Geen veulens in Andijk

De deelnemers aan het West-Fries kampioenschap hebben in het Andijker dorpshuis Centrum wel eens geschaakt in de speelzaal van Schaaklust en in de gymzaal, maar deze keer zitten ze in de feestzaal. Toeval? Het is tachtig jaar geleden dat de eerste editie werd gehouden, ook in Andijk. Dat moet worden gevierd.

Daarom hebben de organisatoren Nico Weel en Co Buysman een kleine verrassing voor de spelers in petto. De jarige trakteert op een consumptiebon waarop ‘WFK schaken 1934-2014’ staat alsmede een volle bierpul. Het het is niet verplicht om gele rakkers te bestellen. Frisdrank of een goed glas wijn mag ook.
Het 62e kampioenschap – er is een tijd geweest dat het evenement eens in de twee jaar plaatshad – staat op het punt van beginnen. In het gezelschap van zestien vertegenwoordigers van de verenigingen Aartswoud (Hoogwoud), Attaqueer (Nibbixwoud), Caïssa-Eenhoorn (Hoorn), Degoschalm (Venhuizen/Westwoud), De Groene Zes (Bovenkarspel), KTV (Enkhuizen), De Pionier (Abbekerk), Schaaklust (Andijk) en Torenhoog (Hoogkarspel) zitten twee debutanten: Gerard Beerepoot en Carlo Oud.
Gerard Beerepoot schaakt bij Attaqueer, waar ze twee spelers hebben die Gerard Beerepoot heten. De WFK-ganger gaat als ‘witte’ Gerard door het schaakleven. ,,Het is nu meer grijze Gerard’’, lacht hij, als we hem vragen of hij de ‘witte’ of de ‘zwarte’ is.
Een speciaal woord van welkom is er voor Rob Bijpost die zijn rentree in het selecte gezelschap maakt. Rob is eigenlijk verantwoordelijk voor de West-Friese verjaardag. In de jaren tachtig dook hij de archieven in om informatie te verzamelen voor het jubileumboek van zijn vereniging Aartswoud die in 1987 het 50-jarig bestaan heeft gevierd. Op de krantenpagina’s kwam hij niet alleen berichten tegen over zijn club, maar ook over andere clubs en over evenementen. Er werd steeds gedacht dat het West-Fries schaakkampioenschap in 1936 van start was gegaan. Rob ontdekte aankondigingen en verslagen van de eerste titelstrijd, in 1934. En daar drinken we deze maandagavond een borrel op.
Ook bij dat eerste West-Fries kampioenschap is Schaaklust de gastheer. De vereniging houdt op tweede paasdag 1934 (2 april) een vierkampentoernooi dat 36 deelnemers trekt. Ze spelen in negen groepen, van de hoofd- tot en met derde klasse. Voor de hoofdklassers is de West-Friese titel de inzet van hun strijd. West-Friesland telt dan drie schaakclubs. Caïssa vaardigt Piet Velzeboer af, KTV zet Sietse Sietses in en de organiserende vereniging is van de partij met Jacob Vriend. De vierde man is eigenlijk een ‘halve’ West-Fries: Dirk Appel uit Alkmaar. Zijn schoonfamilie komt uit Enkhuizen en dat is wellicht de reden van zijn deelname. Dirk, de vader van Dirk Appel die in 2006 en 2007 Nederlands schaakkampioen in de categorie 90+ werd, houdt zijn drie concurrenten achter zich en wordt in de werkplaats van smid Minne van Heezen – de oude gereformeerde kerk – gekroond tot eerste West-Friese kampioen.
Prijswinnaar in de tweede klasse B is H. van der Holst. Hij legt beslag op de tweede plaats. Van der Holst is een Andijker die in schakend Nederland bekendheid geniet door zijn probleemcomposities. Een van zijn stellingen is opgenomen in de ‘Wij presenteren’-serie van Hans Böhm en Yochanan Afek. In het recent verschenen vierde deel staat de loper centraal. Op pagina 122 is het tweede probleem van de hand van de West-Friese schaker. Een zwarte loper dreigt mat in één te geven, maar wit is aan zet. Tot tweemaal toe laat Van der Holst een pion tot paard promoveren om voor de loper belangrijke velden te ontnemen. ‘Loper tegen pasgeboren veulens’ is dan ook de titel van het betreffende hoofdstuk.
Veulens zijn er niet op deze avond in Andijk. Naast de ingang van de feestzaal hangen wel zes schilderijen met paarden erop en in menig van de zeven partijen – Lukas Boots-Lourens van Veelen is uitgesteld vanwege tragische familie-omstandigheden bij Lourens – spelen ze een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij Peter Holscher. Tegen Fred Avis heeft hij zojuist een centrumpion veroverd, maar de open d-lijn biedt kansen voor de Hoornse dame. De Zwaagse paarden dekken evenwel de belangrijkste velden af en worden niet veel later bij de beslissende aanval ingeschakeld.
Na afloop van hun partij is er in het café van het dorpshuis voldoende ruimte om te analyseren. Peter informeert aan de bar naar deelname aan de pubquiz die volgende week in het etablissement wordt gehouden. De quizmaster stelt daarin vragen op allerlei gebied: politiek, muziek, cultuur, sport. Zo blijkt dat de kennis van de regerend West-Fries kampioen niet ophoudt bij het schaakspel.

