Wij West-Friezen hebben onze eigen top

Goed dat we deelnemen aan het kampioenschap van West-Friesland en niet aan het kampioenschap van het Westland. Terwijl talrijke wereldleiders aan tafel zitten in Den Haag, doen wij dat in Westwoud. Daar, bij de schaakvereniging Degoschalm, hebben wij onze eigen NSS: de Normale Samenkomst van Schaakliefhebbers uit de regio.
Er zijn geen afgesloten wegen. De Westfrisiaweg is en blijft open, op de Oudijk worden we niet gehinderd door afzettingen. Geen grote politiemacht in de Dokter Nuijensstraat en we hoeven ook geen pasjes te laten zien in de Dokter Wijtemalaan. Van welke kant je komt, in alle rust rijden de deelnemers aan het West-Fries schaakkampioenschap naar dorpshuis De Schalm.
Bij binnenkomst worden we niet gefouilleerd. Niemand zal straks kijken op de notatieformulieren, want wij weten wat 1. e4 c5 betekent en wij weten dat dat geen code is voor gevaarlijk materiaal. Er zullen geen geheime camera’s zijn die verdachte teksten (het schaakgevend kruisje achter de 28e zet) filmen.
Toch is er wat aan de hand in De Schalm. Op de volle parkeerplaats is het zoeken naar een plek en zowaar, we vinden een leeg vak. Binnen zijn er veel mensen. Er is een bijzondere bijeenkomst. Geen wereldleiders, wel deskundigen op het gebied van de fruitteelt en mensen die in die sector werken. Georganiseerd door Fruitconsult. Wat de NSS is op het gebied van nucleaire appels en peren, is Fruitconsult voor de fruitteelt: een adviesbureau.
Net als in Den Haag zijn er ook in Westwoud toespraken. De fruitspecialisten praten in de speelzaal van Degoschalm en alle schakers moeten uitwijken naar de bovenzaal van dorpshuis De Schalm. Dus toch nog – een kleine – omleiding. Daar is Gerard Broersen de Mark Rutte van onze top. De voorzitter van de organiserende schaakvereniging verwelkomt alle gasten. Er hangt geen Nachtwacht, wel een fotocollage van een smartlappenkoorfestival. Gerard waarschuwt voor het lage plafond. Peter Holscher is na drie ronden met een score van honderd procent koploper van dit West-Fries kampioenschap. In het midden van de zaal, in het looppad, hangt een ventilator voor de air-conditioning en de langste deelnemer vraagt zich af of die nog gaat draaien. Hij hoeft zich geen zorgen te maken: de veiligheidsmaatregelen zijn uitstekend.
Net als de schaakomstandigheden. De tafels en het licht zijn prima, er is volop ruimte. Naast de WFK-spelers hebben tien leden van Degoschalm hun partijen uit de clubcompetitie. In de hoek staat een koffiezetapparaat; daarnaast een dienblad met veel koppen, schotels en lepels. Alles is zelfbediening. Naar koffiemelk en suiker hoeven we niet te zoeken.
Op de West-Friese borden verloopt de strijd over het algemeen soepel. Slechts vier van de veertien spelers zijn na het middernachtelijk uur nog bezig. Titelverdediger Peter Holscher blijft op remise steken tegen oud-kampioen Peter van der Schee en daarmee komt de spanning terug, want de achtervolgers Bas Dudink en Piet Reus winnen wel.
Zelf tref ik clubgenoot Ronald Ritsema als opponent. Clubkampioen bij Caïssa-Eenhoorn en West-Fries topper met ruim vierhonderd ratingpunten meer. Het wordt toch wel een interessante partij met een eindspel van twee koningen, vier torens, acht pionnen en zestien zweetdruppels. Als het net dinsdag is geworden, valt de beslissing. Onderaan op het notatieformulier (ik heb wit) staat 0-1. Koude cijfers na een hete strijd.
Eenmaal in bed gelegen spoken de zetten door mijn hoofd. Ik heb het gevoel dat er ergens kansen zijn geweest op een beter resultaat. Slapen valt niet mee. Rond half drie hoor ik het geluid van een helikopter. Het zal toch niet de beveiligingsstaf van Barack Obama, op zoek naar de code voor mijn beslissende en gemiste aanval, zijn die overvliegt?

Maar voor we overgaan naar de vierde avond van het West-Fries kampioenschap hebben we nog een restant uit de derde ronde dat een dag later is gespeeld dan de overige duels.

