Schalmen achter het schaakbord

Alweer een aantal jaren komt de regionale schaaktop in De Schalm bijeen voor een ronde van het Westfries kampioenschap. Op deze derde avond staat het winterse weer in schril contrast met de sfeer in de Westwoudse speelzaal van Degoschalm. Guur en koud buiten, aangenaam warm binnen.
Voorzitter Gerard Broersen ontbreekt, het openingswoord niet. Erik Piet neemt de honneurs waar en heet alle deelnemers welkom om vervolgens op de hoek te wijzen waar de koffie stond te pruttelen. Stond, want veel aanwezigen – ook zo’n tien leden van de thuisclub – genieten van een vol bakkie naast het schaakbord. Erik heeft het gezien en hij is al naar cafébaas Kees Ooteman gelopen. ,,De volgende pot koffie is onderweg.’’
Dorpshuis De Schalm is een waardevol middelpunt in Westwoud, maar ik heb me vaak afgevraagd wat een schalm is. Tijd om dat uit te zoeken. Het woord gaat terug naar de vijftiende eeuw, toen het de betekenis had van een (ijzeren) band om een vat. Later is het een schakel geworden, een onderdeel van een ketting. Beide hebben iets van verbinden, bij elkaar houden te maken en je zou kunnen zeggen dat de zestien WFK-schakers schalmen zijn. Ze, in wisselende samenstellingen, houden al jarenlang het Westfries kampioenschap bij elkaar. Ruim zestig edities hebben we inmiddels achter de rug.
Als op zeven borden, de partij Sjoerd Kelder-Nick Manshanden is vooruitgespeeld, de eerste zetten worden gedaan, is het een mooie gelegenheid om wat rond te kijken in de sfeervolle zaal. Vlak naast de ingang hangt een oude kaart van Nederland, zonder jaartal. Zo’n ouderwetse landkaart die je vroeger in de lokale van de lagere school zag. Iedere provincie heeft een andere kleur en in het oranje-achtige Noord-Holland zijn Westwoud en Venhuizen, waar Degoschalm ook speelt, makkelijk te vinden.
Dat geldt niet voor de A7, want die staat er niet op. Het ontbreken van een jaartal intrigeert. Wanneer is die landkaart gemaakt? We kijken verder en zien dat Oostelijk Flevoland in aanleg is en Zuidelijk Flevoland in ontwerp. Zeeland heeft nog open verbindingen naar de zee.
Aha! Oostelijk Flevoland is tussen 1950 en 1957 aangelegd, de Deltawet is in 1958 aangenomen. De landkaart moet dus zo’n zestig jaar oud zijn. ,,Gekocht op een rommelmarkt’’, zegt Kees Ooteman, als hij weer een volle pot koffie komt brengen.
De kaart is van de AVS, de Algemene Verzekering Sociëteit. Maar ook het logo van de VVM, de Verenigde Verzekeringsmaatschappijen (later AMEV, weer later Fortis en tegenwoordig ASR), staat erop. AVS is in 1954 een dochter van VVM geworden en wie weet gaf dat aanleiding tot het vervaardigen van de landkaart.
En hoe zag de schaaklandkaart van Westfriesland er in 1954 uit? Die was wat witter geworden. Aartswoud, Caïssa, KTV en Schaaklust namen deel aan de bondscompetitie, maar in veel plaatsen waren de schaakliefhebbers matgezet. Medemblik, Oostwoud, Opperdoes, Spanbroek, Twisk om enkele te noemen, hadden geen schaakclubs meer. De Groene Zes werd in 1958 opgericht, Degona enkele seizoenen later en Attaqueer, De Schalmloper en Revanche dateren uit de jaren zeventig. De wieg van De Pionier werd in 1989 aangeschaft.
Er was ook een Westfries kampioenschap in 1954. Drie clubs werden vertegenwoordigd. Caïssa door Langenberg en Lieshout, KTV door David en Struik, Schaaklust door Dijkstra en Gutter. In een spannende titelstrijd viel de beslissing op het eind, zoals het hoort. Na drie van de vijf ronden was Dijkstra met twee punten koploper, gevolgd door vier man met 1½. Struik versloeg hem en werd de nieuwe ranglijstaanvoerder en de KTV’er handhaafde zijn leidende positie door de slotpartij, tegen Gutter, ook naar zich toe te trekken.
In Westwoud wordt er niet op drie tafeltjes maar in twee lange rijen geschaakt. Ik kijk even bij de clubpartij Carlo Oud-Bas Doodeman. De witspeler zat een jaar geleden als debuterend WFK-speler in de andere rij. Bij een gemiddelde rating van 1818 deed de Degoschalm-routinier (rating 1563) het toen bepaald niet verkeerd met een eindscore van 2½ punt. ,,Het was wel zwaar hoor, schaken tegen zulke sterke tegenstanders. Het is leuk, maar niet ieder seizoen. Misschien eens in de vijf jaar’’, aldus Carlo die in een dame-eindspel het onderspit zal delven, terwijl hij een jaar geleden in dezelfde zaal tegen Andrew Weltevreden zijn eerste Westfriese overwinning boekte.
Aan de muur aan de overzijde hangt een klein wit bord met in zwarte letters de tekst ‘I’m not bossy, I just have better ideas’. Wie van de veertien WFK-gangers hebben deze avond de beste ideeën?

Na twee enerverende partijen besluiten Sjoerd Kelder en Nick Manshanden om in de derde ronde tegen elkaar niet het onderste uit de kan te halen. Hun vooruitgespeelde partij verloopt in het Nimzo-Indisch volgens de theorie en Fritz waardeert dat met een heel lichte plus voor wit, van 0.01 in de openingsfase tot 0.34 na de slotzet.

Sjoerd Kelder (1864) – Nick Manshanden (1777) ½-½

Hoe anders is de strijd tussen de overige koplopers. In 2012 nam Lourens van Veelen het ook in de derde ronde op tegen Piet Reus en die Engelse partij eindigde na een lange zit – 79 zetten – in remise. Beide toppers gaan nu op de Franse toer en dat pakt voor de witspeler prima uit. Zwart geeft de dekking van veld f6 uit handen, waardoor de KTV-routinier de gelegenheid krijgt om met dame (op h6) en paard (op g5) aan een gevaarlijke aanval te beginnen. Beiden steken veel tijd in het investeren van hun plannen, maar de klok van Lourens tikt wat sneller en dat breekt hem op. Het idee is prima, de eerste zetten van de uitvoering ook. Een soort alles-of-niets-uitval van het Andijker damepaard zorgt voor wat tegendreigingen en de aanvalsmachine van wit hapert. Met nog weinig seconden over accepteert hij een remise-aanbod van Piet.

Lourens van Veelen (1862) – Piet Reus (1859) ½-½

Ronald Ritsema en Peter van der Schee gaan op herhaling. Twee jaar geleden in de vierde ronde zegevierde Ronald met wit en dat gebeurt nu weer. En enigszins op dezelfde manier. Na vijf zetten staat dezelfde stelling op het bord. Net als in 2013 komt Peter in het open Catalaans een pion voor, maar heeft wit een actievere stelling. Cruciaal is zwarts keuze om een tweede pion te nemen. Het lijkt te kunnen, al verliest de GZ’er door de aansluitende dameruil de controle over veld b6. Dat breekt hem op. Zwart heeft drie stukken (Ta8, Pb8, Lc8) nog op de beginvelden staan en door een uitstekende loper- en paardzet van zijn opponent gaat hij veel materiaal verliezen.

Ronald Ritsema (2004) – Peter van der Schee (1931) 1-0

Aan strijdlust in dit kampioenschap geen gebrek. Er wordt op vrijwel alle borden verwoed om de punten gestreden en het geringe aantal remises lijkt daarmee verklaard. Rob van den Heuvel en Rik van Ingen kennen elkaar van de clubcompetitie bij Aartswoud en gaan in de speelzaal van Degoschalm door tot het gaatje. Vlak voor middernacht valt de beslissing, ten gunste van Rob.
In eerste instantie is de damevleugel het strijdtoneel. Daar heeft wit een pion gewonnen, al is het voordeeltje een dubbelpion op de b-lijn. Het aanvallende antwoord van Rik levert hem wat later een pion voorsprong op, maar na dameruil gaan de twee met gelijk materiaal (toren, drie lichte stukken, vier pionnen) richting het eindspel. Zwart heeft een vrijpion op d4 en wil die verder naar voren sturen, zijn opponent moet die tegenhouden. Alles doet mee en kort na de eerste tijdcontrole offert de zwartspeler de kwaliteit om zijn sterke pion op d2 te posteren. In een zinderende fase kan wit nog net op tijd zijn koning van h1 naar e2 brengen. Na paardruil verhindert de monarch de promotie en heeft wit ondertussen twee pionnen meer en gewonnen spel.

Rob van den Heuvel (1910) – Rik van Ingen (1810) 1-0

Voor Erik Romkes en Rik Slaman is een plaats in de subtop inzet van hun partij.Ook zij kiezen voor het Frans, waarin wit al snel zijn aanvallende aspiraties op de koningsvleugel toont. Op de half open g-lijn oogt de zwarte koning kwetsbaar, maar Rik kan een degelijke defensie opbouwen en probeert met verdubbeling van zijn torens op die g-lijn tegengas te geven. Zijn koning wandelt naar d6 en staat daar achter een pionnenmuur solide. Erik heeft ondertussen een stevige pionnenmeerderheid op de koningsvleugel en offert een stuk voor twee centrumpionnen om met een actiever paard de druk te vergroten. Als hij zijn torens verdubbelt op de open e-lijn, geeft zwart het stuk terug om de pionnenmeerderheid te kraken. Dat lukt en de Torenhoog-speler lonkt zelfs naar een extra pionnetje (op h5). Zwart jaagt op de verdediger van die pion en staat plotseling gewonnen, als na een paardvork kwaliteitswinst op komst is.

Erik Romkes (1755) – Rik Slaman (1824) 0-1

Lukas Boots en Dirk Lont laten de toeschouwers lang in het onzekere over hun afloop. Het middenspel gaat in met een gesloten stelling (pas op de negentiende zet gaat de eerste pion van het bord) en als zwart die enigszins opent, komt hij door de half open f-lijn en de diagonaal a8-h1 iets beter te staan. Na het afruilen van het een en ander is Dirk een pion voorgekomen, maar met elk een dame en toren beschikt Lukas voorts over een actieve loper en zwart over een paard die niet direct meedoet. De Caïssa-Eenhoorn-speler heeft bovendien al veel tijd verbruikt. Na dameruil komt wit een pion voor en als ook de torens verdwijnen, is de stelling in evenwicht. Dan slaat de klok genadeloos toe; zwart komt drie zetten te kort om de controle te halen.

Lukas Boots (1687) – Dirk Lont (1775) 1-0

Vier jaar geleden nam Jan Stapel voor het laatst deel aan het Westfries kampioenschap. Hij legde toen beslag op de vijfde plaats, mede dankzij een overwinning op Andrew Weltevreden in de zesde ronde. De GZ’er krijgt in Westwoud geen kans om revanche te nemen, al is hij wel lang bezig om dat te realiseren. In een aantrekkelijke Siciliaan heeft hij na dertien zetten pionnen op c4, e4, f4 en g4. Jans kennis van die opening is groot en hij pareert de eerste dreigingen. Als hij na ruim twintig zetten zijn ontwikkeling voltooit, heeft hij het initiatief overgenomen en dat levert hem kwaliteitswinst op. Na dameruil kan zwart de partij met actief torenspel afronden, maar daar wacht Andrew niet op.

Andrew Weltevreden (1702) – Jan Stapel (1740) 0-1

Jos Vlaar (1718) – Jaap Gorter (1968) 0-1
Jaap Gorter heeft zijn eerste overwinning te pakken. Voor een titelverdediger staat de ervaren Andijkse schaker te laag en dat toont hij aan met een goede partij tegen Jos Vlaar. De witspeler moet het initiatief aan zijn opponent laten; vooral de bezetting van zwarts dame en loper op de diagonaal naar h2 oogt gevaarlijk. Jaap moet wel zorgen dat alle stukken goed worden verdedigd – Jos heeft dame en toren op de open f-lijn en dreigt met mat op f8 – voert beetje bij beetje de druk op de koningsstelling op. Een toren van zwart versterkt de aanval en dan beseft de voorzitter van Attaqueer dat zijn verdediging niet meer te redden is.
1. d4 d5 2. e3 e6 3. Pf3 f5 4. c4 c6 5. a3 a5 6. Pbd2 Pf6 7. Le2 Ld6 8. h3 0-0 9. 0-0 Pbd7 10. Pe1 Pe4 11. Pxe4 fxe4 12. f4 exf3 13. Txf3 Pf6 14. c5 Lc7 15. Ld3 De7 16. Dc2 e5 17. dxe5 Dxe5 18. Df2 Ld7 19. g4 Pe4 20. Dg2 Pxc5 21. Lc2 Pe4 22. Pd3 De6 23. Tf4 Dh6 24. Txf8+ Txf8 25. Pf4 Lb6 26. Kh2 Dh4 27. Lxe4 dxe4 28. Ld2 g5 29. Le1 Dh6 30. Ph5 Lxe3 31. Dxe4 Te8 32. Dc4+ Le6 33. De4 Lf7 34. Df5 Dd6+ 35. Pg3 Lf4 36. Lf2 Lxg3+ 37. Lxg3 Te2+.

Peter Stuyvesant ontbreekt bij Aartswoud

,,In New York stapten ze op het vliegtuig, een paar uur later kwamen ze aan op Schiphol, waar ze plaatsnamen in snelle wagens, een reis door de wondere wereld van Peter Stuyvesant die eindigde in het achterzaaltje van een dorpscafé, waar de strijd werd aangebonden met het derde team van de schaakclub Aartswoud.’’
Deze zin is te lezen in een van de columns die grootmeester Hans Ree schreef voor NRC Handelsblad. Voor de tweede ronde van het Westfries kampioenschap begeven deelnemers en organisatie zich naar de schaakclub Aartswoud, maar zij doen dat niet per vliegtuig en zeker niet in snelle wagens. De wondere wereld van Peter Stuyvesant ontbreekt eveneens; Westfriezen zijn nuchtere mensen. Alleen het achterzaaltje klopt, al klinkt het wat denigrerend en is het niet passend voor de speelzaal van ‘de schaakclub Aartswoud’. Want die is ruim en op de aankleding en de sfeer zou Peter Stuyvesant jaloers zijn geweest.
De voormalige Amsterdamse topschaker – simultaangever bij het 40-jarig bestaan van Aartswoud – heeft het over Arnfried Pagel die uit kwaadheid dat hij geen plaats kreeg in het eerste team van Bergen zelf een schaakvereniging oprichtte: Koningsclub. Zijn doel was kampioen van Nederland worden en daar had hij veel geld voor over. Dus trok hij buitenlandse toppers aan, sommige woonachtig in de Verenigde Staten.
Aartswoud is in de nazomer van 1978 verhuisd naar het huidige Huis van Egmond, kort ook na de oprichting van Koningsclub. Het was het eerste seizoen voor Jan Kuin die later kennismaakte met de wispelturigheid van Arnfried Pagel. In de wedstrijd van Aartswoud 4 tegen Koningsclub 3 (de Duitse miljonair was door zijn ‘eigen’ grootmeesters naar een lagere kaste verdrongen) claimde Pagel met een toren minder in de afgebroken partij tegen Jan winst. Op deze vrijdagavond speelt de clubpartij van Jan zich in rustiger vaarwater af, al moet hij wel zijn meerdere erkennen in Hans Groot.
Het achterzaaltje van toen is nu een achterzaal en de acht partijen uit de tweede ronde van het Westfries kampioenschap worden op nieuwe tafels gespeeld. Voor de clubcompetitie van Aartswoud komen 26 spelers in actie en alles bij elkaar is het gezellig druk. Een live-verbinding naar Frankrijk ontbreekt ditmaal. Soes Martojo, voormalig Westfries kampioen, komt enkele keren per seizoen langs en zit nu echt tegenover een clubgenoot: Yvo Veenis. Hun spannende partij levert geen winnaar op.
Even verderop is Joop Brands aan een sportief weekeinde begonnen. Hij neemt het deze vrijdag op tegen Gerard Buis en zal die partij met succes afronden. De volgende dag staat voor Joop in het teken van de andere KNSB, de schaatsbond. Want de Elfstedentocht van zaterdag 21 februari 1985 is op zaterdag 21 februari 2015 te zien op de website van de NOS. Mochten ze bij de schaakclub Aartswoud ooit een quiz houden, dan kan een vraag zijn: Welke clubgenoot heeft een elfstedenkruisje? Joop, nooit langer geschaatst dan zestig kilometer, voltooide dertig jaar geleden de monstertocht.
Een aparte plek in Het Huis van Egmond is er voor Herman van Bleisem en Peter Couwenhoven die in de open ruimte aan de zijkant van Aartswouds speelzaal hebben plaatsgenomen. Hun bord ligt op een prachtig, Hollands tafelkleed met bloemmotief; een plantje met rozen ernaast. Huiskamerschaak in optima forma. De actievere stukken van Peter doen hun werk en na een lange zit zegeviert de oud-WFK-deelnemer (1997).
Veel Aartswoud’ers lopen langs de Westfriese borden. Rob van den Heuvel, Rik van Ingen en Jan Stapel vertegenwoordigen de gastvereniging in de titelstrijd, terwijl Nick Manshanden (debutant) en Lukas Boots (al jaren) ook in de clubcompetitie spelen. Tijd om eens te kijken hoe ze het er vanaf brengen.

Piet Reus neemt tegen Rob van den Heuvel revanche voor zijn nederlaag in 2012 (zesde ronde). Beiden hadden toen een punt achterstand op koploper Jasper Seelemeijer. Rob won niet alleen de partij – met een spectaculaire koningswandeling – tegen de Schaaklust-routinier, hij won ook de titel.
De oud-kampioen wordt snel gedwongen om zijn koningspaard flink te laten springen. Uitgeput komt het op c8 tot stilstand. Dan al domineert Piet de strijd. Hij houdt de dame van zijn opponent eveneens bezig, waardoor de ontwikkeling van zwart stagneert. Rob probeert voor complicaties te kiezen, maar als de d-lijn openvalt ten gunste van een Andijker aanval, is de koningswandeling ditmaal kort en niet krachtig. Die eindigt in een gevaarlijk niemandsland.

Piet Reus (1859) – Rob van den Heuvel (1966) 1-0

In een Pirc neemt Rik Slaman het op tegen Sjoerd Kelder. Wanneer alle torens op de open d-lijn zijn geposteerd, neemt zwart het initiatief over, maar Rik wil meteen tegengas geven. Zijn zwartveldige loper is gericht op een toren op d8 en er staat alleen nog een paard van Sjoerd tussen. De opstoot 19. f4 is bedoeld om veld e5 vrij te maken voor een witte pion die zo het paard aanvalt. Het plan – met kwaliteitswinst – slaagt, maar brengt tevens een Hoornse aanval op gang. Zwarts stelling komt snel tot leven en de materiële achterstand wordt een voorsprong van een loper en twee pionnen. Met weinig tijd over verliest de witspeler nog twee stukken.

Rik Slaman (1824) – Sjoerd Kelder (1864)

De komst van debutanten en herintreders lijkt de levendigheid van het Westfries kampioenschap te versterken. Pas de dertiende partij van het evenement (Dirk Lont-Andrew Weltevreden) levert de eerste remise op. Nick Manshanden maakt voor het eerst kennis met het WFK-niveau en onbevangen spelend treedt hij Lourens van Veelen tegemoet. In het middenspel heeft wit een iets betere pionnenstructuur. De KTV’er krijgt een achtergebleven pion op c6 in het vizier, maar daar maakt het talent van Caïssa-Eenhoorn zich niet druk om. Na dameruil verovert hij in een kort tijdsbestek drie pionnen. Zwart verslikt zich echter in de activiteit van Lourens’ torens en het loperpaar, terwijl zijn eigen stukken niet goed samenwerken. Richting tijdnood gaat de Venhuizer routinier sneller spelen en als Nick meedoet in dat tempo, betekent een fout stukverlies.

Lourens van Veelen (1862) – Nick Manshanden (1777) 1-0

Griep bij opponent Ronald Ritsema heeft de eerste WFK-partij van Rik van Ingen uitgesteld (ze spelen komende vrijdag), waardoor de Aartswoud’er bij zijn eigen club van start gaat. Tegen Erik Romkes bouwt hij een goede stelling op, terwijl zwart met isolani’s op de a- en c-lijn te maken krijgt. Toch valt het niet mee om die te bestoken en een ruil betekent zelfs dat ook de witspeler op dezelfde lijnen losse pionnen heeft. Na dameruil ontstaat een interessante stelling met het loperpaar voor Rik tegen twee paarden voor Erik, terwijl beiden tevens over de torens beschikken. Op weg naar de eerste tijdcontrole valt de beslissing. Zwart blokkeert de witte e-pion, maar daardoor wordt de diagonaal c8-h3 het domein voor een loper van zijn tegenstander. Het onverdedigde e-pionnetje bevat gif dat na een grote afruil werkt. Er dreigt een mat achter de paaltjes. Na kwaliteitsverlies levert de slotzet stukverlies voor de zwartspeler op, maar dat wacht hij niet af.

Rik van Ingen (1810) – Erik Romkes (1755) 1-0

Het Westfries kampioenschap van 2014 heeft drie winnaars gekregen: Peter Holscher, Jaap Gorter en Ronald Ritsema. Al in de tweede ronde zitten Jaap en Ronald tegenover elkaar, terwijl vlak achter hen Peter voor de clubcompetitie van Aartswoud de topper tegen ranglijstaanvoerder Marc Helder speelt.
Uit de laatste twee WFK-partijen tegen de Schaaklust-topper haalde Ronald, beide keren met wit, een half punt. Met zwart kiest hij voor een Frans antwoord en dat pakt goed uit. Als de d-lijn openvalt, posteert hij de torens erop. Jaap moet enkele geforceerde zetten doen om zijn verdediging overeind te houden en dat komt de samenwerking van zijn stukken niet ten goede. Dat blijkt na het beslissende 25. … b5. Een Andijker paard op c4 kan opeens niet meer weg. Vier vluchtvelden worden bestreken door de Hoornse dame, twee andere zijn buiten gebruik om een loper voldoende verdedigers te geven. Een vrijpion op de a-lijn biedt geen compensatie, want met dame en paard kan zwart snel naar een mataanval toewerken.

Jaap Gorter (1968) – Ronald Ritsema (2004) 0-1

Peter van der Schee en Jos Vlaar hebben op het WFK niet eerder tegen elkaar gespeeld en de primeur levert een overwinning voor de GZ’er op. In een Gesloten Catalaan wordt in vlot tempo geruild, waardoor na negentien zetten beiden nog drie stukken over hebben. Met die afruil verovert wit wel de b7-pion, maar daarmee is de winst nog lang niet binnen. Het voordeel ligt op de damevleugel, waar Peter drie verbonden pionnen heeft en Jos alleen die op de a-lijn. Met dame en paard probeert hij daar de aanval van dame met loper af te slaan. Een ruil van de lichte stukken valt in het voordeel van de witspeler uit. De handicap van de loper was dat die alleen de witte velden bestreek en dat nadeel is nu verdwenen. Als even later ook de dames naast het bord staan, kan Peter zijn koning snel naar de vrijpionnen op b4 en c4 sturen en heeft Jos geen tegenspel meer.

Peter van der Schee (1910) – Jos Vlaar (1718) 1-0

Ook de tweestrijd tussen Dirk Lont en Andrew Weltevreden is nieuw in het Westfries kampioenschap en onbevangen schieten ze uit de startblokken. Al snel is er veel strijd. Er worden pionnen geofferd, stukken staan in en aan het eind van het liedje – na dameruil – hebben ze geen verschil kunnen maken. Het materiële evenwicht wordt verstoord door een zwart paard. Een schaakvork ontglipt de witspeler en met de kwaliteit achter gaat hij het eindspel in. Daarin toont Dirk zijn kracht. Vanaf de 23e zet bezet een Hoornse pion veld c5, precies tegenover een zwarte op c6, en doet daar heel nuttig werk. Want met alleen een toren kan Andrew weinig uitrichten. Zijn koning staat wat passief op de achtergrond en wits loper bestrijkt op afstand veel witte velden. Na vijftig zetten beseffen de twee dat er voor beiden niet meer inzit dan remise.

Dirk Lont (1775) – Andrew Weltevreden (1702) ½-½

Voor gastvereniging Aartswoud is Jan Stapel-Lukas Boots de mooiste partij van de avond. Twee leden van de club op Westfries topniveau tegen elkaar. Het eerste voordeeltje is er voor de witspeler, omdat zijn opponent in het vroege middenspel tegen een geïsoleerde pion op d5 aankijkt. Na een ruil komt die op e4 terecht. Jan richt evenwel zijn pijlen op een aanval met dame en paard op de koningsvleugel, waar hij twee pionnen verovert. Gaandeweg vormt actiever stukkenspel van Lukas een goede compensatie en hij wint een pion terug. In het eindspel heeft zwart het loperpaar nog over, wit loper met paard. Kort na de eerste tijdcontrole schuift een witte vrijpion op de e-lijn beetje bij beetje op. Ondertussen is het een strijd geworden tussen lopers van ongelijke kleur en houdt de zwarte koning het promotieveld bezet. Een onverwachts slippertje biedt de witspeler kans op winst, maar hij mist dat de monarch dat promotieveld heeft verlaten. Zwart herstelt zijn fout onmiddellijk en stelt zo de remise veilig. Ondanks de pion extra kan wit niet verder komen.

Jan Stapel (1740) – Lukas Boots (1687) ½-½

Groene Zes in gedistingeerd grijs

Het Vereenigingsgebouw in Bovenkarspel doet op deze eerste donderdagavond van februari zijn naam alle eer aan. Aan stoot zijn de biljarters van Het Trefpunt, aan zet de schakers van De Groene Zes en de deelnemers aan het Westfries schaakkampioenschap. Bovendien kan de sportliefhebber bij het bestellen aan de bar naar de voetbalwedstrijd Ajax-AZ kijken. Drie sporten op een paar vierkante meter bijeen.
De oude speelzaal van De Groene Zes is opgeknapt en heeft een gedistingeerd grijze kleur, passend bij menig speler in deze eerste ronde van het WFK, gekregen. Inclusief de prijzenkast van de Bovenkarspelse schaakclub. Dit seizoen worden de partijen van de clubcompetitie achterin de biljartzaal gespeeld, in een toch wel sfeervolle ruimte. Gezelligheid en gemoedelijkheid gaan hand in hand, net als Paul Simon en Aleksandr Aljechin. Want vlak boven de schaakborden hangt een geluidsbox, waaruit prachtige muziek uit de jaren zestig en later klinkt.
‘Homeward bound’ bijvoorbeeld, van Simon & Garfunkel. ‘Op weg naar huis’. Het Trefpunt is een van de drie biljartverenigingen die in Het Vereenigingsgebouw spelen. Voor de 26 leden is de ruimte met vier biljarttafels een beetje hun huiskamer; ze zijn er deze avond bijna allemaal. De Groene Zes zit er ook al vele jaren, maar door een daling van het aantal leden kunnen de schakers hun clubpartijen makkelijk onder hetzelfde dak als de biljarters spelen. En daarom heeft in de voormalige schaakzaal de organisatie van het Westfries kampioenschap het rijk alleen.
Naast de lik verf is de decoratie anders. Terug naar de natuur, er is veel met bloemen. ‘Happiness is not a destination, it is a way of life’ staat op een van de twee sierflessen geschreven. Geluk als een manier van leven. Wij, Nico Weel en ik, prijzen ons gelukkig dat we voor een speelronde van het Westfries kampioenschap weer van de gastvrijheid van De Groene Zes kunnen genieten. Nico is overigens afwezig; hij is met deelnemer Rik Slaman ’s ochtends vroeg in de trein gestapt om mee te doen aan het Lienz Open.
Namens de thuisclub heet Simon Dorpema alle WFK-spelers welkom. Ze mogen aan zes borden zitten, want Andrew Weltevreden-Rik Slaman is vooruitgespeeld en Ronald Ritsema-Rik van Ingen uitgesteld wegens ziekte van de witspeler. Griep houdt niet op bij de rand van een schaakbord.
Het evenement kent ditmaal twee debutanten, beiden lid van Caïssa-Eenhoorn. Erik Romkes is basiskracht in het promotieklasseteam van de Hoornse vereniging en doet het op het hoogste NHSB-niveau goed. Nick Manshanden is club- en ploeggenoot. Met zijn 16 jaar is hij niet de jongste deelnemer ooit. Dimitri Reinderman was 14, toen hij in het voorjaar van 1987 aan het Westfries kampioenschap deelnam. Nick speelt zijn eerste partij tegen Jaap Gorter. Het is een prachtig beeld. Jaap is niet alleen titelverdediger, maar sinds zijn debuut in 1982 onafgebroken actief op het WFK. De minst tegen de meest ervaren deelnemer.
Er zijn ook herintreders. Bijvoorbeeld Dirk Lont en Sjoerd Kelder, ook allebei spelend bij Caïssa-Eenhoorn. Dirks laatste optreden gaat terug naar 1993, Sjoerd vertegenwoordigde in 2005 en 2006 HSV De Eenhoorn. Na een korte afwezigheid zijn Rob van den Heuvel, Rik van Ingen en Jan Stapel – alledrie routiniers van Aartswoud – weer WFK-spelers en Jos Vlaar heeft namens Attaqueer het stokje overgenomen van Carlo Oud. Lourens van Veelen houdt de KTV-kleuren hoog, Lukas Boots die van bekerstuntploeg De Pionier. Piet Reus (Schaaklust) is na clubgenoot Jaap Gorter en Jan Stapel de derde in de rij met de meeste WFK-deelnames.
Het veld telt vier man met een eindzege achter hun naam. Ronald Ritsema is mede-titelverdediger, Peter van der Schee is net als Rob van den Heuvel oud-kampioen. De gemiddelde rating ligt iets lager dan in voorgaande edities, maar dit is een mooi gezelschap. De laagste rating zit een stuk hoger dan de afgelopen jaren en de onderlinge verschillen zijn niet groot. Eigenlijk is in deze editie iedere partij onvoorspelbaar.
Het Westfries kampioenschap gaat op maandag 2 februari van start in de Hoogkarspelse ijsclubkantine, waar Andrew Weltevreden het met wit opneemt tegen Rik Slaman. Rik staat met organisator Nico Weel op de deelnemerslijst van het achttiende Lienz Open en de twee schaakliefhebbers zijn op de morgen van de eerste ronde afgereisd naar het Oostenrijkse toernooi om er aan hun FIDE-rating te werken. Daarom wordt de partij Weltevreden-Slaman vooruit gespeeld; bij Torenhoog, de club die Rik op dit WFK vertegenwoordigt.
Andrew begint aan zijn achtste deelname, zijn opponent aan de negende en voor de vijfde maal zitten ze als WFK-spelers tegenover elkaar. In 2007 en 2008 stonden in de eerste ronde de onderlinge partijen op het programma en als Groene Zes-representanten leverden die winst voor Rik en remise op. In 2011 en 2012 volgden confrontaties halverwege het toernooi met twee remise-uitslagen als resultaat en nu, op de eerste maandag van februari, mogen ze het bal openen.
In de Najdorf-variant van het Siciliaans besluit Andrew al vroeg tot de opstoot 11. g4 en 13. f4 en even later staan beide pionnen op de vijfde rij, pal tegen hun zwarte collega’s aan. De stelling is gelijkwaardig, al duurt dat niet lang. De g-lijn valt open en dat kost wit een pion. Bovendien kan Rik ineens stevige druk uitoefenen op de koningsvleugel. Na loperruil komt er veel ruimte voor een actieve zwarte dame die direct toeslaat en een stuk wint. De Torenhoog-speler mag zich de eerste koploper noemen.
Drie dagen later voegen zich zes man bij hem, want bij De Groene Zes eindigt geen enkele partij in remise. Ook dat komt zelden voor.
Andrew Weltevreden (1702) – Rik Slaman (1824) 0-1

Andrew Weltevreden (1702) – Rik Slaman (1824) 0-1

Nick Manshanden neemt zijn Tata Steel-vorm mee naar Bovenkarspel. In Wijk aan Zee heeft hij gedebuteerd met de eindzege in groep 6F en mede daardoor is het Hoornse talent op de meest recente ratinglijst 140 punten gestegen. Tegen Jaap Gorter speelt Nick heel volwassen. De ontwikkeling van wit is een stapje eerder voltooid en een dubbele ruil van lichte stukken versterkt zijn positie. Een pion op d5 verhindert goed samenspel van de Andijker stukken en wit neemt de open e-lijn in bezit. Winst van een randpion is een plezierige plus, maar nog niet beslissend. Jaap loopt zijn materiële achterstand in, niet zijn positionele. In het eindspel zijn de witte toren en paard actiever dan de zwarte toren en loper en vooral het zwaarste stuk manoeuvreert wat ongemakkelijk. Niet veel later blijkt dat Nick ongestoord een vrijpion naar de overkant kan brengen.

