zwart – krijgt hij een heel sterk paard op de damevleugel en als ook de zwartveldige loper zich ermee gaat bemoeien, wint wit een pion. Dankzij de actieve opstelling van zijn stukken wordt de witte stelling verbeterd met een krachtige pionnenmuur (b4-c4-d4-e4) als zichtbaar resultaat. Als de tijdnood langzamerhand een rol gaat spelen, offert Lukas een paard voor twee van die pionnen. Uit alle macht probeert zwart de remisegrens te bereiken, maar met de vlag op vallen speelt zijn opponent de matzet in een partij die zo’n honderd zetten heeft geduurd.

Net als het Tata Steel Chess Tournament kent het West-Fries kampioenschap de sterkste bezetting ooit. En wie zal de komende twee maanden de rol van Levon Aronjan spelen? Adri Haakman? De clubkampioen van KTV deed het uitstekend in Wijk een Zee en legde net als de Armeense grootmeester in zijn groep beslag op de eerste plaats. Net als Aronjan begon hij het toernooi met een zege als zwartspeler, net als hem haalde Adri een score van plus vijf en net als de wereldtopper speelde hij viermaal remise. Zullen cijfers bedriegen of niet?

Clubgenoot Marco Groot kan hem deze dinsdagavond niet afstoppen. Na wat positiespel steekt zwart met een doorschuivende b-pion de lont in het kruitvat. Hij laat een paard instaan om die pion op b2 te krijgen, maar dat vindt wit te link en Marco concentreert zich op enerzijds een aanval op zwarts achtergebleven pion op d6 en de bescherming van zijn eigen geïsoleerde pion op de c-lijn. Uiteindelijk wint Adri een pion op de damevleugel en heeft zijn a-pion een vrije doorgang naar het promotieveld. Maar het duurt nog even, voordat die succesvolle wandeling kan worden gemaakt. De partij komt in een beslissend stadium, als het laatste zwarte paard zijn verdedigende taak omzet in een aanvallende. De samenwerking met dame en toren is dusdanig goed dat wit de stelling niet kan keepen.

Zeven partijen gespeeld, zeven winnaars. Dat is wel eens anders geweest in de eerste ronde. Op maandag 13 februari gaan we verder in Andijk.

Partijen volgen

Fred Avis verslaat 4-voudig kampioen Jaap Jan Gorter

Dag allemaal,

We zijn van start gegaan.
Er viel één verrassing te noteren en dat was het punt van Fred Avis tegen 4-voudig kampioen Jaap Jan Gorter.

De partij van Peter van der Schee en Bas Dudink kon geen doorgang vinden ivm Bas z’n werk. Dit was keurig van te voren aangegeven. Echter door een korte aanloopperiode en het TaTa Steel toernooi was het niet mogelijk om vooruit te spelen. Deze staat nu voor 6 februari op het programma.

Verdedigend kampioen Peter Holscher kwam ongeschonden uit de strijd.

Van de 2 debutanten kwam Lourens met een gemakkelijk punt boven drijven.
Lukas speelde prima tegen Wilko, maar met 45 seconden op de klok voor de 36e zet, werd er even te snel gezet, wat pionverlies opleverde en een mooi aanknopingspunt opleverde voor Wilko’s vervolg.

Ronde 2 wordt in Andijk bij Schaaklust gespeeld op maandag 13 februari 2012.
Dorpshuis Centrum
Sportlaan 1
1619 XE Andijk
( 0228-591289

Verslag ronde 7 – 31-03-11 – De Groene Zes – Bovenkarspel

Dag allemaal

Het westfries heeft één regeltje dat voorschrijft dat met het oog op het kampioenschap de onderlinge partij niet beslissend is. Hier moeten barrage partijen volgen.

