Overwinningen als verjaardagskado voor de club

Ze zullen er niet aan hebben gedacht, maar aan het einde van de eerste avond van het West-Fries schaakkampioenschap hebben Peter Holscher, Ronald Ritsema en Fred Avis hun club een leuk verjaardagskadootje gegeven. Caïssa viert zijn 90-jarig bestaan en in een vertrouwde omgeving zegevieren de drie Caïssa-spelers.

Het is het kampioenschap nieuwe stijl. Lange tijd was het gebruikelijk dat in de eerste ronde clubgenoten tegenover elkaar zaten, met de tweede ronde als eerste gezamenlijke. Met ingang van 2012 wordt er direct een volledig programma bij een gastvereniging gedraaid. Al is er toch een kleine uitzondering. Peter van der Schee (De Groene Zes) en Bas Dudink (HSV De Eenhoorn) treffen elkaar de week erop.
Zeven partijen dus in de speelzaal van Caïssa, waar wedstrijdleider Gerard Groot de veertien deelnemers welkom heet. Het is een sterk bezet toernooi, met liefst negen spelers met een rating van 1900 en hoger. En dat betekent dat Peter Holscher als titelverdediger direct een tegenstander van formaat krijgt. Er staat immers een bekende indeling op papier. De lijst met zestien namen wordt in tweeën gesplitst en de nummer één van het linkerrijtje mag het opnemen tegen de nummer één van het rechterrijtje.

Terwijl 54 van zijn clubgenoten hun zetten noteren voor de competitie van Caïssa, trekt Peter tegen Piet Reus het initiatief naar zich toe. Er komt een Semi-Tarrasch op het bord, waarin vlot veel lichte stukken worden geruild. Zwart zit inderdaad met een geïsoleerde pion opgescheept, zoals dat volgens de theorie hoort. Maar de vertegenwoordiger van Schaaklust verliest eerst zijn laatste pionnen op de damevleugel en raakt dan die eenzame op e3 kwijt. De witspeler gaat kundig verder. Op de koningsvleugel vormen vier verbonden pionnen een machtig front tegenover de Andijkse op g7 en h7. Bovendien domineert de Hoornse witveldige loper de witveldige loper van zwart en dat geldt eigenlijk ook voor de overgebleven toren. Als Piet zijn lichte stuk verliest, kan Peter torenruil afdwingen en is het eindspel gewonnen. Maar zo ver komt het niet.

Er zijn deze avond twee Caïssa-Schaaklust-partijen, want ook Fred Avis en Jaap Gorter binden de strijd met elkaar aan. Jaap neemt vanaf 1982 onafgebroken deel aan het West-Fries kampioenschap, zoals is te lezen op de prachtige website Westfriesschaken.nl. Liefst 31 keer is hij van de partij en dat betekent een evenaring van het record dat in handen is van een andere routinier van Schaaklust: Dirk Mantel. Zes West-Friezen hebben in de historie van het in 1934 begonnen evenement meer dan twintig keer meegedaan. Rob Bijpost (Aartswoud) staat op 26 deelnames, Arie Karreman (KTV) op 25 en Wilko van der Gracht (Caïssa en HSV De Eenhoorn) is aan zijn 25^e keer begonnen. Jan Stapel (Aartswoud) meldde zich 21 maal.

Jaap Gorter heeft nog een andere prachtige score. Als eerstebordman van Schaaklust is hij in Hoorn niet te verslaan. Zijn laatste zeven bondspartijen tegen spelers van Caïssa (vijf) en HSV De Eenhoorn (twee) heeft hij gewonnen. Wie waren de pineut? Ton van Dijk (1997-1998), Rolf de Brouwer (2001-2002), Fred Avis (2002-2003), Wouter Strating (2006-2007), Roy Kerkhoven (2007-2008), Jan Schagen (2010-2011) en schrijver dezes was begin november de klos.

Tijdens deze eerste ronde lijkt Jaap op herhaling te gaan tegen Fred. Met zijn lichte stukken zet hij de voorzitter van de gastvereniging onder druk en het resultaat is kwaliteitswinst (paard voor een toren). Opeens echter ontstaat er ruimte op de koningsvleugel. Wit heeft een sterk paard, zwart een loper die lange tijd wat passief is. Fred kan ook kleine dreigingen in de stelling weven en hij vergroot met pionnen en later dame en toren de druk op met name de g-lijn. Zijn stukken werken uitstekend samen en een gevaarlijk springend paard trapt de Andijker verdediging open. Wit wint en de eerste verrassing van het evenement is een feit.

Voor Ronald Ritsema en Jasper Seelemeijer is het alweer enige tijd geleden dat zij voor het laatst hebben meegedaan. Ronald speelde in 2000 mee, Jasper in 2004. De rentree verloopt voor de Caïssa-schaker het succesvolst. In een Engelse partij krijgt zwart een achtergebleven pion op d6 die al snel een prooi wordt voor de witspeler. Er ontspint zich een strijd op de damevleugel waar Ronald een pionnenmeerderheid aan overhoudt. Beetje bij beetje verbetert hij zijn stelling en dat levert een tweede pion op. Als een derde pion dreigt te vallen, staakt Jasper het verzet.