Wilko van der Gracht – Peter van der Schee
Voor de zesde maal op rij neemt Peter van der Schee deel aan het West-Fries kampioenschap en na zijn stormachtig debuut – dat in 2009 de titel opleverde – is hij een speler geworden om rekening mee te houden. De GZ’er heeft niet de hoogste rating, maar kan het de kampioenskandidaten knap lastig maken.
Oud-kampioen Wilko van der Gracht ging in de voorgaande drie confrontaties tweemaal onderuit, maar revancheert zich nu voor zijn nederlaag uit de eerste ronde van een jaar geleden. Hij kan al snel zijn stukken iets beter ontwikkelen, waardoor Peter over weinig speelbare velden beschikt. De witspeler zoekt de open diagonalen en komt met dame en koningsloper in de stelling van zijn opponent. Een paard wordt bij de strijd betrokken, als de h-lijn zich half opent. Als de witte h-pion aan een opmars begint, beseft zwart dat er niets meer te redden valt.
1. d4 d6 2. Pf3 Pf6 3. g3 c6 4. Lg2 Lg4 5. c4 Pbd7 6. 0-0 Dc7 7. Pc3 e5 8. Lg5 Le7 9. Tc1 0-0 10. b4 h6 11. Le3 exd4 12. Pxd4 Pe5 13. Db3 Le6 14. Pxe6 fxe6 15. f3 Pf7 16. Lh3 e5 17. b5 Da5 18. Db1 Ph7 19. Lf5 Pf6 20. Le6 Kh8 21. Dg6 Pg5 22. Lxg5 hxg5 23. Pe4 d5 24. Pxg5 Db6+ 25. Kg2 cxb5 26. cxd5 De3 27. Tc2 a5 28. h4.

Fred Avis – Peter Holscher 0-1
Omdat bij de indeling voor de eerste ronde de ratinglijst van 1 november wordt gehanteerd, heeft Fred Avis tweehonderd punten minder dan Peter Holscher. In het actuele overzicht (1 februari) is de voorzitter van de Noordhollandse Schaakbond gestegen van 1810 naar 1892 en dat past beter bij zijn kwaliteiten.
Peter begint het West-Fries kampioenschap als titelverdediger en heeft nog wel eens het onderspit moeten delven tegen Fred. Daar is nu geen sprake van. Wit pakt de opening – Marshallgambiet – niet helemaal goed aan en dat kost hem twee pionnen. Bovendien is zijn stelling aangetast. Het lukt zwart om de rokade te verhinderen, waardoor de Hoornse koning kwetsbaar in het midden blijft. Drie witte stukken staan passief in de hoek, terwijl Peter met steeds meer materiaal de aanval ondersteunt. Om kwart voor tien staakt Fred zijn verzet en wordt de eerste uitslag van de avond genoteerd.
1. d4 e6 2. c4 d5 3. Pc3 c6 4. e4 dxe4 5. Pxe4 Lb4+ 6. Ld2 Dxd4 7. Lxb4 Dxe4+ 8. Le2 Pd7 9. Lc3 Dxg2 10. Dd4 e5 11. Dh4 h6 12. Lf3 Dg5 13. De4 Pgf6 14. De2 0-0 15. Ld2 Df5 16. Le3 e4 17. Lg2 Pe5 18. Ph3 Pd3+ 19. Kf1 De5 20. Tb1 Lg4.