Deze editie was dat op voorhand al niet nodig. We hadden een topwedstrijd, waarin Peter Holscher moest winnen om de titel op te eisen en en passant de wisselbeker te behouden (5x gewonnen), daarentegen had Jaap-Jan aan een remise al voldoende om zich de 27 jaar oude wisselbeker toe te eigenen (ook dan 5x gewonnen).
Het was een lange en taaie strijd, maar uiteindelijk trok Peter aan het langste eind en ging er met de buit vandoor.
In het middenspel ging er een zwarte pion af en had Peter een sterk paard op e5. Door slim te manoeuvreren wist Jaap-Jan in de weinige ruimte die hem gegeven werd de boot af te houden. Uiteindelijk werden de dames en de torens geruild en gingen ook de 2 losse pionnen van het bord. Wat resteerde was een eindspel van 5 witte pionnen en een paard tegen 4 zwarte pionnen en een loper. Het werd al wat onduidelijker of dit nog steeds gewonnen was voor wit, maar Peter had het goed in de gaten wat de pointe van de stelling was en wist daar naar toe te werken. In de eindfase werd Peter genoodzaakt om zijn paard voor 2 pionnen te geven om winstpotentieel te behouden. De oprukkende pionnen konden slechts door een tegenoffer afgestopt worden, maar Peter had nog een mooi tussenschaakje en wist eindelijk de pion meer te verzilveren.
… Wat een machtig mens ! …

Tom “Zoetemelk” Balla wist redelijk eenvoudig van Peter van der Schee te winnen en zodoende nog nipt de tweede plaats te bereiken. Peter gaf een bedoelde toren voor een paard, maar had even over het hoofd gezien dat er meteen een paard achteraan vanaf ging… weg volle toren dus.

Ik heb dit toernooi weinig blunders gezien, foute zetten komt vaker voor, maar een blunder kost een stuk oid.
Meneer Slaman had er zo eentje. Na een redelijke opening, liet Rik een simpel maar uiterst effectief torenoffertje toe van Fred.
Wanneer een pion zowel een paard als een toren verdedigd, dan kan door met een toren het paard te slaan, de verdediging van de toren opgeheven worden. En zo geschiedde…

Vasco en Marco hadden een merkwaardige klok in gebruik. Hier zat geen on / off knopje op, maar een sal / on knopje. De vrede werd wel heel snel getekend.

Adri koos voor de symmetrie tegen Piet. Bijna had hij de dame kort gerokeerd op zet 13 oid. om de symmetrie te benaderen. De paarden stonden bijvoorbeeld op b3 en g3 en de pionnen op d en e waren verdwenen. Verder stonden de andere pionnen nog allemaal op de 2e rij. Verderop in het middenspel ging het fout voor Piet. Adri kon zijn paard naar f6 spelen. Er werd 1 toren geruild en de dame ging vervolgens stilletjes naar d2, alwaar deze naar het mooie veld h6 keek (de toren op e8 staat nog in, maar de dame moest gespeeld worden omdat deze ook in stond op c2 met een loper).

Andrew en Marco namen hun tijd voor de partij en met name Andrew moest nog even doorzetten om de 36 te halen. Dit lukte wel, maar hierdoor leek het wel fout te gaan in de partij. Je zag de zwakke punten al aankomen en toch viel er niet veel meer aan te doen. Na een pionnetje winst, dat rustig terug gegeven kon worden, werden de torens van zwart geactiveerd, wat direct een stuk zou opleveren. Met recht een Grootse combinatie.

Volgens jaar gaan we weer vrolijk verder. Hopelijk met hulp van Co Buysman.
In principe starten we volgend jaar NIET tegen clubgenoten, maar wordt er direct door het programma ingedeeld.
Dit levert wel een extra gezamenlijke speelavond op.

Op- en of aanmerkingen, suggesties ed. zijn van harte welkom.

Graag tot volgend jaar, ik heb genoten, hopelijk jullie ook allemaal.
Nico Weel

Verslag ronde 6 – 21-03-11 – Schaaklust – Andijk

Dag allemaal,

Vanavond heb ik zo’n beetje alle belangrijke pointes gemist.

In de partij Gorter – van der Gracht vergaloppeerde Wilko zich en gaf pardoes een stuk weg. In het vervolg van de partij liep deze achterstand in materiaal op om maar kansen te blijven houden.
Wilko had 2 sterke lopers met continue matdreigingen op de kortgerokeerde koning van Jaap-Jan. Verder waren er ook nog 2 vrijpionnen, welke het tegen uiteindelijk een toren en een kwaliteit moesten opnemen. Jaap-Jan speelde het secuur zodat uiteindelijk al deze linkmiegelarij op niets uitdraaide en Jaap-Jan er met het punt van door ging.

