Dokter Woelinga is Rob Bijpost
De Westfriese titelstrijd behoort tot de oudste schaakkampioenschappen van Nederland. Over de historie is veel bekend dankzij het in 1998 verschenen boek van Rob Bijpost. We zijn bezig aan de 66e editie en voor de derde ronde is de auteur de gastheer, want die wordt bij zijn club Aartswoud gespeeld.
Rob zelf is ondertussen ook geen onbeschreven blad meer in de regionale schaakgeschiedenis. In het eerste jubileumboek van zijn vereniging (‘1937-1987 Vijftig jaar schaak in Aartswoud’) wordt hij op pagina 37 geïntroduceerd. ,,21 Februari 1962 melden zich als lid Harry Witsmeer en Rob Bijpost. Iedere door hen te spelen partij wordt dubbel geteld in het systeem van dubbele ronden. Rob heeft in de kortste keren de smaak flink te pakken gekregen en speelt direkt daarop mee in het Hoorns Jeugdkampioenschap. Hij doet het daarin uitstekend en behaalt het kampioenschap.’’
Twee weken na zijn eerste partij op de clubavond debuteert Rob Bijpost in de bondscompetitie. Het eerste tiental van Aartswoud ontvangt Caïssa 3 en Rob treft als tegenstander… clubgenoot Evert Nieuweboer. Wat is hier aan de hand? Op woensdag 7 maart komt de Hoornse ploeg met het openbaar vervoer naar café Halfweeg. Er zijn echter maar zeven schakers. Uit het eerder genoemde jubileumboek: ,,Omdat onze eigen competitie nogal aan het uitlopen is, besluit men in onderling overleg toch aan 10 borden te spelen. De opengevallen borden aan Caïssa-zijde worden ingenomen door Aartswoud-spelers, waarbij hun wedstrijd tevens zou tellen voor de onderlinge competitie, dus niet zomaar een partijtje om des keizers baard. Het is niet ondenkbaar dat dit aan Aartswoud-zijde mede is ingegeven, omdat ze dan toch al kampioen zijn en niet om de mooie blauwe ogen van de Caïssa-spelers.’’
Merkwaardig is dat ik van die wedstrijd alle partijuitslagen heb, met de namen van tien Hoornse schakers. Nogmaals het jubileumboek: ,,Achteraf bleek het Caïssa-bestuur het met deze gang van zaken in het geheel niet eens te zijn; daar zijn intern nog wat harde noten gekraakt.’’
Waarschijnlijk heeft iemand van Caïssa de namen van de drie Aartswoud-spelers vervangen door namen van clubgenoten. Aartswoud zegeviert met 8-2 over Caïssa 3 en de twee Hoornse bordpunten worden binnengebracht door kopman Blokker (die Arie Zeeman verslaat) en dokter Woelinga. De in het Sint Jans Gasthuis werkzaam zijnde gynaecoloog is te sterk voor Evert Nieuweboer, maar het blijkt dus om Rob Bijpost te gaan. Voor Rob is het een prima avond, want de uitslag telt – zoals eerder uitgelegd – dubbel en hij krijgt door zijn afwezigheid vanwege de bondscompetitie nog een extra punt voor de clubstrijd.
Dat soort extraatjes heeft Rob niet nodig, want in de loop der jaren (het huidige seizoen is zijn 52e bij Aartswoud) ontpopt hij zich tot een prima schaker. Clubkampioen in 1970, 1979, 1980 en 1992 en Westfries kampioen in 1988. Hij doet meer dan de goede zetten uitvoeren. In het seizoen 1981-1982 wordt het bestuur van Aartswoud uitgebreid met twee leden: Adelèn Ursem en Rob Bijpost maken er een zevenhoofdig college van. Hij begint met ‘jeugd’ in zijn portefeuille en krijgt later de voorzittershamer toebedeeld. Die heeft hij overigens nog steeds in handen. Voorts heeft hij veel over het schaken geschreven. Toen Rob in verband met het naderende 50-jarig bestaan van Aartswoud – in 1987 – naar historische informatie over zijn vereniging zocht, kwam hij ook teksten over het Westfries kampioenschap tegen. Na het halve-eeuwfeest vormden die zoveel stukjes van de legpuzzel dat de Middenmeerse schaakhistoricus die zoveel mogelijk compleet wilde maken. Het resultaat was een fascinerend boek over de Westfriese kampioenschappen van 1934 tot en met 1998.