Ronald Ritsema – Rik Slaman ½-½
Het 62e schaakkampioenschap van West-Friesland gaat met een aantal verrassingen van start en de remise van Rik Slaman tegen Ronald Ritsema is er een van.
De clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn mag proberen de Hollandse verdediging van zwart te slechten. Hij neemt na dameruil bezit van de open c-lijn en neemt een achtergebleven pion op e6 onder vuur, maar zijn opponent geeft geen krimp. Als alle torens van het bord zijn verdwenen, worden de contouren van een onbesliste partij zichtbaar. Beiden spelers hebben lopers van gelijke kleur en de paarden nog alsmede zeven pionnen op dezelfde lijnen. Het duurt dan ook niet lang of de remise-uitslag wordt op het notatieformulier geschreven.
1. d4 e6 2. c4 f5 3. g3 Pf6 4. Lg2 c6 5. Pf3 d5 6. 0-0 Ld6 7. b3 0-0 8. La3 De7 9. Lxd6 Dxd6 10. Pbd2 Pbd7 11. Dc2 b6 12. Tac1 Lb7 13. cxd5 cxd5 14. Dc7 Dxc7 15. Txc7 La6 16. Pg5 Tfe8 17. Te1 h6 18. Ph3 Tec8 19. Tec1 Txc7 20. Txc7 Tc8 21. Txc8+ Lxc8 22. Pf4 Kf7 23. Kf1 Pb8 24. Ke1 Pc6 25. e3 Pb4 26. a4 g5.

Rob Bijpost – Jaap Gorter ½-½
Rob Bijpost is in de lange en rijke historie van het West-Fries kampioenschap één keer op de eerste plaats geëindigd. Dat was in 1988. Eind februari staat in een krantenverslag van de zesde ronde: ,,Rob Bijpost speelde tegen Jaap Gorter zijn gebruikelijke b4-opening.’’ Een kwart eeuw later blijkt er niets te zijn veranderd. Rob neemt het wederom met wit op tegen Jaap en begint met 1. b4.
Het is het startsein voor aanvallende aspiraties op de damevleugel en na twaalf zetten heeft wit alle pionnen op die flank al op of voorbij de vierde rij. Zwart groepeert alle lichte stukken in en rond het centrum. Er wordt wat geruild en de partij krijgt een wat meer open karakter. Kortstondig, want tijdens een loperruil in aantocht tekenen de twee de vrede.
1. b4 e6 2. Lb2 d5 3. e3 f5 4. Pf3 Pf6 5. b5 Ld6 6. c4 c6 7. d4 0-0 8. Pbd2 Pbd7 9. Le2 Pe4 10. 0-0 Pdf6 11. Pe5 Ld7 12. a4 dxc4 13. Pdxc4 Lb4 14. bxc6 bxc6 15. La3 Pc3 16. Dd3 Pxe2+ 17. Dxe2 Tb8 18. Tab1 De7 19. Dd3 Tfc8 20. Lxb4.

