Jaap Gorter: Mister Westfries

Posted by Co Buysman on 17 februari 2016 in Verslag |

In de sportwereld levert een langdurig dienstverband de mister-titel op. Niet te verwarren met de meestertitel bij ons schakers. Maar Sjaak Swart, Coen Moulijn en Willy van der Kuijlen worden door de oude voetballiefhebbers nog altijd Mister Ajax, Mister Feyenoord en Mister PSV genoemd. En wij hebben Jaap Gorter, Mister Westfries.

De tweede ronde van het Westfries kampioenschap heeft plaats bij Schaaklust, zijn vereniging. De drie profvoetballers hebben bij de drie topclubs allen een carrière van zeventien jaar gehad en vallen daarmee in het niet bij Jaap die deze maand aan zijn 35e WFK-seizoen is begonnen. Vanaf 1982 zonder onderbreking deelgenomen.

De routinier uit Andijk herinnert zich zijn debuut nog goed. Vroeger was het altijd gebruikelijk dat clubgenoten in de eerste ronde tegen elkaar speelden en Jaap begon met remise tegen Dirk Mantel. Zijn eerste echte Westfriese tegenstander was Cees Splinter (schaakclub Aartswoud), toen de nummer 4 van West-Friesland. Jaaps laatste zet op deze maandagavond van 2016, kort na middernacht tegen Peter van Waert, valt op dezelfde dag als zijn eerste toen in 1982 tegen Cees Splinter. Op 16 februari. ,,Precies 34 jaar geleden’’, zegt Jaap. ,,We speelden het Marshall-gambiet.’’ Hij won en zou tijdens het gehele kampioenschap als debutant een prima indruk achterlaten.

Titelverdediger Bert Meester en zijn opvolger Arie Karreman namen in respectievelijk de vierde en zesde ronde plaats tegenover Jaap Gorter en moesten hun topvorm aanspreken om de Schaaklust-troef te verslaan. ,,Het werd mijn beste partij van het toernooi’’, schreef Bert Meester in het clubblad van Caïssa dat hij vertegenwoordigde. In de inleiding van een uitgebreid verslag had hij Jaap, ondanks dat het zijn eerste deelname was, al tot ‘een 5-tal kanshebbers’ gerekend.

Het kampioenschap leverde Jaap uiteindelijk een lichte teleurstelling op. Hij eindigde met Cees Splinter als derde. ,,Omdat ik hem had verslagen, dacht ik dat ik vanwege het onderlinge resultaat op de derde plaats was geëindigd. Maar toen bleek dat de weerstandspunten beslisten.’’ De toernooirelevatie had pech dat SVH-kampioen Duys zijn laatste tegenstander was. De debutant van Schaakvereniging Hoogkarspel verloor alle partijen en eindigde dus puntloos onderaan. Jaap kreeg geen weerstandspunten van hem en had er iets minder dan Cees Splinter die drieënhalf weerstandspunt verdiende aan zijn zege op middenmoter Rein Brouwer.

De rijke historie van het Westfries kampioenschap telt, gerekend vanaf 1934 tot heden, 197 deelnemers. Vijftien van hen hebben wat betreft het aantal deelnames de dubbele cijfers gehaald en daar zitten liefst vijf spelers van Schaaklust bij. Het lijstje ziet er als volgt uit (het kampioenschap van 2016 is meegerekend):

1.  Jaap Gorter (Schaaklust)………………………………………………………35 deelnames

2.  Dirk Mantel (Schaaklust)………………………………………………………31

3.  Rob Bijpost (Aartswoud)………………………………………………………28

4.  Wilko van der Gracht (Caïssa, HSV De Eenhoorn en Aartswoud)…….27

5.  Arie Karreman (KTV)…………………………………………………………..25

6.  Jan Stapel (Aartswoud)………………………………………………………..22

7.  Tom Balla (KTV en HSV De Eenhoorn)…………………………………….18

Peter van Waert (De Groene Zes)……………………………………………….18

9.  Adri Haakman (KTV en HSV De Eenhoorn)……………………………….17

10. Piet Reus (Schaaklust)………………………………………………………..15

11. Peter Holscher (KTV, HSV De Eenhoorn en Caïssa)……………………14

12. Jan Dekker (Schaaklust)……………………………………………………..13

13. Arnold Edeling (Attaqueer)…………………………………………………11

14. Wim Gutter (Schaaklust)…………………………………………………….10

Jasper Seelemeijer (HSV De Eenhoorn en Aartswoud)……………………..10

 

Rik Slaman – Rob Bijpost ½-½

We beginnen het partijenoverzicht op vrijdag 5 februari, als op de clubavond van Aartswoud Rik Slaman en Rob Bijpost vooruitspelen. Het is een herhaling van 2014, toen ze het ook in de tweede ronde tegen elkaar opnamen en Rik de witte stukken had. De uitslag blijft eveneens hetzelfde: remise.