Concurrent Tom Balla mocht met zwart tegen Peter Holscher. Tom kwam redelijk tot goed uit de opening en scoorde zelfs ergens een pion. In deze betere stelling wist hij niet de juiste voortzetting te vinden, sterker nog, de pion voorsprong verdween als sneeuw voor de zon en Tom kwam zowaar een pion achter. Deze telde vrij zwaar en wist de weg naar de overkant te vinden, zodat een zwaar balende Balla de hand moest schudden met Peter Holscher.

Hierdoor wordt volgende week donderdag 31 maart bij de Groene Zes het kampioenschap beslist in een rechtstreeks duel tussen de twee overgebleven matadoren, Jaap-Jan Gorter en Peter Holscher.
Saillant detail is dat beide schakers al 4 titels achter hun naam hebben staan en de wisselbeker daardoor voor de laatste keer wordt uitgereikt.
Peter heeft het voordeel van de witte stukken, Jaap-Jan het voordeel dat remise voldoende is voor de titel.

Fred Avis en Marco Groot besloten relatief snel tot remise, verder weinig van de partij gezien.

Marco Bergsma wist Adri Haakman nog behoorlijk bezig te houden en met nog 1 seconde op de vlag haalde Adri de tijdscontrole. Voor mij persoonlijk is dat schokkend, maar Adri dopt wel vaker zulke boontjes.
Even dacht ik dat Marco in het eindspel ten onder zou gaan, maar beide spelers hadden te kort tijd om de beslissing te forceren.

Peter van der Schee was lekker aan het goochelen tegen Rob Bijpost. Er ging een stuk tegen aan in een, zo heb ik mij laten wijsmaken, bekende variant van de Svesnikov. Toen het tijd was om te matten, koos Peter toch voor de veilige stukwinst. De positionele stelling was ook nog in het voordeel van wit, dus waarom niet. In het vervolg werd de zwarte koning het hele bord overgejaagd, totdat deze op het veld d2 eeuwig mat werd gezet.
Ben benieuwd of alle analyses met winst voor wit komen.

Andrew offerde een toren voor een stuk en een pion. Dit was wat mager, want de loper werd gedegradeerd tot een veredelde pion, welke overigens wel een handenbinder voor de dame van Jan was. Het duurde even totdat de witte torens goed actief werden en nadat een dame en een toren geruild waren, werd de winstweg snel gevonden.

Vasco kwam goed weg tegen Piet Reus. Piet had eenvoudig een pion kunnen winnen middels een schaakje, maar Piet koos voor obstructie van de ongerokeerde koning. Later werd dit gevolgd door Lc3 met de bedoeling een toren op te halen. Vasco kon dit echter met d4 weerleggen, wat geloof ik helemaal niet zo goed was, maar Piet ging hier gewoon terug met de loper naar d2. Nadat de dames geruild waren en er een dubbel toren eindspel met ieder een loper was ontstaan, met 2 pionnen meer voor Vasco, was het stapje voor stapje naar de overkant. Nadat in tijdnood er nog een stuik werd weggegeven door Piet, was het meteen gebeurd.

Vriendelijke groeten, Nico Weel

Verslag ronde 5 – 15-03-11 – Caissa – Hoorn

Dag allemaal,

Het was weer een genoeglijk avondje. Lekker vredig ook, met 5 remises 🙂

De confrontatie tussen de twee koplopers, Balla en Gorter, draaide uit op een puntendeling.
Ik meen dat er sprake was van ongelijke lopers. Jaap speelde na de dameruil en wit’s Td5 zijn paard van c6 naar b4. Was Pd4 een goede mogelijkheid? De toren staat in en na Tg5 volgt f6 toch?
Tevens dreigt Pe2+ met een vork.

Door de remise van de 2 koplopers die een vol punt los stonden, is de spanning weer wat teruggekeerd. Peter Holscher en Wilko van der Gracht hebben door een overwinning weer kunnen aanhaken.

De partij Reus – Holscher bracht ons de zet Pe5: (van g6) met pionwinst. De dame van wit hangt (h5) en het paard kan terugslaan op f7.
Op de lange termijn was dit eigenlijk al voldoende.