Carlo Oud – Gerard Beerepoot 0-1
Carlo Oud en Gerard Beerepoot spelen hun partij uit de derde ronde bij de vereniging van Gerard: Attaqueer. Wit kent de weg naar de ijsclubkantine in Nibbixwoud, waar Attaqueer zijn clubavonden heeft. Ruim drie maanden geleden had daar de bondswedstrijd tegen Heerhugowaard 3 plaats. Carlo is clubkampioen bij Degoschalm, maar de Obdammer schaakt extern bij Heerhugowaard. Het duel eindigde overigens, mede dankzij de winst van Carlo op Ariën Heddes, in 3-3.
Gerard neemt revanche voor de nederlaag van zijn clubgenoot. In de Pirc kan zwart zijn lichte stukken iets beter ontwikkelen, waardoor hij een centrumpion verovert. Snel daarna gaat hij met zijn pionnen naar voren, maar doet dat iets te enthousiast en geeft wit de gelegenheid de pion terug te winnen.
Omdat de koningsvleugel gedeeltelijk openvalt, wordt de strijd spectaculair. Open lijnen bieden kans om torens te verdubbelen en schaakjes te geven. Zwarts verdediging ziet er evenwel solider uit en het lukt Carlo niet om daar verzwakkingen in aan te brengen. Gerard daarentegen heeft meer dreigingen en profiteert er met vier stukken (dame, torens en paard) optimaal van.
1. e4 d6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. Lc4 Le7 5. a3 Pf6 6. d3 0-0 7. h3 a6 8. Pd5 b5 9. Pxf6+ Lxf6 10. Ld5 Lb7 11. Ld2 Tb8 12. c3 Pe7 13. Lb3 d5 14. Lg5 Lxg5 15. Pxg5 Pg6 16. Pf3 dxe4 17. dxe4 Lxe4 18. De2 Lxf3 19. Dxf3 Pf4 20. Td1 De7 21. 0-0 c5 22. Tfe1 Tfe8 23. Lc2 g6 24. Kh2 f5 25. g3 Ph5 26. Lxf5 Tf8 27. Dd5+ Kg7 28. Txe5 Dc7 29. Ld7 Txf2+ 30. Kg1 Tbf8 31. Te7+ Kh6 32. Te5 Pxg3 33. Dxc5 Pe2+ 34. Kh1 Db7+ 35. Lc6 Dc8 36. De3+ T8f4 37. Te6 Pg3+ 38. Kg1 Pf5 39. De5 Pg7 40. Ld7 Df8.

Peter Holscher – Peter van der Schee ½-½
Misschien mogen we het wel een historische datum noemen in de geschiedenis van het West-Fries schaakkampioenschap. Op donderdag 2 april 2009 verovert Peter van der Schee, als volslagen outsider (hij is als veertiende geplaatst), de titel. Hij begint aan zijn slotpartij met een half punt achterstand op titelverdediger Peter Holscher. Peter van der Schee debuteert en is lid van De Groene Zes dat dat seizoen vijftig jaar bestaat. Hij heeft al drie oud-kampioenen verslagen en in de speelzaal van de Bovenkarspelse club klopt hij ook Peter Holscher.
Na bijna vijf jaar zitten ze in Westwoud weer tegenover elkaar. Wit komt met positionele achterstand uit de opening en moet eerst zijn verdediging reorganiseren om verder te kunnen. Zwart besluit niet direct jacht te maken op de geïsoleerde c-pion van zijn opponent, maar wil de stelling controleren. Dat gaat moeizaam. Zo zal het damepaard in de hele partij liefst acht keer naar veld c4 springen.
Ondertussen wordt veel geruild en gaan de twee het eindspel in met dame, loper van gelijke kleur en paard. Na dameruil zit er voor Peter en Peter weinig terreinwinst in en langzamerhand begint de klok een rol te spelen. Er verdwijnen nog enkele pionnen van het bord en als ze allebei zo’n minuutje over hebben, wordt remise overeengekomen. Zwart staat dan wel prima, alleen is op winst spelen door het wegtikken van de seconden te riskant.
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. Pf3 cxd4 4. Pxd4 e5 5. Pf3 Pc6 6. Pc3 Lb4 7. e3 0-0 8. Le2 d5 9. cxd5 Pxd5 10. Ld2 Le6 11. 0-0 Pxc3 12. bxc3 Le7 13. Lb5 Dc7 14. e4 f6 15. De2 Pa5 16. Tfd1 a6 17. Ld3 Tfd8 18. Le1 Pc4 19. Lc2 Tac8 20. Lb3 b5 21. Txd8+ Txd8 22. Pd2 Lf7 23. Pf1 Lc5 24. a4 Dc6 25. Pg3 g6 26. axb5 axb5 27. Td1 Txd1 28. Dxd1 Dd6 29. De2 Pa3 30. Lxf7+ Kxf7 31. Pf1 Pc4 32. h4 De6 33. h5 Pd6 34. Pd2 Da2 35. hxg6+ hxg6 36. Dd3 De6 37. Kf1 Pc4 38. Dd8 Dd6 39. Dxd6 Pxd6 40. Pb3 Lb6 41. f3 Pc4 42. Ke2 Ke6 43. Pc1 f5 44. Pd3 Pd6 45. Lg3 f4 46. Le1 Pc4 47. Pb4 g5 48. Pd5 La5 49. Lf2 Ld8 50. Lc5 Pb2 51. La3 Pc4 52. Lc5 Pb2 53. Kd2 Pc4+ 54. Kd3 Pd6 55. Kc2 Pc4 56. Lf2 La5 57. Lc5 Ld8 58. Kb3 g4 59. Kb4 gxf3 60. gxf3 Pd2 61. Kxb5 Pxf3 62. c4 Pd2 63. Pc3 Lh4 64. Lg1.