Nick Manshanden (1777) – Jaap Gorter (1968) 1-0

Rob van den Heuvel is een unieke oud-kampioen. In 2012 verovert hij de Westfriese titel. Met vijf punten eindigt hij ongedeeld op de eerste plaats en in zevenrondige toernooien is dat een zeldzaamheid. Dirk Lont is de bijna-kampioen van 1990. Hij deelt dat jaar met nog één partij te gaan de koppositie met Tom Balla en Marc Helder, van wie hij verliest. Mark van Ojik verslaat Tom, waardoor Marc de titel verovert.
Rob is clubgenoot van Marc en gunt Dirk een kwart eeuw later geen revanche. In een Geweigerd Damegambiet staat wit lange tijd beter, maar gaandeweg worden de rollen omgedraaid. Een nadeel van zwart is echter de opspelende tijdnood. In een eindspel met vier torens en witveldige lopers heeft de routinier van Caïssa-Eenhoorn een pion meer. Zijn opponent belaagt met zijn zware stukken de f7-pion en daarmee indirect de Blokkerse koning. En op de diagonaal naar g8 is ook Robs loper geposteerd. Dirk schat de aanval verkeerd in en verliest vlak voor het verstrijken van de eerste tijdcontrole een toren.

Rob van den Heuvel (1966) – Dirk Lont (1775) 1-0

Het is deze avond de avond van de debutanten, want Erik Romkes zegeviert als nieuwkomer op het Westfries kampioenschap eveneens. Peter van der Schee staat vanaf het begin onder druk en krijgt geen gelegenheid die te verminderen. Na tweeënhalf uur hebben ze een licht stuk geruild en op het volle bord voelt vooral wit zich in zijn element. Zes pionnen staan op de vierde en vijfde rij tegenover zes zwarte op de zesde en zevende rij. Alle stukken van Peter hebben weinig bewegingsvrijheid, als zijn opponent een aanval via de koningsvleugel voorbereidt. Dame, torens en het loperpaar zijn goed opgesteld. Na het openbreken van de h-lijn valt vlot de beslissing. De zwarte stukken zitten elkaar te veel in de weg om materiaalverlies te voorkomen.

Erik Romkes (1755) – Peter van der Schee (1910) 1-0

De langste partij van de avond wordt door Sjoerd Kelder en Jan Stapel gespeeld. Beiden zitten op enkele seconden na de volle vier uur aan het bord. Lang lijkt het op remise uit te draaien, maar met wat onfortuinlijke laatste zetten verliest Jan de kwaliteit en een stuk.
In zijn vorige twee optredens – in 2005 en 2006 als speler van HSV De Eenhoorn – ging Sjoerd in de eerste ronde ten onder. Ditmaal verloopt zijn openingspartij beter. Na een vlotte dameruil heeft hij het initiatief. Jan kijkt tegen een isolani op d5 aan en een groot deel van de strijd wordt bepaald door het gevecht om de centrumpion. Wit probeert die vaker aan te vallen dan zwart de pion kan verdedigen. Met veel gemanoeuvreer bereikt de witspeler echter niet veel. Sjoerd kan zijn stukken iets actiever gebruiken, maar na ruim vijftig zetten gaat de tijd meetellen en missen beiden de juiste voortzettingen. Uiteindelijk wint wit de kwaliteit, al duurt het daarna nog veertien zetten voor de buit binnen is. Terwijl de vlag begint te wankelen, verspeelt Jan bovendien een paard.

Sjoerd Kelder (1864) – Jan Stapel (1740) 1-0

De eerste winnaar van de Bovenkarspelse avond is Lourens van Veelen. In 2013 neemt hij het als WFK-debutant in de eerste ronde op tegen… Jos Vlaar. Met zwart en de twee gaan bij De Groene Zes op herhaling. Ook het resultaat wordt hetzelfde.
Lourens heeft zich goed voorbereid en ziet dat zijn opponent veel tijd steekt in de opening. De routinier van Attaqueer bereikt er echter geen betere stelling mee. Integendeel, een zwart paard springt hinderlijk in zijn verdediging en houdt verschillende witte stukken op hun plaatsen vast. Na een afruil blijven de torens en twee lichte stukken over en profiteert de KTV’er van de passiviteit van een witte loper en paard. Zij kunnen pionverlies niet voorkomen. Dankzij groot positioneel voordeel kan zwart nog meer materiaal winnen, maar dat wacht Jos niet af.

Jos Vlaar (1718) – Lourens van Veelen (1862) 0-1

Piet Reus en Lukas Boots trappen in Bovenkarspel af met een interessante en spectaculaire partij. Beiden zoeken meteen de aanval op en na zeven zetten beschikken ze alletwee over een dubbelpion. Met een dreigend paard kan de witspeler die oplossen en bovendien zijn positionele lichte achterstand omzetten in een kleine voorsprong. Want het resultaat is een pion op d6 die daar voor zwart wat vervelend staat. Een Andijker schaakzet blokkeert de mogelijkheid voor Lukas om te rokeren. Piet geeft – tijdelijk – een pion voor meer druk, maar zwart verweert zich knap. In een eindspel met dames en vier torens kan de kampioen van Schaaklust de naar d7 opgeschoven pion voldoende verdedigen en die blijft een lastig obstakel. Hevige tijdnood breekt de Pionier-speler op. Een verkeerde koningszet kost hem de dame.

Piet Reus (1859) – Lukas Boots (1687) 1-0

Unicum in West-Friese historie

Jaap Gorter – Peter Holscher 1-0

Fred Avis – Jasper Seelemeijer ½-½

Het is niet de eerste keer dat het West-Fries schaakkampioenschap meer dan één winnaar heeft, maar gastvereniging De Groene Zes uit Bovenkarspel krijgt wel een unicum: drie man eindigen bovenaan.
Op de donderdagse clubavond worden de laatste twee (op 25 april uitgestelde) partijen gespeeld. Voor Fred Avis en Jasper Seelemeijer is een eindklassering in de subtop inzet van hun strijd. Koploper en titelverdediger Peter Holscher neemt het met zwart op tegen oud-West-Fries kampioen Jaap Gorter in de wetenschap dat remise voldoende is om andermaal op de eerste plaats te eindigen. Jaap heeft een punt minder en kan op gelijke hoogte komen. De al uitgespeelde Ronald Ritsema staat dat al.
In een boeiende, waardige finale delft Peter het onderspit. Jaap Gorter, Peter Holscher en Ronald Ritsema – in alfabetische volgorde – beëindigen het kampioenschap met vijf punten. Kort voor het middernachtelijk uur is er topoverleg in de speelzaal van De Groene Zes. Het reglement geeft aan dat bij gelijk eindigen op de eerste plaats een barrage de winnaar moet aanwijzen. Maar het schaakseizoen is al vergevorderd en zowel Jaap als Peter ziet een verlenging niet zitten. Ook Ronald zit er niet op te wachten. Daarop besluit de organisatie om drie winnaars uit te roepen en dat is in de historie van het West-Fries kampioenschap, in 1934 begonnen, een primeur.
Door verplichtingen elders is het even zoeken geweest naar een geschikte datum voor de partij Jaap Gorter-Peter Holscher, maar beide spelers komen uit op 8 mei. Voor de tweede keer – ook de tweede ronde had er plaats – rijden we naar het Vereenigingsgebouw in Bovenkarspel.
Daar aangekomen worden we aangenaam verrast door de drukte op de Hoofdstraat. Pal voor het Vereenigingsgebouw, waar De Groene Zes al jaren zijn clubavonden heeft, staan zeker honderd mensen. Er zijn zelfs dranghekken geplaatst. Nooit geweten dat daar zoveel belangstelling voor het schaken is.
Enkele minuten later ontwaken we uit de droom. Leerlingen van het Martinuscollege in Grootebroek vieren hun laatste lesdag. Ze zijn met aparte voertuigen, onder anderen een limousine, naar het eindexamengala gereden. De jongeren zijn schitterend gekleed: de meeste in galajurk of –rok en smoking.
Het feest heeft plaats in de grote zaal, waar de deelnemers aan het West-Fries schaakkampioenschap op 20 februari nog in alle stilte over hun zetten nadachten. Een groter contrast is niet denkbaar. Tegenover de absolute rust van die donderdagavond staat de technobeat op deze avond. Maar de geluidwerende muren van het Vereenigingsgebouw zijn van een uitstekende kwaliteit. In de speelzaal van De Groene Zes, er amper tien meter van verwijderd, is niets te merken van het jongerenfeest.
Af en toe hoor je in het eerste schaakuur de sirene van een politiewagen, het geluid van een snel optrekkende auto en het gepraat in de volle biljartzaal. Tussen de schaak- en feestruimte hebben de leden van biljartvereniging Het Trefpunt hun clubavond. Op vier tafels spelen zo’n 25 man. Ook biljarters hebben een voorkeur voor stilte, maar hier overheerst de gezelligheid. Na een gemiste carambole zegt de pechvogel: ,,Ik kan beter op muziek gaan.’’ En die opmerking horen we ook wel eens na een onfortuinlijke schaakzet.
Het geroezemoes in hun nabije omgeving deert de schakers niet. Er zijn ook vijf clubpartijen en aan de zeven borden gaan de stukken onverstoorbaar van veld naar veld.
Zoals bij Fred Avis en Jasper Seelemeijer. Laatstgenoemde was twee weken geleden verhinderd, waarop zijn opponent het punt had kunnen opvragen. Maar Fred, voorzitter van de Hoornse club Caïssa-Eenhoorn en voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond, zoekt altijd naar sportieve oplossingen en wil altijd schaken. Met Jasper komt hij overeen om op 8 mei naar Bovenkarspel te gaan. De witspeler offert eerst één en later een tweede pion voor aanvalsspel. Maar Jasper is eveneens een aanvalsspeler en hij is de eerste die niet profiteert van een winnende stelling. Zwart offert zijn dame en dan heeft Fred een winnende stelling. Precies op het moment dat zijn mobiele telefoon, met een ouderwets rinkelgeluid, afgaat.
Nu wil het toeval dat de routinier van Caïssa-Eenhoorn deze dag jarig is. Op het EK voor landenteams in 2003 werd grootmeester Roeslan Ponomarjov, toen wereldkampioen, op zijn verjaardag en tijdens zijn partij tegen Evgenij Agrest gebeld door FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov. Het rinkelgeluid doet denken aan een telefoontoestel uit Kalmukkië, maar het zal toch niet de wereldschaakbondbaas zijn die Fred belt om ook hem met zijn verjaardag te feliciteren?
De witspeler ziet dat het een onbekend nummer is, schakelt zijn mobieltje uit en wil zijn opponent feliciteren. Hier in Bovenkarspel overheersen de sportiviteit en de geest van het kampioenschap en is er geen ruimte voor reglementaire nullen. Jasper wil verder spelen. Nadat hij geen gebruik heeft gemaakt van zijn winstkansen, is het de beurt aan Fred om niet van een winnende stelling te profiteren. Tenminste, niet direct. Als even later de stelling voor zwart hopeloos is en hij er geen heil meer in ziet, zet Fred het sportieve karakter van de partij voort door remise aan te bieden.
Ondertussen is de topstrijd tussen Jaap Gorter en Peter Holscher er één met wisselende kansen. Om beurten staan ze iets beter en iets slechter. Na 25 zetten staan alle pionnen nog op het bord en zijn van elk twee lichte stukken geruild. Kort voor de eerste tijdcontrole wordt de stelling opengebroken en springt Fritz voor de titelverdediger naar een ruime +1. Hij heeft de kwaliteit gegeven voor een aanval, maar die slaat niet door. Dan neemt Jaap het initiatief over. Hij heeft de kwaliteit teruggegeven en speelt met dame plus loper tegen dame plus paard; en een pion minder (drie om vier).
Het gevecht lijkt op remise uit te draaien, want tegen de schaakjes van wit heeft Peter steeds een goed vluchtveld. Bij zijn laatste zet van het kampioenschap is de keuze tussen e5 en e7. Zwart kiest voor het centrumveld dat meteen verliezend is.
Jaap Gorter maakt zijn punt achterstand op Peter Holscher en de al uitgespeelde Ronald Ritsema goed en zo krijgt het West-Fries kampioenschap drie winnaars. Er is nog één probleem voor de organisatie. Waar gaat de wisselbeker naar toe?

Pendelen tussen toppartijen

De zevende en laatste ronde van het West-Fries kampioenschap alweer. Maar het is nog niet helemaal afgelopen. Twee partijen zijn uitgesteld en worden in mei gespeeld.
We zijn te gast in Enkhuizen, bij KTV. Kan Tegen Verlies. De club is in 1930 opgericht en wordt regelmatig geroemd om zijn originele naam. Krachtig in al zijn eenvoud en elke vrijdagavond in zaal 1 van De Nieuwe Doelen toegepast.
Schaken in de haringstad doen ze overigens al langer. In het boek ‘Tweehonderdvijftig jaar correspondentieschaak in Nederland’ (van Leo Diepstraten) staat een lijstje van veertig schaakclubs die in de periode 1846-1959 zijn opgericht. Onder anderen is vermeld ‘1848 Schaaksociëteit Enkhuizen’. En op de website van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag – tegenwoordig ‘delpher.nl’ geheten – kun je door miljoenen oude krantenpagina’s bladeren. Zo schrijft het Nieuws van den Dag van 21 september 1909: ‘Te Enkhuizen is eene vereeniging ter beoefening van het schaakspel opgericht.’ Ze heeft waarschijnlijk niet zo lang bestaan, want in de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 31 januari 1912 lezen we: ‘Te Enkhuizen is een Schaakclub opgericht met aanvankelijk 14 leden. De aansluiting bij den Nederlandschen Schaakbond zal later overwogen worden.’
Zo zo, Zuid-Hollandse belangstelling voor het schaken in Enkhuizen. Anno 2014 is dat nog steeds het geval. KTV is dit seizoen verrijkt met de komst van twee nieuwe leden. Daniël Hoenderbos heeft tot deze vrijdagavond van zijn zeven partijen er vijf gewonnen en twee verloren. Gerard Lelieveld staat hoger op de ranglijst, dankzij een score van dertien zeges, vier remises (en negen verliespartijen). En Gerard woont in Den Haag.
Hij neemt het op tegen Vasco Metten, oud-deelnemer aan het West-Fries kampioenschap. Een stelling met dame, toren en een licht stuk plus een pion meer voor de Haagse routinier wordt uitgebouwd naar winst. Zijn veertiende winstpartij dus en in de wandelgangen hoor ik dat Gerard in alle opzichten een aanwinst is. Zo heeft hij KTV’s topspelers Adri Haakman, Arie Karreman en Peter van der Schee verslagen, niet toevallig ook drie voormalige West-Fries kampioenen. De organisatie van het WFK moet het deze editie doen zonder een vertegenwoordiger van KTV, nadat de aangemelde speler vlak voor het begin door familie-omstandigheden heeft afgezegd. Maar de club mag minstens twee leden inzetten en wellicht kunnen we Gerard overhalen in 2015 zich te meten met de West-Friese top. Altijd goed, een nieuw gezicht in het deelnemersveld.
Terwijl de regen met bakken neerkomt op het dak van zaal 1, buigen veertig hoofden zich over de diverse stellingen. In de clubronde van KTV staan vijftien partijen op het programma, voor het West-Fries kampioenschap komen tien spelers in actie. De meeste hebben er zin in, want binnen een half uur zijn al meer dan tien zetten gedaan.
Voor aandachtige toeschouwers wordt het in de loop van de avond pendelen tussen toppartijen en als het middernachtelijk uur nadert, kruipen we op het puntje van de denkbeeldige stoel. Tienvoudig WFK-kampioen Arie Karreman heeft in een paardeneindspel een pionnetje minder dan KTV-voorzitter Marco Groot, ook al een oud-WFK-deelnemer. En in de West-Friese titelstrijd moet Ronald Ritsema winnen van Bas Dudink om zijn laatste kans vast te houden. In een wilde – en spectaculaire – partij kijkt hij lang tegen pion(nen)achterstand aan, maar belandt in een eindspel van toren met paard tegen een toren voor Bas.
Met drie seconden op de klok claimt Bas remise, omdat het in zijn ogen een remise-eindspel is. Ronald beaamt dat het een remise-achtig eindspel is, maar vindt het geen theoretische remise. De partij wordt stilgezet om de strijd tussen de KTV-toppers Marco en Arie niet te storen. Er is het een en ander geslagen en beiden hebben nog een paard over. Maar de preses beschikt ook over twee vrijpionnen. En daar kan Arie zich niet tegen verdedigen.
Ondertussen zijn voor het gevecht op bord 1 van het West-Fries kampioenschap de reglementen erbij gehaald. We komen er niet uit en de afspraak staat dat een uitspraak over de claim wordt uitgesteld. Voor de liefhebbers: de stelling ziet er na 71. Kd8 als volgt uit: wit: Kd8, Tb5; zwart: Kf6, Ta6, Pg5.
Thuisgekomen ga ik googlen. Zo blijkt dat ene Garry Kasparov zo’n eindspel als speler met het stuk minder heeft verloren. En ene Vladimir Kramnik kan in een andere partij ondanks het stuk meer niet tot winst komen. Wij, als simpele schaakzielen met duizend ratingpunten minder, moeten het nu zelf zien op te lossen.

Bas Dudink – Ronald Ritsema nog niet bekend
Vaak spelen Bas Dudink en Ronald Ritsema partijen met een rustige opbouw, maar nu spatten de vonken er meteen vanaf. Op de achtste zet wint wit de b7-pion en nog eens acht zetten later zitten de twee toppers al bijna in het eindspel. De dames zijn geruild; er is veel ruimte op het bord voor de torens en twee lichte stukken van elk.
Bas staat een ietsje beter. Na torenruil krijgen de zwarte stukken een aanvallender rol en is er sprake van evenwicht. In een toreneindspel heeft wit een loper erbij en zwart een paard. De koning van Ronald komt in de witte stelling en wordt zo een derde aanvaller. Wits loper raakt in het nauw en Bas geeft die voor de zwarte pion op a7, waardoor hij over drie vrijpionnen beschikt. Meteen zet zwart daar een succesvolle jacht op in en ontstaat na 47 zetten het eindspel van toren tegen toren met paard.
Met de volgende 24 zetten dwingt Ronald de witte monarch van het midden van het bord naar de achtste rij. Al de hele avond heeft wit veel tijd geïnvesteerd in belangrijke stellingen en met nog drie seconden op de klok, als zwart op het punt staat te moeten bewijzen dat hij zijn doelstelling winnend kan afsluiten, komt Bas met de remiseclaim. Ronald heeft dan nog een kleine veertien minuten over.

Bas Dudink – Ronald Ritsema nog niet bekend

Piet Reus – Peter van der Schee 0-1
In de vijfde ronde zat Piet Reus heel dicht bij een succesvolle aanval op de koppositie. De partij tegen Peter Holscher leverde echter remise op, waardoor Peter ranglijstaanvoerder bleef. Piet redde het vervolgens niet tegen clubgenoot Jaap Gorter en delft nu ook het onderspit tegen Peter van der Schee.
Hij mist op de negende zet het doorschuiven van de zwarte e-pion. Wit heeft lichte stukken op c3 en e3 staan en na 9. … e5 kan Peter met zijn d-pion een vork plaatsen. Als compensatie neemt de Schaaklust-routinier twee pionnen mee en hij zadelt zijn opponent met een dubbelpion op de f-lijn op. Zwart wint echter snel een pion terug, vereenvoudigt de stelling en heeft in een toreneindspel een actief paard extra.
Dat verovert een tweede pion en dan ziet het er voor Piet heel somber uit. Na ruil van de laatste torens speelt Peter kundig zijn overwicht uit en staakt wit het verzet als zijn laatste pionnen dreigen te vallen. De GZ’er zal in ieder geval bij de eerste vier eindigen en behaalt zijn beste eindklassering sinds het veroveren van de titel in 2009.

Piet Reus – Peter van der Schee 0-1

Rik Slaman – Carlo Oud 1-0
Ook Rik Slaman kan terugzien op een goed toernooi. Met zijn overwinning op WFK-debutant Carlo Oud brengt hij zijn eindtotaal op vier punten. Twee winstpartijen, vier remises en alleen verlies in de vierde ronde tegen Piet Reus.
Aan het eind van de opening verovert wit een centrumpion. Na achttien zetten zitten de twee al bijna in het eindspel. Ze hebben een toren met voor de witspeler een paard en voor zwart een loper. Het extraatje voor Rik zet nog geen zoden aan de dijk, want hij kijkt ook tegen dubbelpionnen op de b- en e-lijn aan. Die laatste wordt via een ruil van de lichte stukken opgelost en beetje bij beetje krijgt wit een betere stelling. Hij kan zijn koning naar het centrum spelen, terwijl Carlo’s vorst een passievere functie heeft.
Bij de eerste tijdcontrole staan er nog dertien pionnen op het bord. Na veel gemanoeuvreer zijn er vier overgebleven: drie witte vrijpionnen op de koningsvleugel en een zwarte op de c-lijn, waar ook Riks monarch op staat. Die stelling is niet te verdedigen voor zwart die het in zijn eerste West-Fries kampioenschap bepaald niet slecht heeft gedaan.

Rik Slaman – Carlo Oud 1-0

Andrew Weltevreden – Rob Bijpost 0-1
Rob Bijpost is de enige deelnemer die dit kampioenschap nog geen winstpartij heeft geboekt. Op de valreep lukt het, tegen Andrew Weltevreden, toch.
In een Siciliaan rokeren beiden op de dertiende zet kort. Zwart is zijn g-pion kwijtgeraakt aan een ruil op f6 en lijkt in het nadeel, maar wit probeert op de damevleugel wat druk uit te oefenen en dan valt het wel mee. Daar krijgt Rob de mogelijkheid om zijn toren te geven voor twee lichte stukken en ineens ook valt die druk weg.
De rollen zijn omgedraaid. Nu neemt de Aartswoud-routinier het initiatief en geeft zijn opponent geen kans op tegenspel. Hij heeft al zijn stukken op de koningsvleugel geposteerd; die is met open en half open lijnen een ideaal terrein voor aanvalskansen. Nog voor de eerste tijdcontrole beseft Andrew dat de nederlaag niet te voorkomen is.

Andrew Weltevreden – Rob Bijpost 0-1

Lukas Boots – Gerard Beerepoot 1-0
Voor Lukas Boots verloopt de slotronde eveneens voorspoedig. Door de zege op Gerard Beerepoot, de tweede WFK-debutant, verlaat hij de laatste plaats.
Wit stelt zijn stukken in een Gesloten Siciliaan goed op. Hij heeft wat meer mogelijkheden op soepeler spel dankzij het bezit van open en half open lijnen en betere velden. Vooral de dameloper van Gerard speelt een belangrijke rol. Die blijft lang op het beginveld staan, waardoor de zwarte a-toren al even lang niet meedoet.
Na dameruil kijkt Lukas naar prachtige open lijnen en diagonalen voor zijn torens en lopers. Die beperken de mogelijkheden voor zwart. Als wit twee pionnen op de damevleugel opruimt en daar dan zelf over twee vrijpionnen beschikt, ziet de Attaqueerder in dat het einde verhaal is.

Lukas Boots – Gerard Beerepoot 1-0

Van melksalon naar multifunctionele accommodatie

Voor de zesde ronde van het kampioenschap van West-Friesland reist de regionale schaaktop naar het Hoornse wijkcentrum De Huesmolen. Het is deze dinsdag de laatste keer dat de spelers daar achter de borden zitten, want gastclub Caïssa-Eenhoorn gaat verhuizen.
Zoals veel verenigingen in Nederland is Caïssa-Eenhoorn afhankelijk van accommodaties. Ze heeft, in tegenstelling tot de voetbalclubs, geen eigen complex. Het maakt een huurder van zaalruimte afhankelijk van de eigenaar en/of beheerder en dat is niet altijd plezierig. Je zal maar een zeventiger zijn die met zware planten (enkele meters hoog, enkele tientallen kilo’s zwaar) moet sjouwen om bij de materiaalkast te kunnen komen, want daarin liggen de spullen voor de schaakjeugdlessen. De schaakzaal is verhuurd aan een vogelvereniging die tussen de honderden kooitjes met prachtige vogels voor de sfeer en aankleding planten in grote potten heeft neergezet.
Caïssa-Eenhoorn heeft dit seizoen een keer of tien geen gebruik kunnen maken van de schaakzaal. Gelijktijdig is door het beleid van een nieuwe beheerder (Stichting Netwerk) de clubsfeer aangetast. Voor menigeen is nazitten of analyseren onmogelijk geworden, omdat het gebouw om middernacht dicht gaat. Een jaar geleden heb ik met twee deelnemers aan het West-Fries kampioenschap een uur in de vrieskou nagepraat over hun partijen en actuele schaakzaken. We stonden onder een overkapping en enigszins in de luwte, dat wel.
Geluiden van onvrede hebben het bestuur bereikt en in een vorige week ingelaste vergadering sprak een meerderheid van de leden zich uit voor verhuizing. Met ingang van het nieuwe seizoen speelt Caïssa-Eenhoorn in de spiksplinternieuwe multifunctionele accommodatie De Kreek. Voor de spelers van Groninger Combinatie 3 welbekend, want zij verdwaalden in de wijk (Bangert en Oosterpolder) en bereikten na drie kwartier wandelen de plek waar begin januari de bondswedstrijd tegen ons eerste achttal werd gehouden.
De groei van de stad Hoorn is namelijk heel goed te zien aan de huisvesting van onze schaakvereniging. Naarmate ze ouder wordt, des te verder raakt Caïssa-Eenhoorn van de binnenstad verwijderd. Caïssa werd in 1922 opgericht. In de melksalon van de gezusters Bierlaagh (Breed 30, voor de kenners van de Hoornse binnenstad) zijn de eerste partijen gespeeld. Door de ledengroei zocht de club al na enkele jaren een grotere zaal en die werd gevonden in hotel De Roskam (Veemarkt). Halverwege de jaren dertig belandde Caïssa in hotel De Valk (West, vlakbij het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen) om – na een uitstapje in 1948 naar hotel Sopar, ook aan de Veemarkt – in het najaar van 1964 weer terug te keren in De Roskam.
In het jubileumjaar 1972 zat Caïssa buiten de binnenstad; het was het eerste seizoen in Het Kontaktcentrum (Loniusstraat). De eigenaar, een kerkbestuur, verkocht het pand twintig jaar later en de nieuwe eigenaar maakte er een fitnesscentrum van. Voor het eerst kwam de schaakclub in een nieuwe wijk terecht: Kersenboogerd. Gerund door vrijwilligers die om half twaalf, als menig speler met zijn eindspel bezig was, naar huis wilden.
Cultureel centrum De Huesmolen kwam toen in beeld. Een deel werd na een verbouwing zelfs denksportcentrum genoemd, omdat ook een damvereniging en een bridgeclub er gebruik van maakten. Dat denksportcentrum is nooit echt van de grond gekomen. De bridgers kaarten elders, de damvereniging bestaat niet meer. Wij schakers hebben het nog zestien seizoenen volgehouden. Om dan nu te verhuizen naar de nieuwste Hoornse wijk: Bangert en Oosterpolder. Fietsend twintig, vijfentwintig minuten verwijderd van de binnenstad.
Maar De Kreek is een schitterende accommodatie. Hier kan Caïssa-Eenhoorn – in de zomer van 2012 zijn Caïssa en De Eenhoorn samengegaan – weer groeien. Problemen als ooit in De Roskam zullen er niet zijn. Daar ging vanwege de veemarkt een clubavond wel eens niet door.
Gelukkig wordt de zesde ronde van het West-Frieskampioenschap niet afgelast. Het is weer een boeiende avond geworden.

Peter Holscher – Bas Dudink 1-0
Voor het derde opeenvolgende jaar treffen Peter Holscher en Bas Dudink elkaar. Na de twee eerdere remises komt er nu een winnaar te voorschijn uit de topper. Peter zegeviert en schakelt Bas uit voor de titel.
Zwart kiest voor een Hollandse aanpak om te proberen zijn halve punt achterstand op de koploper weg te werken. Hij krijgt een dubbelpion op de e-lijn en zorgt met opschuivende pionnen voor enige druk op de koningsvleugel. Dat levert niets op. Twee pionnen van elk worden geruild en van de ontstane ruimte maakt wit optimaal gebruik. Na een flinke afruil staan al zijn stukken (dame, twee torens en een loper) beter dan die van de zwartspeler. Kort voor de eerste tijdcontrole begint het oogsten. Bas offert een loper, zonder succes. Na dame- en torenruil moet hij zich verdedigen tegen een vrijpion op de d-lijn. Zijn toren is geen partij voor de samenwerkende toren en loper van Peter die met soepel spel op promotie kan afstevenen. Nog net voor die zet staakt zwart de strijd.

Peter Holscher – Bas Dudink 1-0

Jaap Gorter – Piet Reus 1-0
De interne competitie van Schaaklust heeft vorig seizoen een dubbele winnaar gekregen. Jaap Gorter en Piet vertegenwoordigen als clubkampioenen hun vereniging op het West-Fries kampioenschap en zij zitten in de zesde ronde tegenover elkaar. Inzet van de Andijker derby in Hoorn is het behoud van de titelkansen die beiden hebben.
In 2011 hebben ze voor het laatst tegen elkaar gespeeld. Het was het laatste jaar met een eerste ronde waarin clubgenoten elkaar treffen. Jaap en Piet maken er nu weer een boeiende partij van. Na tegengestelde rokades verplaatst de strijd zich enigszins van het centrum naar de damevleugel. Op een cruciaal moment is zwart te voorzichtig en dat kost hem een centrumpion. Hij geeft de kwaliteit om de druk weg te nemen en komt in een eindspel met een pion meer. Er lijkt nog iets van tegenspel in te zitten, maar als zijn paard in een penning staat is de partij ineens ten einde.

Jaap Gorter – Piet Reus 1-0

Jasper Seelemeijer – Ronald Ritsema 0-1
Jasper Seelemeijer en Ronald Ritsema vechten voor hun laatste kans om van het kampioenschap nog iets te maken en dat pakt voor zwart het beste uit. Hij heeft zich goed voorbereid en komt ook beter uit de opening. Met name enkele witte pionnen op de damevleugel staan daar niet zo lekker, terwijl een vervelend zwart paard komt binnenhuppelen. Het kost Jasper zijn b-pion, terwijl hij door een slordigheidje ook de c-pion verliest. Dan zit Ronald eigenlijk al op een zetel. Op weg naar een eindspel met alle torens en een zwarte loper tegen een wit paard neemt hij bezit van de open c-lijn. De zwarte koning krijgt een actieve rol in het centrum en als dat een derde pion oplevert, beseft wit dat het ditmaal niet zijn avond is.

Jasper Seelemeijer – Ronald Ritsema 0-1

Peter van der Schee – Rik Slaman ½-½
Twee jaar geleden bestreden Peter van der Schee en Rik Slaman elkaar in een Engelse partij. Nu wordt het Frans, maar de uitslag blijft hetzelfde: remise.
Wit geeft twee pionnen om ontwikkelingsvoorsprong te nemen en offert een paard om die pionnenachterstand van min twee om te buigen naar plus één. Zwart heeft niet gerokeerd en daar probeert Peter gebruik van te maken. In een spectaculaire fase van de partij wint hij het stuk terug en bezit dan twee pionnen meer. Na torenruil heeft Rik twee randpionnen en zijn opponent alle pionnen op de koningsvleugel en die op a2. Voorts doen een dame, toren, een witte loper en een zwart paard mee aan het eindspel. Onverwacht raakt wit echter zijn lichte stuk kwijt, maar zwarts aansluitende aanval op de koningsstelling kost hem het paard. Na dameruil heeft Peter twee pionnen meer. Door te passief spel verdampt die voorsprong en draait de partij weer uit op een puntdeling.