In 1988 speelt de auteur de hoofdrol door heel verrassend de titel voor zich op te eisen. Remises tegen Jan Stapel en Wilko van der Gracht flankeren zijn winst op Adri Haakman, maar door verlies in de vierde ronde tegen Caïssa-talent Marco Schouten staat Rob net als Adri Haakman anderhalve punt achter op de koppositie. Met een enerverende eindsprint halen de twee hun hoger geklasseerde concurrenten in en moet een barrage de kampioen aanwijzen. Rob verslaat Adri tweemaal en onderschrijft daarmee een citaat van Bert Meester in het clubblad van Caïssa. De Hoornse oud-Westfries kampioen vindt in zijn verslag dat Rob ‘de gewoonte heeft zijn beste partijen tijdens het Westfries kampioenschap te spelen’.
In het tweede jubileumboek van Aartswoud – ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan uitgebracht – noemt Rob het tweede en beslissende gevecht een ‘memorabele partij’. Mocht er nog een boek komen bij de honderdste verjaardag van Aartswoud, dan zal ‘Rob Bijpost – Rik van Ingen’ die kwalificatie waarschijnlijk niet krijgen.
Rob Bijpost – Rik van Ingen ½-½
In 1988 was het gebruikelijk dat de eerste ronde werd gebruikt voor onderlinge partijen. De sterkste Westfriese clubs hadden vaak twee vertegenwoordigers en het leek eerlijker om die meteen tegen elkaar te laten spelen. Daar zitten ook nadelen aan vast, want veel van die partijen kregen een remise-uitslag. Inmiddels bepaalt de rating het programma van de eerste ronde en is de kans op een strijd tussen clubgenoten kleiner geworden. Maar in de derde ronde zitten de Aartswoud-spelers Rob Bijpost en Rik van Ingen – die dus allebei een thuiswedstrijd hebben – tegenover elkaar.
De befaamde b4-opening van Rob kan de zwartspeler niet verontrusten. Rik verzuimt om in het vroege middenspel tijdens een paardenruil een pionnetje mee te pakken. Er ontstaat voor met name het witte loperpaar ruimte en de oud-kampioen kan de verlokking van een offer op g7 niet weerstaan. Bij nadere bestudering van de stelling blijkt zijn aanval niet winstgevend te zijn, maar met een stuk achterstand biedt eeuwig schaak de ontsnapping naar remise.
Ronald Ritsema – Andrew Weltevreden ½-½
Heeft het met zijn hoge klassering te maken of is het een klassieke uitslag van een topper? Na twee ronden staat outsider Andrew Weltevreden bovenaan, samen met favoriet Ronald Ritsema. Drie jaar geleden speelden ze eveneens in de derde ronde tegen elkaar, met dezelfde kleuren, en toen zegevierde de witspeler.
De GZ’er steekt in een goede vorm en ook in het Westfries kampioenschap komt het zelden voor dat de winnaar zeven uit zeven haalt. Een titelkandidaat moet wel eens genoegen nemen met een half punt, zeker als die tegen een concurrent wordt behaald. Met hun remise handhaven Ronald en Andrew zich op de eerste plaats.
Op de achtste zet gaan de dames eraf en niet veel later ruilen beiden twee lichte stukken. De stelling is gelijkwaardig en een paar minuten later tekenen de ranglijstaanvoerders de vrede.
Nick Manshanden – Peter van Waert 0-1
Peter van Waert is bezig met een succesvolle rentree. Door de overwinning op Nick Manshanden voegt hij zich bij de koplopers Ronald Ritsema en clubgenoot Andrew Weltevreden.
De partij tegen het talent van Caïssa-Eenhoorn wordt een korte. Met veel pionzetten dringt Peter de witspeler terug. Nick wil graag aanvallen en gaat daarbij te onstuimig te werk. Hij wint de kwaliteit, maar zijn verdediging ziet er belabberd uit. Zwart heeft slechts een half leger (drie van de zes stukken) nodig om zijn opponent snel op de knieën te krijgen. De Hoornse stukken zijn nauwelijks ontwikkeld, waardoor de GZ’er met dame, paard en witveldige loper meteen een levensgevaarlijke aanval kan opzetten. Die levert direct damewinst op en dan beseft Nick dat hij voorlopig in de wachtkamer moet plaatsnemen.
Jaap Gorter – Fred Avis 0-1
Voor de vijfde keer zitten Jaap Gorter en Fred Avis tijdens het Westfries kampioenschap tegenover elkaar en het lijkt erop dat de voorzitter van Caïssa-Eenhoorn de smaak van het winnen te pakken heeft. Na drie nullen versloeg hij in 2012 voor het eerst de routinier van Schaaklust en daar komt nu een tweede zege bij.