Na een enthousiast begin wordt de witspeler door pionnenspel van Rob wat teruggedrongen. De damevleugel zit verstopt, waardoor er enige strijd is op de andere flank en de half open f-lijn de interesse krijgt van Rik. Zwart houdt zijn verdediging kundig dicht en probeert toch op de damevleugel iets te bereiken. Aan pionnenruil houdt wit een passieve loper over. Zijn compensatie is een succesvolle jacht op de geïsoleerde Aartswoudse d-pion, maar aansluitend mist Rik de kans op stukwinst en het bereiken van een gewonnen stelling. Het idee is er wel, de juiste uitvoering niet. Rob wint de pion terug, waarna beiden met een dame en vier pionnen de vrede tekenen.

 

Fred Avis – Ronald Ritsema 0-1

Over naar de clubavond van Schaaklust, waar de langste partij Fred Avis – Ronald Ritsema is: 82 zetten. De voorzitter van Caïssa-Eenhoorn is na een jaar afwezigheid weer terug aan het WFK-front en vindt de achtvoudig clubkampioen tegenover zich. In een Pirc verliest Fred in het vroege middenspel een pion en die achterstand speelt de rest van de partij mee. Toch geeft wit flink tegengas. Alle centrumpionnen verdwijnen van het bord en met zwaar geschut op de open d-lijn ziet de stelling er voor hem solide uit.

Na torenruil volgt een periode van veel manoeuvreren, waarin de mogelijkheden voor Ronald niet groot zijn. Zijn koningsloper bijvoorbeeld staat 39 zetten als een waakhond op g7. Gaandeweg wordt dat toch een belangrijke positie, omdat wit de grip op de lange diagonaal kwijt raakt. Als na dameruil de overgebleven stukken van Fred (toren en paard) moeten verdedigen en de klok verder tikt, wordt de samenwerking aangetast. De zwarte toren en loper hebben betere velden en Ronald kan dusdanig spelen dat alle stukken van het bord verdwijnen. En dan is het pionnetje meer goud waard.

 

Peter van Waert – Jaap Gorter ½-½

Na elf jaar staat weer een WFK-partij tussen Peter van Waert en Jaap Gorter op het programma. De favoriet van gastvereniging Schaaklust krijgt op de twaalfde zet een kleine plus, als hij de witte koning naar f1 dwingt. Geen rokade en de toren op h1 staat voorlopig buitenspel. Wit wordt tot verdedigen gedwongen en komt voorlopig niet uit die rol. Jaap neemt op de 28e zet één pion en op de 31e zet twee pionnen voorsprong en de zwartspeler lijkt machteloos om de vrijpionnen op de a- en b-lijnen af te kunnen stoppen.

Maar 35 jaar schaakervaring – in Jaaps debuutjaar 1982 troffen de twee elkaar in de vijfde ronde – is een groot goed en ineens kruipt Peter uit zijn schulp, als die kans zich voordoet. Dankzij de dreiging van mat achter de paaltjes bereikt de Groenezesser een winnende stelling, maar ruilt iets te gretig de laatste toren en wint hij alleen een pion terug. Na dameruil blijven lopers van ongelijke kleur over en wit heeft de promotieweg van de Andijker vrijpion op de a-lijn afgesneden. De toegevoegde tijd van tien seconden per zet is voldoende om de partij binnen de remisegrenzen te houden.

 

Rik van Ingen – Andrew Weltevreden 0-1

Andrew Weltevreden heeft per 1 februari de laagste rating van de veertien deelnemers, maar na twee ronden deelt hij de koppositie met Ronald Ritsema, de speler met de hoogste rating. Tegen Rik van Ingen zorgt hij voor een persoonlijke primeur. Alle voorgaande WFK-partijen (twee) tegen de Aartswoud-schaker gingen verloren, ditmaal incasseert Andrew het punt.

In het Geweigerd Damegambiet is er aanvankelijk niets aan de hand. Andrew heeft met zwart iets aanvallender spel, maar krijgt pas voordeel als van elk dame, toren en een licht stuk zijn overgebleven en de GZ’er met zijn toren op de tweede rij binnenvalt. Dat levert hem de a2-pion op. Rik heeft evenwel nog een venijnig idee achter de hand. Zijn dame staat op de g-lijn, op de lijn van de zwarte koning die door de g7-pion wordt beschermd. Met 36. Ph5 voert wit de druk op en daarmee neemt hij de pion, waardoor een winnend aftrekschaak op de loer ligt. Andrew kan evenwel met zetherhaling ontsnappen en remise veilig stellen.