Peter van der Schee – Rik Slaman ½-½

Gerard Beerepoot – Fred Avis 0-1
Met tweeënhalve punt uit de laatste drie ronden is Fred Avis opgeklommen naar een plaats in de middenmoot. Tegen Gerard Beerepoot haalt hij soepel de winst binnen.
Wit verspeelt al in de opening een pion en heeft daar helemaal geen compensatie voor. Regelmatig wordt er geruild en dat is in het voordeel van zwart die een gezonde stelling blijft houden. Er komt een toreneindspel op het bord, met voor Fred een betere pionnenstructuur. Direct na de eerste tijdcontrole staakt de witspeler zijn verzet.

Gerard Beerepoot – Fred Avis 0-1

Co Buysman – Andrew Weltevreden 0-1
Voor Co Buysman gaat zijn tweede West-Fries kampioenschap als een nachtkaars uit. Na goede partijen tegen spelers met hogere ratings scoort hij onvoldoende tegen opponenten met lagere ratings. Andrew Weltevreden profiteert optimaal van het matige spel van wit.
In een Engelse partij neemt zwart op het juiste moment het initiatief. Als de druk op de koningsvleugel toeneemt, probeert wit de stelling open te breken. Hij kiest voor een verkeerde aanpak, maar krijgt via de open e-lijn tegenkansen. Kort voor de tijdcontrole mist Andrew een grote mogelijkheid om de partij te beslissen (29. … Df3) en kijkt te veel naar een paardvork die niets oplevert. Het is een van de weinige vraagtekens in de partij die 68 zetten duurt. Even later kan Co afwikkelen naar gelijk spel (31. Dxb7) , maar let te veel op de positie van de zwarte koning. Hij sleept dameruil uit het vuur, al wint hij daar niet veel mee. In de extra tijd sprint de witte a-pion naar voren en Andrew moet zijn toren geven om promotie te voorkomen. Rond de klok van middernacht heeft wit alleen nog een toren en zwart een paard en twee vrijpionnen. De witspeler kan naar remise afwikkelen, maar verzuimt het paard – verdediger van een vrijpion; hij kan dan zijn toren geven voor de tweede vrijpion – aan te vallen. Vervolgens speelt zwart het kundig uit.

Co Buysman – Andrew Weltevreden 0-1

Carlo Oud – Lukas Boots 1-0
Carlo Oud kan nu al terugblikken op een geslaagd debuut. Hij heeft de op een na laagste rating, stond na drie ronden puntloos onderaan en vindt met nog één avond te gaan aansluiting met de middenmoot. Tegen Lukas Boots boekt hij zijn tweede winstpartij.
Wit laat aanvankelijk zijn dame en de lichte stukken het werk doen. Hij rokeert niet en speelt pas op de 25e zet voor het eerst een toren. Dan ook breekt een belangrijke fase van de partij aan. Zwart lijkt sterk te staan met zijn dame en een toren op de d-lijn, maar na dameruil heeft juist Carlo positioneel voordeel. Er zijn witte vrijpionnen op de e- en f-lijn lijn en alle witte stukken (twee torens en een loper) hebben betere velden. Daarna speelt de favoriet van Degoschalm het keurig uit. Na wat gemanoeuvreer en loperruil krijgt wit twee vrijpionnen, waarvan er een zal promoveren.

Carlo Oud – Lukas Boots 1-0

KNSB ontmoet KNSB

Schaken en schaatsen gaan in de vijfde ronde van het West-Fries kampioenschap hand in hand. De deelnemers zijn te gast bij Attaqueer uit Nibbixwoud dat zijn speelavonden in ijsclubkantine ’t Sluisven heeft.
Tussen twee ramen hangt een foto van een verlichte ijsbaan. Met een prachtige ijsvloer. IJsclub Nibbixwoud is op 22 december 1907 opgericht en het 100-jarig bestaan werd gevierd met onder anderen een receptie op de voorlaatste zaterdag van 2007. Die winter is niet de boeken ingegaan als een spectaculaire, maar voor de Nibbikker schaatsliefhebbers wel. Want slechts één dag gedurende die vier, vijf koudere maanden werd de 400-meterbaan opengesteld en dat was op de jubileumdag. ’s Avonds tijdens de receptie ging menig spreker in op die toevalstreffer. De ochtend na het feest trad de dooi dermate snel in, dat het toen al niet meer verantwoord was de schaatsen onder te binden.
Hoog aan de korte muur van de kantine hangt een prachtig geschilderd drieluik van een winters tafereel. Een van de cadeaus die de eeuweling toen heeft gekregen. Een schaker kan niet urenlang met zijn hoofd gebogen de plus- en minpunten van de stelling beoordelen en af en toe kijkt hij op. Bij Attaqueer biedt dat een plezierige aanblik. Schaatsende kinderen, schaatsende volwassenen, het amusante kunstwerk heeft een mooie plaats gekeken.
Attaqueer is ook de club van het BMW-toernooi. Niet gesponsord door een bekend automerk, maar bekend om de boerenkool met worst. Inderdaad, winterkost. Al vele edities komen schakers van heinde en verre om op een zaterdagmiddag eerst enkele rondjes rapid te spelen om rond de klok van half zes van de maaltijd te genieten. De schaakborden op de tafels maken plaats voor de etensborden die groot genoeg zijn voor een paar scheppen boerenkool, een kuiltje voor de jus en er bovenop een halve rookworst. Een uurtje later wordt er weer verder gerapidschaakt. In 1996 doet ook Piet Reus uit Andijk, nu in de race om de West-Friese titel, mee. De routinier van de club Schaaklust zegt de organisatie toe een deel van zijn land beschikbaar te stellen om er boerenkoolplantjes te laten groeien. Ze krijgt de struiken dan gratis voor het volgende toernooi.
Op de eerste vrijdag van april is het boerenkoolseizoen ten einde, maar op deze avond met West-Friese spelers valt er wel wat te eten. In de gezellige kantine staan schaaltjes met pistache-, cashew- en borrelnootjes klaar. De veertien WFK-gangers zitten tegenover de bar, tien leden van de gastvereniging spelen in het gedeelte achter de bar hun partijen uit de clubcompetitie die drie onderdelen telt. Halverwege de maand worden steeds 5-minutenpartijen gespeeld, de laatste vrijdag van de maand is de rapidavond en op de overige dagen staat het klassieke schaak op het programma.
Attaqueer is een van de kleinere verenigingen in West-Friesland, maar wel een met een bepaalde reputatie. De club is in 1974 opgericht. Het 5-jarig bestaan wordt in september 1979 gevierd met een levend schaakspel. Moeders van de jongste leden zijn maanden in de weer geweest om kostuums voor hun kinderen te maken. De jeugd neemt plaats op een schaakbord, waarop Max Euwe en de burgemeester van Wognum (toen een zelfstandige gemeente; het dorp Wognum was de vestigingsplaats van Attaqueer) een partij spelen. De oud-wereldkampioen heeft in die tijd een volle agenda. Op Attaqueers jubileumdag landt hij op Schiphol en wordt door de organisatie opgehaald. Zonder nachtrust begint de Amsterdamse grootmeester aan de partij. Onder prachtige weersomstandigheden begeleidt Max Euwe de kinderen zelf naar de velden waarop ze moeten staan. Zijn honorarium mag worden gestort in het fonds dat zijn naam draagt.
Attaqueer is ook de club van het vrouwentoernooi dat in de jaren tachtig op de kalender staat. Op 31 maart 1990 trekt de viering van het tweede lustrum liefst 81 deelneemsters. Er is een speciale eregroep, waarin Sylvia de Vries uit Wormer wint voor Erika Belle, Käty van der Mije-Nicolau en Jessica Harmsen.
De laatste jaren is het wat rustiger bij Attaqueer. Een aantal seizoenen ontbreekt een Attaqueer-deelnemer op het West-Fries kampioenschap en de vereniging ontvangt het reizende schaakcircus niet meer. Voor het eerst sinds vrijdag 13 februari 2009 wordt er West-Fries geschaakt in Nibbixwoud en ook de aanwezigheid van Gerard Beerepoot, als vertegenwoordiger van de club, valt op. Hij heeft de laagste rating, maar staat na vijf ronden met twee punten keurig in de middenmoot.
Schaatsen en schaken. Net als in Sotsji draait het in Nibbixwoud uit op een secondenspel. Koploper Peter Holscher raakt tegen concurrent Piet Reus een licht stuk achter. Wordt in hun partij de basis gelegd voor de gouden medaille van het West-Frieskampioenschap? Peter biedt echter geweldige tegenstand. In verloren positie tilt hij de eindspeltechniek naar een hoger niveau. Nog net voor de honderdste zet en met vijf tellen op de klok bereikt hij voor de derde keer dezelfde stelling. Artistiek schaatsen noemen we kunstschaatsen, dit is artistiek schaken. Kunstschaken.

Piet Reus – Peter Holscher ½-½
Zelden zal de spanning zo hoog zijn opgelopen als in de strijd tussen Piet Reus en Peter Holscher. In een Franse partij besluit zwart om niet te rokeren. Wit zorgt snel voor druk op de koningsvleugel. Hij heeft lang gerokeerd en krijgt via de half open c-lijn wat tegengas. Als de koploper een centrumpion wint, begint het spektakel. Hij kan een tweede pion winnen (27. … Txh5), maar zijn opponent heeft veel ruimte en zijn stukken staan goed opgesteld voor een gevaarlijk ogende aanval. Peter maakt een andere keuze en dat kost hem een paard.
Niet veel later stappen de twee titelkandidaten het eindspel binnen met een toren plus loper voor Piet en een toren voor Peter. Een actieve koning en een vrijpion op de h-lijn vormen zwarts compensatie. Toch lijkt het erop dat de ranglijstaanvoerder op zijn eerste nederlaag afstevent. Wit heeft ondertussen twee sterke centrumpionnen, maar hij let meer op de Zwaagse h-pion die de derde rij bereikt. Hij geeft zijn loper om dreigende promotie af te wenden. Met een pion extra zijn er nog steeds winstkansen voor de Schaaklust-routinier die bovendien redelijk meer tijd kan verbruiken. Het lukt Peter echter om de witte a-pion te veroveren, waardoor hij opnieuw een randpion als vrijpion heeft. Dan ziet de stelling er al remise-achtig uit. Piet raakt zelfs op materiële achterstand, als hij zijn centrumpionnen verliest na zwarts a-pion te hebben geslagen. In hevige tijdnood doet zwart steeds de beste zetten en kan zetherhaling afdwingen om de remise veilig te stellen. Dan heeft hij nog vijf seconden over.

Piet Reus – Peter Holscher ½-½

Peter van der Schee – Bas Dudink ½-½
Voor de derde keer op rij neemt Peter van der Schee het met wit op tegen Bas Dudink. De voorgaande partijen werden in Andijk gespeeld en in de eerste schreven beiden geschiedenis door na 33 zetten nog niets te hebben geslagen.
Opvallend is nu dat met de eerste drie zetten alleen het koningspaard van zwart in actie komt. Dat springt uiteindelijk naar b6 om daar te herstellen van de inspanningen. Net als vorig seizoen doen de twee niet voor elkaar onder. Wit staat een tikkeltje actiever. Hij verdubbelt de torens op de open e-lijn, maar het uitgeruste paard gooit die tijdelijk dicht.
De dames en alle torens worden geruild en in het eindspel beschikt Peter over een paard en Bas over een loper. Wit heeft zijn pionnen meer naar voren. Er zit geen progressie in, omdat beide spelers niets kunnen forceren. Zwart valt een achtergebleven en verdedigde b-pion aan, maar moet opletten dat hij de witte koning in het centrum geen ruimte geeft voor een gevaarlijke actie. Kort na de eerste tijdcontrole zijn ze tevreden met remise.
1. e4 Pf6 2. e5 Pd5 3. c4 Pb6 4. d4 d6 5. exd6 exd6 6. Pc3 Pc6 7. Le3 Le7 8. Ld3 0-0 9. Pge2 Lg4 10. 0-0 Pb4 11. Tc1 Pxd3 12. Dxd3 c6 13. b3 d5 14. c5 Pd7 15. f3 Lh5 16. Pf4 Lg6 17. Pxg6 hxg6 18. Tfe1 Te8 19. Te2 Lf6 20. Tce1 Pf8 21. b4 Pe6 22. g3 Dd7 23. a4 Pg5 24. Lxg5 Lxg5 25. Kg2 Lf6 26. Txe8+ Txe8 27. Txe8+ Dxe8 28. De2 De6 29. Dxe6 fxe6 30. Pe2 e5 31. dxe5 Lxe5 32. Pc1 Kf7 33. f4 Lc3 34. Pd3 Kf6 35. Kf3 a6 36. g4 Ke6 37. h3 Kf6 38. Ke3 Ke6 39. Kf3 Kf6 40. Ke3 Ke6 41. Kf3.

Ronald Ritsema – Jaap Gorter ½-½
De laatste WFK-partij tussen Ronald Ritsema en Jaap Gorter stamt uit 2012 en is er een met een verhaal. In een van de spannendste kampioenschappen aller tijden moest Ronald, met wit, in de slotronde zijn opponent verslaan om de titelkansen te behouden. In dat geval zou hij gelijk met Rob van den Heuvel eindigen en zou er een barrage volgen. De huidige clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn besloot luttele seconden voor de eerste tijdcontrole tot een kwaliteitsoffer en bleef daarna op de winst spelen. Alle overige partijen waren ondertussen afgelopen; Ronald wist dat hij aan remise niets had. De alles-of-niets-tactiek pakte verkeerd uit en het punt ging naar Jaap die een beroerde start van het toernooi – nul uit twee – een sterk vervolg gaf. Met 4½ uit vijf kwam hij zelf uiteindelijk een half punt te kort om met Rob op gelijke hoogte te komen.
Maar er gelden nu andere belangen. Na Nibbixwoud zijn er nog twee ronden te gaan en de verschillen in de top zeven blijven klein. Ronald en Jaap houden de stelling aanvankelijk gesloten en dat wordt mooi geïllustreerd na twaalf zetten, als van de zestien velden in en om het centrum (het vierkant c3-c6-f3-f6) er slechts drie leeg zijn. Daarna komt er wat leven in de brouwerij. Aan een afruil van in totaal zes lichte stukken houdt zwart pionwinst over. Maar hij heeft ook dubbelpionnen op de b- en e-lijn en minder actieve stukken. Niet veel later wordt de remise-uitslag op de notatieformulier geschreven.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 f5 4. e3 c6 5. b3 Pf6 6. Ld3 Ld6 7. 0-0 De7 8. Lb2 0-0 9. Pbd2 Pe4 10. Pe5 Pd7 11. Pdf3 Pdf6 12. a4 Ld7 13. c5 Lc7 14. b4 a6 15. De2 Pg4 16. h3 Pxe5 17. Pxe5 Le8 18. b5 axb5 19. axb5 Txa1 20. Txa1 Lxe5 21. Lxe4 fxe4 22. dxe5 cxb5 23. Ld4.

Lukas Boots – Jasper Seelemeijer 0-1
Jasper Seelemeijer is in de vijfde ronde de opvallendste speler. Tegen Lukas Boots ontpopt hij zich als enige winnaar van de avond; de overige zes partijen eindigen in remise.
Lukas vertegenwoordigt op het West-Fries kampioenschap De Pionier, maar is bepaald geen onbekende voor Jasper. Ze komen elkaar tegen op de clubavonden van Aartswoud en zijn ploeggenoten in het tweede bondsteam dat in de tweede klasse B achter KTV op de tweede plaats is geëindigd.
Twee jaar geleden verloor Lukas, toen ook met wit, door te veel stukken te passief te houden. Daar is nu geen sprake van. In de eerste fase heeft hij het initiatief, maar opvallend genoeg verliest wit dat na pionwinst. De stelling valt open en daar maakt Jasper meteen gebruik van door bezit te nemen van de open e-lijn. Na torenruil kan hij dankzij een actieve koning zijn materiële achterstand omzetten in een voorsprong. De monarch fungeert als derde stuk om een vrijpion op de c-lijn naar de overkant te brengen. Ook de laatste torens verdwijnen van het bord en daarna is wit niet bij machte promotie te verhinderen.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 g6 4. d4 exd4 5. Lg5 f6 6. Lh4 Lc5 7. 0-0 d6 8. h3 De7 9. c3 d3 10. Dxd3 Ld7 11. b4 Lb6 12. a4 a5 13. bxa5 Pxa5 14. Pbd2 Ph6 15. Lb5 c6 16. Lc4 Pf7 17. Lxf7+ Kxf7 18. e5 Lf5 19. Dxd6 Dxd6 20. exd6 Tad8 21. Pd4 Lxd4 22. cxd4 Txd6 23. Pf3 Te8 24. Lg3 Td5 25. Ta3 Te7 26. Tc1 g5 27. Tc5 Txc5 28. dxc5 Te4 29. Lc7 Pc4 30. Tb3 Lc8 31. Tb4 h6 32. Kh2 Ke7 33. Kg1 Ke6 34. Ph2 f5 35. f3 Td4 36. Pf1 Kd5 37. Lg3 Kxc5 38. Tb1 Kd5 39. Lf2 Td3 40. Ta1 f4 41. Ph2 c5 42. Pg4 Lxg4 43. hxg4 b6 44. Le1 Pe3 45. Tb1 Kc6 46. a5 bxa5 47. Lxa5 Td1+ 48. Txd1 Pxd1 49. Kf1 Pe3+ 50. Kf2 Pd5 51. g3 fxg3+ 52. Kxg3 c4 53. Ld2 c3 54. Lc1 Pf4 55. Le3 Kd5 56. Kf2 Kc4 57. Kg3 Kd3 58. Lxf4 gxf4+ 59. Kxf4 c2.

Rik Slaman – Fred Avis ½-½
Met een beetje fantasie zou je kunnen zeggen dat na vijf ronden het klassement in drieën kan worden opgedeeld. Er zijn zeven titelkandidaten en tussen de onderste zeven spelers zit slechts een half punt verschil. Daardoor wordt de middenmoot gevormd door één deelnemer: Rik Slaman.
Hij probeert tegen Fred Avis wel om bij de achtervolgers op koploper Peter Holscher aan te pikken. In het vroege middenspel wint wit een pion. Aan de pionnenmeerderheid op de koningsvleugel (drie om twee) kleeft een klein nadeel: er zit een mat achter de paaltjes in de stelling. Als er veel is geruild, heeft Rik nog steeds niet zijn toren op a1 en de loper op c1 gebruikt. In een toreneindspel met voorts een zwarte loper en een wit paard houdt Fred met actief spel zijn opponent dermate bezig, dat beiden na de eerste tijdcontrole tevreden zijn met remise.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 d5 5. exd5 Pxd5 6. c3 Le7 7. 0-0 0-0 8. Te1 f6 9. d4 Kh8 10. dxe5 Pb6 11. Dxd8 Lxd8 12. Lb3 fxe5 13. Pxe5 Pxe5 14. Txe5 Lf6 15. Te2 Lf5 16. Lc2 Tad8 17. Pa3 Lxc2 18. Pxc2 Td1+ 19. Te1 Txe1+ 20. Pxe1 Pc4 21. Pc2 Td8 22. Pe3 Lg5 23. Kf1 Pe5 24. Ke2 Pd3 25. g3 h5 26. f4 Lf6 27. Tb1 c5 28. c4 Pxc1+ 29. Txc1 Lxb2 30. Tb1 Ld4 31. Txb7 Te8 32. Tb3 Te6 33. a3 g6 34. h4 Ta6 35. Kf3 Kg7 36. Pc2 Lf6 37. Tb7+ Kf8 38. Tb8+.

Gerard Beerepoot – Co Buysman ½-½
Gerard Beerepoot speelt in de Nibbixwoudse ijsclubkantine een echte thuiswedstrijd en regelmatig komen clubgenoten kijken hoe hij het doet. De witspeler stelt ze tegen Co Buysman niet teleur. Met de remise brengt hij zijn totaal op twee punten en draait keurig mee in het sterke gezelschap.
Van begin tot eind gaat de strijd aardig gelijk op. Er worden zes lichte stukken geruild en dat is in het voordeel van zwart die zijn iets mindere stelling kan verbeteren. Met 27. … Lf4 had hij misschien aan meer dan remise kunnen denken. Zwart gaat echter in op dameruil en als bovendien de laatste torens in het doosje belanden, ontstaat er een eindspel met lopers van ongelijke kleur. Mede door een vrijpion op c4 kan Co zijn opponent wat meer velden afnemen, maar hij moet ook opletten dat Gerard niet met zijn a- en b-pion gaat lopen. Kort na het ingaan van de tweede tijdfase tekenen de twee de vrede.
1. d4 e6 2. c4 Pf6 3. e3 b6 4. Pc3 d5 5. a3 Le7 6. b4 dxc4 7. Lxc4 0–0 8. Lb2 Lb7 9. Pf3 c6 10. 0–0 Pa6 11. Te1 Pc7 12. Lb3 c5 13. dxc5 bxc5 14. b5 Pcd5 15. De2 Pxc3 16. Lxc3 Db6 17. Pe5 Tfd8 18. a4 Pe4 19. Tac1 Pxc3 20. Txc3 Dc7 21. Pc4 Ld5 22. e4 Lxc4 23. Dxc4 De5 24. Td3 Txd3 25. Dxd3 Td8 26. De3 Lg5 27. Dg3 Dxg3 28. hxg3 Td4 29. f4 Ld8 30. Td1 Txd1+ 31. Lxd1 c4 32. Kf2 Kf8 33. Ke2 Ke7 34. g4 f6 35. Lc2 h6 36. Kf3 La5 37. e5 fxe5 38. fxe5 g5.

Rob Bijpost – Carlo Oud ½-½
Na drie verliespartijen pakt ook Carlo Oud zijn puntjes mee. Daardoor blijven in de onderste helft van de ranglijst de verschillen klein. Rob Bijpost, die nog op zijn eerste zege wacht, zet hem meteen onder druk. Wit wint twee pionnen, maar het lukt hem niet om verder te komen dan remise.
1. b4 e5 2. a3 Pf6 3. Lb2 d6 4. e3 Le7 5. c4 Pbd7 6. Pf3 b6 7. Le2 Lb7 8. 0-0 a5 9. b5 0-0 10. d4 e4 11. Pg5 c5 12. d5 De8 13. Pc3 Lc8. Het verdere verloop is gereconstrueerd. 14. Dc2 Ld8 15. Pcxe4 Pxe4 16. Pxe4 f5 17. Pxd6 Dg6 18. Pxc8 Txc8 19. Lf3 Lc7 20. g3 Pe5 21. Lxe5 Lxe5 22. Tad1 Tf6 23. De2 Td8 24. Lg2 Ld6 25. e4 f4 26. e5 Tff8 27. e6 Dh6 28. Td3 Tf5 29. De4 Th5 30. h3 Te5 31. Dxf4 Dxf4 32. gxf4 Tf5 33. Tf3 g6 34. Te1 Kf8 35. Te4 Ke7 36. Kh2 Tdf8 37. Kg3 g5 38. Kh2 Lxf4+ 39. Kg1 h6 40. Kf1 T5f6 41. Ke2 h5 42. Td3 Td8 43. f3 h4.

Wij West-Friezen hebben onze eigen top

Goed dat we deelnemen aan het kampioenschap van West-Friesland en niet aan het kampioenschap van het Westland. Terwijl talrijke wereldleiders aan tafel zitten in Den Haag, doen wij dat in Westwoud. Daar, bij de schaakvereniging Degoschalm, hebben wij onze eigen NSS: de Normale Samenkomst van Schaakliefhebbers uit de regio.
Er zijn geen afgesloten wegen. De Westfrisiaweg is en blijft open, op de Oudijk worden we niet gehinderd door afzettingen. Geen grote politiemacht in de Dokter Nuijensstraat en we hoeven ook geen pasjes te laten zien in de Dokter Wijtemalaan. Van welke kant je komt, in alle rust rijden de deelnemers aan het West-Fries schaakkampioenschap naar dorpshuis De Schalm.
Bij binnenkomst worden we niet gefouilleerd. Niemand zal straks kijken op de notatieformulieren, want wij weten wat 1. e4 c5 betekent en wij weten dat dat geen code is voor gevaarlijk materiaal. Er zullen geen geheime camera’s zijn die verdachte teksten (het schaakgevend kruisje achter de 28e zet) filmen.
Toch is er wat aan de hand in De Schalm. Op de volle parkeerplaats is het zoeken naar een plek en zowaar, we vinden een leeg vak. Binnen zijn er veel mensen. Er is een bijzondere bijeenkomst. Geen wereldleiders, wel deskundigen op het gebied van de fruitteelt en mensen die in die sector werken. Georganiseerd door Fruitconsult. Wat de NSS is op het gebied van nucleaire appels en peren, is Fruitconsult voor de fruitteelt: een adviesbureau.
Net als in Den Haag zijn er ook in Westwoud toespraken. De fruitspecialisten praten in de speelzaal van Degoschalm en alle schakers moeten uitwijken naar de bovenzaal van dorpshuis De Schalm. Dus toch nog – een kleine – omleiding. Daar is Gerard Broersen de Mark Rutte van onze top. De voorzitter van de organiserende schaakvereniging verwelkomt alle gasten. Er hangt geen Nachtwacht, wel een fotocollage van een smartlappenkoorfestival. Gerard waarschuwt voor het lage plafond. Peter Holscher is na drie ronden met een score van honderd procent koploper van dit West-Fries kampioenschap. In het midden van de zaal, in het looppad, hangt een ventilator voor de air-conditioning en de langste deelnemer vraagt zich af of die nog gaat draaien. Hij hoeft zich geen zorgen te maken: de veiligheidsmaatregelen zijn uitstekend.
Net als de schaakomstandigheden. De tafels en het licht zijn prima, er is volop ruimte. Naast de WFK-spelers hebben tien leden van Degoschalm hun partijen uit de clubcompetitie. In de hoek staat een koffiezetapparaat; daarnaast een dienblad met veel koppen, schotels en lepels. Alles is zelfbediening. Naar koffiemelk en suiker hoeven we niet te zoeken.
Op de West-Friese borden verloopt de strijd over het algemeen soepel. Slechts vier van de veertien spelers zijn na het middernachtelijk uur nog bezig. Titelverdediger Peter Holscher blijft op remise steken tegen oud-kampioen Peter van der Schee en daarmee komt de spanning terug, want de achtervolgers Bas Dudink en Piet Reus winnen wel.
Zelf tref ik clubgenoot Ronald Ritsema als opponent. Clubkampioen bij Caïssa-Eenhoorn en West-Fries topper met ruim vierhonderd ratingpunten meer. Het wordt toch wel een interessante partij met een eindspel van twee koningen, vier torens, acht pionnen en zestien zweetdruppels. Als het net dinsdag is geworden, valt de beslissing. Onderaan op het notatieformulier (ik heb wit) staat 0-1. Koude cijfers na een hete strijd.
Eenmaal in bed gelegen spoken de zetten door mijn hoofd. Ik heb het gevoel dat er ergens kansen zijn geweest op een beter resultaat. Slapen valt niet mee. Rond half drie hoor ik het geluid van een helikopter. Het zal toch niet de beveiligingsstaf van Barack Obama, op zoek naar de code voor mijn beslissende en gemiste aanval, zijn die overvliegt?

Maar voor we overgaan naar de vierde avond van het West-Fries kampioenschap hebben we nog een restant uit de derde ronde dat een dag later is gespeeld dan de overige duels.

Carlo Oud – Gerard Beerepoot 0-1
Carlo Oud en Gerard Beerepoot spelen hun partij uit de derde ronde bij de vereniging van Gerard: Attaqueer. Wit kent de weg naar de ijsclubkantine in Nibbixwoud, waar Attaqueer zijn clubavonden heeft. Ruim drie maanden geleden had daar de bondswedstrijd tegen Heerhugowaard 3 plaats. Carlo is clubkampioen bij Degoschalm, maar de Obdammer schaakt extern bij Heerhugowaard. Het duel eindigde overigens, mede dankzij de winst van Carlo op Ariën Heddes, in 3-3.
Gerard neemt revanche voor de nederlaag van zijn clubgenoot. In de Pirc kan zwart zijn lichte stukken iets beter ontwikkelen, waardoor hij een centrumpion verovert. Snel daarna gaat hij met zijn pionnen naar voren, maar doet dat iets te enthousiast en geeft wit de gelegenheid de pion terug te winnen.
Omdat de koningsvleugel gedeeltelijk openvalt, wordt de strijd spectaculair. Open lijnen bieden kans om torens te verdubbelen en schaakjes te geven. Zwarts verdediging ziet er evenwel solider uit en het lukt Carlo niet om daar verzwakkingen in aan te brengen. Gerard daarentegen heeft meer dreigingen en profiteert er met vier stukken (dame, torens en paard) optimaal van.
1. e4 d6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. Lc4 Le7 5. a3 Pf6 6. d3 0-0 7. h3 a6 8. Pd5 b5 9. Pxf6+ Lxf6 10. Ld5 Lb7 11. Ld2 Tb8 12. c3 Pe7 13. Lb3 d5 14. Lg5 Lxg5 15. Pxg5 Pg6 16. Pf3 dxe4 17. dxe4 Lxe4 18. De2 Lxf3 19. Dxf3 Pf4 20. Td1 De7 21. 0-0 c5 22. Tfe1 Tfe8 23. Lc2 g6 24. Kh2 f5 25. g3 Ph5 26. Lxf5 Tf8 27. Dd5+ Kg7 28. Txe5 Dc7 29. Ld7 Txf2+ 30. Kg1 Tbf8 31. Te7+ Kh6 32. Te5 Pxg3 33. Dxc5 Pe2+ 34. Kh1 Db7+ 35. Lc6 Dc8 36. De3+ T8f4 37. Te6 Pg3+ 38. Kg1 Pf5 39. De5 Pg7 40. Ld7 Df8.

Peter Holscher – Peter van der Schee ½-½
Misschien mogen we het wel een historische datum noemen in de geschiedenis van het West-Fries schaakkampioenschap. Op donderdag 2 april 2009 verovert Peter van der Schee, als volslagen outsider (hij is als veertiende geplaatst), de titel. Hij begint aan zijn slotpartij met een half punt achterstand op titelverdediger Peter Holscher. Peter van der Schee debuteert en is lid van De Groene Zes dat dat seizoen vijftig jaar bestaat. Hij heeft al drie oud-kampioenen verslagen en in de speelzaal van de Bovenkarspelse club klopt hij ook Peter Holscher.
Na bijna vijf jaar zitten ze in Westwoud weer tegenover elkaar. Wit komt met positionele achterstand uit de opening en moet eerst zijn verdediging reorganiseren om verder te kunnen. Zwart besluit niet direct jacht te maken op de geïsoleerde c-pion van zijn opponent, maar wil de stelling controleren. Dat gaat moeizaam. Zo zal het damepaard in de hele partij liefst acht keer naar veld c4 springen.
Ondertussen wordt veel geruild en gaan de twee het eindspel in met dame, loper van gelijke kleur en paard. Na dameruil zit er voor Peter en Peter weinig terreinwinst in en langzamerhand begint de klok een rol te spelen. Er verdwijnen nog enkele pionnen van het bord en als ze allebei zo’n minuutje over hebben, wordt remise overeengekomen. Zwart staat dan wel prima, alleen is op winst spelen door het wegtikken van de seconden te riskant.
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. Pf3 cxd4 4. Pxd4 e5 5. Pf3 Pc6 6. Pc3 Lb4 7. e3 0-0 8. Le2 d5 9. cxd5 Pxd5 10. Ld2 Le6 11. 0-0 Pxc3 12. bxc3 Le7 13. Lb5 Dc7 14. e4 f6 15. De2 Pa5 16. Tfd1 a6 17. Ld3 Tfd8 18. Le1 Pc4 19. Lc2 Tac8 20. Lb3 b5 21. Txd8+ Txd8 22. Pd2 Lf7 23. Pf1 Lc5 24. a4 Dc6 25. Pg3 g6 26. axb5 axb5 27. Td1 Txd1 28. Dxd1 Dd6 29. De2 Pa3 30. Lxf7+ Kxf7 31. Pf1 Pc4 32. h4 De6 33. h5 Pd6 34. Pd2 Da2 35. hxg6+ hxg6 36. Dd3 De6 37. Kf1 Pc4 38. Dd8 Dd6 39. Dxd6 Pxd6 40. Pb3 Lb6 41. f3 Pc4 42. Ke2 Ke6 43. Pc1 f5 44. Pd3 Pd6 45. Lg3 f4 46. Le1 Pc4 47. Pb4 g5 48. Pd5 La5 49. Lf2 Ld8 50. Lc5 Pb2 51. La3 Pc4 52. Lc5 Pb2 53. Kd2 Pc4+ 54. Kd3 Pd6 55. Kc2 Pc4 56. Lf2 La5 57. Lc5 Ld8 58. Kb3 g4 59. Kb4 gxf3 60. gxf3 Pd2 61. Kxb5 Pxf3 62. c4 Pd2 63. Pc3 Lh4 64. Lg1.