Zwart gaat met ontwikkelingsvoorsprong het middenspel in. Na veertien zetten zijn alle stukken gericht op een aanval, terwijl de Andijker toren op a1 en de loper op c1 nog niet meedoen. Fred kan op de zeventiende zet de f2-pion winnen, maar kiest voor een verdedigende actie en zadelt Jaap op met een triplepion op de g-lijn. De stelling van de witspeler blijft problematisch. Te veel stukken doen niet mee en sluiten de ruimte (half open h-lijn, de diagonaal naar g1) niet af, waarvan zijn opponent zal profiteren. Wit verliest een stuk en kan nog wel een aftrekschaak verhinderen, maar stuit even later op een mat in twee.
Peter van der Schee – Lukas Boots 1-0
Peter van der Schee is een van de drie deelnemers met een februarirating van boven 1900 en geldt daarom als een van de favorieten. De Westfries kampioen van 2009 draait met zijn overwinning op Lukas Boots goed mee en staat, bijna halverwege het evenement, een halfje achter de top van het klassement.
In het middenspel wint de witspeler een geïsoleerde d-pion en daarmee begint de strijd die nog zo’n vijftig zetten zal duren, pas echt. Het plusje is een pionnenmeerderheid op de koningsvleugel; toch lastig te verzilveren. Na een afruil van de laatste lichte stukken blijven de dames en van elk een toren over en is het er niet duidelijker op geworden. Lukas wint zelfs de pion terug en kan gaan spelen op zijn pionnenmeerderheid op de damevleugel. Het lijkt erop dat nu de beste kansen voor zwart zijn. Hij ontloopt echter niet dameruil en die biedt Peter de mogelijkheid om in het toreneindspel zijn koning een belangrijke rol te geven. Met ook meer tijd op de klok wordt de inbreng van de witte monarch doorslaggevend. Hij kan de promotiemars van de c-pion ondersteunen, terwijl die van Lukas’ b-pion gedoemd is te mislukken. De zwartspeler moet zijn toren geven en beseft dat het einde verhaal is.
Rik Slaman – Erik Romkes ½-½
Net als een jaar geleden staat in de derde ronde de partij tussen Rik Slaman en Erik Romkes op het programma. De toenmalige Hoornse debutant ging in een Franse strijd ten onder, maar dwingt nu tegen Rik een halfje af en is nog steeds ongeslagen.
Als de stelling wat dichtgeschoven dreigt te worden, verspeelt wit via het en passant zijn b-pion. De Torenhoog-speler maakt zijn materiële achterstand goed, waarna de meeste lichte stukken worden geruild en met veertien pionnen op het bord de stelling er al remise-achtig uitziet. Toch proberen beiden. Erik is op de damevleugel aanvallend ingesteld, zijn opponent op de andere flank. Achtergebleven pionnen zijn de doelen, maar als blijkt dat er geen vooruitgang kan worden geboekt, gaan de twee over op herhaling van zetten.
Rik Slaman – Erik Romkes ½-½
Erwin Brouwer – Dirk Lont 1-0
Dirk Lont is even de Feyenoord van het schaakbord. In de clubcompetitie van Caïssa-Eenhoorn heeft hij van titelverdediger Ronald Ritsema en afgelopen dinsdag van Robbert van Dijkhuizen verloren. In het Westfries kampioenschap blijft hij tegen Erwin Brouwer met lege handen staan (zijn derde nul) en de volgende avond is er een nederlaag voor hem in het bekerduel van zijn club tegen Magnus.
In een Gesloten Siciliaan verdwijnt er pas op de achttiende zet iets van het bord. Erwin geeft een paard voor een pion en dreigend aanvalsspel en hij beschikt vooral over een uitstekend loperpaar. Daarnaast staat het zwarte materiaal nog niet optimaal. Dirk steekt veel tijd in zijn partij en besluit – op zijn verjaardag – het stuk cadeau te doen. In een spectaculaire en gelijkwaardige stelling gaat het voor de zwartspeler mis. Hij verspeelt een paard en de kwaliteit, maar wint een loper terug. Na dameruil resteert een eindspel van een witte toren contra een zwarte loper. In de uitvluggerfase raakt zwart ook zijn laatste stuk kwijt en stelt Erwin zijn eerste WFK-winstpartij veilig.
Een troost voor Dirk: Feyenoord heeft een einde gemaakt aan de reeks van nederlagen.
Volg ons