Beiden missen het aftrekschaak. Zwart speelt een fatale torenzet, waarna hij mat in vier niet kan verhinderen. Wit let echter te veel op de matdreiging op g2 en wil dat voorkomen. Met vier gedwongen zetten kan hij zegevieren, maar de verdedigende damezet wordt zijn ondergang en uiteindelijk gaat hij alsnog mat.

 

Erik Romkes – Peter van der Schee ½-½

Een jaar geleden maakte Erik Romkes zijn WFK-debuut tegen Peter van der Schee. Met dezelfde kleuren spelen ze in Andijk weer tegen elkaar, maar de partij verloopt nu heel anders. Zwart stond in 2015 erg gedrukt en verloor uiteindelijk, ditmaal is er sprake van een open strijd.

De GZ’er wint op de twaalfde zet de witte c-pion, terwijl zijn opponent op de koningsvleugel actief is. Peter wil een tweede pion meepakken, maar verslikt zich in een loperzet op de diagonaal van zijn dame en toren. Hij behoudt wel het initiatief, ingegeven door zijn gevaarlijke pionnenmeerderheid op de damevleugel. De zwartspeler schuift vrijpionnen door naar b3 en c4. Erik krijgt de kans om daar via een ruil van lichte stukken twee losse pionnen van te maken en dan is de grootste dreiging verdwenen. Met twee torens – en nog steeds de kwaliteit voor – moet hij twee vrijpionnen op de b-lijn tegenhouden. Beide spelers hebben niet veel tijd tot hun beschikking, terwijl de winstkansen nog ver weg zijn. Een vredesakkoord wordt dan snel gesloten.

 

Dirk Lont – Nick Manshanden 0-1

Dirk Lont en clubgenoot Nick Manshanden gaan aanvankelijk gelijk op. De strijd ontbrandt, als wit een pion op de damevleugel verliest. Hij slaat terug door met een loper Nicks pion op a7 te nemen en dat lijkt gevaarlijk omdat die in de penning staat. Oud-Westfries kampioen Wilko van der Gracht is ondertussen binnengekomen en kijkt geïnteresseerd toe. ,,Begin jaren zeventig is die loperzet voorgekomen in een partij tussen Karpov en Unzicker’’, zegt hij, ,,en is een goede zet.’’ Thuis halen we het internet erbij en verbazen ons over de parate kennis van Wilko. Het gaat om Karpov – Unzicker in 1974, gespeeld in Nice. De loper blokkeert de zwarte toren op a8, waarna Karpov op de andere flank succesvol ten aanval trekt. Bij Lont – Manshanden, 2016 in Andijk, gaat het er anders aan toe. De witspeler kiest een verkeerd veld voor zijn dame en wordt met een achterstand geconfronteerd. Hij verliest een stuk en moet de vorstin verplicht ruilen voor de torens. Nick gaat het eindspel in met een dame te paard contra twee torens. Een witte vrijpion op b5 baart hem geen zorgen, omdat er enkele zwakke plekken in Dirks verdediging zijn. Het zwarte paard heeft in e3 een prachtig veld en een witte toren is gekluisterd aan de h-lijn die hij moet blijven bestrijken. Als dat één zet niet gebeurt, valt de beslissing. De dame komt binnen op h4 en weeft met het paard het matnet.

 

Lukas Boots – Erwin Brouwer 1-0

Voor Erwin Brouwer valt het WFK-debuut nog niet mee. Outsider Lukas Boots trakteert hem op de tweede nul.

Ze maken er een spectaculaire partij van, zeker nadat Erwin een stuk heeft gegeven om de kracht van de vier witte pionnen op de koningsvleugel te verminderen. Dat lukt, de e- en f-pion verdwijnen van het bord. Omdat de flank behoorlijk open ligt, blijft zwart op de aanval spelen. Hij wil gebruik maken van de open lijnen, open diagonalen en aftrekmogelijkheden, maar Lukas kan alle problemen oplossen. Mede door de onveilige positie van de zwarte koning. Die kost Erwin eerst een toren en even later de dame.

 

We zijn begonnen met Jaap Gorter als speler en we eindigen met Jaap Gorter als toeschouwer. Want in de speelzaal van Schaaklust staat hij regelmatig op om de topper in de clubcompetitie, Dirk Mantel – Piet Reus (een WFK-waardige partij), te volgen. Ook op dat bord gebeurt van alles. Zwart komt een pion voor en heeft uiteindelijk een vrijpion op a2 in een eindspel met het loperpaar voor Dirk en loper met paard voor Piet. Rond middernacht hebben ze een geweldig spannende stelling bereikt en dan besluiten de twee om op een andere avond verder te spelen. Een afgebroken partij, het doet denken aan de tijd van 1982.

Copyright © 2010-2024 Westfries Schaken Kampioenschap All rights reserved.
This site is using the Desk Mess Mirrored theme, v2.5, from BuyNowShop.com.