Rik Slaman – Piet Reus 0-1
Gek dat Rik Slaman en Piet Reus niet in de tweede ronde tegen elkaar hebben gespeeld. Dat is namelijk gebeurd bij hun laatste drie onderlinge partijen (in 2009, 2010 en 2011) en ook driemaal zegevierde de routinier van Schaaklust.
Beide spelers zijn ongeslagen. In een Franse partij geeft wit zijn d-pion voor ontwikkeling, al levert het hem niets op. Rik offert de kwaliteit voor een mataanval, maar zwart weerlegt de dreiging. De voortzetting is echter minder sterk, waardoor wit terug in de partij kan komen. Hij beschikt over het loperpaar en verovert twee pionnen. Toch verdwijnt de teruggekeerde spanning snel. Een witte loper raakt op g8 ingesloten en Piet speelt meteen zijn belangrijkste troef uit: een vrijpion op de d-lijn. Zwart heeft meteen gewonnen spel.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pf3 Db6 6. Ld3 Ld7 7. 0-0 cxd4 8. cxd4 Le7 9. Pc3 Pxd4 10. Pxd4 Dxd4 11. Te1 a6 12. a3 h6 13. Df3 Lg5 14. Kh1 Pe7 15. Dg3 Lh4 16. Le3 Lxg3 17. Lxd4 Pc6 18. Lc5 Lxe5 19. Pxd5 0-0-0 20. Txe5 Pxe5 21. Ld6 exd5 22. Lxe5 Le6 23. Tc1+ Kd7 24. Tc7+ Ke8 25. Lxg7 Tg8 26. Lf6 Tc8 27. Te7+ Kf8 28. h3 Tc6 29. Txb7 Ld7 30. Lh7 Txf6 31. Lxg8 Lc6 32. Tb8+ Kg7 33. Kg1 Td6 34. f3 d4 35. Kf2 d3 36. Ke1 d2+ 37. Kd1 Lb5.

Bas Dudink – Lukas Boots 1-0
Van de remise van koploper Peter Holscher profiteren zijn concurrenten optimaal. Ook Bas Dudink zegeviert, al kost hem dat minder moeite dan de op gelijke hoogte staande Piet Reus.
Bas is aan een goed seizoen bezig. In de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn bezet hij momenteel de tweede plaats, maar lijkt Ronald Ritsema net iets te ver weg om de ranglijstaanvoerder te kunnen bedreigen. Het bondsoptreden heeft Bas vijf punten uit zeven partijen opgeleverd, inclusief een gewonnen invalbeurt op landelijk niveau. En in het ‘West-Fries’ staat hij nu gedeeld tweede.
Lukas Boots is nog wel eens een bijzonder lastige tegenstander geweest voor sterke spelers. Dit keer komt hij er echter niet aan te pas. Na veertien zetten mist hij alle pionnen op de koningsvleugel. Drie pionnen achterstand is nog niet het ergste. Door een schaakje kan de zwarte monarch naar één vluchtveld, maar vorkt wit meteen het vorstelijk echtpaar. Weg dame dus en in een kansloos verder verloop gaat zwart uiteindelijk mat.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Pf6 4. cxd5 exd5 5. Lg5 c6 6. e3 Lf5 7. Df3 h6 8. Lh4 g5 9. Lxg5 hxg5 10. Dxf5 Le7 11. Pf3 Pbd7 12. Pxg5 Dc7 13. h4 Pe4 14. Dxf7+ Kd8 15. Pe6+ Kc8 16. Pxc7 Kxc7 17. Dxe7 Tae8 18. Db4 Thf8 19. Pxe4 Txe4 20. Ld3 Tg4 21. g3 c5 22. Da5+ Kb8 23. dxc5 Pe5 24. 0-0-0 Pc6 25. Dd2 Ta4 26. Lb5 Txa2 27. Lxc6 bxc6 28. e4 Kc7 29. exd5 cxd5 30. Dxd5 Txf2 31. Dxa2 Kc6 32. Da6+ Kc7 33. Dxa7+ Kc6 34. Db6#.

Co Buysman – Ronald Ritsema 0-1
Co Buysman en Ronald Ritsema zijn dit seizoen de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn met dezelfde kleuren tegen elkaar begonnen en de zwartspeler liet zich begin september niet verrassen. In Westwoud is hij aanzienlijk langer bezig om het punt te bemachtigen.
Vanaf het begin heeft Ronald het initiatief. Na wits korte rokade brengt hij alle pionnen op de koningsvleugel in stelling, waarop Co zijn heil zoekt op de andere flank. Zwart staat positioneel wel iets beter, maar als het materiaal flink is uitgedund wordt de balans hersteld.
In een eindspel met vier torens en elk vijf pionnen (drie om twee in wits voordeel op de koningsvleugel, twee om drie op de damevleugel) mist de witspeler vlak voor de eerste tijdcontrole de sterkste voortzetting. Hij kan de zwarte h5-pion aanvallen met een toren die ook zijn eigen a4-pion verdedigt. De defensieve oplossing blijkt niet de juiste te zijn. Ronalds eindspeltechniek is beter. Zijn verdubbelde torens op de d-lijn zijn ijzersterk en na een ruil van één paar zoekt zijn koning de beste velden om toe te werken naar een opmars van de c-pion. Kort na middernacht kan die niet meer worden afgestopt.
1. c4 e5 2. g3 Pf6 3. Lg2 d5 4. cxd5 Pxd5 5. Pc3 Le6 6. d3 Pc6 7. Ld2 Dd7 8. Pf3 f6 9. 0-0 g5 10. Pxd5 Lxd5 11. Lc3 0-0-0 12. Pd2 Lxg2 13. Kxg2 h5 14. h3 f5 15. Da4 Le7 16. Dc4 Thf8 17. b4 g4 18. h4 Lf6 19. Tac1 Pe7 20. b5 Pd5 21. La1 Kb8 22. Pb3 f4 23. Pc5 Dd6 24. Pe4 De7 25. Pxf6 Txf6 26. Dc5 f3+ 27. exf3 Dxc5 28. Txc5 Txf3 29. Lxe5 Txd3 30. Tfc1 Td7 31. a4 b6 32. T5c4 Td2 33. Lf4 Pxf4+ 34. Txf4 Kb7 35. Te1 T2d5 36. Te6 a6 37. bxa6+ Kxa6 38. Tee4 Ka5 39. Tc4 c5 40. Tf8 Ka6 41. Ta8+ Kb7 42. Te8 Td4 43. Te4 Txc4 44. Txc4 Kc6 45. Tc2 Td3 46. Tc4 Kd5 47. Tf4 c4 48. Tf5+ Kc6 49. Txh5 c3 50. Th8 Td7 51. Te8 c2 52. Te1 Td1.

Jaap Gorter – Gerard Beerepoot 1-0
De ene Schaaklust-speler is de andere niet. In de eerste ronde heeft Gerard Beerepoot voor een verrassing gezorgd door Piet Reus op remise te houden. Jaap Gorter, vorig seizoen met Piet in Andijk clubkampioen geworden, kan binnen het uur het punt bij laten schrijven.
Na enkele goede partijen is er voor Gerard na tien zetten nog niets aan de hand. De debutant verslikt zich, als wit met Dh4 het middenspel binnenstapt. Zwart verzwakt zijn verdediging door de koning op dezelfde lijn te plaatsen. Bovendien is er een paardvork mogelijk, waardoor hij de kwaliteit moet geven. Jaap heeft dan een levendige stelling, zijn opponent nauwelijks tegenspel. Dat wacht de Attaqueerder niet meer af.
1. e4 d6 2. f4 Pc6 3. Pc3 g6 4. Lc4 Lg7 5. Pf3 e6 6. 0-0 Pge7 7. Lb3 0-0 8. d3 a6 9. De1 b5 10. a3 Lb7 11. Dh4 Kh8 12. f5 exf5 13. Pg5 h6.

Jasper Seelemeijer – Rob Bijpost 1-0
Het zit Rob Bijpost nog niet erg mee. Hij heeft al drie pittige tegenstanders gehad (die partijen leverden twee remises en verlies op) en clubgenoot Jasper Seelemeijer is ook niet de eerste de beste. Op grond van zijn vijfde stek op de plaatsingslijst en gezien zijn prestaties in eerdere kampioenschappen hoort Jasper niet thuis in de onderste regionen en in zijn eigen stijl vindt hij de weg naar de middenmoot.
Al na negen zetten heeft hij de d-pion op de zesde rij en die staat daar hinderlijk voor de zwarte verdediging. Na een dameschaak op de open e-lijn belandt Robs koning op f8, waardoor zijn toren op h8 niet meedoet en ook niet de kans krijgt om zich met het spel te bemoeien.
Jasper heeft dus eigenlijk een stuk meer en versterkt soepel zijn aanval via de e- en f-lijn. Spoedig boekt hij resultaat. Wit kan een toren offeren om de dame te vangen, maar dan ziet zijn clubgenoot al dat er een kansloze stelling overblijft.
1. d4 Pf6 2. Pc3 d5 3. f3 e6 4. e4 dxe4 5. fxe4 c5 6. d5 exd5 7. exd5 Le7 8. Lb5+ Ld7 9. d6 Lxb5 10. Pxb5 Da5+ 11. Pc3 Ld8 12. De2+ Kf8 13. Pf3 Pc6 14. 0-0 h6 15. a3 a6 16. Ld2 Db6 17. Pa4 Da7 18. Pe5 Pxe5 19. Dxe5 Tc8 20. Tae1 b5 21. Pc3 Kg8 22. Pd5 Pxd5 23. Dxd5 Dd7 24. Txf7.

Andrew Weltevreden – Carlo Oud 0-1
Ook Carlo Oud is van de nul af. Met een keurige zege op Andrew Weltevreden boekt de debutant zijn eerste winstpartij. En dat uitgerekend bij zijn eigen club Degoschalm.
Het beginoffensief berust bij wit, maar Carlo laat zich niet gek maken en bouwt een degelijke stelling op. Andrew besluit om op de koningsvleugel het vuurtje wat op te stoken. Zijn lichte stukken – wit heeft beide lopers ingeruild tegen de zwarte paarden – bezetten niet de beste velden en er volgt met 24. f6 een offer.
Zwart kan evenwel zijn verdediging kloppend houden en richt zijn aanvallende pijlen vervolgens op de andere flank. Hij heeft na torenruil daar een sterk loperpaar en veel ruimte (open lijn, een sterke vierde rij) voor een actieve toren. Opeens zit er een mat in vijf in de stelling en het kost Carlo weinig moeite om die aan te tonen.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. c3 Pf6 5. d4 exd4 6. e5 Pe4 7. cxd4 Lb4+ 8. Ld2 Pxd2 9. Pbxd2 0-0 10. 0-0 d5 11. Lb5 Ld7 12. Lxc6 Lxc6 13. a3 Le7 14. Pb3 b6 15. Tc1 La4 16. Dd3 Dd7 17. De3 Tac8 18. Pfd2 h6 19. f4 Lb5 20. Tf3 a5 21. f5 Lg5 22. Df2 a4 23. h4 Ld8 24. f6 axb3 25. Dg3 g6 26. Df4 Kh7 27. Tg3 Df5 28. De3 Tg8 29. Dxb3 c6 30. a4 La6 31. Tf3 De6 32. De3 c5 33. Pb3 cxd4 34. Dxd4 Txc1+ 35. Pxc1 b5 36. Df4 Lb6+ 37. Kh1 Tc8 38. axb5 Tc4 39. Dd2 Txh4+ 40. Th3 Txh3+ 41. gxh3 Dxh3+ 42. Dh2 Df1+ 43. Dg1 Dxg1#.

Schaken in 42 dorpen

Alsof er niets is veranderd. Voor de derde ronde van het West-Fries kampioenschap zijn de deelnemers te gast bij De Pionier, schaakclub uit Abbekerk. In dezelfde knusse speelzaal, net als in voorgaande jaren.
De Pionier is opgericht in 1989. Verschillende vrienden en bekenden schaken thuis tegen elkaar. Ze willen een vereniging beginnen en vinden eerst onderdak in Midwoud en later in Benningbroek. In het café aldaar zorgen in een belendend zaaltje biljarters voor het nodige rumoer. Als de nieuwe eigenaar de schaakruimte een andere functie wil geven, verhuist De Pionier naar ’t Bonte Paard in Abbekerk.
In december 2013 wordt de huurder echter mat gezet: hij gaat failliet. Het lijkt erop dat de laatste gambieten zijn gespeeld. Maar de redding is dichtbij. Laura en Marjolein, dochters van de eigenaren Cor en Thea Verhart, nemen de exploitatie over. Met de hulp van familie en vrienden knappen ze het etablissement aan de Dorpsstraat op en het sfeervolle interieur, wel in een moderner jasje, keert terug. Alsof er niets is veranderd. Ook De Pionier kan blijven zitten. Het schaken in het pittoreske plaatsje blijft bestaan.
U heeft de namen van drie West-Friese dorpen gelezen: Abbekerk, Benningbroek, Midwoud. Gemeenschappen van amper duizend zielen, maar wel in het bezit van een schaakclub. In West-Friesland en de Kop van Noord-Holland wordt de schaaksport al zo’n tweehonderd jaar – ene T.S. uit Abbekerk stuurt in 1866 oplossingen in van probleemstellingen in de schaakrubriek van de Schager Courant – beoefend. Het organiseren van wedstrijden en het oprichten van verenigingen begint globaal aan het einde van de negentiende eeuw. Natuurlijk in de grote steden (Alkmaar, Enkhuizen, Den Helder, Hoorn, Medemblik, Schagen), waar veel meer mensen wonen. Maar ook in de plattelandsdorpen wordt het schaakbord snel gepakt.
Zullen we een rijtje opnoemen? Aartswoud, Andijk, Anna Paulowna, Bergen, Berkhout, Bovenkarspel, Breezand, Dirkshorn, Grootebroek, Hippolytushoef, Hoogkarspel, Hoogwoud, Julianadorp, Koedijk, Kolhorn, Middenmeer, Nibbixwoud, Nieuwe Niedorp, Obdam, Den Oever, Oostwoud, Opperdoes, Petten, Schoorl, Sint Maarten, Sint-Pancras, Slootdorp, Spanbroek, Spierdijk, Twisk, Ursem, ’t Veld, Venhuizen, Warmenhuizen, Wervershoof, Westerland, Westwoud, Wieringerwaard, Wieringerwerf, Winkel, Wognum en Zwaag. Liefst 42 dorpen, in een halve provincie, die een schaakclub hebben of hebben gehad. O ja, op Texel schaakten en schaken ze ook.
Een van de leuke aspecten van het West-Fries schaakkampioenschap is het spelen op verschillende locaties. Iedere ronde bij een andere club. Medemblik heeft geen schaakclub meer, dus de stedelijke uitstapjes blijven beperkt tot Hoorn (Caïssa-Eenhoorn) en Enkhuizen (KTV). Vijf keer trekken we de ‘binnenlanden’ in, naar Attaqueer, Degoschalm (ontstaan uit een fusie tussen Degona – Denk Goed Na – en De Schalmloper), De Groene Zes, De Pionier en Schaaklust. Dan spelen we in respectievelijk Nibbixwoud, Westwoud, Bovenkarspel, Abbekerk en Andijk.
Zal de goede oude tijd nog eens terugkeren? Of moeten we, de Nederlandse schaakwereld, het anders aanpakken? ’t Bonte Paard in Abbekerk heet tegenwoordig Het Nieuwe Bonte Paard en misschien moeten de schaakbestuurders eens gaan denken aan de Nieuwe Competitie. In alle (negen) vierde klassen van de Noordhollandse Schaakbond wordt voor het eerst met viertallen gespeeld. Lekker gemakkelijk. Alle spelers van een team kunnen met één auto op pad voor een uitwedstrijd. Heel veel dorpen hebben woonzorgcomplexen en is het niet mogelijk om binnen die gemeenschappen nieuwe schaakverenigingen op te richten en deel te laten nemen aan de competities van de regionale bonden. De partijen kunnen overdag worden gespeeld. Met een beetje goede wil moet het toch lukken om weer in 42 dorpen te schaken.
Over anders aanpakken gesproken. De Pionier heeft traditiegetrouw op tweede paasdag (dit jaar 21 april) het ‘Anders dan anders’-toernooi. Elke deelnemer speelt negen partijen en krijgt in elke ronde een ander tempo. Van 13.00 tot 18.00 uur, dan wordt er weer geschaakt in Het Nieuwe Bonte Paard.

Ronald Ritsema – Peter Holscher 0-1
Het lenteveteranenkampioenschap van de Noordhollandse Schaakbond is op 5 maart van start gegaan. Op zeven opeenvolgende woensdagmiddagen spelen een kleine negentig 55-plussers in het Hoornse verpleeghuis Lindendael tegen elkaar. De dag voor de derde ronde van de West-Friese titelstrijd komt Peter Holscher in het Hollands remise overeen met Jan Rot en nu tegen mede-grootmacht Ronald Ritsema, kiest hij voor dezelfde verdediging.
De strijd ontwikkelt zich evenwel gunstig voor de witspeler. Hij heeft een iets betere stelling, onder anderen dankzij een sterke loper op de diagonaal a8-h1. Ronalds koningspaard waant zich op een concours hippique en na zeven fraaie sprongen is er veel geruild en een pion voorsprong. Maar Peter maakt jacht op de witte e4-pion, een vrijpion. In een paardlopereindspel haalt hij de koning erbij als derde aanvalsstuk. De topper krijgt een abrupt einde als wit na een paardvork met schaak zijn loper zal verliezen.
1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. Pf3 Lg7 5. c4 d6 6. b4 c6 7. Lb2 0-0 8. Pbd2 a5 9. a3 Ld7 10. 0-0 Db6 11. Db3 Kh8 12. Lc3 axb4 13. axb4 Txa1 14. Txa1 Pa6 15. Ta3 Ta8 16. b5 cxb5 17. La5 Dc6 18. Pg5 d5 19. Pf7+ Kg8 20. Pe5 bxc4 21. Pxc6 cxb3 22. Pxe7+ Kf7 23. Pxd5 Lc6 24. Pxf6 Lxf6 25. Pxb3 Lxg2 26. Kxg2 Pc7 27. Lb4 Txa3 28. Lxa3 b6 29. f3 Pb5 30. Lb2 Pd6 31. Pd2 Lg5 32. Pb1 Le3 33. Pa3 Ke6 34. Pc2 Ld2 35. Kf2 Kd5 36. Pe3+ Lxe3+.

Wilko van der Gracht – Jaap Gorter 1-0
Net als een jaar geleden treffen Wilko van der Gracht en Jaap Gorter elkaar, met dezelfde kleuren, in de derde ronde. De uitslag blijft ook hetzelfde, maar het partijverloop ziet er heel anders uit. Geen gewaagde 8. … Dxb2 van de routinier uit Andijk die ditmaal zijn stukken lange tijd achter de pionnen houdt.
Pas op de 21e zet wordt voor de eerste keer geslagen. Het witte materiaal staat wat actiever opgesteld dan het zwarte dat allemaal op de zevende en achtste rij is geplaatst. Beetje bij beetje voert Wilko de druk op. De betere samenwerking van zijn stukken lijkt winst op te leveren, als hij de verdediger van een ongedekt paard op a7 wil verjagen. Jaap geeft de kwaliteit, maar staat niet veel later toch een loper achter.
Pas in het eindspel komen de Andijker dame en toren tot leven. De witspeler laat zich niet verrassen. Een aardige actie is het inruilen van zijn dame voor twee stukken, waardoor zwart verder moet met een eenzame vorstin en zijn opponent een toren en een sterk loperpaar heeft. Zeven zetten later wordt de kracht van dat trio duidelijk.
1. d4 d5 2. Pf3 e6 3. e3 f5 4. Ld3 Pf6 5. b3 c6 6. Lb2 Ld6 7. Pe5 0-0 8. 0-0 De7 9. c4 a5 10. f3 Pa6 11. Pd2 Ld7 12. De2 Pb4 13. Lb1 Tae8 14. Lc3 Lc7 15. Kh1 Lc8 16. a3 Pa6 17. Ld3 Pb8 18. De1 Pfd7 19. Pb1 b6 20. b4 Df6 21. f4 dxc4 22. Pxc4 axb4 23. axb4 Dd8 24. Pbd2 c5 25. bxc5 bxc5 26. Lc2 Pc6 27. La4 cxd4 28. exd4 Pdb8 29. Pe5 Dd5 30. Lb3 Dd8 31. Pdf3 Ld6 32. La4 Dc7 33. Tc1 Lxe5 34. dxe5 Da7 35. Ta1 Db6 36. Tb1 Da7 37. Lb3 Td8 38. Lc4 Dc5 39. De2 Tfe8 40. Tfc1 De7 41. Lb5 Ld7 42. Pg5 h6 43. Pf3 Tc8 44. Df2 Da3 45. Pd2 Pa7 46. Pc4 Txc4 47. Lxc4 Pbc6 48. Ta1 Df8 49. Txa7 Pxa7 50. Dxa7 Lc6 51. Db6 Le4 52. Lxe6+ Kh7 53. Lc4 Tb8 54. Dd6 De8 55. h3 Td8 56. Db6 Dh5 57. De3 Dg6 58. Lf1 Td3 59. Dxd3 Lxd3 60. Lxd3 Dg3 61. Lxf5+ g6 62. Lb1 Dxf4 63. Te1 Dc4 64. La1 Db4 65. Tg1 Da5 66. e6 Dxa1 67. Lxg6+.

Piet Reus – Bas Dudink ½-½
Voor het derde jaar op rij neemt Piet Reus het met wit op tegen Bas Dudink. De onderlinge tussenstand is 1½-½ (dankzij zijn winstpartij van vorig seizoen), maar in een Weense partij verzuimt zwart om die score gelijk te trekken.
Als de ontwikkeling van beiden nog niet is voltooid, staat Bas een pion voor. Daar komt redelijk vlot een tweede bij, terwijl hij in een stelling met veel ruimte over het loperpaar beschikt en Piet een loper met paard heeft. Bovendien staan alle torens nog op het bord.
In het eindspel zijn de zware stukken nog steeds aanwezig en bokst een Andijker paard op tegen een Hoornse loper. Dat tegenstribbelen levert succes op. De twee houden na een afruil een toren over, maar zwart kijkt nu tegen losse pionnen aan en wit heeft ze verbonden op de g- en h-lijn. Het materiële evenwicht is volledig hersteld. Kort erop blijft er nog één pion over, die op h4 van de witspeler. Bas kan die niet met zijn toren nemen vanwege een matdreiging met Th8, aangezien Piet de oppositie heeft met zijn koning op f5 tegen de zwarte vorst op h5. Dan blijft slechts zetherhaling over.
1. e4 Pf6 2. Pc3 e5 3. f4 d5 4. fxe5 Pxe4 5. Df3 Pxc3 6. bxc3 Dh4+ 7. g3 De4+ 8. Dxe4 dxe4 9. d4 exd3 10. cxd3 Pc6 11. d4 b6 12. Lb5 Ld7 13. a4 a6 14. Lc4 Pxe5 15. Lb3 Pd3+ 16. Ke2 Pxc1+ 17. Txc1 Ld6 18. Pf3 0-0-0 19. Kf2 f6 20. a5 b5 21. c4 Lb4 22. cxb5 Lxb5 23. Le6+ Kb7 24. Tb1 Lxa5 25. d5 Lb6+ 26. Kg2 c6 27. Thd1 cxd5 28. Lxd5+ Lc6 29. Lxc6+ Kxc6 30. Tdc1+ Kb7 31. Tc4 Ka7 32. Tc6 Tb8 33. Ta1 Thc8 34. Te6 Tc4 35. Kh3 a5 36. Ph4 Tb7 37. Pf5 Tb4 38. Pe7 Ka6 39. Pc6 Tb5 40. Te8 Tc7 41. Te6 Kb7 42. Tc1 Lc5 43. Pd8+ Kc8 44. Te8 Kd7 45. Tg8 Tb6 46. Txg7+ Kxd8 47. Txc7 Kxc7 48. Txc5+ Kd6 49. Txa5 Ke6 50. Th5 Tb7 51. Kg4 Tb4+ 52. Kf3 Tb7 53. g4 Tb3+ 54. Ke2 Tb7 55. h3 Tg7 56. Kf3 Kf7 57. Kf4 Kg6 58. Tc5 Ta7 59. Tc4 h5 60. gxh5+ Kxh5 61. Kf5 Ta5+ 62. Kxf6 Ta3 63. h4 Th3 64. Kf5 Tf3+ 65. Ke5 Th3 66. Kf5 Tf3+ 67. Ke6 Th3 68. Kf5 Tf3+.

Jasper Seelemeijer – Rik Slaman 0-1
In de afgelopen twee edities van het West-Fries kampioenschap was Jasper Seelemeijer na vijf ronden koploper, maar dat zit er dit keer niet in. Tegen Rik Slaman delft hij voor de tweede maal op rij het onderspit en heeft twee punten achterstand op de ongeslagen ranglijstaanvoerder Peter Holscher.
Al in de opening komt zwart op groot voordeel. Hij wint een stuk en offert de kwaliteit en kan sterk vervolgen met 11. … Dh4+. De dame blijft een veld eerder steken, waarna wit zich aan de druk ontworstelt. Na onder anderen dameruil heeft hij de kwaliteit en een sterk loperpaar, maar ook vier losse pionnen. Zwart moet zijn damevleugel nog ontwikkelen en beschikt over zes pionnen, in drie groepjes van twee.
Daar blijft weinig van over. Rik raakt zijn pionnenvoorsprong kwijt, staat positioneel minder en heeft kwaliteitsachterstand. Met de wispelturigheid van de partij is het dan nog niet gedaan. Op zijn beurt kiest Jasper niet voor de sterkste voortzetting en dat kost hem de kwaliteit.
Als beide spelers nog een toren en een pion hebben, ziet het er remise-achtig uit. Ze willen alletwee de pion naar de overkant brengen. Wit blijft op de volle winst spelen en probeert de mataanval van zijn koning in de oppositie op de zesde rij en de beslissende torenzet op de achtste rij. Daar trapt zwart niet in. Even later gaat zijn opponent in de fout en kan de promotie van de zwarte h-pion niet meer voorkomen.
1. d4 e6 2. c4 f5 3. e4 fxe4 4. f3 d5 5. Pc3 Lb4 6. Lf4 Pf6 7. fxe4 0-0 8. Pf3 Pxe4 9. Le5 Pxc3 10. Db3 Txf3 11. gxf3 Dg5 12. bxc3 De3+ 13. Le2 Lxc3+ 14. Kf1 Lxd4 15. Dxe3 Lxe3 16. Lxc7 d4 17. Tb1 Pc6 18. Ld3 e5 19. h4 b6 20. Ke2 Le6 21. Tb2 Tc8 22. Ld6 Td8 23. c5 Pa5 24. Lc7 Tc8 25. cxb6 axb6 26. Txb6 Txc7 27. Txe6 Pb7 28. Txe5 Pc5 29. Lc4+ Kf8 30. Tb1 Pd7 31. Tf5+ Ke7 32. Tf7+ Kd6 33. Ld3 Ta7 34. Tb2 Ta3 35. Txg7 Pe5 36. Le4 d3+ 37. Kxe3 Pc4+ 38. Kd4 Pxb2 39. Tg2 Txa2 40. Lxd3 Ta4+ 41. Ke3 Pxd3 42. Kxd3 Txh4 43. Ke3 h5 44. f4 Th3+ 45. Ke4 h4 46. Kf5 Tg3 47. Th2 h3 48. Kf6 Kd7 49. f5 Ke8 50. Te2+ Kf8 51. Ta2 Kg8 52. Ta8+ Kh7 53. Kf7 h2.

Rob Bijpost – Peter van der Schee 0-1
De b4-opening brengt Rob Bijpost in de derde ronde geen geluk. Hij hield er oud-West-Fries kampioen Jaap Gorter op remise mee, maar Peter van der Schee – de titelhouder van 2009 – verovert wel het volle punt.
Het middenspel begint met voorsprong voor zwart die zijn extraatje (vrijpion op c4) hardnekkig verdedigt. Hij creërt een sterke pionnenmeerderheid op de damevleugel, maar zet zijn toren op a8 in de penning. Met de kwaliteit minder gaat de GZ’er richting het eindspel. Wit staat dameruil toe die niet goed voor hem uitpakt. Peter kan een – mogelijk vervelende – vrijpion op d5 opruimen om daarna al zijn aandacht te besteden aan zijn sterkste punt: de pionnenovermacht op de a-, b- en c-lijn.
Ondertussen is de zwarte monarch naar de damevleugel geslopen om de opmars te ondersteunen. Twee torens gaan van het bord en na een ruil van de a-pionnen kan Rob promotie niet voorkomen. De partij is begonnen bij een witte pion op b2 en eindigt bij een zwarte pion op b2.
1. b4 e5 2. a3 d5 3. e3 Ld6 4. c4 c6 5. Lb2 Pf6 6. Pf3 De7 7. Le2 0-0 8. 0-0 Lg4 9. d4 Lxf3 10. Lxf3 dxc4 11. dxe5 Lxe5 12. Dc2 Lxb2 13. Dxb2 Pbd7 14. Pd2 Pe5 15. Le2 b5 16. Pf3 Pfd7 17. Pd4 Df6 18. Ta2 Pb6 19. Ld1 a6 20. Da1 Tfc8 21. Lc2 c5 22. bxc5 Txc5 23. Dc3 Pc6 24. Le4 Pa4 25. Da1 Pxd4 26. exd4 Tcc8 27. Lxa8 Txa8 28. Te1 g6 29. Tae2 Kg7 30. d5 Dxa1 31. Txa1 Td8 32. Td2 Td6 33. Kf1 Pc5 34. Tdd1 Pd3 35. Ta2 Txd5 36. Tad2 Kf6 37. g3 a5 38. Ke2 Te5+ 39. Kf1 Tc5 40. Ke2 Te5+ 41. Kf1 Ke6 42. Te2 Kd5 43. Txe5+ Kxe5 44. Tb1 b4 45. axb4 axb4 46. Ta1 Kd4 47. Ke2 Kc3 48. Ta7 b3 49. Txf7 b2.

Fred Avis – Co Buysman 0-1
Net als Peter Holscher grijpt Fred Avis terug op een opening die hij in het NHSB-lenteveteranenkampioenschap heeft gespeeld. Dat gebeurde in de eerste ronde tegen Schaaklust-routinier Dirk Mantel (31 keer deelnemer aan het WFK).
Clubgenoot Co Buysman heeft die partij bestudeerd. ,,Toevallig heb ik deze week het boek ‘Uit het leven van Dik Trompovsky’ gelezen’’, zegt hij. De strijd gaat lang gelijk op. Zwart gaat enigszins mee in het avontuurlijke spel dat Fred vaak op het bord legt. Zo kiest hij bewust voor een dubbelpion op de f-lijn en rokeert ondanks de half open g-lijn kort.
Toch komt wit positioneel beter te staan. Op de damevleugel liggen er kansjes, terwijl h6 een zwak punt in de zwarte verdediging is. Maar zwart houdt de voorzitter van de NHSB met een actief damepaard bezig. Zeven keer springt het naar een veld, veelal om zijn opponent tot bepaalde zetten te dwingen. De laatste sprong is beslissend: een aanval op de witte vorstin. Fred mist die, als er een paardvork op twee zwarte torens in de lucht hangt. Om met de vader van Dik Trom te spreken: ,,Het is een bijzondere zet en dat is het.’’
1. d4 Pf6 2. Lg5 d5 3. Pf3 Pbd7 4. c4 dxc4 5. Pc3 h6 6. Lh4 c6 7. e3 Pb6 8. Pe5 Lf5 9. a4 e6 10. a5 Pbd5 11. Lxf6 gxf6 12. Pxc4 Lb4 13. Db3 De7 14. Le2 Lg6 15. 0-0 Lxc3 16. bxc3 0-0 17. Pd2 c5 18. Lf3 cxd4 19. cxd4 Tfd8 20. e4 Pb4 21. Db2 Td7 22. Ta4 Pc6 23. a6 bxa6 24. e5 Tb8 25. Dc3 Pb4 26. exf6 Dd6 27. Pb3 Pd5 28. Pc5 Pxc3.