Haakman – van der Gracht werd een lange pot, tot ver in de extra tijd. Adri had al een vroeg remiseaanbod afgeslagen, want als hij een rol van betekenis wilde spelen, moest er gewonnen worden. Nu kreeg hij echter in tijdnood de deksel op z’n neus. De stelling gedurende de partij was mijns inziens typerend voor Wilko. Adri leek met een vlugge blik op het bord meer ruimte te hebben om te manoeuvreren, maar dat was stiekem toch schijn. Het paard en de loper werden snel geactiveerd en de pionnenstructuur van beide zijden was wat vreemd, maar het stond redelijk dicht. Misschien was remise een mooie uitslag geweest, maar er werd om gevluggerd en Adri liet de koning en toren vorken.

In de partij van der Schee – Bergsma is eigenlijk niet zo gek veel gebeurd, toch was het wel een aardige partij.
Marco stak weer eens enorm veel tijd in de opening, persoonlijk vond ik het een beetje veel van het goede. Wanneer je rond zet 14 nog maar 12 minuten over hebt en na zet 26 nog 52 seconden dan wordt het toch dringen. Marco had het geluk dat het een redelijk overzichtelijke stelling werd. Nadat Marco met loper en paard op f2 geruilt had tegen een toren en pion, kon Peter iets later de materiaal verhouding recht trekken. Hij kwam dan zelfs een pion voor. Marco had het geluk dat er nog een onderste rij dreiging in zat, waardoor Te8 een ijzersterke zet was. Beide dames staan ook op de lijn en hierdoor volgt een ruil, waarna de toren op e2 komt. De ver vooruitgespeelde pion is moeilijk te behouden en Marco weet deze dan ook te veroveren. Met ieder een toren en 3 pionnen op a, b en c werd tot remise besloten.

Rob speelde zijn bekende b4. Andrew had wat voorbereiding gedaan en kwam redelijk uit de opening te voorschijn. Beide spelers konden gebruik maken van actieve stukken. De wedstrijd was en bleef echter in evenwicht, zodat er toen de meeste muziek verdwenen was tot remise besloten.

De partij Groot-Stapel was een mooie pot zoals ik ze ook graag speel. Ik denk dat Marco het gevoel zal hebben dat hij ergens de winst heeft laten liggen. Ik dacht zelf tijdens de partij dat het gebeurd was met Jan. De dame dreigde mat op g7 en ik zag niet de weerlegging zoals Jan ‘m speelde (gewoon het paard op f5 slaan). Jan moest zich steeds bewust zijn van schaakgevende stukken welke lijnen openden met mogelijk damewinst. Toen de dames er af gingen werd het allemaal al wat lastiger. Marco kwam nog wel een pion voor, maar Jan wist met zijn koning bij deze pionnen te komen zodat na een aantal zetherhalingen tot remise werd besloten.

Metten-Slaman was er eentje voor de analyse. Rik offerde zijn toren, bij acceptatie leverde deze ruil 2 pionnen en een stuk op (voor de toren). Echter de zwarte stelling is erg passief op dat moment.
In het vervolg van de partij mist Vasco het gemakkelijke Lg4 wat weer een kwal (terug)kost. Rik gaat een eindspel in van 2/3 pionnen meer, maar hij heeft een paard om die ene vrijpion van wit af te stoppen. Ik vraag mij af of doordrukken met de koning en de loper geen promotie van de vrijpion kan afdwingen, zoals het nu ging, kreeg Rik de loper, maar ging dit ten koste van al zijn pionnen en kon hij daarna op zijn gemak de enige overgebleven pion ophalen.

Komende maandag, 21 maart, wordt er geschaakt bij Schaaklust in Andijk.

Vriendelijke groeten, Nico weel

Verslag ronde 4 – 04-03-11 – Aartswoud – Hoogwoud

Dag allemaal

Ik kan met een gerust hart zeggen dat ik vanavond weer heb genoten. Het duurde soms even voordat het echt op stoom kwam, maar dan heb je ook wat.
Het viel me op dat er best veel spelers nog flink moesten doorzetten om de tijdscontrole te halen. Diverse malen was er sprake van dat er nog zo’n 15 tot 20 zetten gedaan moesten worden in 10 a 15 minuten.