Rik Slaman – Piet Reus 0-1
Gek dat Rik Slaman en Piet Reus niet in de tweede ronde tegen elkaar hebben gespeeld. Dat is namelijk gebeurd bij hun laatste drie onderlinge partijen (in 2009, 2010 en 2011) en ook driemaal zegevierde de routinier van Schaaklust.
Beide spelers zijn ongeslagen. In een Franse partij geeft wit zijn d-pion voor ontwikkeling, al levert het hem niets op. Rik offert de kwaliteit voor een mataanval, maar zwart weerlegt de dreiging. De voortzetting is echter minder sterk, waardoor wit terug in de partij kan komen. Hij beschikt over het loperpaar en verovert twee pionnen. Toch verdwijnt de teruggekeerde spanning snel. Een witte loper raakt op g8 ingesloten en Piet speelt meteen zijn belangrijkste troef uit: een vrijpion op de d-lijn. Zwart heeft meteen gewonnen spel.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pf3 Db6 6. Ld3 Ld7 7. 0-0 cxd4 8. cxd4 Le7 9. Pc3 Pxd4 10. Pxd4 Dxd4 11. Te1 a6 12. a3 h6 13. Df3 Lg5 14. Kh1 Pe7 15. Dg3 Lh4 16. Le3 Lxg3 17. Lxd4 Pc6 18. Lc5 Lxe5 19. Pxd5 0-0-0 20. Txe5 Pxe5 21. Ld6 exd5 22. Lxe5 Le6 23. Tc1+ Kd7 24. Tc7+ Ke8 25. Lxg7 Tg8 26. Lf6 Tc8 27. Te7+ Kf8 28. h3 Tc6 29. Txb7 Ld7 30. Lh7 Txf6 31. Lxg8 Lc6 32. Tb8+ Kg7 33. Kg1 Td6 34. f3 d4 35. Kf2 d3 36. Ke1 d2+ 37. Kd1 Lb5.

Bas Dudink – Lukas Boots 1-0
Van de remise van koploper Peter Holscher profiteren zijn concurrenten optimaal. Ook Bas Dudink zegeviert, al kost hem dat minder moeite dan de op gelijke hoogte staande Piet Reus.
Bas is aan een goed seizoen bezig. In de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn bezet hij momenteel de tweede plaats, maar lijkt Ronald Ritsema net iets te ver weg om de ranglijstaanvoerder te kunnen bedreigen. Het bondsoptreden heeft Bas vijf punten uit zeven partijen opgeleverd, inclusief een gewonnen invalbeurt op landelijk niveau. En in het ‘West-Fries’ staat hij nu gedeeld tweede.
Lukas Boots is nog wel eens een bijzonder lastige tegenstander geweest voor sterke spelers. Dit keer komt hij er echter niet aan te pas. Na veertien zetten mist hij alle pionnen op de koningsvleugel. Drie pionnen achterstand is nog niet het ergste. Door een schaakje kan de zwarte monarch naar één vluchtveld, maar vorkt wit meteen het vorstelijk echtpaar. Weg dame dus en in een kansloos verder verloop gaat zwart uiteindelijk mat.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Pf6 4. cxd5 exd5 5. Lg5 c6 6. e3 Lf5 7. Df3 h6 8. Lh4 g5 9. Lxg5 hxg5 10. Dxf5 Le7 11. Pf3 Pbd7 12. Pxg5 Dc7 13. h4 Pe4 14. Dxf7+ Kd8 15. Pe6+ Kc8 16. Pxc7 Kxc7 17. Dxe7 Tae8 18. Db4 Thf8 19. Pxe4 Txe4 20. Ld3 Tg4 21. g3 c5 22. Da5+ Kb8 23. dxc5 Pe5 24. 0-0-0 Pc6 25. Dd2 Ta4 26. Lb5 Txa2 27. Lxc6 bxc6 28. e4 Kc7 29. exd5 cxd5 30. Dxd5 Txf2 31. Dxa2 Kc6 32. Da6+ Kc7 33. Dxa7+ Kc6 34. Db6#.