Lukas Boots – Andrew Weltevreden 1-0
Als regerend clubkampioen van De Pionier speelt Lukas Boots in deze derde ronde een thuiswedstrijd. Twee jaar geleden versloeg hij als zwartspeler Andrew Weltevreden die toen aanvankelijk een overwicht had en kansen kreeg op een beter resultaat.
Zwart geeft nu ten gunste van ontwikkeling een pion, maar na een afruil van enkele lichte stukken heeft het geen voordeel opgeleverd. Vervolgens zet hij veel pionnen, met name op de koningsvleugel, in om wit onder druk te zetten. Er komen echter gaten in de defensie, omdat niet alle stukken verdedigd zijn en er zwakke velden ontstaan. Lukas kan een tweede pion winnen en zelfs een stuk (een paard zonder bescherming). Andrew denkt een toren terug te pakken, maar verspeelt de controle van veld g6 en kan mat in twee niet verhinderen.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. Pg5 d5 5. exd5 Pa5 6. Lb5+ c6 7. dxc6 bxc6 8. Ld3 h6 9. Pe4 Pd5 10. Pbc3 Le7 11. Pxd5 cxd5 12. Lb5+ Ld7 13. Lxd7+ Dxd7 14. Pg3 0-0 15. d3 f5 16. f4 Pc6 17. 0-0 Lc5+ 18. Kh1 exf4 19. Lxf4 g5 20. Ld2 f4 21. Pe2 d4 22. Pg1 Pe5 23. Dh5 Tf6 24. Lxf4 Taf8 25. Lxe5 Txf1 26. Dg6+.

Hoe zit het met het denken?

De tweede ronde van het West-Fries kampioenschap speelt zich in een Sotsji-temperatuur af. In de grote zaal van het Vereenigingsgebouw in Bovenkarspel is het wat frisjes, omdat de verwarming niet werkt. Er is de afgelopen tijd veel energie gestoken in een verbouwing die bijna is afgerond.
In de zaal met de bar staan vier biljarttafels, waarop in een aangename temperatuur vele caramboles worden gemaakt. Voor de leden van thuisclub De Groene Zes staat, in de eigen speelzaal, een avond met rapidpartijen op het programma. En wij, de zestien deelnemers van het WFK, kunnen ongestoord onze zetten doen. Na een paar uur worden we getrakteerd op bitterballen. Die lijken nog lekkerder te smaken dan gebruikelijk.
Tussen twee partijen door – de vrijdagse tegen Lukas Boots en de donderdagse tegen Piet Reus – lees ik de wekelijkse column van René Diekstra in het Noordhollands Dagblad. Op maandag 17 februari vraagt de psycholoog en hoogleraar zich af of wij, de mensen, nog wel in vooruitgang moeten geloven. Heeft de ontwikkeling in muziek, kunst, literatuur zijn hoogtepunt bereikt? In het verlengde daarvan schrijft hij: ,,Hoe zit het met het denken?’’
En die zin zet mij weer aan het denken. Het alledaagse leven staat in het teken van de Olympische Winterspelen, waar in veel disciplines topsport wordt bedreven. Nederland is in het schaatsen oppermachtig, met een record aantal medailles als resultaat. De hegemonie wordt aangetoond door de tien kilometer, waarop de ene na de andere buitenlandse concurrent zich heeft afgemeld. Afschaffen dat eentonige en saaie onderdeel, zo is de strekking van de daaropvolgende discussie.
In de sportwereld wordt lang niet altijd goed nagedacht en is kortzichtigheid vaak troef. Stoppen met de 10.000 meter, omdat Oranje domineert? Dan kunnen we ook stoppen met het Champions League-voetbal, omdat de beker toch wel naar een Spaanse of Italiaanse club gaat. Dan kunnen we ook stoppen met de korte afstanden in de atletiek (een prooi voor atleten uit Jamaica) en met de lange afstanden (altijd gewonnen door Kenianen en Ethiopiërs.
Het internationale schaken werd ooit gedomineerd door topspelers uit de Sovjet Unie. Geen seconde hebben de schakers in andere landen eraan gedacht om te stoppen. En wat is er daarna gebeurd? Nederland leverde topspelers (Jan Timman), India (Viswanathan Anand), Bulgarije (Veselin Topalov) en veel andere landen ook; de huidige wereldkampioen komt uit Noorwegen.
We blijven dichter bij huis. Arie Karreman heeft tien keer het West-Fries kampioenschap gewonnen. Er is nooit overwogen om dan maar te stoppen. Na zijn laatste titel, in 1986, greep Dimitri Reinderman de macht en de volgende 26 edities leverden zestien verschillende winnaars op. In alfabetische volgorde: Rob Bijpost, Ron Deen, Jeroen Edeling, Jaap Gorter, Wilko van der Gracht, Adri Haakman, Nico Hauwert, Marc Helder, Rob van den Heuvel, Peter Holscher, Peter van der Schee, Willem Meyles, Wouter Waagmeester, Peter van Waert, Joost Wempe en Ton Wessels. Veel regionale topspelers en hier en daar een outsider. Sensationale winnaars en sensationele evenementen. Hoe vaak zal het gebeuren dat je op een zevenrondig toernooi met vijf punten ongedeeld op de eerste plaats kan eindigen zoals in 2012? Gelukkig zijn we nooit gestopt en dat brengt ons bij de tweede ronde van het huidige West-Fries kampioenschap.

Lukas Boots – Co Buysman ½-½
We beginnen met een nakomertje. Door het afzeggen van Lourens van Veelen gaat de organisatie op zoek naar een invaller en die is lastig te vinden. Om niet te veel gratis punten uit te delen maakt ze een noodsprong en neemt Co Buysman plaats op de lege stoel. Hij gaat van start met zwart tegen Lukas Boots, vertegenwoordiger van De Pionier en actief in de clubcompetitie van Aartswoud.
Daarom wordt de partij, op Valentijnsavond, in het Huis van Egmond in Hoogwoud gespeeld. Mede-organisator Nico Weel komt langs, in gezelschap van deelnemer Rik Slaman. Die krijgt een déjà vu-gevoel. Lukas is WFK-debutant in 2012 en treft met wit als laatste opponent van dat kampioenschap Rik. Co heeft die partij, gewonnen door de zwartspeler, uitgebreid bestudeerd en zijn strijd tegen Lukas krijgt dan ook een Frans karakter.
De eerste tien zetten zijn identiek aan Lukas Boots-Rik Slaman (WFK 2012). Wit geeft een centrumpion voor ontwikkeling, maar de zwarte stelling ziet er goed uit. Op de dertiende zet kiest zwart echter niet voor het beste vervolg. Het betekent een snel einde van de partij. Lukas dreigt na 14. Pb5 met een vork op c7 die de kwaliteit oplevert. Co kan dat verlies voorkomen door de open c-lijn te sluiten (14. … Lc6), waarop wit het paard terughaalt om de loper aan te vallen. Zwart overweegt nog even om de pion voorsprong terug te geven. Het nadeel is dat zijn opponent dan baas blijft op de open c-lijn en over een sterk loperpaar beschikt. Dat wil zwart niet en enkele minuten later verschijnt voor de derde maal dezelfde stelling op het bord.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pf3 Db6 6. Ld3 Ld7 7. 0–0 cxd4 8. cxd4 Pxd4 9. Pxd4 Dxd4 10. Pc3 Db6 11. Ld2 Pe7 12. Tc1 Pg6 13. Te1 Dd8 14. Pb5 Lc6 15. Pd4 Ld7 16. Pb5 Lc6 17. Pd4 Ld7 18. Pb5 Lc6.

Bas Dudink – Wilko van der Gracht ½-½
Na één ronde zijn er vier winnaars en die zitten in Bovenkarspel tegenover elkaar. Bas Dudink schuift in de Sämisch-variant van het Konings-Indisch zijn d-pion door, terwijl Wilko van der Gracht dat doet met zijn b-pion. Wit groepeert zijn stukken in de omgeving van het centrum, maar moet wel zwarts activiteit op de damevleugel in de gaten houden. Zwart heeft op zijn beurt een achtergebleven pion op d6.
Een paardruil op h5 kost Wilko een dubbelpion op de h-lijn. Ook de dames en de zwartveldige lopers belanden in de doos en dan zitten er weinig dreigingen meer in de stelling. Niet veel later tekenen beide spelers de vrede.
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.f3 0-0 6.Pge2 c5 7.d5 a6 8.Le3 b5 9.Dd2 b4 10.Pd1 e6 11.Pg3 exd5 12.cxd5 Te8 13.Le2 Pbd7 14.0-0 a5 15.Pf2 Pb6 16.Tac1 Pa4 17.Pd1 Ld7 18.Te1 Tb8 19.Lc4 Pb6 20.Le2 a4 21.Pf2 Ta8 22.Lf4 Pc8 23.Lg5 De7 24.Lf1 Df8 25.Df4 Ph5 26.Pxh5 gxh5 27.Lf6 Lxf6 28.Dxf6 Dg7 29.Dxg7+ Kxg7 30.e5 Lf5 31.Ld3 Lg6.

Peter Holscher – Jasper Seelemeijer 1-0
Ook Peter Holscher en Jasper Seelemeijer hebben hun eerste partij gewonnen. Een jaar geleden waren ze na drie ronden de koplopers en namen ze het vervolgens in Westwoud tegen elkaar op. Die topper eindigde in remise en net als toen houden ze nu weer al het materiaal lang op het bord. Met 21. … exf4 wordt voor het eerst geslagen; twee zetten later dan vorig seizoen.
In 2013 brak Jasper de koningsstelling van Peter open. Opnieuw zijn de pijlen gericht op die flank, maar de zwarte stukken hebben weinig bruikbare velden. Alle witte stukken werken goed samen; zwarts toren op a8 bijvoorbeeld staat lang buitenspel en komt pas rond de eerste tijdcontrole tot leven. Die is dan een voorpost bij een aanval via de damevleugel.
De beslissing valt na 42. Dg4. Veld g7 is al enige tijd een kwetsbaar punt en Peter dreigt nu de pion op h6 te slaan. Jaspers antwoord (42. … Tf7) plaatst toren en koning op dezelfde diagonaal en de witte aanval levert stukwinst op. Als de dames en van elk een toren worden geruild, kan zwart zijn verdediging niet meer overeind houden.
1.d4 Pf6 2.g3 e6 3.Lg2 Le7 4.c4 d6 5.Pc3 Pbd7 6.Pf3 e5 7.0-0 0-0 8.b3 Te8 9.Dc2 c6 10.h3 Dc7 11.Le3 Pf8 12.Tad1 Pg6 13.d5 Ld7 14.Lg5 c5 15.e4 a6 16.Pe1 h6 17.Le3 b5 18.Pd3 b4 19.Pe2 Dc8 20.Kh2 Ph7 21.f4 exf4 22.Pexf4 Phf8 23.Ph5 f6 24.Dd2 Ph7 25.Phf4 Pe5 26.Pxe5 fxe5 27.Pg6 Dd8 28.Df2 Lf6 29.Df3 a5 30.Dh5 a4 31.Ph4 Tf8 32.Pf5 Lxf5 33.Txf5 axb3 34.axb3 De8 35.De2 Ta3 36.Td3 Da8 37.Tf2 Da7 38.h4 Ta8 39.Lh3 Pf8 40.Df3 Ph7 41.Lf5 Tf8 42.Dg4 Tf7 43.Le6 Pf8 44.Txf6 Pxe6 45.Txe6 Ta2+ 46.Kh3 Tf1 47.Dg6 Dd7 48.Kg4 Tf6 49.De8+ Dxe8 50.Txe8+ Kf7 51.Te6 Txe6 52.dxe6+ Kxe6 53.Ld2 Ta7 54.Kh5 Tf7 55.Kg6 Ke7 56.g4.

Gerard Beerepoot – Ronald Ritsema 0-1
De grootste verrassing in de eerste ronde is de remise van Gerard Beerepoot tegen Piet Reus en ook tegen titelkandidaat Ronald Ritsema doet de speler van Attaqueer het lang prima. Hij staat wel onder druk, omdat zwart positioneel een betere stelling heeft. De clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn neemt de half open c-lijn in bezit en zijn pionnenstructuur is solider. Dat levert zwart na een flinke afruil pionwinst op, al is hij er nog niet.
In een dame-eindspel staan alle witte pionnen op de zwarte velden en beschikt Ronald nog over een witveldige loper en Gerard over een paard. Handig manoeuvrerend in de witte stelling vindt zwart daar de beste velden om zijn overgebleven stukken optimaal te laten samenwerken. Een tweede sensatie van de Attaqueer’der blijft daardoor uit.
1.d4 e6 2.Pc3 d5 3.e3 c5 4.Pf3 Pc6 5.a3 b6 6.Le2 Pf6 7.b3 Le7 8.Lb2 0-0 9.0-0 Lb7 10.Te1 Tc8 11.Lb5 Dc7 12.Lxc6 Lxc6 13.Pe5 Tfd8 14.De2 Le8 15.Dd2 a6 16.Tac1 b5 17.f3 Ld6 18.Pe2 cxd4 19.exd4 Db6 20.Pg3 Tc7 21.De3 Tdc8 22.c3 Pd7 23.Pxd7 Txd7 24.f4 Dd8 25.Pe2 De7 26.b4 Ta7 27.Kh1 Dc7 28.g3 Dc4 29.Pg1 Ld7 30.Pf3 a5 31.Pe5 Dc7 32.h4 Dd8 33.Te2 Tac7 34.Dd3 axb4 35.axb4 Lxb4 36.cxb4 Txc1+ 37.Lxc1 Txc1+ 38.Kh2 Le8 39.Tc2 Txc2+ 40.Dxc2 f6 41.Pf3 h5 42.Pd2 Da8 43.Dc3 Lg6 44.Kg2 Kh7 45.Kf2 Da4 46.Ke3 Dd1 47.Kf2 Lf5 48.De3 Dc2 49.Kg1 Db2 50.Pb3 Le4.

Jaap Gorter – Lukas Boots 1-0
In het al eerder genoemde WFK-jaar 2012 verbaast Lukas Boots, dan debutant in het sterke gezelschap, vriend en vijand door in de tweede ronde Jaap Gorter te verslaan. Nu speelt hij weer met zwart tegen de routinier die vier West-Friese titels achter zijn naam heeft staan.
Jaap laat zich geen tweede keer verrassen. Hij kiest voor het Spaans in plaats van het Engels en rokeert op de tiende zet lang, waar twee seizoenen geleden het uitblijven van de rokade een belangrijke oorzaak van de nederlaag was. Wit trekt aanvankelijk het initiatief naar zich toe, maar zwart geeft geen krimp.
In een vlot gespeeld middenspel stuurt Jaap een toren naar de zevende rij, waarop zijn dame al heeft plaatsgenomen. Er ontstaat een dametoreneindspel met een loper voor wit – die net een pion verovert – en een paard voor Lukas. De zwarte toren staat echter in een penning en ook een geïsoleerde pion wordt aangevallen. Als de Pionier-speler bovendien een stuk verliest, is het einde partij.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 d6 4.d4 exd4 5.Dxd4 Pge7 6.Lg5 Ld7 7.Lxc6 Lxc6 8.Pc3 h6 9.Lh4 Dd7 10.0-0-0 b6 11.Dc4 Pg6 12.Lg3 Le7 13.Pd4 Lb7 14.f4 0-0 15.h4 Dg4 16.Lh2 Lf6 17.Pf5 d5 18.Dxc7 dxe4 19.Pd6 Lxc3 20.Dxb7 Lf6 21.Pxe4 Lxh4 22.g3 Le7 23.Td7 Lc5 24.Pxc5 bxc5 25.Txf7 Txf7 26.Dxa8+ Pf8 27.Dd5 Dc8 28.Te1 Dc7 29.Lg1 Da5 30.Te7 Pe6 31.Dxe6.

Co Buysman – Piet Reus 0-1
In zijn WFK-debuutjaar 2010 verliest Co Buysman vier partijen, maar alleen tegen Piet Reus gaat hij kansloos ten onder. Dat moet, met verwisselde kleuren, anders en dat gebeurt ook. De strijd gaat in een Engelse partij lang gelijk op. Wit lost de Andijker druk via de open d-lijn op door alle torens te ruilen en met de dame, witveldige loper en paard voor beiden ziet de stelling er remise-achtig uit.
Co verprutst echter een gezonde pionnenstructuur op de damevleugel en het eindspel gaat in met koningen rond het centrum, een sterk paard voor zwart en een minder sterke loper voor wit. Het lukt Piet om alle Hoornse pionnen op de damevleugel op te ruimen. Bijna nog gaat het fout, als hij in een winnende stelling zijn paard op de diagonaal van de koning wil plaatsen. Op het nippertje kan hij stukverlies voorkomen en dan is er voor zijn opponent geen redding meer mogelijk.
1.c4 b6 2.Pf3 Lb7 3.e3 e6 4.d4 Pf6 5.Le2 c5 6.0-0 Pc6 7.dxc5 Lxc5 8.Pc3 0-0 9.b3 d5 10.Lb2 d4 11.exd4 Pxd4 12.Pxd4 Lxd4 13.Pa4 Lxb2 14.Pxb2 Dc7 15.Dd4 Tad8 16.De3 Td7 17.Tad1 Tfd8 18.Txd7 Txd7 19.Td1 h6 20.Txd7 Dxd7 21.f3 Dd6 22.Pa4 Pd7 23.Pc3 Lc6 24.Pb5 Lxb5 25.cxb5 Dc5 26.Dxc5 Pxc5 27.Kf2 Kf8 28.Ke3 Ke7 29.f4 Kd6 30.g4 Pd7 31.b4 Pf6 32.a3 Pd5+ 33.Kf3 Pc3 34.Ld3 Kd5 35.Ke3 Pd1+ 36.Ke2 Kd4 37.Lh7 Pc3+ 38.Kf3 f6 39.Lg6 Pxb5 40.a4 Pc3 41.Le8 Kc4 42.Ld7 Kxb4 43.Lxe6 Kxa4 44.h4 b5 45.g5 b4 46.gxf6 gxf6 47.Lf5 Pd5 48.Le6 Pc7 49.Lf5 Pd5 50.Le6 Pe7 51.Kg4 b3 52.Kh5 b2 53.La2 Pd5 54.Lb1 Pxf4+ 55.Kxh6 Pg2 56.Kg6 Pxh4+ 57.Kxf6 Kb3 58.Ke5 Pf3+.

Rik Slaman – Rob Bijpost ½-½
Rik Slaman en Rob Bijpost zijn tot nu toe weinig seconden kwijt aan noteren. De partijen van beide spelers in de eerste ronde halen de dertig zetten niet en dat is ook in hun onderlinge confrontatie het geval. In een Siciliaan wachten de twee redelijk lang met hun rokades, maar eenmaal in het middenspel beland is het evenwicht niet verstoord.
Zwart heeft drie plukjes van twee verbonden pionnen die echter geen zwaktes zijn. Dat blijkt als wit het centrale duo probeert aan te vallen. De d-pionnen worden geruild en als er alleen nog een toren en paard voor elk actief zijn, is na 29 zetten een remisestelling bereikt.
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5 6.Pdb5 d6 7.Lg5 a6 8.Pa3 b5 9.Pd5 Le7 10.Lxf6 Lxf6 11.c4 b4 12.Pc2 Tb8 13.Df3 0-0 14.Td1 Lg5 15.Le2 a5 16.0-0 Le6 17.b3 f5 18.exf5 Lxf5 19.Ld3 Dd7 20.Lxf5 Txf5 21.Dg4 Tbf8 22.Pce3 Lxe3 23.Pxe3 T5f7 24.Dxd7 Txd7 25.c5 Pd4 26.cxd6 Txd6 27.Tfe1 Tfd8 28.Kf1 Pc6 29.Txd6.

Andrew Weltevreden – Fred Avis ½-½
Fred Avis en Andrew Weltevreden vormen het derde duo dat na een jaar op herhaling gaat. Net als Peter Holscher-Jasper Seelemeijer en Bas Dudink-Wilko van der Gracht stond hun partij in 2013 in de vierde ronde gepland, maar is de enige die dezelfde uitslag krijgt.
Beide spelers maken er al snel een attractieve strijd van. Wit geeft een centrumpion op voor aanvalsspel dat echter geen voordeel oplevert. Er wordt het een en ander geruild en dame, toren en paard blijven over. De vorstinnen en van elk twee pionnen verdwijnen eveneens van het bord en het lukt Andrew de zwarte b-pion te veroveren.
De stelling komt er voor wit nog rooskleuriger uit te zijn, als hij ook de a-pion te pakken krijgt. Fred kan echter al snel de f-pion slaan en de g-pion wordt eveneens een prooi, omdat plotseling een paardvork op koning en toren in de stelling zit. Als de materiële verhoudingen zijn gelijkgetrokken, schrijven de spelers de remise-uitslag op het notatieformulier.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.d4 exd4 5.0–0 Pxe4 6.Te1 d5 7.Lxd5 Dxd5 8.Pc3 Dh5 9.Pxe4 Le6 10.Lg5 Ld6 11.Pxd6+ cxd6 12.Lf4 Dc5 13.Pg5 0–0 14.Txe6 fxe6 15.Pxe6 Df5 16.Pxf8 Dxf4 17.Pe6 De5 18.De1 Df5 19.De2 Te8 20.Pxd4 Txe2 21.Pxf5 Txc2 22.Pxd6 Txb2 23.Te1 g6 24.a4 a6 25.h3 Kg7 26.Tc1 Kf6 27.Pxb7 Pd4 28.Tc7 h5 29.Pc5 Pe2+ 30.Kh2 Pd4 31.Pxa6 h4 32.Tc4 Pf5 33.Pc5 Ta2 34.Pb3 Txf2 35.Kg1 Ta2 36.Pc5 Txg2+ 37.Kxg2 Pe3+.

Peter van der Schee – Carlo Oud 1-0
Na enkele onverwachte uitslagen in de eerste ronde treft Peter van der Schee outsider Carlo Oud. Kan de GZ’er de onbevangen schakende Degoschalm-speler op afstand houden? Jazeker. In de opening bouwt wit een betere pionnenstructuur op de damevleugel op en met de zestiende zet verzilvert hij in de vorm van pionwinst het voordeeltje. Ook de stukken van de oud-kampioen werken beter samen en dat wordt aangetoond met 23. Txc7 en pion nummer twee is binnen.
De dame verovert vervolgens een randpion en na 28 zetten heeft Peter drie vrijpionnen en een actieve stelling. Pas daarna komen de zwarte stukken tot leven. Het is echter te laat. Wit domineert de strijd dermate dat hij ook een toren zal winnen en dat is voor Carlo het sein om zijn verzet te staken.
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e3 e6 4.Lxc4 Pf6 5.Pf3 Pc6 6.0-0 Le7 7.Pc3 a6 8.a3 b5 9.Ld3 Lb7 10.b3 0-0 11.Lb2 h6 12.Tc1 Pa5 13.b4 Pc4 14.Lxc4 bxc4 15.Pe5 Pd5 16.Pxc4 Pxc3 17.Txc3 Dd5 18.f3 Tac8 19.Pa5 La8 20.Dc2 Dg5 21.Lc1 Dh5 22.e4 e5 23.Txc7 Tce8 24.d5 f5 25.Pc6 Lxc6 26.Txc6 f4 27.Dc4 Kh8 28.Dxa6 Lh4 29.Ld2 Lg3 30.h3 Ta8 31.Dd3 Tf6 32.Le1 Td8 33.Dc3 Lxe1 34.Txe1 Kh7 35.Txf6.

Geen veulens in Andijk

De deelnemers aan het West-Fries kampioenschap hebben in het Andijker dorpshuis Centrum wel eens geschaakt in de speelzaal van Schaaklust en in de gymzaal, maar deze keer zitten ze in de feestzaal. Toeval? Het is tachtig jaar geleden dat de eerste editie werd gehouden, ook in Andijk. Dat moet worden gevierd.

Daarom hebben de organisatoren Nico Weel en Co Buysman een kleine verrassing voor de spelers in petto. De jarige trakteert op een consumptiebon waarop ‘WFK schaken 1934-2014’ staat alsmede een volle bierpul. Het het is niet verplicht om gele rakkers te bestellen. Frisdrank of een goed glas wijn mag ook.
Het 62e kampioenschap – er is een tijd geweest dat het evenement eens in de twee jaar plaatshad – staat op het punt van beginnen. In het gezelschap van zestien vertegenwoordigers van de verenigingen Aartswoud (Hoogwoud), Attaqueer (Nibbixwoud), Caïssa-Eenhoorn (Hoorn), Degoschalm (Venhuizen/Westwoud), De Groene Zes (Bovenkarspel), KTV (Enkhuizen), De Pionier (Abbekerk), Schaaklust (Andijk) en Torenhoog (Hoogkarspel) zitten twee debutanten: Gerard Beerepoot en Carlo Oud.
Gerard Beerepoot schaakt bij Attaqueer, waar ze twee spelers hebben die Gerard Beerepoot heten. De WFK-ganger gaat als ‘witte’ Gerard door het schaakleven. ,,Het is nu meer grijze Gerard’’, lacht hij, als we hem vragen of hij de ‘witte’ of de ‘zwarte’ is.
Een speciaal woord van welkom is er voor Rob Bijpost die zijn rentree in het selecte gezelschap maakt. Rob is eigenlijk verantwoordelijk voor de West-Friese verjaardag. In de jaren tachtig dook hij de archieven in om informatie te verzamelen voor het jubileumboek van zijn vereniging Aartswoud die in 1987 het 50-jarig bestaan heeft gevierd. Op de krantenpagina’s kwam hij niet alleen berichten tegen over zijn club, maar ook over andere clubs en over evenementen. Er werd steeds gedacht dat het West-Fries schaakkampioenschap in 1936 van start was gegaan. Rob ontdekte aankondigingen en verslagen van de eerste titelstrijd, in 1934. En daar drinken we deze maandagavond een borrel op.
Ook bij dat eerste West-Fries kampioenschap is Schaaklust de gastheer. De vereniging houdt op tweede paasdag 1934 (2 april) een vierkampentoernooi dat 36 deelnemers trekt. Ze spelen in negen groepen, van de hoofd- tot en met derde klasse. Voor de hoofdklassers is de West-Friese titel de inzet van hun strijd. West-Friesland telt dan drie schaakclubs. Caïssa vaardigt Piet Velzeboer af, KTV zet Sietse Sietses in en de organiserende vereniging is van de partij met Jacob Vriend. De vierde man is eigenlijk een ‘halve’ West-Fries: Dirk Appel uit Alkmaar. Zijn schoonfamilie komt uit Enkhuizen en dat is wellicht de reden van zijn deelname. Dirk, de vader van Dirk Appel die in 2006 en 2007 Nederlands schaakkampioen in de categorie 90+ werd, houdt zijn drie concurrenten achter zich en wordt in de werkplaats van smid Minne van Heezen – de oude gereformeerde kerk – gekroond tot eerste West-Friese kampioen.
Prijswinnaar in de tweede klasse B is H. van der Holst. Hij legt beslag op de tweede plaats. Van der Holst is een Andijker die in schakend Nederland bekendheid geniet door zijn probleemcomposities. Een van zijn stellingen is opgenomen in de ‘Wij presenteren’-serie van Hans Böhm en Yochanan Afek. In het recent verschenen vierde deel staat de loper centraal. Op pagina 122 is het tweede probleem van de hand van de West-Friese schaker. Een zwarte loper dreigt mat in één te geven, maar wit is aan zet. Tot tweemaal toe laat Van der Holst een pion tot paard promoveren om voor de loper belangrijke velden te ontnemen. ‘Loper tegen pasgeboren veulens’ is dan ook de titel van het betreffende hoofdstuk.
Veulens zijn er niet op deze avond in Andijk. Naast de ingang van de feestzaal hangen wel zes schilderijen met paarden erop en in menig van de zeven partijen – Lukas Boots-Lourens van Veelen is uitgesteld vanwege tragische familie-omstandigheden bij Lourens – spelen ze een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij Peter Holscher. Tegen Fred Avis heeft hij zojuist een centrumpion veroverd, maar de open d-lijn biedt kansen voor de Hoornse dame. De Zwaagse paarden dekken evenwel de belangrijkste velden af en worden niet veel later bij de beslissende aanval ingeschakeld.
Na afloop van hun partij is er in het café van het dorpshuis voldoende ruimte om te analyseren. Peter informeert aan de bar naar deelname aan de pubquiz die volgende week in het etablissement wordt gehouden. De quizmaster stelt daarin vragen op allerlei gebied: politiek, muziek, cultuur, sport. Zo blijkt dat de kennis van de regerend West-Fries kampioen niet ophoudt bij het schaakspel.

Wilko van der Gracht – Peter van der Schee
Voor de zesde maal op rij neemt Peter van der Schee deel aan het West-Fries kampioenschap en na zijn stormachtig debuut – dat in 2009 de titel opleverde – is hij een speler geworden om rekening mee te houden. De GZ’er heeft niet de hoogste rating, maar kan het de kampioenskandidaten knap lastig maken.
Oud-kampioen Wilko van der Gracht ging in de voorgaande drie confrontaties tweemaal onderuit, maar revancheert zich nu voor zijn nederlaag uit de eerste ronde van een jaar geleden. Hij kan al snel zijn stukken iets beter ontwikkelen, waardoor Peter over weinig speelbare velden beschikt. De witspeler zoekt de open diagonalen en komt met dame en koningsloper in de stelling van zijn opponent. Een paard wordt bij de strijd betrokken, als de h-lijn zich half opent. Als de witte h-pion aan een opmars begint, beseft zwart dat er niets meer te redden valt.
1. d4 d6 2. Pf3 Pf6 3. g3 c6 4. Lg2 Lg4 5. c4 Pbd7 6. 0-0 Dc7 7. Pc3 e5 8. Lg5 Le7 9. Tc1 0-0 10. b4 h6 11. Le3 exd4 12. Pxd4 Pe5 13. Db3 Le6 14. Pxe6 fxe6 15. f3 Pf7 16. Lh3 e5 17. b5 Da5 18. Db1 Ph7 19. Lf5 Pf6 20. Le6 Kh8 21. Dg6 Pg5 22. Lxg5 hxg5 23. Pe4 d5 24. Pxg5 Db6+ 25. Kg2 cxb5 26. cxd5 De3 27. Tc2 a5 28. h4.

Fred Avis – Peter Holscher 0-1
Omdat bij de indeling voor de eerste ronde de ratinglijst van 1 november wordt gehanteerd, heeft Fred Avis tweehonderd punten minder dan Peter Holscher. In het actuele overzicht (1 februari) is de voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond gestegen van 1810 naar 1892 en dat past beter bij zijn kwaliteiten.
Peter begint het West-Fries kampioenschap als titelverdediger en heeft nog wel eens het onderspit moeten delven tegen Fred. Daar is nu geen sprake van. Wit pakt de opening – Marshallgambiet – niet helemaal goed aan en dat kost hem twee pionnen. Bovendien is zijn stelling aangetast. Het lukt zwart om de rokade te verhinderen, waardoor de Hoornse koning kwetsbaar in het midden blijft. Drie witte stukken staan passief in de hoek, terwijl Peter met steeds meer materiaal de aanval ondersteunt. Om kwart voor tien staakt Fred zijn verzet en wordt de eerste uitslag van de avond genoteerd.
1. d4 e6 2. c4 d5 3. Pc3 c6 4. e4 dxe4 5. Pxe4 Lb4+ 6. Ld2 Dxd4 7. Lxb4 Dxe4+ 8. Le2 Pd7 9. Lc3 Dxg2 10. Dd4 e5 11. Dh4 h6 12. Lf3 Dg5 13. De4 Pgf6 14. De2 0-0 15. Ld2 Df5 16. Le3 e4 17. Lg2 Pe5 18. Ph3 Pd3+ 19. Kf1 De5 20. Tb1 Lg4.

Ronald Ritsema – Rik Slaman ½-½
Het 62e schaakkampioenschap van West-Friesland gaat met een aantal verrassingen van start en de remise van Rik Slaman tegen Ronald Ritsema is er een van.
De clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn mag proberen de Hollandse verdediging van zwart te slechten. Hij neemt na dameruil bezit van de open c-lijn en neemt een achtergebleven pion op e6 onder vuur, maar zijn opponent geeft geen krimp. Als alle torens van het bord zijn verdwenen, worden de contouren van een onbesliste partij zichtbaar. Beiden spelers hebben lopers van gelijke kleur en de paarden nog alsmede zeven pionnen op dezelfde lijnen. Het duurt dan ook niet lang of de remise-uitslag wordt op het notatieformulier geschreven.
1. d4 e6 2. c4 f5 3. g3 Pf6 4. Lg2 c6 5. Pf3 d5 6. 0-0 Ld6 7. b3 0-0 8. La3 De7 9. Lxd6 Dxd6 10. Pbd2 Pbd7 11. Dc2 b6 12. Tac1 Lb7 13. cxd5 cxd5 14. Dc7 Dxc7 15. Txc7 La6 16. Pg5 Tfe8 17. Te1 h6 18. Ph3 Tec8 19. Tec1 Txc7 20. Txc7 Tc8 21. Txc8+ Lxc8 22. Pf4 Kf7 23. Kf1 Pb8 24. Ke1 Pc6 25. e3 Pb4 26. a4 g5.