Van de 3 koplopers zijn er nog 2 over.
Tom Balla wist Piet Reus te verschalken. Na een stukruil, kon Tom een pion doordrukken wat de nodige problemen veroorzaakte en Piet gaf hier een kwal.
Vervolgens moest de vrijpion geblokkeerd worden met een paard en een dame. Deze verdediging bleek niet afdoende doordat de toren van Tom geofferd kan worden tegen het paard waarna dameruil de weg vrij maakt voor de pion. Ik heb overigens begrepen dat Tom het anders speelde en de dame wist te vangen met een aftrekaanvalletje (Piet pakte de toren niet).

Jaap-Jan kreeg een stuk voorgeschoteld door Peter van der Schee. Er leek een aftrekgrap in te zitten met materiaalwinst voor Peter, maar de praktijk wees anders uit. Jaap pakte het stuk met een toren en liet deze vervolgens op f6 staan, zodat de aftrekgrap er niet inzat. Peter ging lang rokeren om zijn gepende loper op g7 te ontpennen, maar Jaap speelde a-tempo Lh7. Peter gooide er nog een stuk tegenaan en wist in het vervolg met de dame en de loper nog wat (mat)dreigingen op het bord te creëren, maar dit wist Jaap te pareren. Door in het vervolg een kwaliteit terug te geven, wist Jaap tegenover de toren van zwart, 3 lichte stukken te zetten. Toen was het gebeurd met de mogelijkheden van zwart.

Marco zorgde voor een kleine verrassing door van Fred Avis te winnen. In de opening ging er een pion van zwart af. Hier was geen compensatie voor, sterker nog, Marco had de beter gepositioneerde stukken.
Hij wist in tijdnood de dames te ruilen en de toren op de 7e rij te krijgen. Na de nodige overpeinzingen speelde Fred Le6 om de toren en loper die op f7 gericht stonden te beteugelen. Eigenlijk was toen al niets meer goed, want zwart komt de stelling in met nog een pionwinst, maar de keuze voor Le6 bespoedigde een en ander. Marco slaat in en Fred speelt Kf6, de toren op e7 en de loper op e6 staan in, maar Marco kan rustig Td7 spelen dat de toren op d8 aanvalt.

Wilko werd aanvankelijk redelijk onder controle gehouden door Marco. Beide spelers hadden diverse indirecte dreigingen.
Echter de a-lijn kwam open en Wilko wist hier zijn torens te verdubbelen met aanval op de lang gerokeerde koning. Toen vervolgens de dame aan de andere kant binnen kwam met daarbij nog een doorgebroken pion, werd zwart volkomen van het bord geveegd. Op zich had zwart zijn stukken mooi op de kort gerokeerde koning staan, maar er was simpelweg te weinig tijd om te handelen. Ik denk dat de tijdnood hier ook nog wel meespeelde.

Andrew en Daan hadden ook een leuke dynamische pot. Het was me niet helemaal duidelijk hoe een en ander in elkaar stak, maar Andrew kwam 1 en later 2 pionnen voor met controle over de stelling.
Toen er ook een zwart stuk afging, was het feitelijk al gebeurd, maar het was de klok die vlak voor zwart z’n 36e zet speelde de partij besliste.

Toen was daar ook nog de topper tussen Holscher en Haakman. Adri, de verdedigend kampioen en 2 titels achter zijn naam tegen Holscher met 4 titels.
Aanvankelijk vond ik het een moeilijk te beoordelen stelling. Peter had wellicht iets overwicht op het bord, maar toch had ik het idee dat Adri nog de controle over z’n stelling had.
Ergens richting de tijdcontrole moest Adri stevig doorzetten om z’n vlag voor te zijn. Dit lukte, maar hij stond wel een pion achter. Toen was de stelling voor Peter. Hij trok z’n stukken wat terug, wist de torens op de g-lijn te verdubbelen en kwam vervolgens met de g-pion opstomen. Het waarschijnlijk beslissende g6 werd echter achterwege gelaten. In de daarop volgende nieuwe tijdnoodsfase, waar beide spelers moesten aanpoten, werd het opeens een ander spelletje en hielp Peter met een paar zwakke zetten bijna zijn stelling om zeep. Hij kon nog net met Tf1-f2-f1 de stelling keepen, waarna de vrede werd getekend.