Jasper Seelemeijer – Andrew Weltevreden 1-0
De langste partij van het vorige kampioenschap was de laatste: de beslissende tweede barragestrijd. Na 81 zetten verzekerde Peter Holscher zich een klein jaar geleden van de titel. Jasper Seelemeijer en Andrew Weltevreden zijn op deze eerste avond zeven zetten langer onderweg.
Jasper neemt snel het initiatief. In het vroege middenspel belandt zijn koningspaard op c6 en kijkt het de beide torens van zwart aan. Maar met de kwaliteit achter biedt Andrew taaie tegenstand. Vlak voor de eerste tijdcontrole wordt het materiële evenwicht hersteld, al gebruikt wit de mogelijkheid om een vrijpion op c5 te brengen.
Als in een dame-eindspel met een passieve schimmel en een actieve zwarte loper de lichte stukken zijn geruild, kan de Aartswoud-speler zijn sterkste troefkaart trekken: de koning. Omdat de Bovenkarspelse monarch de witte vrijpion niet kan afstoppen, probeert Jasper af en toe dameruil te forceren. Daar tuint zijn opponent niet in en wit laat zijn vorst daarom voorop in de strijd gaan. Na twintig koningszetten bereikt de koning dan eindelijk de c5-pion om die op ideale wijze te ondersteunen op weg naar promotie. Tegen middernacht is de publieke belangstelling voor deze heroïsche strijd groot en in doodse stilte volgt de ontknoping. Andrew kan de promotie niet meer verhinderen en moet de vlag strijken.
1. d4 Pf6 2. Pc3 d5 3. f3 Pc6 4. e4 dxe4 5. d5 Pe5 6. fxe4 e6 7. Dd4 Pc6 8. Lb5 a6 9. Lxc6+ bxc6 10. Lg5 Le7 11. 0-0-0 cxd5 12. exd5 0-0 13. Pf3 Dd6 14. The1 Td8 15. a3 Tb8 16. Lf4 Dd7 17. Pe5 De8 18. Pc6 Tb6 19. Pxd8 Dxd8 20. Dc4 Ld6 21. dxe6 Lxe6 22. Dd4 Db8 23. Lxd6 Txd6 24. Dc5 Tb6 25. De7 Td6 26. Txd6 cxd6 27. Td1 d5 28. Td4 h6 29. g3 De5 30. Db4 De1+ 31. Pd1 Dg1 32. Th4 Pe4 33. c4 g5 34. Txe4 dxe4 35. Db8+ Kh7 36. De5 Dh1 37. c5 Lb3 38. Dd4 Dxh2 39. Dxe4+ Kg7 40. De5+ Kh7 41. De3 Lxd1 42. Kxd1 Dh1+ 43. Kc2 Dg2+ 44. Kb3 Dd5+ 45. Kc2 Dg2+ 46. Kb1 Dh1+ 47. Dc1 Dc6 48. b4 f5 49. De3 Dh1+ 50. Kb2 Dg2+ 51. Kc3 Dc6 52. Dd3 Df6+ 53. Dd4 De6 54. Dd6 De3+ 55. Dd3 De5+ 56. Kd2 Db2+ 57. Ke3 De5+ 58. Kf3 g4+ 59. Kf2 Db2+ 60. Ke1 Dc1+ 61. Ke2 Db2+ 62. Kd1 Da1+ 63. Kc2 Da2+ 64. Kc3 Dxa3+ 65. Kc4 Da2+ 66. Kd4 Db2+ 67. Dc3 Df2+ 68. Kd5 Df3+ 69. Kc4 Df1+ 70. Dd3 Dc1+ 71. Kd5 Kg6 72. c6 Dh1+ 73. Kd6 Dg1 74. Db3 Dd4+ 75. Ke7 Dg7+ 76. Kd8 Df6+ 77. Kc7 De7+ 78. Kb6 Dd6 79. Kb7 De7+ 80. c7 De4+ 81. Kb8 De5 82. Dg8+ Kh5 83. Db3 Db5+ 84. Ka7 Dd7 85. Dc4 Kg5 86. Dg8+ Kh5 87. Dd8 Dg7 88. Ka8.