Rob Bijpost – Jaap Gorter ½-½
Rob Bijpost is in de lange en rijke historie van het West-Fries kampioenschap één keer op de eerste plaats geëindigd. Dat was in 1988. Eind februari staat in een krantenverslag van de zesde ronde: ,,Rob Bijpost speelde tegen Jaap Gorter zijn gebruikelijke b4-opening.’’ Een kwart eeuw later blijkt er niets te zijn veranderd. Rob neemt het wederom met wit op tegen Jaap en begint met 1. b4.
Het is het startsein voor aanvallende aspiraties op de damevleugel en na twaalf zetten heeft wit alle pionnen op die flank al op of voorbij de vierde rij. Zwart groepeert alle lichte stukken in en rond het centrum. Er wordt wat geruild en de partij krijgt een wat meer open karakter. Kortstondig, want tijdens een loperruil in aantocht tekenen de twee de vrede.
1. b4 e6 2. Lb2 d5 3. e3 f5 4. Pf3 Pf6 5. b5 Ld6 6. c4 c6 7. d4 0-0 8. Pbd2 Pbd7 9. Le2 Pe4 10. 0-0 Pdf6 11. Pe5 Ld7 12. a4 dxc4 13. Pdxc4 Lb4 14. bxc6 bxc6 15. La3 Pc3 16. Dd3 Pxe2+ 17. Dxe2 Tb8 18. Tab1 De7 19. Dd3 Tfc8 20. Lxb4.

Jasper Seelemeijer – Andrew Weltevreden 1-0
De langste partij van het vorige kampioenschap was de laatste: de beslissende tweede barragestrijd. Na 81 zetten verzekerde Peter Holscher zich een klein jaar geleden van de titel. Jasper Seelemeijer en Andrew Weltevreden zijn op deze eerste avond zeven zetten langer onderweg.
Jasper neemt snel het initiatief. In het vroege middenspel belandt zijn koningspaard op c6 en kijkt het de beide torens van zwart aan. Maar met de kwaliteit achter biedt Andrew taaie tegenstand. Vlak voor de eerste tijdcontrole wordt het materiële evenwicht hersteld, al gebruikt wit de mogelijkheid om een vrijpion op c5 te brengen.
Als in een dame-eindspel met een passieve schimmel en een actieve zwarte loper de lichte stukken zijn geruild, kan de Aartswoud-speler zijn sterkste troefkaart trekken: de koning. Omdat de Bovenkarspelse monarch de witte vrijpion niet kan afstoppen, probeert Jasper af en toe dameruil te forceren. Daar tuint zijn opponent niet in en wit laat zijn vorst daarom voorop in de strijd gaan. Na twintig koningszetten bereikt de koning dan eindelijk de c5-pion om die op ideale wijze te ondersteunen op weg naar promotie. Tegen middernacht is de publieke belangstelling voor deze heroïsche strijd groot en in doodse stilte volgt de ontknoping. Andrew kan de promotie niet meer verhinderen en moet de vlag strijken.
1. d4 Pf6 2. Pc3 d5 3. f3 Pc6 4. e4 dxe4 5. d5 Pe5 6. fxe4 e6 7. Dd4 Pc6 8. Lb5 a6 9. Lxc6+ bxc6 10. Lg5 Le7 11. 0-0-0 cxd5 12. exd5 0-0 13. Pf3 Dd6 14. The1 Td8 15. a3 Tb8 16. Lf4 Dd7 17. Pe5 De8 18. Pc6 Tb6 19. Pxd8 Dxd8 20. Dc4 Ld6 21. dxe6 Lxe6 22. Dd4 Db8 23. Lxd6 Txd6 24. Dc5 Tb6 25. De7 Td6 26. Txd6 cxd6 27. Td1 d5 28. Td4 h6 29. g3 De5 30. Db4 De1+ 31. Pd1 Dg1 32. Th4 Pe4 33. c4 g5 34. Txe4 dxe4 35. Db8+ Kh7 36. De5 Dh1 37. c5 Lb3 38. Dd4 Dxh2 39. Dxe4+ Kg7 40. De5+ Kh7 41. De3 Lxd1 42. Kxd1 Dh1+ 43. Kc2 Dg2+ 44. Kb3 Dd5+ 45. Kc2 Dg2+ 46. Kb1 Dh1+ 47. Dc1 Dc6 48. b4 f5 49. De3 Dh1+ 50. Kb2 Dg2+ 51. Kc3 Dc6 52. Dd3 Df6+ 53. Dd4 De6 54. Dd6 De3+ 55. Dd3 De5+ 56. Kd2 Db2+ 57. Ke3 De5+ 58. Kf3 g4+ 59. Kf2 Db2+ 60. Ke1 Dc1+ 61. Ke2 Db2+ 62. Kd1 Da1+ 63. Kc2 Da2+ 64. Kc3 Dxa3+ 65. Kc4 Da2+ 66. Kd4 Db2+ 67. Dc3 Df2+ 68. Kd5 Df3+ 69. Kc4 Df1+ 70. Dd3 Dc1+ 71. Kd5 Kg6 72. c6 Dh1+ 73. Kd6 Dg1 74. Db3 Dd4+ 75. Ke7 Dg7+ 76. Kd8 Df6+ 77. Kc7 De7+ 78. Kb6 Dd6 79. Kb7 De7+ 80. c7 De4+ 81. Kb8 De5 82. Dg8+ Kh5 83. Db3 Db5+ 84. Ka7 Dd7 85. Dc4 Kg5 86. Dg8+ Kh5 87. Dd8 Dg7 88. Ka8.

Piet Reus – Gerard Beerepoot ½-½
Als vertegenwoordiger van Attaqueer is Gerard Beerepoot WFK-debutant. Clubkampioen Jos Vlaar heeft door ziek en zeer in het gezin op het laatste moment moeten afzeggen en krijgt in ‘witte’ Gerard een waardige invaller.
De koploper in de clubcompetitie van Attaqueer is Gerard Beerepoot, maar hij is niet de Gerard Beerepoot die het tegen Piet Reus opneemt. De ‘zwarte’ Gerard staat op de interne ranglijst wat hoger dan de ‘witte’ die het tegen de medeclubkampioen van Schaaklust (Jaap Gorter en Piet Reus eindigden vorig seizoen samen op de eerste plaats) uitstekend doet. Alle pionnen blijven lang op het bord – pas op de achttiende zet staat de eerste aan de kant – en is er sprake van een evenwichtige strijd.
Op de half open f-lijn geeft zwart de kwaliteit om de Andijkse verdediging aan te tasten. Met zeven pionnen op de witte velden en een witveldige loper kan Gerard zijn stelling dichthouden. Piet heeft zijn torens verdubbeld op de e-lijn, maar die kunnen niet voor een doorbraak zorgen en remise wordt het resultaat.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pf3 a6 6. a3 b5 7. b4 c4 8. a4 Lb7 9. Le2 Pge7 10. Lg5 h6 11. Le3 Pf5 12. 0-0 Le7 13. h3 Lh4 14. Pxh4 Pxh4 15. Lg4 0-0 16. Dc2 Pe7 17. Pd2 f5 18. exf6 Txf6 19. Pf3 Pxf3+ 20. Lxf3 Lc6 21. a5 Le8 22. Dd2 Lg6 23. Lf4 Pc6 24. Tfe1 Df8 25. Le5 Pxe5 26. Txe5 Txf3 27. gxf3 Dxf3 28. De3 Dxe3 29. Txe3 Lf5 30. Tae1 Kf7 31. Kh2 Te8 32. Te5 Te7 33. Kg3 Kf6 34. h4 h5 35. Kf4 g6 36. T1e3 Tg7 37. Tg3 Te7 38. Tg5 Tg7 39. Tg1 Te7 40. Kg3 Tg7 41. f4 Te7 42. Tge1 Tg7 43. Kf2.

Carlo Oud – Bas Dudink 0-1
Carlo Oud is de clubkampioen van Degoschalm en voor de meeste WFK-deelnemers de grote onbekende. Maar hij heeft dit seizoen in de clubcompetitie al tweemaal remise gespeeld tegen Lourens van Veelen die ruim driehonderd ratingpunten meer bezit.
Op het West-Fries kampioenschap debuteert hij tegen Bas Dudink die ongeveer even sterk is als Lourens. Wit kiest voor een voorzichtige aanpak en staat na de opening enigszins gedrongen met alle stukken op de eerste drie rijen. Niet veel later wint zwart de h-pion en vanaf dat moment is sprake van eenrichtingsverkeer. Bas valt aan, Carlo moet verdedigen. De Hoornse dame en torens bundelen hun krachten op de half open f-lijn en de eerste uitslag van de avond lijkt in aantocht.
Dat gebeurt niet. Enerzijds verdedigt wit zich hardnekkig en goed, anderzijds manoeuvreert zwart heel geduldig. Beiden hebben een passief licht stuk. De beslissende fase breekt aan, als de Caïssa-Eenhoorn-speler zijn paard kan inschakelen en wits loper min of meer buitenspel blijft staan. Bas dreigt de dame te winnen, maar dat wacht zijn opponent niet af.
1. e4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. a3 d6 5. Lc4 Le7 6. d3 0-0 7. Ld2 Lg4 8. h3 Le6 9. Lxe6 fxe6 10. 0-0 d5 11. Te1 d4 12. Pe2 Ph5 13. Pg3 Pf4 14. Tf1 De8 15. Pe2 Pxh3+ 16. gxh3 Txf3 17. Pg3 Df7 18. De2 Tf8 19. Kg2 h6 20. Pf5 Dg6+ 21. Kh2 Dh5 22. Pg3 Dh4 23. Le1 T8f6 24. Kg2 h5 25. Ld2 Tf8 26. Le1 g6 27. Th1 Df4 28. Td1 h4 29. Pf5 Dg5+ 30. Kf1 Dh5 31. Pxe7+ Pxe7 32. Td2 Dg5 33. Tg1 Df4 34. Kg2 Kg7 35. c4 g5 36. Tc2 Pg6 37. Lb4 Tf7 38. Kf1 c5 39. Le1 Dh2 40. Dd2 Dxh3+ 41. Ke2 Pf4+.

Peter de Grote (2e barragepartij)

Ook West-Friesland heeft een Peter de Grote . In het Nederland-Ruslandjaar legt Peter Holscher in het West-Fries schaakkampioenschap beslag op de eerste plaats.
Daar moet de routinier uit Zwaag 320 zetten voor doen. Ongeveer eenderde in de twee barragepartijen tegen Wilko van der Gracht, met wie de kersverse kampioen in het zevenrondige toernooi gelijk is geëindigd. Na de remise van maandag in Andijk slaat Peter donderdagavond in Bovenkarspel toe door in een marathonzitting als witspeler te zegevieren. Het is de langste partij (81 zetten) van het hele kampioenschap.
De Groene Zes fungeert als gastvereniging voor de beslissende strijd. In de schaakzaal van het Vereenigingsgebouw zitten Peter en Wilko in goed gezelschap, als de voorlaatste clubcompetitieronde van GZ wordt gespeeld. Naast hen neemt oud-WFK-deelnemer Ab Niekamp het op tegen Andrew Weltevreden, die een dikke maand eerder zijn zesde optreden in het West-Fries kampioenschap met een tegenvallende zestiende plaats afsluit. Maar Andrew kroont zich met zijn winst op Ab wel tot clubkampioen van De Groene Zes – het is zijn tweede titel – en mag volgend seizoen proberen zich op het WFK te verbeteren.
Achter Peter schaakt Peter van Waert en naast Andrew zit de vanuit Den Haag overgekomen Vincent Duin. Peter van Waert en Vincent Duin hebben eveneens een WFK-verleden; eerstgenoemde veroverde de titel in 1991. De oud-toppers kijken dan ook met een schuin oog naar het bord van de tweede barragepartij.
Terwijl vijf grote bekers in de prijzenkast van De Groene Zes – verdiend dankzij behaalde kampioenschappen in de NHSB-competitie – niet opvallen, doen vijf prachtige tekeningen aan de muur achter Wilko dat wel. Gemaakt door ene Piet. Op de een zie je polderschuiten in kaarsrechte, West-Friese sloten varen, op de ander kronkelt een riviertje (de Kromme Leek?) door een eeuwenoud landschap.
En dan is er nog die tekening van het gebouw met ‘Veilingvereniging De Tuinbouw’ erop en aan de voorkant een klok. Geen veilingklok, maar een uurwerk om te weten hoe laat het is. Tien over tien geven de wijzers aan en uitgerekend om tien over tien verovert Peter Holscher in zijn partij tegen Wilko van der Gracht een pion. ,,Get it while you can’’, zal de witspeler denken en dat is bovendien de titel van de show in de grote achterzaal van het Vereenigingsgebouw. Het theaterprogramma is een try-out en gaat over het leven van de Amerikaanse zangeres Janis Joplin. Actrice Ellen van Rossum vertelt het een en ander over de carrière van de in 1970 overleden artieste, de jongemeidengroep Bells of Youth speelt nummers als ‘Me and Bobby McGee’, ‘Cry baby’en ‘Mercedes Benz’.
Misschien ligt het aan de spanning en de getoonde strijdlust in de tweede barragepartij, maar in de schaakzaal hoor je niets van de muziek. Peter heeft op de 24e zet de pion gewonnen; pas zo’n zestig zetten later valt de beslissing.
In een symmetrisch Engelse partij is de damevleugel aanvankelijk het strijdtoneel. Op de open b-lijn worden torens geruild, zwart heeft een isolani op a5 en die gaat ook verloren. Rond en in het centrum zijn de pionnen vastgelegd en Wilko kiest voor een opmars van zijn g-pion. Hij bouwt wat valletjes in de stelling, maar Peter blijft geconcentreerd. Naast de vrijpion op a3 beschikt hij over een betere zwartveldige loper. Hij moet nauwkeurig spelen en geduld hebben. De pion op a3 zal in het verdere verloop niet van zijn plaats gaan.
Langzamerhand werken beide toppers toe naar het eindspel. Zwart heeft een dame en het loperpaar, wit de dame met loper en paard. Van belang is de activiteit van vooral de lichte stukken. De witspeler gaat met meer tijd op de klok (zijn grootste voorsprong bedraagt twintig minuten, in de eindstelling is daar een minuut van overgebleven) niet overhaast te werk en zoekt de goede velden op.
Ondertussen wordt de koningsvleugel zijn werkterrein. In het tactische gevecht geeft Wilko geen krimp en houdt zijn verdediging lang op peil. Als in een wat vol gebied bij de centrale velden op de f-lijn pionnen worden geruild alsmede het paard tegen een loper, nemen de winstkansen voor wit toe. Er is ruimte ontstaan voor aanvallend spel en hij wint een tweede pion. Nog altijd beschikt de routinier van Caïssa-Eenhoorn over een sterke zwartveldige loper en met zijn dame op de open g-lijn nemen de problemen voor zijn opponent toe. De witveldige loper van zwart kan niet meer bijspringen in de verdediging en een paar minuten na middernacht beëindigt wit met een matzet het op 1 februari begonnen kampioenschap. Met zijn zesde titel is Peter Holscher na Arie Karreman – goed voor tien eindzeges – de succesvolste WFK-schaker aller tijden.
Rest mij nog alle deelnemers te bedanken voor hun sportiviteit en hun medewerking om de notaties af te staan voor de website. Het woordje van uittredend kampioen Rob van den Heuvel in Hoogwoud op de slotavond van het zevenrondige toernooi en gericht aan mede-organisator Nico Weel en schrijver dezes werd zeer op prijs gesteld. En uiteraard ook de wijn voor Nico en het ‘bierboek’ voor mij. Binnenkort starten we de voorbereidingen voor het West-Fries kampioenschap van 2014.

Peter Holscher – Wilko van der Gracht 1-0
1. Pf3 Pf6 2. c4 c5 3. g3 g6 4. Pc3 Pc6 5. Lg2 Lg7 6. Tb1 0-0 7. a3 a5 8. 0-0 d6 9. d3 Ld7 10. h3 Dc8 11. Kh2 Tb8 12. Ld2 Te8 13. e4 b6 14. De2 Pd4 15. Pxd4 cxd4 16. Pa2 Da6 17. Tfc1 Tec8 18. b4 Le6 19. bxa5 bxa5 20. De1 Pd7 21. Txb8 Txb8 22. Tb1 Tc8 23. Tb5 Tc5 24. Txa5 Txa5 25. Lxa5 Pe5 26. Pc1 Dc8 27. Db4 g5 28. Db6 g4 29. hxg4 Lxg4 30. f4 De6 31. Kg1 Dh6 32. Db2 Pf3+ 33. Lxf3 Lxf3 34. Dh2 De6 35. Kf2 Ld1 36. Ke1 La4 37. Dh5 Dd7 38. Lb4 Db7 39. Da5 Le8 40. Pe2 Dc8 41. Dg5 Kf8 42. f5 h6 43. Dh4 Da6 44. Df4 Da4 45. Dd2 Ld7 46. Kf2 Da8 47. Pf4 Lf6 48. Ph3 Kg7 49. Dc1 Kh7 50. Ld2 Df8 51. Pf4 Le5 52. Ph5 Le8 53. Lf4 f6 54. Dh1 Df7 55. g4 Df8 56. Kf3 Ld7 57. Lc1 e6 58. Pf4 exf5 59. gxf5 Lxf4 60. Kxf4 Dg7 61. Kf3 Lc6 62. Dh2 Le8 63. Lf4 h5 64. Dg3 Db7 65. Lxd6 Db2 66. Lf8 Db7 67. Df4 La4 68. Dh6+ Kg8 69. Lb4 Ld1+ 70. Kf2 Db8 71. Dg6+ Kh8 72. Dxf6+ Kg8 73. Dd6 De8 74. Dxd4 Da4 75. Dc3 Lg4 76. Dd2 Da7+ 77. c5 Dc7 78. Dg5+ Kf7 79. Dg6+
Ke7 80. c6+ Kd8 81. Dg8#.

Geen cadeautjes in de verjaardagszaal (1e barragepartij)

Voor de tweede keer dit jaar is de organisatie van het West-Fries kampioenschap te gast in Andijk. Zestien spelers zitten klaar, maar het zijn niet de deelnemers. De leden van gastvereniging Schaaklust hebben hun laatste competitieronde en lopen af en toe naar het extra bord waarop Wilko van der Gracht en Peter Holscher bezig zijn.
Veertien van de zestien WFK-gangers weten wat hun eindklassering is. In zeven ronden hebben Wilko en Peter echter evenveel punten verzameld, waardoor voor het eerst sinds 1999 een barrage nodig is om de kampioen aan te wijzen. De eerste partij eindigt in remise.
Tijdens de derde ronde, op 4 maart, hadden alle schakers – de ‘West-Friezen’ en de Schaaklust-leden – plaatsgenomen in de sportzaal van dorpshuis Centrum. Een aardig detail: Peter Holscher en Wilko van der Gracht nam het toen op tegen de Andijkse toppers Piet Reus en Jaap Gorter en de vier zitten nu, op Schaaklusts laatste competitie-avond, weer tegenover elkaar. Jaap en Piet gaan gezamenlijk aan de leiding in de clubstrijd en hun onderlinge partij bepaalt wie kampioen wordt. Ook dit gevecht eindigt in remise, waardoor Schaaklust voor het eerst in zijn historie twee clubkampioenen mag begroeten. Voor Piet is het zijn tweede titel, terwijl Jaap ‘al zo’n vijfhonderd jaar kampioen is geworden’.
We zitten deze avond niet in de sportzaal, maar in de verjaardagszaal. De vaste plek voor Schaaklusts clubpartijen en ditmaal heel toepasselijk, want een van de organisatoren is deze week jarig en een van de WFK-finalisten deze maand. Er worden in deze eerste barragepartij geen cadeautjes uitgedeeld. Van de eerste tot en met de laatste zet is sprake van evenwicht, net zoals in de vijfde ronde. Toen kreeg de partij Wilko van der Gracht-Peter Holscher (met d4 Pf6 als openingszet) eveneens remise als resultaat.
Zwart komt nu met een Hollands antwoord en er ontstaat een boeiend gevecht. Opvallend is dat pas op de twintigste zet voor het eerst wordt geslagen, maar dat ondanks het volle bord alle stukken toch een redelijke bewegingsvrijheid hebben. Uiteindelijk belanden alleen de beide f-pionnen in de materiaaldoos en niet veel later tekenen de twee toppers de vrede. Om vervolgens langdurig de laatstgespeelde zetten door te nemen en te kijken naar andere mogelijkheden.
Tijdens het analyseren barst een noodweer los boven het dorpshuis en ik moet denken aan mijn wekelijkse speurtocht in het schaakheelal dat het website van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag is. Een van de daarop acht miljoen te lezen krantenpagina’s komt uit de Nieuwe Hoornsche Courant van donderdag 14 november 1940. Onder de kop ‘Aanraken-Zetten (M’blik)-Centrum (Andijk)’ staat het volgende bericht:
,,De nieuwe Andijker schaakclub opende Maandagavond het seizoen met een vriendschappelijken wedstrijd tegen A-Z in hotel Radboud in Medemblik. Was het oorspronkelijk de bedoeling met twee tientallen uit te komen, door het zeer slechte weer durfden slechts 10 spelers de reis aan. De strijd verliep heel prettig en A-Z kon de kleinst mogelijke zege boeken. Geen ongunstig resultaat voor de wakkere Andijkers, die na afloop nogmaals den strijd moesten aanbinden, ditmaal tegen de elementen.’’
A-Z wint de wedstrijd met 5½-4½, maar leuker is de ster die ik heb ontdekt: Andijk heeft drie schaakverenigingen gehad. Kort voor de Tweede Wereldoorlog speelden Schaaklust en De Toren in het langgerekte dijkdorp. Schaaklust was van ‘Oost’, De Toren van ‘West’ en nu is er dus ook de club Centrum geweest. Maar de ontdekking roept weer een vraag op. Een van de spelers van Centrum is M. Veer en ik ben eens een bericht over een schaakwedstrijd in de Beemster op 21 maart 1889 tegengekomen met M. Veer uit Andijk als winnaar van de eerste prijs. Zou het om dezelfde schaker gaan?
De elementen zijn nog niet tot rust gekomen, als Peter Holscher en ik in de auto stappen om naar huis te gaan. Deze strijd krijgt wel een winnaar: ongeschonden arriveren we in Zwaag en Hoorn.

Wilko van der Gracht – Peter Holscher ½-½
1. d4 f5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. c4 Lg7 5. Pc3 d6 6. Pf3 c6 7. 0-0 0-0 8. Dc2 Pa6 9. a3 Le6 10. b3 Kh8 11. Lb2 d5 12. Pg5 Lg8 13. Pa4 Tc8 14. Tad1 b6 15. Dd3 Pc7 16. f3 Lh6 17. Ph3 Dd7 18. c5 b5 19. Pc3 Ph5 20. e4 fxe4 21. fxe4 Le6 22. Pf2 Lg7 23. e5.

Een toegift om de titel (ronde 7)

Voor het eerst sinds 1999 wordt in een barrage bepaald wie zich West-Fries schaakkampioen mag noemen. En andermaal speelt Wilko van der Gracht de toegift. Toen nam hij het op tegen Adri Haakman (die in drie partijen met 1-2 won), nu zit Peter Holscher tegenover hem.
Wilko kan de schaakclub Aartswoud opnieuw een jubileumgeschenk bezorgen. In 1998 vierde de vereniging het halve-eeuwfeest en kroonde Rob Bijpost zich tot – verrassende – kampioen. Rob speelt nog altijd bij Aartswoud, de gastheer voor de slotronde van het WFK, en heeft jaren aan de West-Friese titelstrijd deelgenomen. In het seizoen van de 75e verjaardag van de club krijgt Wilko de kans om als jubileumkampioen Robs opvolger te worden.
Het West-Fries kampioenschap heeft vaker een verlengstuk gekregen. Dat begint al in 1952. Na 1943 is er niet meer om de West-Friese titel gespeeld, maar de Nederlandse schaakwereld reorganiseert zich na de Tweede Wereldoorlog en als de Westfriese Schaakkring in 1952 wordt opgericht, besluit men tot een terugkeer van het evenement op de agenda. Er zijn zes deelnemers: twee van Caïssa, KTV en Schaaklust. De KTV’ers Zwier en David eindigen met Gutter (Schaaklust) op de gedeelde eerste plaats. In de beslissingsreeks wint David van Zwier, maar verliest van Gutter. Zwier-Gutter gaat in twee etappes. Op 9 april wordt de partij na een dikke vijf uur afgebroken in een stelling met toren en drie pionnen voor wit en paard en vijf pionnen voor zwart. De twee gaan op 12 mei verder en bij zijn eigen club houdt Gutter stand. De remise levert hem de titel op.
Twaalf jaar later is de volgende barrage (Schaaklusts Jan Dekker verslaat KTV’er Luder), in 1971 krijgt het kampioenschap weer een toetje. Arie Karreman neemt namens KTV revanche door Schaaklust-speler Kooiman te verslaan.
In de periode 1979-1999 moet liefst tien keer beslissingspartijen worden gepland. Ik zal niet alle jaren noemen, maar in 1981 en in 1982 treffen Bert Meester en Arie Karreman elkaar. Bert wint de eerste mini-tweekamp met 2-0, de volgende verliest hij met 0-2. Beide West-Friese toppers eindigen in 1983 weer samen bovenaan. Er komt dan geen tweekamp; alletwee mogen ze zich kampioen noemen. De latere grootmeester Dimitri Reinderman is in 1987 – hij is 14 jaar – in twee extra partijen te sterk voor Jaap Gorter. En in 1994 staan na zeven ronden drie man op de eerste plaats: in alfabetische volgorde zijn dat Wilko van der Gracht, Jerrel Thakoerdien en William de Wit. De huidige Aartswoud-topspeler zegeviert twee keer in de barrage.
Het is zijn eerste West-Friese titel, in 2006 volgt de tweede. In het schitterende jubileumboek ‘Schaakclub Aartswoud 75 jaar’ staan schaakpaspoorten van diverse leden en in die van Wilko van der Gracht wordt gememoreerd aan die prestatie. Het succes brengt Tom Wester, bedenker van het Westfriesland Spel, op het idee om daar een sportvraag van het maken. ,,Hoe heet de Sijbekarspelaar die in 2006 Westfries schaakkampioen was?’’ De deelnemers kunnen kiezen uit drie antwoorden: ,,Jaap-Jan Gorter, Ton Wessels, Wilko van der Gracht.’’ Laatstgenoemde naam is vetgedrukt vermeld en het juiste antwoord.
Overigens gaan van de drieduizend vragen in het Westfriesland Spel er veertien over schaken. De meeste hebben betrekking op verenigingen, in twee vragen staat een speler centraal. De tweede is: ,,Welke speler van de Hoornse club Caïssa werd in 2007 WF schaakkampioen?’’ Bij de antwoorden staan nu de namen van Wilko, Ton Wessels (vet gedrukt) en Peter Holscher.
Op deze vrijdagavond zijn tien WFK-spelers te gast bij Aartswoud. Voor de eerste maal in de historie van het kampioenschap, begonnen in 1934, komen er kort voor de slotronde drie afmeldingen binnen. Griep, hernia en wondroos houden drie deelnemers noodgedwongen thuis en de organisatie rest niet anders dan drie reglementaire uitslagen in te vullen.
Maar ook met tien man wordt het een plezierige avond. De speelzaal zit aardig vol, omdat er twaalf partijen voor de clubcompetitie worden gespeeld. Jasper Seelemeijer – die deze avond geen WFK-tegenstander heeft – en Marc Helder spelen tevens voor het bekertoernooi. Het leuke van Aartswoud is dat er naast de gewone competitie om het clubkampioenschap tevens een bekerstrijd wordt gehouden en een rapidcompetitie. Jasper draagt een schaaktrui met de tekst ‘Sicilian or’. Tegen Marc wordt het ‘or’, want hij opent met 1. d4. Het helpt niet. Marc, West-Fries kampioen in 1990, wint en plaatst zich voor de bekerfinale en zal daarin Wilko van der Gracht of Michel Verweij treffen.
Een beetje afzijdig zit Peter Couwenhoven. Noodgedwongen, want hij neemt het op tegen Soes Martojo. En dit Aartswoud-lid woont in Zuid-Frankrijk, in de buurt van de Pyreneeën. Hij neemt per computer deel aan de clubcompetitie. Peter bouwt een goede stelling op, maar in een kansrijk eindspel geeft hij een stuk weg. Bovenin het scherm is een symbool met de tekst ‘Applaus voor tegenstander’ te zien. Dat wordt deze keer niet aangeklikt.
Overigens is Soes Martojo ook een oud-West-Fries kampioen. In 1984 krijgt de organisatie vijftien aanmeldingen, waarop de Opmeerder als derde Aartswoud-speler – naast Peter Roskam en Rob Bijpost – aan het veld wordt toegevoegd om een even aantal te krijgen. Hij verrast vriend en vijand. Bij het ingaan van de slotronde staan Eddy Schouten en Arnold van der Wolff bovenaan, met een half punt voorsprong op Soes Martojo. Beide Caïssa-vertegenwoordigers verliezen echter, terwijl de outsider met een fraaie mataanval Stokkermans (Revanche) verslaat.
Ja ja, de historie van het West-Fries schaakkampioenschap telt veel mooie momenten. In 1998 heeft de laatste ronde ook plaats in het Huis van Egmond, in Hoogwoud. Peter Holscher is bezig met een goed toernooi, maar staat op de clubavond van Aartswoud onder druk. Zijn grootste concurrente Dienie van den Berg heeft haar zevende partij vooruitgespeeld en gewonnen en neemt een half punt voorsprong op de dan voor KTV schakende routinier. Peter zit met zwart tegenover een voornaamgenoot: Peter van Waert. Het gaat lang gelijk op en pas rond middernacht valt de beslissing. Zwart staat de kwaliteit achter, maar kan met knap samenspel van vooral toren op h5 en loper op d5 (wits koning staat geblokkeerd op g1; zonder vluchtvelden) de matzet … Th1 uitvoeren. Voor de eerste keer wordt Peter Holscher West-Fries kampioen. Er zullen later nog vier titels volgen, waarmee hij op de tweede plaats van de ranglijst aller tijden staat.
De geschiedenis gaat door en Peter en Wilko moeten het hoofdstuk 2013 nog voltooien. Voorlopig staan de barragepartijen voor 10 mei (bij De Groene Zes, Wilko met wit) en 16 mei (bij KTV, Peter met wit) gepland.

Peter Holscher – Ton van Dijk 1-0
Peter Holscher heeft een goede onderlinge score tegen Ton van Dijk, maar de zwartspeler is de laatste twee jaar uitgegroeid tot een van de toppers in de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn en versloeg Peter eind vorig seizoen.
Een verrassing zit er dit keer niet in. Lange tijd gaat de strijd gelijk op, al ontwikkelt wit zich iets natuurlijker dan zijn opponent die wat meer gedwongen zetten moet doen. Een eerste beslissing valt, als alle pionnen nog op het bord staan en Ton na 23. exf6 de controle over veld e5 zal verliezen. Zijn stelling ziet er geforceerd uit en met name de pionnenstructuur is uit zijn verband. Peter plaatst een toren op e5 en twee zetten later staat hij twee pionnen voor en heeft gewonnen spel.
1. Pf3 d5 2. b3 c5 3. e3 Pc6 4. Lb2 Pf6 5. Lb5 Lg4 6. 0-0 a6 7. Lxc6+ bxc6 8. d3 e6 9. De2 Le7 10. h3 Lh5 11. Pbd2 0-0 12. g4 Lg6 13. Pe5 Dc7 14. f4 Pd7 15. Pxd7 Dxd7 16. e4 f6 17. Tae1 Lf7 18. Pf3 a5 19. a4 d4 20. e5 Dd5 21. Dg2 Kh8 22. Pd2 g6 23. exf6 Lxf6 24. Pc4 Ta6 25. Te4 Te8 26. Lc1 Ta7 27. Ld2 Ld8 28. Te5 Dd7 29. Txc5 Lc7 30. Dxc6.