Co Buysman – Ronald Ritsema 0-1
Co Buysman en Ronald Ritsema zijn dit seizoen de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn met dezelfde kleuren tegen elkaar begonnen en de zwartspeler liet zich begin september niet verrassen. In Westwoud is hij aanzienlijk langer bezig om het punt te bemachtigen.
Vanaf het begin heeft Ronald het initiatief. Na wits korte rokade brengt hij alle pionnen op de koningsvleugel in stelling, waarop Co zijn heil zoekt op de andere flank. Zwart staat positioneel wel iets beter, maar als het materiaal flink is uitgedund wordt de balans hersteld.
In een eindspel met vier torens en elk vijf pionnen (drie om twee in wits voordeel op de koningsvleugel, twee om drie op de damevleugel) mist de witspeler vlak voor de eerste tijdcontrole de sterkste voortzetting. Hij kan de zwarte h5-pion aanvallen met een toren die ook zijn eigen a4-pion verdedigt. De defensieve oplossing blijkt niet de juiste te zijn. Ronalds eindspeltechniek is beter. Zijn verdubbelde torens op de d-lijn zijn ijzersterk en na een ruil van één paar zoekt zijn koning de beste velden om toe te werken naar een opmars van de c-pion. Kort na middernacht kan die niet meer worden afgestopt.
1. c4 e5 2. g3 Pf6 3. Lg2 d5 4. cxd5 Pxd5 5. Pc3 Le6 6. d3 Pc6 7. Ld2 Dd7 8. Pf3 f6 9. 0-0 g5 10. Pxd5 Lxd5 11. Lc3 0-0-0 12. Pd2 Lxg2 13. Kxg2 h5 14. h3 f5 15. Da4 Le7 16. Dc4 Thf8 17. b4 g4 18. h4 Lf6 19. Tac1 Pe7 20. b5 Pd5 21. La1 Kb8 22. Pb3 f4 23. Pc5 Dd6 24. Pe4 De7 25. Pxf6 Txf6 26. Dc5 f3+ 27. exf3 Dxc5 28. Txc5 Txf3 29. Lxe5 Txd3 30. Tfc1 Td7 31. a4 b6 32. T5c4 Td2 33. Lf4 Pxf4+ 34. Txf4 Kb7 35. Te1 T2d5 36. Te6 a6 37. bxa6+ Kxa6 38. Tee4 Ka5 39. Tc4 c5 40. Tf8 Ka6 41. Ta8+ Kb7 42. Te8 Td4 43. Te4 Txc4 44. Txc4 Kc6 45. Tc2 Td3 46. Tc4 Kd5 47. Tf4 c4 48. Tf5+ Kc6 49. Txh5 c3 50. Th8 Td7 51. Te8 c2 52. Te1 Td1.

Jaap Gorter – Gerard Beerepoot 1-0
De ene Schaaklust-speler is de andere niet. In de eerste ronde heeft Gerard Beerepoot voor een verrassing gezorgd door Piet Reus op remise te houden. Jaap Gorter, vorig seizoen met Piet in Andijk clubkampioen geworden, kan binnen het uur het punt bij laten schrijven.
Na enkele goede partijen is er voor Gerard na tien zetten nog niets aan de hand. De debutant verslikt zich, als wit met Dh4 het middenspel binnenstapt. Zwart verzwakt zijn verdediging door de koning op dezelfde lijn te plaatsen. Bovendien is er een paardvork mogelijk, waardoor hij de kwaliteit moet geven. Jaap heeft dan een levendige stelling, zijn opponent nauwelijks tegenspel. Dat wacht de Attaqueerder niet meer af.
1. e4 d6 2. f4 Pc6 3. Pc3 g6 4. Lc4 Lg7 5. Pf3 e6 6. 0-0 Pge7 7. Lb3 0-0 8. d3 a6 9. De1 b5 10. a3 Lb7 11. Dh4 Kh8 12. f5 exf5 13. Pg5 h6.