Lourens van Veelen debuteert in het West-Fries kampioenschap en is op basis van de ratinglijst meteen favoriet in zijn partij tegen Rik Slaman. De clubkampioen van Degoschalm maakt die rol volledig waar. In English style drukt hij zwart terug. Rik heeft al zijn stukken op de zevende en achtste rij, wit neemt de open d-lijn in bezit en kan bogen op een sterk loperpaar. Dat blijkt als de pion op h7 met schaak wordt genomen. Die winst is evenwel niet bepalend. Als zwart zijn zwartveldige loper wil activeren, verzuimt hij een paard op d7 voldoende verdedigende steun te geven. Stukverlies dus en een stelling die kraakt.

Ondertussen zijn diverse Caïssa-leden klaar met hun clubstrijd, waardoor de nog lopende West-Friese partijen een aardige publieke belangstelling krijgen.

Andrew Weltevreden neemt als clubkampioen van De Groene Zes deel aan het evenement en is als zestiende geplaatst. Met Rob van den Heuvel treft hij het niet als eerste tegenstander. Een ervaren speler, in de bondscompetitie plaatsnemend aan een van de hogere borden bij promotieklasser Aartswoud. Misschien stuit hij op 11 februari in het duel tegen Heerhugowaard op grootmeester Harmen Jonkman die enkele malen de derde man was.

Andrew opent met wit ogenschijnlijk spectaculair (pionnen op c5 en e5 na vier zetten), maar de zwartspeler verblikt of verbloost er niet van. Wat zorgelijk lijken de ‘groene’ twee pionnen op c3 en d4, waar de Aartswoudse al van het bord zijn. Op de half open lijnen vormen ze een doelwit voor Rob en dankzij verdubbeling van de torens gaat de achterste eraf. Met zijn 25^e zet verrast hij Andrew met een kwaliteitsoffer die ook een tweede pion oplevert. Bovendien komen er wat scheurtjes in de witte verdediging. Dat blijkt als de lichte stukken gaan meedoen. De GZ’er wordt gedwongen tot passief spel (dat kost hem een derde pion) en betaalt de tol, als hij een dameschaak tegen krijgt met aansluitend kwaliteitsverlies en verlies van een vierde pion.

Ook Lukas Boots is debutant. En misschien wel een gevaarlijke outsider. Enkele seizoenen geleden viel hij in in het eerste team van promotieklasser Aartswoud en versloeg Jan Geus (Kijk Uit) die 168 ratingpunten meer had. Afgelopen competitie was hij opnieuw te sterk voor Geus die nu zeventig ratingpunten hoger stond. En ook op eendaagse toernooien wil Lukas – in precies twee jaar is zijn rating van 1637 naar 1765 gestegen – nog wel eens voor een verrassing zorgen.

Tegen Wilko van der Gracht gaat het lange tijd gelijk op. Idem aan de partij van Andrew Weltevreden tegen Rob van den Heuvel heeft wit pionnen op de c- en d-lijn en zwart niet. Het gevecht om en bij de pionnen op c4 en d4 wordt in het voordeel van Wilko beslist. Na veel gemanoeuvreer – van met name zwart – krijgt hij een heel sterk paard op de damevleugel en als ook de zwartveldige loper zich ermee gaat bemoeien, wint wit een pion. Dankzij de actieve opstelling van zijn stukken wordt de witte stelling verbeterd met een krachtige pionnenmuur (b4-c4-d4-e4) als zichtbaar resultaat. Als de tijdnood langzamerhand een rol gaat spelen, offert Lukas een paard voor twee van die pionnen. Uit alle macht probeert zwart de remisegrens te bereiken, maar met de vlag op vallen speelt zijn opponent de matzet in een partij die zo’n honderd zetten heeft geduurd.

Net als het Tata Steel Chess Tournament kent het West-Fries kampioenschap de sterkste bezetting ooit. En wie zal de komende twee maanden de rol van Levon Aronjan spelen? Adri Haakman? De clubkampioen van KTV deed het uitstekend in Wijk een Zee en legde net als de Armeense grootmeester in zijn groep beslag op de eerste plaats. Net als Aronjan begon hij het toernooi met een zege als zwartspeler, net als hem haalde Adri een score van plus vijf en net als de wereldtopper speelde hij viermaal remise. Zullen cijfers bedriegen of niet?

Clubgenoot Marco Groot kan hem deze dinsdagavond niet afstoppen. Na wat positiespel steekt zwart met een doorschuivende b-pion de lont in het kruitvat. Hij laat een paard instaan om die pion op b2 te krijgen, maar dat vindt wit te link en Marco concentreert zich op enerzijds een aanval op zwarts achtergebleven pion op d6 en de bescherming van zijn eigen geïsoleerde pion op de c-lijn. Uiteindelijk wint Adri een pion op de damevleugel en heeft zijn a-pion een vrije doorgang naar het promotieveld. Maar het duurt nog even, voordat die succesvolle wandeling kan worden gemaakt. De partij komt in een beslissend stadium, als het laatste zwarte paard zijn verdedigende taak omzet in een aanvallende. De samenwerking met dame en toren is dusdanig goed dat wit de stelling niet kan keepen.

Zeven partijen gespeeld, zeven winnaars. Dat is wel eens anders geweest in de eerste ronde. Op maandag 13 februari gaan we verder in Andijk.

Partijen volgen