Rik Slaman werd slachtoffer van zijn eigen dadendrang. Door de stelling open te gooien met f4 en een tussenschaakje mogelijk te maken, wist de zwarte dame de witte stelling te penetreren. Vervolgens dreigde er stukverlies of pionverlies voor wit. Het witte paard steigerde even en trok naar de overkant. De zwarte toren werd daarna overtuigend en duidelijk opgelucht op c1 geplaatst. Er waren 2 varianten mogelijk voor wit en beide resulteerden in een soort van stikmat (Pf2++).

Het laatste potje was ook een stevige. Vasco offerde zijn zwarte toren op c3 (wit lang gerokeerd) en daarna volgde een loperoffer op g4. Wanneer deze wordt aangenomen, kan het paard via e4 (dame in) naar c3 met uitermate vervelende gevolgen. Vasco mompelde nog iets over een “deja vuutje” en een “ezel”, schijnbaar was deze zetcombinatie al eerder verkeerdom gespeeld. Een en ander resulteerde ook hier in tijdnood voor de eerste controle. Volgens mij heeft Vasco nog een schaakje met de toren op a4 vergeten wat de loper op a5 had opgeleverd. Het nu resterende eindspel was heel wat lastiger. Toren, loper en 6 pionnen voor Vasco tegen 2 Torens een loper en 2 pionnen voor Jan. De torens van Jan kwamen binnenvallen over de h-lijn met bijna mat achter de vrijpionnen. Dat mat zat er echter niet in en Jan kon nog net met de koning voor de pionnen kruipen. Wederom sloeg bij beide spelers de tijdnood toe en was er van een goed plan geen sprake meer, zodat de vrede getekend werd. Met wat meer tijd, had Jan al die zwarte pionnekes kunnen ophalen en zou het vermoedelijk en puntje hebben opgeleverd….. nu leverde het beide mannen 10 jaar extra op.

Vriendelijke groeten, Nico Weel

Verslag ronde 2 – 07-02-11 – Degoschalm – Westwoud

Dag allemaal,

Ik zal weinig woorden vuil maken aan deze ronde. Alleen de titelverdediger Adri Haakman heeft nog de volle mep. Was een leuke pot, dat Adri met een fraaie torenzet wist te beslissen.

Ook de buren waren rond dat late tijdstip nog bezig. Jan had de hele avond dapper gestreden tegen Tom, maar kwam uiteindelijk toch iets te kort. Toen er uiteindelijk één pion viel, volgden er nog twee.

Peter Holscher was snel klaar met Daan Tensen. Daan had het over 15 zetten. Toen ik binnenkwam lopen was dit bord het eerste wat ik zag en vond de zwarte stelling van Daan heel behoorlijk.Toen gooide hij echter f5 erin, wat in combinatie met de blokkerende loper op d5 van Peter desastreus was.

Jaap-Jan wist in een gecompliceerde stelling een geslaagd loperoffer toe te passen wat mat in een paar zetten opleverde. Misschien heeft Fred de zetten in deze combinatie omgedraaid en zodoende geen gevaar gezien.

Rik Slaman moest en zou wat offeren, dus toen het aanvankelijke plan de mist inging doordat Piet een tussenschaak zou kunnen geven, werd er een ander offerpunt gezocht.

En dat werd gevonden! Niet dat het goed was, maar Rik dacht een doorslaggevende aanval te kunnen opzetten, maar daar had hij toch echt te weinig tijd voor.

De pointe bij van der Gracht en Bijpost heb ik gemist. Opeens stond Wilko een pion voor, wat voldoende bleek.

Ook bij Bergsma – Groot heb ik een en ander gemist. De witte dame verdween van het bord tegen een loper en een toren. De dame kon echter middels schaakjes nog het een en ander wegsnoepen.

Metten – Weltevreden eindigde in 1-0. Niet omdat er de koningsaanval zo vreselijk sterk was, maar omdat er 2 pionnen op de andere vleugel verloren gingen.

Vriendelijke groeten, Nico Weel

Adri Haakman, verdedigend kampioen