Jasper Seelemeijer – Rob Bijpost 1-0
Het zit Rob Bijpost nog niet erg mee. Hij heeft al drie pittige tegenstanders gehad (die partijen leverden twee remises en verlies op) en clubgenoot Jasper Seelemeijer is ook niet de eerste de beste. Op grond van zijn vijfde stek op de plaatsingslijst en gezien zijn prestaties in eerdere kampioenschappen hoort Jasper niet thuis in de onderste regionen en in zijn eigen stijl vindt hij de weg naar de middenmoot.
Al na negen zetten heeft hij de d-pion op de zesde rij en die staat daar hinderlijk voor de zwarte verdediging. Na een dameschaak op de open e-lijn belandt Robs koning op f8, waardoor zijn toren op h8 niet meedoet en ook niet de kans krijgt om zich met het spel te bemoeien.
Jasper heeft dus eigenlijk een stuk meer en versterkt soepel zijn aanval via de e- en f-lijn. Spoedig boekt hij resultaat. Wit kan een toren offeren om de dame te vangen, maar dan ziet zijn clubgenoot al dat er een kansloze stelling overblijft.
1. d4 Pf6 2. Pc3 d5 3. f3 e6 4. e4 dxe4 5. fxe4 c5 6. d5 exd5 7. exd5 Le7 8. Lb5+ Ld7 9. d6 Lxb5 10. Pxb5 Da5+ 11. Pc3 Ld8 12. De2+ Kf8 13. Pf3 Pc6 14. 0-0 h6 15. a3 a6 16. Ld2 Db6 17. Pa4 Da7 18. Pe5 Pxe5 19. Dxe5 Tc8 20. Tae1 b5 21. Pc3 Kg8 22. Pd5 Pxd5 23. Dxd5 Dd7 24. Txf7.

Andrew Weltevreden – Carlo Oud 0-1
Ook Carlo Oud is van de nul af. Met een keurige zege op Andrew Weltevreden boekt de debutant zijn eerste winstpartij. En dat uitgerekend bij zijn eigen club Degoschalm.
Het beginoffensief berust bij wit, maar Carlo laat zich niet gek maken en bouwt een degelijke stelling op. Andrew besluit om op de koningsvleugel het vuurtje wat op te stoken. Zijn lichte stukken – wit heeft beide lopers ingeruild tegen de zwarte paarden – bezetten niet de beste velden en er volgt met 24. f6 een offer.
Zwart kan evenwel zijn verdediging kloppend houden en richt zijn aanvallende pijlen vervolgens op de andere flank. Hij heeft na torenruil daar een sterk loperpaar en veel ruimte (open lijn, een sterke vierde rij) voor een actieve toren. Opeens zit er een mat in vijf in de stelling en het kost Carlo weinig moeite om die aan te tonen.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. c3 Pf6 5. d4 exd4 6. e5 Pe4 7. cxd4 Lb4+ 8. Ld2 Pxd2 9. Pbxd2 0-0 10. 0-0 d5 11. Lb5 Ld7 12. Lxc6 Lxc6 13. a3 Le7 14. Pb3 b6 15. Tc1 La4 16. Dd3 Dd7 17. De3 Tac8 18. Pfd2 h6 19. f4 Lb5 20. Tf3 a5 21. f5 Lg5 22. Df2 a4 23. h4 Ld8 24. f6 axb3 25. Dg3 g6 26. Df4 Kh7 27. Tg3 Df5 28. De3 Tg8 29. Dxb3 c6 30. a4 La6 31. Tf3 De6 32. De3 c5 33. Pb3 cxd4 34. Dxd4 Txc1+ 35. Pxc1 b5 36. Df4 Lb6+ 37. Kh1 Tc8 38. axb5 Tc4 39. Dd2 Txh4+ 40. Th3 Txh3+ 41. gxh3 Dxh3+ 42. Dh2 Df1+ 43. Dg1 Dxg1#.