Wilko van der Gracht – Piet Reus 1-0
Als Peter Holscher het punt in de wacht heeft gesleept, moet Wilko van der Gracht ook winnen om gelijk te eindigen. Op dat moment staat hij er tegen Piet Reus goed voor. Het verzilveren van het voordeel kost enige tijd.
Wilko zorgt eveneens voor een gezonde opstelling van de stukken. Zijn dameloper komt vervelend in de Andijker stelling, waardoor Piet nog even moet wachten met zijn rokade. Dat gebeurt pas op de 25e zet, waarmee ook de eerste toren van zijn beginveld gaat. Wit bezit de open b-lijn, maar moet attent zijn op een zwart paard op e4. Als Wilko op de koningsvleugel kan uitbreken, komt zwart slecht te staan. Wit zet een paard en een sterk loperpaar in voor de aanval en na het prachtige 33. Dd1 moet de Schaaklust-routinier zijn dame geven (tegen twee lichte stukken) om mat te voorkomen.
De titelkandidaat van de gastvereniging bereikt via de b-lijn met zijn torens de zevende rij, waar een loper van zwart wordt gepend. Als Wilko daardoor een ander licht stuk wint, is Piet te veel materiaal kwijt om nog tegenstand te kunnen bieden.
1. d4 Pf6 2. Pf3 c5 3. c3 d5 4. e3 Pc6 5. Pbd2 Lf5 6. Da4 Ld7 7. Db3 e6 8. Le2 Dc7 9. 0-0 Ld6 10. Td1 c4 11. Dc2 h5 12. e4 Lf4 13. e5 Ph7 14. b3 b5 15. La3 g5 16. Ld6 Dd8 17. g3 Lxd2 18. Txd2 g4 19. Ph4 Pg5 20. bxc4 bxc4 21. Tdd1 f5 22. Tdb1 Pe4 23. La3 Dg5 24. Lc1 Dg7 25. Lf1 0-0 26. Lf4 Tf7 27. Dc1 Kh7 28. Lg2 Taf8 29. f3 gxf3 30. Lxf3 Tg8 31. Lxh5 Tff8 32. Lg6+ Kh8 33. Dd1 Dxg6 34. Pxg6+ Txg6 35. Dh5+ Kg7 36. Tb7 Tf7 37. Tc1 a5 38. Dd1 a4 39. Dc2 Kg8 40. Tcb1 Tfg7 41. Kf1 Th7 42. Kg2 Thg7 43. Tc7 Te7 44. Tbb7 Tgg7 45. Dc1 Th7 46. Da3 Thf7 47. Txc6.

Alex Brouwer – Lourens van Veelen 1-0
Alex Brouwer debuteert als voorlaatste op de plaatsingslijst, maar verovert in de zeven ronden vier punten. De KTV’er kan daarom van een goede entree spreken. Wel heeft hij geluk dat Lourens van Veelen in het eindspel een stuk weggeeft.
De twee strijden om een plaats in de subtop en maken er een interessante partij van. Er wordt over het hele bord gestreden. Zwart posteert zijn zware stukken op de damevleugel, waar de b- en c-lijn een half open karakter hebben. Wit probeert de wat op slot zittende koningsvleugel te openen en dat lukt redelijk.
In het lange middenspel blijven de grenzen van gelijkheid zichtbaar. Na dameruil worden de vier torens aan het werk gezet alsmede een loper voor wit en een paard voor zwart. Lourens krijgt een pion op a3 en staat een tikkeltje beter, omdat zijn paard in het centrum een sterke positie inneemt. Dat krijgt zelfs een onverwachte kans om een pion te winnen. Alex moet enkele gedwongen zetten uitvoeren om niet meer materiaal te verliezen. Zo wordt zijn zwartveldige loper gebonden aan de verdediging van een pion op e5. Wit op zijn beurt dwingt zijn opponent tot aandacht voor de achtergebleven pion op c5.
De strijd krijgt een dramatisch slot, als zwart het paard op een verkeerd veld plaatst. De KTV’er grijpt meteen zijn kans voor een aftrekaanval die Lourens het stuk kost. En daarmee de partij.
1. e4 c5 2. Pc3 g6 3. f4 Lg7 4. Pf3 Pc6 5. Lb5 Pd4 6. 0-0 a6 7. Lc4 e6 8. d3 Pe7 9. e5 d5 10. Lb3 h5 11. Pe2 Pdf5 12. De1 Dc7 13. c4 b6 14. La4+ b5 15. cxb5 Ld7 16. b6 Dxb6 17. Lxd7+ Kxd7 18. Df2 Thc8 19. b3 d4 20. Pg3 Pd5 21. Pxf5 exf5 22. Pg5 Ke8 23. Df3 Pe7 24. Te1 Kf8 25. Ld2 Kg8 26. Te2 a5 27. Tb1 Tab8 28. h3 a4 29. Le1 Lh6 30. Lh4 Dc6 31. Teb2 Lxg5 32. Dxc6 Txc6 33. Lxg5 a3 34. Tc2 Pd5 35. Tbc1 Tbc8 36. Lh4 Pxf4 37. Td1 Pd5 38. Tdc1 Pe3 39. Td2 Te6 40. Lf6 Pd5 41. Tdc2 Pc3 42. Kf2 Tce8 43. Te1 Pd5 44. Tec1 Pb4 45. Td2 Tc8 46. h4 Pd5 47. Tdc2 Tec6 48. Lg5 Pb4 49. Td2 Kf8 50. Tc4 Ke8 51. Lf6 Kd7 52. Kf3 Ke6 53. Kf2 Ta8 54. Lg7 Pd5 55. Tdc2 Pb4 56. Txb4.

Vasco Metten – Jos Vlaar ½-½
Wekenlang heeft Jos Vlaar onderaan gestaan, maar tegen Vasco Metten voltooit hij een sterke eindsprint waarmee hij de rode lantaarn kan overdragen.
Daar moet zwart hard voor werken. In het middenspel wordt hij met een paar zwakke pionnen opgezadeld en in een eindspel met het loperpaar voor de Heerhugowaarder en twee paarden voor Vasco is de isolani op d6 niet te houden. Er wordt van elk een licht stuk geruild en wit laat zijn koning naar het centrum lopen. De KTV’er heeft winstkansen, maar na herhaling van enkele zetten berust hij in remise.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 d6 4. d3 Le7 5. Le3 Pf6 6. h3 0-0 7. Pbd2 Ld7 8. c4 a6 9. Lxc6 Lxc6 10. Tc1 Te8 11. 0-0 h6 12. Te1 Lf8 13. Dc2 Dd7 14. d4 exd4 15. Lxd4 Dd8 16. Tcd1 Te6 17. e5 Pd7 18. exd6 Txe1+ 19. Txe1 cxd6 20. Df5 Pf6 21. Lxf6 Dxf6 22. Dxf6 gxf6 23. Pd4 Te8 24. Txe8 Lxe8 25. Pe4 Kg7 26. Pf5+ Kg6 27. Pfxd6 Lc6 28. c5 Ld5 29. a3 h5 30. Pd2 Lc6 31. P2c4 Lxd6 32. Pxd6 f5 33. f3 Kf6 34. Kf2 Ke6 35. Ke3 b6 36. Kd4 f6 37. b4 f4 38. Pe4 b5 39. Pc3 h4 40. Pe4 Ld7 41. Pc3 Lc6.

Andrew Weltevreden – Rob van den Heuvel 0-1
Het valt niet mee om als titelverdediger een kampioenschap te spelen. Rob van den Heuvel heeft na zes ronden nog geen partij gewonnen (drie remises, driemaal een nederlaag), maar bij zijn eigen club maakt hij aan die reeks een einde. En hoe je het ook bekijkt: Rob heeft een titel achter zijn naam staan en die pakt niemand hem af.
Andrew Weltevreden is na een goede eerste toernooihelft met een aantal prima partijen teruggevallen. Op de laatste avond stelt hij de rokade uit. Bovendien gaat zijn aanvankelijk actieve spel over in achteruitschaken. Na achttien zetten staan vijf van de zes stukken op de eerste rij en als wit na 19. … Lh4+ niet meer kan rokeren, ziet het er somber voor hem uit. Rob heeft een matdreiging op f2 en die kan de GZ’er alleen ten koste van veel materiaal afwenden. Die poging staakt hij na enkele zetten.
1. e4 Pf6 2. e5 Pd5 3. d4 d6 4. Pf3 Lg4 5. Le2 c6 6. h3 Lxf3 7. Lxf3 dxe5 8. dxe5 e6 9. c4 Pe7 10. Db3 Dc7 11. Le2 Pd7 12. f4 Pf5 13. Lg4 Pd4 14. Dd3 Db6 15. Pc3 0-0-0 16. Db1 h5 17. Ld1 Pf5 18. Pe4 Le7 19. a4 Lh4+ 20. Kf1 Pc5 21. Pd6+ Pxd6 22. exd6 Pb3.

WFK loopt parallel met ‘Londen’(ronde 6)

Het kandidatentoernooi in Londen heeft een ‘krankzinnige’finale gekregen. Met nog één ronde te gaan lijkt het op het West-Fries kampioenschap dezelfde kant op te gaan. Wie treedt in de voetsporen van Magnus Carlsen?

Net als een jaar geleden zijn er op de slotavond, op vrijdag 12 april bij Aartswoud, vijf kandidaten voor de titel. Peter Holscher en Wilko van der Gracht voeren de ranglijst aan (4½ punt) en treffen als opponenten Ton van Dijk en Piet Reus die beiden een half punt minder hebben. Maar ook Jasper Seelemeijer – die op gelijke hoogte staat met Ton en Piet – is nog niet uitgeschakeld.
Wie hebben er de afgelopen weken op de (gedeelde) eerste plaats gestaan. In alfabetische volgorde: Ton van Dijk, Wilko van der Gracht, Peter Holscher, Piet Reus, Peter van der Schee, Jasper Seelemeijer, Lourens van Veelen en Andrew Weltevreden. Dat zijn acht van de zestien deelnemers. Stuk voor stuk prima namen, maar het hele veld is in deze editie uitstekend te noemen.
De Groene Zes is gastheer voor de vijfde ronde. Veertien West-Friese toppers plus acht leden van de thuisclub zitten in dezelfde zaal als vorig seizoen: achterin het Vereenigingsgebouw. Er is volop ruimte om alle partijen goed te kunnen volgen. Op een tafel aan de zijkant staan koffie en thee klaar en is er ook een koelkast met frisdrank en bier neergezet.
Veertien man voor deze zesde ronde? Ronald Ritsema is ziek en ontbreekt. Zijn tegenstander Peter Holscher heeft daarom een vrije avond. Ondanks de goede wil van beide partijen lukt het niet om voor de slotronde een nieuwe datum te vinden. Natuurlijk is het jammer dat een reglementaire uitslag in de stand wordt opgenomen, maar soms is er gewoon sprake van overmacht. Mijn enige WFK-deelname heb ik een paar seizoenen geleden niet kunnen afronden vanwege een darmontsteking met aansluitend ziekenhuisopname. In de zevende ronde bleef mijn stoel leeg.
Nico Weel en ik hebben als organisatoren al wel gedacht hoe we met een afzegging in de slotfase van het kampioenschap moeten omgaan. Misschien is het een idee om het programma voor de laatste twee ronden met de toevoeging ‘onder voorbehoud’ te vermelden. Als alle spelers aanwezig zijn, is er niets aan de hand. Bij een onverwachte afzegging krijgt degene die de laatste plaats op de ranglijst bezet een bye en wordt de indeling aangepast. Nico vroeg in Bovenkarspel de deelnemers ook of zij ideeën hadden en die mogen zij natuurlijk altijd kenbaar maken.
Dat past wel bij de sfeer van het West-Fries kampioenschap. Te veel vrijblijvendheid in de organisatie kan niet, want het gaat om een kampioenschap. Maar er is ook iets van gemoedelijkheid en daar hoort bijvoorbeeld het strikt toepassen van de FIDE-regels (te laat arriveren in de speelzaal betekent automatisch een nul) niet bij. Tijdens het WFK-schaken kan een grapje worden gemaakt, de spelers gaan kameraadschappelijk met elkaar en met de leden van de gastverenigingen om en ze dragen bij aan het welslagen van het evenement. En in die sfeer probeer je zo goed mogelijk de zeven ronden te laten verspelen.

Peter van der Schee – Fred Avis 1-0
Vier deelnemers hebben een drukkere WFK-week dan gebruikelijk. Twee partijen uit de vijfde ronde worden vlak voor de zesde ronde ingehaald. Peter van der Schee en Fred Avis doen dat op de clubavond van Caïssa-Eenhoorn.
Wit wil aansluiting met de bovenste regionen vasthouden, maar wordt al snel enigszins onder druk gezet op de damevleugel. Peter sluit de diagonaal a8-h1 voor de Hoornse loper op b7 die daarmee tot passiviteit wordt veroordeeld. Ook een zwart paard op h6 heeft geen goede velden en na dameruil staat wit dan ook positioneel beter.
Dat blijkt vanaf zijn 27e zet. Na een grote afruil komen de twee in een toreneindspel met lopers van ongelijke kleur, maar Fred heeft twee pionnen verspeeld en kijkt tegen een verloren stelling aan.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. De2 b5 6. Lb3 d6 7. c3 Le7 8. h3 Pa5 9. Lc2 c5 10. d4 cxd4 11. cxd4 Dc7 12. 0-0 0-0 13. b3 Lb7 14. Lb2 Tac8 15. Tc1 Pd7 16. d5 Dd8 17. g4 Lg5 18. Pxg5 Dxg5 19. Dd2 Dxd2 20. Pxd2 La8 21. Ld3 Pc5 22. Le2 b4 23. f3 g5 24. Pc4 Pxc4 25. Txc4 Lb7 26. Tac1 a5 27. Lxe5 La6 28. Txc5 Txc5 29. Txc5 Lxe2 30. Lxd6 Td8 31. Lc7 Td7 32. Kf2 Ld3.

Rob van den Heuvel – Jos Vlaar ½-½
Een dag later, op woensdagavond, zet Jos Vlaar zijn eindsprint in tegen uittredend kampioen Rob van den Heuvel. Met zwart moet hij wel het initiatief laten aan de Aartswoud-routinier. Jos kijkt tegen een dubbelpion op de f-lijn aan en heeft een isolani op d5.
Die wordt het mikpunt voor wit, maar de zwartspeler geeft geen krimp. Tegenover de drie aanvallers plaatst hij drie verdedigers. Ook het voordeel van de open c-lijn helpt Rob niet en beiden vinden remise wel een mooie resultaat. Na vier verliespartijen kan de Attaqueer-schaker eindelijk een succesje bijschrijven.
1. d4 d5 2. Lg5 h6 3. Lh4 Lf5 4. c4 c6 5. Pc3 Pf6 6. Lxf6 exf6 7. cxd5 cxd5 8. a3 Le6 9. e3 a6 10. Ld3 Pd7 11. Pge2 Le7 12. Pf4 Pb6 13. Dh5 Dd7 14. Pxe6 Dxe6 15. 0-0 g6 16. De2 f5 17. Tac1 Tc8 18. Tc2 0-0 19. Tfc1 Tfe8 20. Df3 Kg7 21. g3 Ted8 22. Lf1 h5 23. Lg2 Tc4 24. De2 Tcc8 25. Dd3 Tc6 26. Pe2 Txc2 27. Txc2 Td6 28. Db3 Dd7 29. Pc3 Ld8.

Op de donderdagse clubavond van De Groene Zes wordt weer fel gestreden door de West-Friese toppers. Weer, want ook in de voorgaande ronden is dat gebeurd. Na de vier remises op de openingsavond volgen er nog negen daarna. Dat brengt het totaal op dertien, bij 47 partijen. Liefst 34 keer komt er een ‘1’ op de uitslagenlijst.

Jasper Seelemeijer – Wilko van der Gracht 0-1
Jasper Seelemeijer verdedigt zijn koppositie tegen Wilko van der Gracht, een van de oud-kampioenen in het selecte gezelschap. Zwart neemt een kleine voorsprong in ontwikkeling, waarmee hij op de zestiende zet een centrumpion wint.
Als alle torens naast het bord staan, ziet het er goed voor hem uit. Zijn zwartveldige loper is veel actiever dan de witveldige van Jasper en ook het laatste witte paard kan weinig doen. Wilko neemt de open d-lijn in bezit en verbetert beetje bij beetje zijn stelling. De Sijbekarspelse routinier wint een tweede pion en geeft zijn clubgenoot geen kans om terug te komen. Het halve punt achterstand wordt omgezet in een half punt voorsprong.
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 Pbd7 5. e3 Da5 6. Lxf6 Pxf6 7. Dc2 g6 8. cxd5 Pxd5 9. e4 Pb4 10. Dd1 Lg7 11. a3 Pa6 12. Pf3 Lg4 13. Le2 Td8 14. 0-0 Lxf3 15. Lxf3 Lxd4 16. Dc2 0-0 17. Pe2 Le5 18. Tad1 Txd1 19. Txd1 Td8 20. Txd8+ Dxd8 21. g3 Db6 22. b3 Dc5 23. Da2 Dd6 24. b4 Dd3 25. Kg2 Pc7 26. a4 Pe6 27. h4 a6 28. Pc1 Dc3 29. Db1 Pd4 30. Ld1 De1 31. Lg4 h5 32. Lf3 Ld6 33. Db2 Pxf3 34. Kxf3 Dxb4 35. Dc2 Dc5.

Piet Reus – Peter van der Schee 1-0
Piet Reus is dit kampioenschap met een regelmatige serie bezig: twee winstpartijen, twee verliespartijen en nu weer twee winstpartijen.
Al in de opening zadelt hij Peter van der Schee met een probleem op. De Andijker haalt op de zesde zet zijn koningsloper terug, waardoor hij op dat moment slechts één stuk heeft ontwikkeld tegen twee voor zwart. Maar zijn doorgeschoven pion op d5 valt een paard op c6 aan en de GZ’er steekt veel tijd in het bedenken van een oplossing. Hij staat een pion achter en wit dreigt zijn dame actief te maken.
Peters achterstand in tijd gaat richting een uur. Rokade biedt veiligheid aan de zwarte koning, echter niet aan de stelling. Er zit namelijk een vervelende schaakvork in, waardoor wit een stuk wint. Met nog 23 zetten te gaan en iets meer dan zes minuten op de klok staakt zwart de strijd.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. Pg5 d5 5. exd5 b5 6. Lf1 Pxd5 7. Lxb5 Ld7 8. Df3 Dxg5 9. Dxd5 Df6 10. Pc3 Dd6 11. Df3 Le7 12. Pd5 0-0 13. Lxc6 e4 14. Dc3.

Ton van Dijk – Alex Brouwer 1-0
Ton van Dijk is de eerste winnaar van de avond. Na vijf kwartier wordt hij door Alex Brouwer gefeliciteerd, waarmee de opmars van de KTV’er ten einde komt.
Wit kiest voor zijn vertrouwde Engelse patronen, waarin een geïsoleerde d-pion een zwakte lijkt maar dat niet is. Bovendien heeft Ton een sterk loperpaar. Dat krijgt het Horowitz-karakter (ze staan op naast elkaar liggende diagonalen), waardoor Alex merkt dat zijn … b5 te vroeg is gespeeld. Zwarts dametoren verkeert in moeilijkheden. Hij lijkt zich uit de precaire situatie te redden, maar wit bouwt met aanvallende zetten steeds meer complicaties in de stelling. Dat werpt zijn vruchten af, als na de slotzet blijkt dat de Enkhuizer debutant een stuk gaat verliezen.
1. c4 c5 2. g3 Pf6 3. Lg2 g6 4. e3 Lg7 5. Pe2 0-0 6. Pbc3 e6 7. d4 cxd4 8. Pxd4 Pc6 9. 0-0 Pxd4 10. exd4 d5 11. Dd3 dxc4 12. Dxc4 a6 13. Lg5 b5 14. Dc5 Tb8 15. Lf4 Pd7 16. Da7 e5 17. dxe5 g5 18. e6 gxf4 19. exd7 Lxd7 20. Tad1.

Vasco Metten – Lourens van Veelen 0-1
Met zijn derde winstpartij in dit kampioenschap dingt Lourens van Veelen nog mee in de strijd om een eindklassering in de top drie.
Tegen Vasco Metten zorgt hij voor wat activiteit op de damevleugel, waar dame en toren op de half open c-lijn een goede positie innemen. De KTV’er overziet echter de dreiging van een paardvork op d3 en verliest de kwaliteit.
Er volgt een afruil van de lichte stukken, maar zwart houdt druk op de stelling. Hij gunt zijn opponent weinig goede velden en kan zelf de promotieweg voor zijn b-pion vrijmaken. De beslissing valt evenwel op de andere flank, als Lourens gewonnen staat en plotseling een matzet krijgt voorgeschoteld.
1. e4 c5 2. Pf3 g6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Lc4 Lg7 6. c3 d6 7. 0-0 Pf6 8. Te1 0-0 9. Kh1 Ld7 10. f3 Pe5 11. Lb3 Tc8 12. Le3 Da5 13. Pd2 b5 14. De2 a6 15. Pc2 Dc7 16. Df2 Pd3 17. De2 Pxe1 18. Txe1 a5 19. a3 Db7 20. Df2 Le6 21. Lxe6 fxe6 22. Pd4 Pg4 23. De2 Pxe3 24. Dxe3 Lxd4 25. Dxd4 e5 26. De3 b4 27. axb4 axb4 28. c4 Ta8 29. h4 Kg7 30. Pf1 Da7 31. Dd2 Dd4 32. Dg5 Df2 33. Td1 Ta7 34. Pg3 h6 35. Dg4 Kh7 36. Tf1 Dxb2 37. h5 g5 38. Pf5 Dd2 39. g3 b3 40. f4 Ta2 41. Dh3 g4 42. Dxg4 Dg2#.

Bas Dudink – Jaap Gorter ½-½
Voor Bas Dudink is deze editie van het West-Fries kampioenschap nog memorabeler dan die van vorig jaar. Toen speelde hij onder anderen tegen de Drie Toppers: Peter Holscher, Ronald Ritsema en Wilko van der Gracht. Daar is nu een vierde bij gekomen (Jaap Gorter), waarmee Bas de hele top drie van de plaatsingslijst plus de als vijfde geplaatste Wilko als opponenten heeft gehad. Het is dan ook niet vreemd dat de hoogste ratingtegenstand achter zijn naam staat.
De partij tegen de Andijkse oud-kampioen is eveneens memorabel. Wit trekt het initiatief naar zich toe, maar het is niet eenvoudig om de verdediging van zwart te kraken. Een solide pionnenmuur wordt voor de lichte stukken gebouwd. Na een kleine twee uur jaagt Jaap het witte koningspaard terug naar f3 en zien beiden dat geen van de twee iets heeft om verder te komen in de dichte stelling. Terwijl alles nog op het bord staat, bezegelt een handdruk de remise.
1. d4 d6 2. e4 g6 3. Pc3 Lg7 4. f4 e6 5. Pf3 Pe7 6. Ld3 c6 7. Le3 f5 8. 0-0 d5 9. e5 b6 10. b4 a6 11. a4 Lb7 12. De1 Pd7 13. Pg5 Pf8 14. a5 b5 15. Pb1 h6 16. Pf3.

Fred Avis – Rob van den Heuvel 1-0
Fred Avis is de laatste jaren een trouw deelnemer en vaak pakt hij enkele winstpartijtjes mee. Dit keer moet hij tot de zesde ronde wachten. Na drie remises is het niet verkeerd om de titelverdediger te verslaan. Rob van den Heuvel daarentegen belandt van het ene in het andere uiterste, want de nog regerend kampioen staat na het verlies op de gedeelde laatste plaats.
Tegen de voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond is er voor hem aanvankelijk niets aan de hand. Fred heeft al snel een pion gegeven, maar schiet daar weinig mee op. Erger, in de partij met tegengestelde rokades wordt hij teruggedrongen en moet het damepaard naar h1 vluchten. Echte druk op de koningsvleugel blijft evenwel uit en als een Houdini bevrijdt wit zich uit de benarde positie.
Fred krijgt zelfs tegenkansen en pakt die onmiddellijk. Dat levert hem de kwaliteit op en een winnende stelling. Robs koning geniet weinig bescherming en als hij zijn stukken om de monarch groepeert, kan zwart stukverlies niet voorkomen.
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pc3 dxc4 4. a4 e5 5. Pf3 exd4 6. Pxd4 Lc5 7. e3 Lxd4 8. exd4 Le6 9. Pe4 Ld5 10. Pg3 Pa6 11. f3 Pe7 12. Ld2 Dd6 13. Le2 0-0-0 14. Lc3 f5 15. 0-0 h5 16. f4 h4 17. Ph1 Pb4 18. Dd2 a5 19. Pf2 Th6 20. Ph3 c5 21. dxc5 Dc6 22. Tad1 Pd3 23. Lxd3 Dxc5+ 24. Tf2 cxd3 25. Lxa5 Tc6 26. Lxd8 Kxd8 27. Dxd3 Kc7 28. Pg5 g6 29. Pf3 Kb8 30. Pe5 Td6 31. De2 Pc6 32. Pxc6+ Dxc6 33. De5 Ka8 34. Tfd2 Dc5+ 35. Dd4 Dc6 36. b4 Td7 37. Dc5.

Jos Vlaar – Andrew Weltevreden 1-0
Een dag na het veroveren van zijn eerste halve punt komt er een heel punt bij voor Jos Vlaar. Daarmee is de spanning in de onderste helft van de ranglijst flink toegenomen.
Tegen Andrew Weltevreden slaat hij toe via het centrum. Wit laat zijn d-pion doorlopen tot de zesde rij en heeft zijn lichte stukken goed opgesteld. Jos neemt de open e-lijn in bezit en vergroot per zet de druk op de zwarte stelling. De stukken van Andrew werken minder goed samen en uiteindelijk is de aanval niet af te slaan. Hij verliest materiaal, terwijl de Heerhugowaardse vrijpion veld d7 bereikt en niet meer tegen te houden is.
1. d4 d5 2. Lg5 Pf6 3. Lxf6 exf6 4. e3 Lf5 5. Ld3 Lxd3 6. Dxd3 Ld6 7. Pf3 0-0 8. 0-0 Pd7 9. Pbd2 c6 10. c4 g6 11. e4 dxe4 12. Pxe4 Lc7 en na nog zo’n twintig zetten wint wit.

Schaken is spannender dan voetbal (ronde 5)

Caïssa-Eenhoorn is voor de eerste keer in zijn nog jonge bestaan gastvereniging voor de deelnemers van het West-Fries kampioenschap. Een nieuwe ervaring? Zeker niet. Caïssa en De Eenhoorn zijn afgelopen zomer samengegaan en voor de fusie stelden beide clubs hun speelzaal beschikbaar voor de West-Friese partijen.

Voor de twaalf WFK-spelers is op de bekende plek een lange tafel opgesteld. Drie man ontbreken in de vijfde ronde. Fred Avis is wegens tragische familie-omstandigheden absent en de winterkou heeft Jos Vlaar te pakken genomen. Van hun beide tegenstanders komt Rob van den Heuvel langs. De titelverdediger woont sinds kort in Zwaag en is deze avond een zeer geïnteresseerd toeschouwer.
In de ruimte bij de bar staat de tv aan. De clubronde van Caïssa-Eenhoorn telt twintig partijen en er zitten enkele vluggertjes bij. Verschillende leden pakken een stoel om naar de voetbalwedstrijd Nederland-Roemenië te kijken. Een WK-kwalificatieduel, maar in de groep is het lang niet zo spannend als op het schaakbord. Oranje heeft een grote voorsprong op de concurrentie genomen.
Na vier ronden telt het West-Fries schaakkampioenschap elf kandidaten voor de titel. Vier koplopers komen naar Hoorn en zitten tegenover elkaar: Wilko van der Gracht-Peter Holscher en Jasper Seelemeijer-Ton van Dijk. Lourens van Veelen neemt het met wit op tegen Ronald Ritsema en beide routiniers volgen op een half punt. En weer een half punt achter hen staan vijf spelers, met twee onderlinge partijen: Piet Reus-Bas Dudink en Jaap Gorter-Alex Brouwer. Peter van der Schee – die waarschijnlijk volgende week inhaalt tegen Fred Avis – is de vijfde met twee punten. Elf sporters dicht bij elkaar op de ranglijst, dat is nog eens spanning.
Het schaakpeloton in De Huesmolen telt menig voetballiefhebber. Van de WFK-spelers komen Jasper en Alex even kijken hoe de tussenstand is. Jan Kuin is in de interne competitie voor tien uur klaar. Jan loopt regelmatig de West-Friese borden langs, want hij is bondslid van Aartswoud en in die hoedanigheid kijkt hij naar de verrichtingen van zijn clubgenoten Wilko en Jasper. Maar een loopje naar de tv hoort er ook bij.
Twintig clubpartijen op deze dinsdagavond, het is wel eens drukker geweest. En volgende week zal het nog rustiger zijn, omdat twee bondsteams een gezamenlijke slotronde hebben in Den Helder en Krommenie. Na de fusie werd duidelijk dat een tiental sterke schakers (met een rating van 1900 en hoger) zouden stoppen of niet extern zouden spelen. Ook in de lagere regionen waren er afmeldingen, waardoor het aantal deelnemers aan de clubcompetitie in een paar jaar tijd van boven de tachtig naar een dikke zestig nu is gedaald.
Het grootste nadelige gevolg wordt momenteel in de NHSB-competitie gevoeld. Omdat Caïssa 2 vorig seizoen kampioen is geworden, heeft Caïssa-Eenhoorn een team in de promotieklasse en twee in de eerste klasse. De tien lege plekken moesten van onderaf worden opgevuld, waardoor vooral de achttallen in 1A, 1B, 2B en 3A bijna iedere maand tegenstanders treffen met enkele honderden ratingpunten meer. En dan valt het niet mee om tot succes te komen.
Zelf vind ik het een uitdaging om tegenover sterke schakers plaats te nemen en aan het einde van deze dinsdagavond volgt een boeiend praatje met Ronald Ritsema – vorig seizoen de laatste clubkampioen van Caïssa en over enkele weken de eerste clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn – en Lourens van Veelen. Jammer alleen dat dat buiten gebeurt. Stichting Netwerk presenteert zich als een organisatie die ‘een bijdrage levert aan het welzijn van de inwoners van Hoorn’, maar laat ons letterlijk in de kou staan. De Huesmolen sluit om middernacht, waardoor je als de schaakpartij is afgelopen (maximaal drieënhalf uur) nauwelijks tijd hebt om na te praten.
Het sociale aspect van de clubavond is een stuk minder geworden, al vergoedt de nababbel met Ronald en Lourens veel. We praten over het opzetten en het begrijpen van stellingen, waardoor ratingverschil minder belangrijk wordt. We praten over het naspelen van partijen van vroegere wereldtoppers als Capablanca, Botwinnik, Bronstein en Rubinstein. Om te kijken naar hoe ze partijen opbouwen en waar ze naar toe willen werken. Uiteraard zijn de twee WFK-spelers het meest aan het woord en ik luister vooral met grote belangstelling.
Om daar een dag later van te profiteren. In de vierde ronde van het NHSB-lenteveteranenkampioenschap speel ik met zwart tegen Jan Stapel (van Aartswoud) die een kleine honderd ratingpunten meer heeft. De woorden van dinsdagnacht worden daden op woensdagmiddag. In een mooie partij gaat het tot ruim na de eerste tijdcontrole gelijk op. ,,Keurig gespeeld’’, zegt clubgenoot Peter Holscher, als de remise een feit is. Zo’n compliment poetst het anderhalf uur koukleumen voor de ingang van De Huesmolen meteen weg.