Piet Reus – Gerard Beerepoot ½-½
Als vertegenwoordiger van Attaqueer is Gerard Beerepoot WFK-debutant. Clubkampioen Jos Vlaar heeft door ziek en zeer in het gezin op het laatste moment moeten afzeggen en krijgt in ‘witte’ Gerard een waardige invaller.
De koploper in de clubcompetitie van Attaqueer is Gerard Beerepoot, maar hij is niet de Gerard Beerepoot die het tegen Piet Reus opneemt. De ‘zwarte’ Gerard staat op de interne ranglijst wat hoger dan de ‘witte’ die het tegen de medeclubkampioen van Schaaklust (Jaap Gorter en Piet Reus eindigden vorig seizoen samen op de eerste plaats) uitstekend doet. Alle pionnen blijven lang op het bord – pas op de achttiende zet staat de eerste aan de kant – en is er sprake van een evenwichtige strijd.
Op de half open f-lijn geeft zwart de kwaliteit om de Andijkse verdediging aan te tasten. Met zeven pionnen op de witte velden en een witveldige loper kan Gerard zijn stelling dichthouden. Piet heeft zijn torens verdubbeld op de e-lijn, maar die kunnen niet voor een doorbraak zorgen en remise wordt het resultaat.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5. Pf3 a6 6. a3 b5 7. b4 c4 8. a4 Lb7 9. Le2 Pge7 10. Lg5 h6 11. Le3 Pf5 12. 0-0 Le7 13. h3 Lh4 14. Pxh4 Pxh4 15. Lg4 0-0 16. Dc2 Pe7 17. Pd2 f5 18. exf6 Txf6 19. Pf3 Pxf3+ 20. Lxf3 Lc6 21. a5 Le8 22. Dd2 Lg6 23. Lf4 Pc6 24. Tfe1 Df8 25. Le5 Pxe5 26. Txe5 Txf3 27. gxf3 Dxf3 28. De3 Dxe3 29. Txe3 Lf5 30. Tae1 Kf7 31. Kh2 Te8 32. Te5 Te7 33. Kg3 Kf6 34. h4 h5 35. Kf4 g6 36. T1e3 Tg7 37. Tg3 Te7 38. Tg5 Tg7 39. Tg1 Te7 40. Kg3 Tg7 41. f4 Te7 42. Tge1 Tg7 43. Kf2.

Carlo Oud – Bas Dudink 0-1
Carlo Oud is de clubkampioen van Degoschalm en voor de meeste WFK-deelnemers de grote onbekende. Maar hij heeft dit seizoen in de clubcompetitie al tweemaal remise gespeeld tegen Lourens van Veelen die ruim driehonderd ratingpunten meer bezit.
Op het West-Fries kampioenschap debuteert hij tegen Bas Dudink die ongeveer even sterk is als Lourens. Wit kiest voor een voorzichtige aanpak en staat na de opening enigszins gedrongen met alle stukken op de eerste drie rijen. Niet veel later wint zwart de h-pion en vanaf dat moment is sprake van eenrichtingsverkeer. Bas valt aan, Carlo moet verdedigen. De Hoornse dame en torens bundelen hun krachten op de half open f-lijn en de eerste uitslag van de avond lijkt in aantocht.
Dat gebeurt niet. Enerzijds verdedigt wit zich hardnekkig en goed, anderzijds manoeuvreert zwart heel geduldig. Beiden hebben een passief licht stuk. De beslissende fase breekt aan, als de Caïssa-Eenhoorn-speler zijn paard kan inschakelen en wits loper min of meer buitenspel blijft staan. Bas dreigt de dame te winnen, maar dat wacht zijn opponent niet af.
1. e4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. a3 d6 5. Lc4 Le7 6. d3 0-0 7. Ld2 Lg4 8. h3 Le6 9. Lxe6 fxe6 10. 0-0 d5 11. Te1 d4 12. Pe2 Ph5 13. Pg3 Pf4 14. Tf1 De8 15. Pe2 Pxh3+ 16. gxh3 Txf3 17. Pg3 Df7 18. De2 Tf8 19. Kg2 h6 20. Pf5 Dg6+ 21. Kh2 Dh5 22. Pg3 Dh4 23. Le1 T8f6 24. Kg2 h5 25. Ld2 Tf8 26. Le1 g6 27. Th1 Df4 28. Td1 h4 29. Pf5 Dg5+ 30. Kf1 Dh5 31. Pxe7+ Pxe7 32. Td2 Dg5 33. Tg1 Df4 34. Kg2 Kg7 35. c4 g5 36. Tc2 Pg6 37. Lb4 Tf7 38. Kf1 c5 39. Le1 Dh2 40. Dd2 Dxh3+ 41. Ke2 Pf4+.