Wilko van der Gracht – Peter Holscher ½-½
Langzamerhand is de beslissende fase van het West-Fries kampioenschap aangebroken en dat betekent dat voor de titelkandidaten iedere punt of halve punt belangrijk is. Wilko van der Gracht en Peter Holscher hebben geen geheimen voor elkaar. Wit posteert veel stukken op de damevleugel, waar de c- en d-lijn half open zijn. Maar zwart geeft geen krimp en houdt zijn verdediging gesloten.
Beetje bij beetje komen de pionnen van Peter naar voren en die op de f-lijn bereikt zelfs de derde rij. Na dameruil houdt Wilko zicht op zwarts achtergebleven pion op d6. Die krijgt voldoende ondersteuning, waarna bij het bereiken van de eerste tijdcontrole de vrede wordt getekend.
1. d4 Pf6 2. Pf3 e6 3. e3 b6 4. Ld3 Lb7 5. 0-0 c5 6. b3 Le7 7. Lb2 Pa6 8. a3 Pc7 9. Pbd2 cxd4 10. Pxd4 0-0 11. De2 d6 12. Tfd1 g6 13. Pb5 Pxb5 14. Lxb5 Dc7 15. Tac1 e5 16. La6 Lxa6 17. Dxa6 Tad8 18. Pf3 Pe4 19. Dd3 Dc6 20. Pd2 Pg5 21. Pb1 Pe4 22. Pd2 Pc5 23. Dc4 Tc8 24. Dg4 b5 25. Dh3 Pe6 26. Dg4 f5 27. De2 a5 28. Pf1 f4 29. Dd2 f3 30. Dd5 Dxd5 31. Txd5 fxg2 32. Kxg2 Pc7 33. Td2 Pe6 34. Pg3 Tc6 35. Pe4 Pc5 36. Pc3.

Jasper Seelemeijer – Ton van Dijk 1-0
De geschiedenis herhaalt zich. Een jaar geleden was Jasper Seelemeijer na vier ronden een van de vier koplopers om dankzij winst in zijn vijfde partij in zijn eentje de ranglijst aan te voeren. Toen versloeg hij Rob van den Heuvel die later toch kampioen zou worden. Ton hoeft daarom nog niet te wanhopen.
Tegen Jasper gaat de strijd tot in het middenspel gelijk op. Een afruil van veel lichte stukken krijgt voor wit als resultaat een dubbelpion op de e-lijn, waarna zwart een dubbele aanval kan plaatsen op de voorste pion en op een loper. Pionwinst en een goede stelling bieden evenwel nog geen garantie op het volle pond.
Wit verdubbelt zijn torens op de open d-lijn en dwingt zijn opponent tot passiviteit. Als Ton in zijn thuiswedstrijd – zijn club Caïssa-Eenhoorn treedt op als gastvereniging – de druk over de d-lijn wil verlichten in de vorm van torenruil, gaat hij in de fout. Jasper wil veld d7 blijven bezetten en ondersteunt met zijn dame de torens. Zwart valt met een loperzet de zwarte toren op d7 aan en mist dat zijn eigen toren op d8 driemaal staat aangevallen en twee verdedigers heeft. De cola zero op zijn tafel krijgt gezelschap van een nul op het notatieformulier.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. e3 b6 5. Ld3 Lb7 6. Pf3 0-0 7. 0-0 d5 8. Ld2 c5 9. a3 Lxc3 10. Lxc3 Pbd7 11. De2 dxc4 12. Lxc4 Pe4 13. Tfd1 Pxc3 14. bxc3 De7 15. Pe5 Tac8 16. Td2 cxd4 17. cxd4 Pxe5 18. dxe5 Dc7 19. Td4 Dxe5 20. Tad1 h6 21. h3 Df6 22. Td7 Tb8 23. Da2 Tfd8 24. Dd2 Lc6 25. Txd8+.

Lourens van Veelen – Ronald Ritsema 0-1
Na twee ronden had Ronald Ritsema een half punt, maar met nog twee ronden te gaan telt de Hoornse routinier weer helemaal mee in de strijd om het kampioenschap.
Tegen Lourens van Veelen komt de Tarrasch-variant van het Frans op het bord. Zwart speelt zijn g- en h-pion op en houdt de stelling voor zijn niet gerokeerde koning potdicht. Wit steekt veel tijd in het zoeken naar de juiste antwoorden, maar komt gaandeweg toch minder te staan. De koningsvleugel is opengebroken en biedt kansen voor zwarts dame op een mooie diagonaal en zijn toren op de open h-lijn.
Het vereenvoudigen van de stelling maakt het er voor Lourens, die in tijdnood raakt, niet gemakkelijker op. Ronald wint een pion in een eindspel met vier torens en lopers van gelijke kleur. De Venhuizer vlag valt, als wit minder actieve torens heeft en de dreigingen voor hem toenemen. Voor zwart is het zijn derde overwinning op rij.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 Pf6 4. e5 Pfd7 5. Ld3 c5 6. c3 Pc6 7. Pgf3 g5 8. h3 Le7 9. De2 Db6 10. 0-0 h5 11. dxc5 Dc7 12. Lb5 g4 13. hxg4 hxg4 14. Lxc6 bxc6 15. Pd4 Pxe5 16. b4 a5 17. Te1 f6 18. f4 gxf3 19. P2xf3 Pxf3+ 20. Dxf3 Dh2+ 21. Kf2 Dh4+ 22. Dg3 axb4 23. Pxe6 Lxe6 24. Txe6 Dxg3+ 25. Kxg3 Kd7 26. Te2 Lxc5 27. cxb4 Lxb4 28. Lf4 Thg8+ 29. Kf3 Lc5 30. Tb1.

Piet Reus – Bas Dudink 1-0
Piet Reus herstelt zich van twee verliespartijen op rij, nadat hij na twee ronden als enige honderd procent had gescoord. Zijn succes tegen Bas Dudink is in die zin opmerkelijk dat Bas vorig jaar en ook in de eerste helft van dit kampioenschap diverse titelkandidaten prima tegenspel heeft geboden. De Hoornse schaker neemt nu na twee nederlagen achter elkaar plaats in de wachtkamer.
Wit rokeert lang en zet alles in voor een aanval via de koningsvleugel. Beetje bij beetje neemt de druk toe, zeker als de h-lijn open valt voor een toren met de dame in de buurt. De problemen voor zwart nemen toe, als zijn koning uit de precaire positie probeert te ontsnappen. Vier van zijn vijf stukken op het bord staan op de damevleugel geposteerd en kunnen bij het verdedigen niet assisteren. Hij verliest eerst een loper en als een Andijks paard heel sterk wordt, dreigt mat of dameverlies. Die keus maakt Bas niet.
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 e6 5. Pc3 a6 6. Le3 Pge7 7. f4 Pxd4 8. Lxd4 Pc6 9. Le3 d6 10. Df3 Le7 11. 0-0-0 0-0 12. g4 b5 13. g5 Lb7 14. Tg1 Tc8 15. Ld3 Dc7 16. Kb1 Pb4 17. Dh5 Pxd3 18. cxd3 g6 19. Dg4 b4 20. Pe2 d5 21. e5 a5 22. Ka1 Tfd8 23. h4 La6 24. h5 Db7 25. hxg6 hxg6 26. Th1 Lf8 27. Pd4 Lg7 28. Th2 Kf8 29. Th7 Dc7 30. Dh4 Lxd3 31. Txg7 Ke7 32. Txf7+ Kxf7 33. Dh7+ Ke8 34. Dg8+ Ke7 35. Dg7+ Ke8 36. Dh8+ Ke7 37. Df6+ Ke8 38. Pxe6 Dh7 39. Pg7+.

Jaap Gorter – Alex Brouwer 0-1
Ook Alex Brouwer is aan een opmerkelijke opmars bezig. Eerst nul uit twee, daarna drie uit drie. De KTV’er is bezig aan een goed debuut.
In een Gesloten Siciliaan neemt Jaap Gorter een licht initiatief en dat geeft hem een toren en dame op de half open e-lijn met uitzicht op een achtergebleven zwarte pion op de zesde rij. De routinier uit Andijk geeft de kwaliteit om die te veroveren, maar Alex bouwt al zijn stukken om de koning en de veste wordt onneembaar. Ook, omdat wits toren en loper op de damevleugel niet meedoen. Jaap pakt nog een pionnetje op a6 mee, maar zwart kan via de open d- en e-lijn binnenkomen in de Andijker stelling die meteen onder grote druk staat.
Wit offert een loper om de samenwerking van de zwarte dame en toren op de tweede rij te breken. Dat levert niets op. In het eindspel raakt hij een volle toren achter. Hoewel de witte vorstin nog even lastig is en in de slotstelling een mat in één kan geven, is zwart aan zet. En Alex heeft een mat in twee in de aanbieding.
1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. g3 g6 4. Lg2 Lg7 5. f4 d6 6. d3 Pf6 7. Pf3 0-0 8. 0-0 Pe8 9. Tb1 f5 10. exf5 gxf5 11. Pg5 Pf6 12. Te1 h6 13. Pf3 e6 14. h3 a6 15. Ph4 Ph7 16. Kh2 Pd4 17. Pe2 Pxe2 18. Txe2 Ta7 19. De1 b5 20. Txe6 Lxe6 21. Dxe6+ Taf7 22. Ld5 Pf6 23. Lb3 d5 24. c4 Te8 25. Dxa6 Te2+ 26. Pg2 dxc4 27. dxc4 Dd4 28. Dc8+ Tf8 29. cxb5+ Kh8 30. Dc6 Df2 31. Le3 Txe3 32. Dxc5 Dxg3+ 33. Kg1 Tfe8 34. Lc4 Te1+ 35. Txe1 Txe1+ 36. Lf1 Te8 37. Dxf5 Pe4 38. Dd7 Df2+ 39. Kh2 Tg8 40. De6 Dg3+ 41. Kh1 Pf2+ 42. Kg1 Pxh3+ 43. Kh1 Pf2+ 44. Kg1 Pg4 45. Lc4 Ld4+.

Andrew Weltevreden – Vasco Metten 0-1
Na een aantal goede partijen heeft Andrew Weltevreden een half punt meer dan Vasco Metten en lijkt hij, ook nog eens met wit spelend, kansrijk om de goede lijn voort te zetten. Het pakt echter anders uit.
Toch komt wit goed uit de opening. Hij neemt het initiatief en verdubbelt zijn torens op de open d-lijn. Positioneel komt hij nog sterker te staan met een pion op e6 en de laatste toren op d7. Beide spelers geven elkaar daarna weinig ruimte. Andrew kan zijn stukken aanvallender opstellen, maar vindt geen weg om de verdediging van Vasco te kraken.
Heel langzaam verbetert zwart zijn positie en dat levert hem net na de eerste tijdcontrole pionwinst op. De KTV’er laat vooral zijn lichte stukken (paard en loper) het werk doen en die trekken het verband uit de witte stelling. Dat blijkt als wit een aftrekschaak met dameverlies moet voorkomen. Zwart heeft meteen een winnend eindspel. Bijzonder is wel dat Vasco op de vijfde zet heeft gerokeerd en de toren op f8 daarna niet meer van zijn plaats is geweest. De volgende 42 zetten speelt hij eigenlijk met een stuk minder.
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 g6 4. f4 Lg7 5. Pf3 0-0 6. Ld3 c5 7. dxc5 dxc5 8. 0-0 Pc6 9. e5 Pd5 10. Pe4 b6 11. a3 Pc7 12. Le3 Lb7 13. De2 Pe6 14. c3 Pc7 15. Tad1 Dc8 16. Td2 Pd5 17. Tfd1 Pxe3 18. Dxe3 Dc7 19. Lc4 Tad8 20. e6 f6 21. Td7 Txd7 22. Txd7 Db8 23. b4 cxb4 24. axb4 Lc8 25. Td2 Pd8 26. Pd4 Lh6 27. g3 Kg7 28. Pf2 Dc7 29. Lb3 Kh8 30. Pb5 Db8 31. Ld5 Lg7 32. Ta2 a6 33. Pd4 Dc7 34. c4 Dd6 35. Pd3 f5 36. Te2 Lb7 37. Pe5 Lxd5 38. cxd5 Dxd5 39. Pef3 Dd6 40. Pc2 Lf6 41. Db3 Pb7 42. Td2 Dc6 43. Pfd4 Dc7 44. Kg2 Pd6 45. Pe3 Pe4 46. Tc2 Db7 47. Kg1 Lxd4.

Bij een dikke twintig graden onder nul aan schaken denken (ronde 4)

Als de zestien WFK-deelnemers in De Schalm in Westwoud bezig zijn met hun partijen uit de vierde ronde, geniet ik een paar duizend kilometer verder van een prachtig wit Fins landschap. Margreet, mijn vrouw, en ik verblijven in Luosto (een dorp boven de poolcirkel) om het noorderlicht te bekijken. Maar dat is alleen ’s avonds laat en ’s nachts te zien.
Degoschalm is weer een prima gastheer voor de West-Friese schakers die in een aangename temperatuur hun beslissende zetten doen. Gelijktijdig staan Margreet en ik midden op het Ahvenlampi. ‘Lampi’ is Fins voor meertje. Finland is het land van de tienduizend meren en Ahvenlampi is waarschijnlijk een van de kleinste: pakweg driehonderd meter lang en een kleine tweehonderd meter breed. De ijslaag zal zo’n dertig centimeter dik zijn. Daarop ligt een stevig pak sneeuw, maar er is met behulp van een schuiver een pad gemaakt.
Midden op het meer is geen verlichting en dus een ideale plek om het noorderlicht te zien. Ondanks de heldere hemel zien we dat slechts twee van de zes avonden goed tot zeer goed. De temperatuur daar is een dikke twintig graden onder nul, maar we hebben ons daarop gekleed en kunnen het – met nog enkele tientallen noorderlichttoeristen – een uur tot twee uur volhouden. Wel probeer ik me warm te houden door aan het schaken te denken. Hoe zal het er in De Schalm aan toegaan?
Finland is het land van Heikki Westerinen, de bekendste schaker. Geboren in 1944; twee weken na afloop van het West-Fries kampioenschap zal hij zijn 69e verjaardag vieren. Heikki Westerinen werd in 1975 de eerste Finse grootmeester. Hij speelt overigens nog steeds en pakt her en der zijn toernooitjes mee. Carl von Jaenisch, bekend van het gambiet, wordt eveneens als Fins schaker gezien. Hij zag het levenslicht in Vyborg dat nu in Rusland ligt. Maar tweehonderd jaar geleden, zijn geboortedag is 11 april 1813, behoorde de stad tot het Groothertogdom van Finland. Fins kampioen is de veel jongere IM-speler, want in 1987 geboren, Vilka Sipilä. Het eerste kampioenschap van Finland werd overigens in 1922 gehouden. De eerste titel ging naar Anatol Tschepurnoff.
We logeren een week in Luosto en af en toe word ik met schaken geconfronteerd. Op een van de laatste dagen speelt een paar meter naast mij in de hotellobby een Duitse gast met zijn vriendin een partijtje. Hij komt uit Brandenburg, was vroeger als jeugdspeler vrij goed en heeft daarna lange tijd niet meer geschaakt. Zelf heb ik een schaakcomputer meegenomen en ieder dag wordt het eten op tafel gezet door Anna-Maija. En in Nederland hebben we een groot schaaktalent: Anna-Maja Kazarian. De 13-jarige dochter van Georgische ouders en in Heerenveen wonend is intussen WFM-speelster en heeft al eens Fred Avis verslagen.
Aan Fred moet ik de dag na zijn vierde WFK-partij denken. Op het programma staat een bezoek aan een amethistmijn. De voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond woont namelijk aan de Amethyst (de Engelse schrijfwijze). Amethist is een edelsteen, geschikt voor waarzeggers en schijnt het concentratievermogen te stimuleren. Dat komt goed uit. We nemen een stukje mee naar huis, want op het internet heb ik gezien dat ik in de eerstvolgende clubronde tegen Fred moet spelen. Op de bewuste avond gaat dat helaas door een late afmelding, waardoor het programma wordt veranderd, niet door. Jammer, ik had de uitwerking van amethist op mijn partij tegen Fred wel willen meemaken.

Peter Holscher – Jasper Seelemeijer ½-½
Na drie ronden gaan Peter Holscher en Jasper Seelemeijer aan de leiding. Ze hebben een half punt voorsprong op vijf achtervolgers. Een jaar geleden zaten beide koplopers in de slotronde tegenover elkaar. Jasper stond op de gedeelde tweede plaats en had kansen op de titel, maar verloor van Peter en het kampioenschap ging naar zijn clubgenoot Rob van den Heuvel. De Hoornse Aartswoud’er was toen de enige zonder remise in het toernooi: vier winstpartijen, drie nederlagen.
In een aantrekkelijke toppartij houden ze lang alles op het bord. Met 19. … fxg5 wordt voor het eerst geslagen. Jasper staat iets gedrongen, maar met de tekstzet komt de f-lijn open voor een kwaliteitsoffer: 20. … Tf4. Bij aannemen kan zwart bovendien een paard winnen en Peter gaat dan ook niet op het aanbod in. Toch wordt het er voor hem niet eenvoudiger op. De Zwaagse koningsstelling is aangetast en met de zwarte dame op g5 en beide torens op de f-lijn neemt de druk toe. Wit kan alsnog de kwaliteit winnen, maar positioneel staat Jasper beter. Hij heeft het loperpaar en twee pionnen meer. De dames worden geruild en er komt voor wit ruimte om zijn torens actiever te maken. De eindstelling heeft door de veelheid aan pionnen een gesloten karakter en na 47 zetten tekenen de twee ranglijstaanvoerders de vrede.
1. d4 Pf6 2. Pf3 b6 3. g3 Lb7 4. Lg2 e6 5. 0-0 Le7 6. c4 d6 7. Pc3 Pbd7 8. Te1 0-0 9. e4 e5 10. d5 a5 11. Ph4 Te8 12. Pf5 Lf8 13. g4 g6 14. Pg3 Pc5 15. g5 Pfd7 16. Le3 Lg7 17. b3 f6 18. h4 Tf8 19. Lh3 fxg5 20. hxg5 Tf4 21. Le6+ Kh8 22. Kf1 Dxg5 23. Pge2 Taf8 24. Pxf4 exf4 25. Ld4 Pe5 26. Lxe5 Lxe5 27. Df3 Pxe6 28. dxe6 Lc8 29. Tac1 Lxe6 30. Pd5 Lg4 31. Dh1 Tf7 32. f3 Le6 33. Ke2 Ld4 34. Tc2 De5 35. Kd1 c6 36. Dh6 Dg7 37. Dxg7+ Kxg7 38. Pc3 g5 39. Th1 g4 40. Ke2 g3 41. Kd3 Le5 42. Pe2 Kg6 43. Tcc1 h5 44. Th4 Kg5 45. Tch1 Th7 46. Kd2 Ld7 47. Kd3.

Bas Dudink – Wilko van der Gracht 0-1
Een jaar geleden speelden ook Bas Dudink en Wilko van der Gracht in de slotronde tegen elkaar. Die partij kostte Wilko de titel. Hij was koploper, maar zakte door de nederlaag naar de derde plaats.
Met verwisselde kleuren neemt de Sijbekarspelse routinier revanche en daardoor wordt hij nu een van de vier leiders. Bas was vorig seizoen de enige ongeslagen deelnemer; een lange reeks zonder nederlaag (tien partijen) krijgt in Westwoud een einde.
De strijd wordt spectaculair, als wit een paard lijkt te offeren om de d-lijn te openen. Zwart kan er een afruil van maken, maar kiest voor een paardvork op dame en toren. Om een matdreiging af te wenden draait het toch uit op een afruil met een positief saldo van één pion voor Bas. Beiden zetten voort met scherp spel, al komt Wilko slechter te staan. Op een cruciaal moment trekt wit zijn toren op d6 terug naar d1, waar veld g6 betere kansen had geboden. Wel verovert hij nog twee pionnen, al stelt zwart zijn stukken (dame, toren, paard) goed op en krijgt hij zijn overgebleven pionnen op f4 en g3.
De stelling blijft lastig en in tijdnood verslikt wit zich. Hij denkt een winnende aanval te hebben, maar zwart kan een paard offeren voor eeuwig schaak op de eerste en tweede rij. Als Bas zijn koning op d3 plaatst, is het pardoes mat in één.
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. Pf3 cxd4 4. Pxd4 e5 5. Pf3 Pc6 6. e3 Le7 7. Le2 0-0 8. 0-0 d6 9. Pc3 Le6 10. b3 Pe8 11. Pd5 Lxd5 12. Dxd5 Pc7 13. Dd2 Pe6 14. La3 Dc7 15. Tac1 Tad8 16. Tfd1 Kh8 17. Dd5 Dc8 18. Tc2 Pc7 19. Dd2 De6 20. Dc3 f5 21. Tcd2 Pe8 22. Lb2 Pf6 23. Pg5 Dc8 24. Lf3 h6 25. Lxc6 bxc6 26. c5 hxg5 27. cxd6 Txd6 28. Txd6 Pe4 29. Dxe5 Lf6 30. Txf6 Pxf6 31. h3 g4 32. Td4 Te8 33. Dg3 c5 34. Td6 Pe4 35. Dh4+ Kg8 36. Td1 gxh3 37. f3 h2+ 38. Dxh2 Pg5 39. Df4 Pf7 40. Td5 g6 41. Kf2 De6 42. Txc5 Td8 43. Tc2 g5 44. Dc7 Te8 45. Dxa7 f4 46. e4 g4 47. Dd4 g3+ 48. Kf1 Dh6 49. Tc6 Dh1+ 50. Dg1 Dh5 51. Tc5 Dh6 52. Ke1 Td8 53. Td5 Tc8 54. Kd2 Pg5 55. Dd4 Pxf3+ 56. gxf3 Dh2+ 57. Ke1 Dh1+ 58. Kd2 Dg2+ 59. Kd3 Dc2#.

Ton van Dijk – Piet Reus 1-0
De als achtste geplaatste Ton van Dijk is de sensatie van de eerste toernooihelft. Na vier ronden is hij een van de vier deelnemers die met drie punten aan de leiding gaan. Toch lijken zijn prestaties geen uitschieters te zijn, want in de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn is hij een topper geworden en in het beste NHSB-team – dat in de promotieklasse speelt – zit hij aan de hogere borden.
Ton begon het kampioenschap met een verrassende nederlaag tegen Andrew Weltevreden (zestiende op de plaatsingslijst), maar heeft zich met drie winstpartijen op rij naar de bovenste regionen gewerkt. Tegen Piet Reus speelt hij zijn vertrouwde Engelse opening, waarmee hij na twintig zetten een randpion wint. Er worden van elk drie lichte stukken geruild. Wit doorziet de Andijkse aanvalsplannen en de stelling blijft redelijk gelijkwaardig.
De beslissing valt, als een aanvalsgrap van zwart mislukt. Na 27. … Pxh3 kan wit het paard niet met de dame slaan, omdat dan … Th4 volgt en dat met de koning op h1 dameverlies betekent. Ton sluit de vierde rij met zijn f-pion af en opeens staat het paard van Piet ingesloten. Zwart beseft dat de twee pionnen compensatie voor het stukverlies onvoldoende is om succesvol verder te spelen.
1. c4 e5 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 Pc6 4. d4 exd4 5. Pxd4 Lc5 6. e3 0-0 7. Le2 d5 8. Pxc6 bxc6 9. 0-0 Le6 10. Lf3 Tb8 11. cxd5 cxd5 12. b3 c6 13. Dc2 Ld6 14. Lb2 Lg4 15. De2 h5 16. Pa4 Tb4 17. Tac1 Dc7 18. h3 Lxf3 19. Dxf3 Pe4 20. Dxh5 Lh2+ 21. Kh1 Lg3 22. Df3 Le5 23. Lxe5 Dxe5 24. Tfd1 Pg5 25. Dh5 g6 26. Dh6 Df6 27. Tc2 Pxh3 28. f4 Pxf4 29. exf4 Txf4 30. Kg1.

Ronald Ritsema – Peter van der Schee 1-0
Een slechte start hoeft nog geen vroege uitschakeling van de titelkansen te betekenen. Na vier ronden staan zes spelers op een half punt van elkaar en drie van hen hadden na twee partijen een score van vijftig procent of lager. Wel neemt de druk van het moeten winnen toe en met twee winstpartijen op rij telt Ronald Ritsema als een van de (vele) favorieten) weer mee.
Oud-kampioen Peter van der Schee komt met een pion voorsprong uit de opening. Gaandeweg heeft wit toch een betere, meer actieve opstelling van zijn stukken. Ronald wint de pion terug en na een afruil van dame en toren zoeken beiden naar aanvalskansen. Wit heeft een pionnenminderheid op de damevleugel, maar kan vanwege de dreiging van mat achter de paaltjes toch toeslaan. Zwart forceert torenruil en dat stelt zijn opponent in de gelegenheid om een pion op b6 te plaatsen.
De koploper van Caïssa-Eenhoorns clubcompetitie is de baas op de diagonaal a8-h1 en kan wellicht de weg vrijmaken voor promotie. Daarop krijgt hij de felicitaties van Peter. In de eindstelling zit echter een trucje (… Pxh4), waarmee wits witveldige loper wordt aangevallen en een vork op koning en de zwartveldige loper mogelijk is. En dan ziet het er remise-achtig uit.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. g3 dxc4 5. Lg2 a6 6. 0-0 Pc6 7. Dc2 Pxd4 8. Pxd4 Dxd4 9. Td1 Db6 10. Dxc4 Lc5 11. e3 0-0 12. a3 Ld6 13. b4 Ld7 14. Lb2 e5 15. Pc3 Tab8 16. Td2 Le6 17. De2 Lb3 18. g4 Tfd8 19. g5 Pe8 20. h4 c6 21. Pe4 Dc7 22. Pxd6 Txd6 23. Lxe5 Txd2 24. Lxc7 Txe2 25. Lxb8 Td2 26. Le5 Pd6 27. a4 Pf5 28. b5 cxb5 29. axb5 Td1+ 30. Txd1 Lxd1 31. b6.

Lourens van Veelen – Rob van den Heuvel 1-0
Voor de tweede keer op rij is Lourens van Veelen snel klaar. In de derde ronde gaan na acht zetten de stukken in de doos, als hij een loper verspeelt. Uitgerekend op zijn verjaardag krijgt Lourens een cadeautje van titelverdediger Rob van den Heuvel.
De routinier uit Venhuizen heeft het zwarte koningspaard opgejaagd naar b6, waar het even tot rust komt. Na dameruil wordt de jacht voortgezet (12. c5) en laat Rob het stuk naar een verkeerd veld springen. De slotzet betekent stukverlies en nu wordt na dertien zetten alles opgeborgen.
1. e4 Pf6 2. e5 Pd5 3. d4 d6 4. c4 Pb6 5. exd6 cxd6 6. Pc3 g6 7. Le3 Lg7 8. Tc1 0-0 9. b3 e5 10. dxe5 dxe5 11. Dxd8 Txd8 12. c5 Pd5 13. Td1.

Jos Vlaar – Jaap Gorter 0-1
Het gaat Jos Vlaar niet voor de wind. Vaak biedt hij stevige tegenstand, maar aan het einde van de avond staat de Attaqueerder toch weer met lege handen. Zo ook tegen Jaap Gorter die dankzij de overwinning in de grote groep met tweepunters terecht komt en in het kampioenschap nog zeker een rol van betekenis kan spelen.
Hij komt al beter in het middenspel terecht. De lopers op a6 en g3 verlammen een gezonde opstelling van de witte stukken. Een kwaliteitsoffer met pionwinst helpt niet veel. Het sterke loperpaar van Jaap is weliswaar gehalveerd, de aanvallende rol van zijn overgebleven vier stukken domineert en de witte koningsstelling staat onder flinke druk.
En dan krijgt Jos nog technische pech ook. Zijn vlag valt, terwijl hij twee minuten over heeft. Een andere klok biedt geen vooruitgang. De Heerhugowaarder gaat voor de tweede keer door de vlag en ditmaal telt het wel.
1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. e3 e6 4. c4 Le7 5. Pc3 0-0 6. cxd5 exd5 7. Ld3 c6 8. h3 Ld6 9. 0-0 De7 10. Te1 Pe4 11. Lxe4 dxe4 12. Pd2 f5 13. f4 exf3 14. Pxf3 Lg3 15. Te2 b6 16. b3 La6 17. Tc2 Pd7 18. Pe2 Ld6 19. Txc6 Lb7 20. Txd6 Dxd6 21. Pf4 Tfe8 22. Kf2 Pc5 23. Ld2 Pe4+ 24. Kg1 Tac8 25. Tc1 Txc1 26. Lxc1 Tc8 27. Pd3 Pg3 28. Kf2 La6 29. Pfe5 Pe4+.

Fred Avis – Andrew Weltevreden ½-½
Een jaar geleden eindigde Fred Avis met een score van vijftig procent op de achtste plaats. De voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond boekte toen twee overwinningen (en drie remises), maar wacht nu nog steeds op de eerste zege.
Tegen Andrew Weltevreden die dit kampioenschap prima speelt, gaat het lang gelijk op. Wit zoekt naar aanvalskansen, maar zijn opponent geeft geen krimp. Ze komen terecht in een dame-eindspel met alle torens en zes pionnen elk. Er volgt een boeiende tactische strijd. Beetje bij beetje schuift zwart zijn pionnen, op de koningsvleugel, op en wit beseft dat hij tegengas moet geven. Met dame en toren op de open d-lijn gebeurt dat ook. Verdubbeling van torens op die lijn ziet er aantrekkelijk uit en zwart moet secuur spelen om overeind te blijven. Dat doet hij. Na ruil van de dames en elk een toren worden de remisegrenzen niet overschreden.
1. d4 e6 2. c4 Pf6 3. Pc3 Lb4 4. a3 Lxc3+ 5. bxc3 Pe4 6. Pf3 f5 7. Dc2 b6 8. g3 Lb7 9. Lg2 0-0 10. 0-0 Pf6 11. Td1 Le4 12. Da2 d6 13. c5 De7 14. cxd6 cxd6 15. a4 Pbd7 16. Pg5 Lxg2 17. Kxg2 Pd5 18. Db3 h6 19. Pf3 Tac8 20. c4 P5f6 21. La3 Pe4 22. Tac1 g5 23. Pe5 Pxe5 24. dxe5 Db7 25. f3 Pc5 26. De3 dxe5 27. Dxe5 Dg7 28. Dd6 Df6 29. Lxc5 Txc5 30. Dd7 Tf7 31. Dd3 Tfc7 32. Tc2 h5 33. Dd6 De7 34. Dd4 e5 35. Dd3 e4 36. Dd8+ Kf7 37. Dh8 Kg6 38. Td8 Df6 39. Tg8+ Tg7 40. Td8 exf3+ 41. exf3 Tcc7 42. Tcd2 Tce7 43. T8d6 Te6 44. Db8 Kh7 45. Td8 De7 46. Kf2 Te1 47. T8d3 De8 48. Dxe8 Txe8 49. Td5 Tf7 50. c5 bxc5 51. Txc5 Kg6 52. Td6+ Tf6 53. Txf6+ Kxf6 54. Tc7 a5 55. Tc6+.

Alex Brouwer – Vasco Metten 1-0
Alex Brouwer begint zich thuis te voelen in het selecte gezelschap van West-Friese toppers. De debutant van KTV stond na twee ronden puntloos onderaan, maar is nog eens twee partijen verder middenmoter dan wel subtopper. Hij verslaat clubgenoot Vasco Metten en staat met twee punten slechts één punt achter op de koplopers.
In eerste instantie laat de Enkhuizer schaker de pionnen het werk doen. Na veertien zetten staan bijvoorbeeld vijf stukken op de eerste rij en zijn alleen de randpionnen nog niet in beweging gekomen. De meeste ‘soldaatjes’ schuiven dermate naar voren, dat zwart weinig bewegingsvrijheid krijgt.
Wit kiest de koningsvleugel uit voor een aanval. Op de open f-lijn wordt f6 een prachtig veld voor een paard en als een loper dat eraf slaat, neemt een pion de plaats over. Daarmee valt de diagonaal naar h6 open en met zijn dameloper op die plek vergroot hij de druk op de stelling van zwart. Een paardoffer om ruimte te creëren voor de passieve toren op b7 en de loper op c8 mislukt. Het andere paard van Alex gaat zich ermee bemoeien en de verdediging is niet meer overeind te houden. Kwaliteitswinst kan wit meteen realiseren en te zijner tijd zit er ook een mataanval in. Die ontwikkelingen wacht Vasco niet meer af.
1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. f4 d6 4. Pf3 Pf6 5. Lb5 e6 6. Lxc6+ bxc6 7. d3 Le7 8. 0-0 0-0 9. De1 La6 10. b3 Tb8 11. Pd1 d5 12. e5 Pd7 13. c4 Te8 14. g4 Lf8 15. Ld2 Lc8 16. Pf2 f6 17. Kh1 De7 18. Tg1 Tb7 19. Tg3 fxe5 20. fxe5 g6 21. g5 Lg7 22. Pg4 Tf8 23. Pf6+ Lxf6 24. gxf6 De8 25. Lh6 Pxe5 26. Dxe5 Tff7 27. Pg5.