Владимир Еришин пасхальный понедельник до Аббекерк

Aan de muur achter Rik Slaman hangt een trommel van de drankenfabrikant Malibu. Op de witachtige ondergrond staat in rode letters ‘Seriously easy time’. Dat wordt het ook op de vijfde avond van het Westfries kampioenschap voor de Torenhoog-schaker. Hij verliest verrassend snel van Piet Reus en kan daarna in alle rust nog uren analyseren.
De Pionier is weer gastheer voor de regionale toppers. Namens de thuisclub heet Arnold Velthuis de deelnemers welkom en stipt enkele knappe prestaties van de vereniging aan. Voor het eerst in de historie hebben de Abbekerkers de tweede ronde van het NHSB-bekertoernooi gehaald. In de voorronde werd van Schaakmat – toch een aantal seizoenen een gereputeerd cupfighter geweest – gewonnen en daarna schakelde De Pionier, nota bene in Heemskerk, eersteklasser Excelsior uit. Promotieklasser Het Spaarne hield Arnold en zijn ploeggenoten van een plaats in de kwartfinale af.
In de competitie is het gepromoveerde De Pionier middenmoter in de derde klasse A. De kans op handhaving mag aanzienlijk worden genoemd. Als laatste tegenstander komt ranglijstaanvoerder De Strandloper op 9 april naar de speelzaal in Het Nieuwe Bonte Paard en een gelijkspel betekent veiligheid. Van de concurrenten in de onderste regionen spelen er twee tegen elkaar (Magnus Anna Paulowna Combinatie 2 tegen het puntloze MSC 3), terwijl De Waagtoren 7 moet winnen van titelkandidaat Schaakmat dat vijf grote zeges – ook tegen De Pionier; 5½-½ met een remise van Arnold tegen de Langedijker kopman Chris Brinkhuis – heeft behaald en bij De Strandloper tegen een dikke nederlaag aanliep.
En de wedstrijdleider van de club stipt natuurlijk Het Anders Dan Anders Toernooi aan, waar Arnold toernooidirecteur is. Op tweede paasdag (6 april) mogen we weer negen ronden met verschillende speeltempi achter het bord zitten. Hij maakt melding van de komst van in ieder geval twee grootmeesters. Meervoudig winnaar Dimitri Reinderman is ‘uiteraard’ van de partij, maar verrassend is de naam van Владимир Викторович Еришин. Aan de bijna 50-jarige Vladimir Viktorovitsj Episjin – hij ziet op 11 juli Abraham – is in 1990 de grootmeestertitel toegekend en hij was in de jaren erna secondant van Anatoly Karpov. Zo langzamerhand krijgt het evenement in Abbekerk toch een grote naam.
We moeten nog een paar weken geduld hebben en op deze donderdagavond komt het topschaken van de fine fleur van De Pionier en de overige Westfriese schaakverenigingen. Aan dezelfde muur achter Rik en de naast hem zittende Andrew Weltevreden hangt nog veel meer. De kop van een koe (geen echte), de kentekenplaat ELVIS-1, wieldoppen en enkele bordjes met spreuken en wijsheden. Zoals ‘Wie niet in staat is een fout te maken, is tot niets in staat’. Die had van Savielly Tartakower kunnen zijn en is zeker van toepassing op de twee spelers die met hun rug tegen die muur zitten. Zij maken allebei een fout.
Het wordt tijd om over te gaan naar de partijen uit de vijfde ronde van het Westfries kampioenschap.

Net als drie jaar geleden neemt Rob van den Heuvel het met wit op tegen Ronald Ritsema en net als drie jaar geleden zitten de twee het langst aan tafel. En net als drie jaar geleden heeft Rob na vijf ronden een punt achterstand op de koploper. Hij werd in 2012 kampioen.
De twee maken er een spannende partij van, zoals een topduel hoort te zijn. Na achttien zetten gaat het eerste materiaal van het bord en komt er ruimte op de damevleugel. Zwart heeft een pion meer, maar daar zitten enkele isolani’s bij. Langzamerhand zet Ronald de witte stelling wat meer onder druk. De torens zijn verdubbeld op de open b-lijn, een loper (van afstand) en een paard prikken in de koningsstelling.
Vlak voor de eerste tijdcontrole is een kwaliteitsoffer van zwart de inleiding tot een flinke afruil. Aan het einde daarvan verslikt de ranglijstaanvoerder zich met een loperzet. Hij blijft daardoor de kwaliteit achter staan en na dameruil is de partij voor hem niet meer te redden.

Rob van den Heuvel (1966) – Ronald Ritsema (2004) 1-0

Achteraf gezien zou een overwinning van Rik Slaman op Piet Reus de spanning enorm hebben vergroot. Dan zouden liefst vijf man op een half punt van elkaar staan. Maar de onderlinge historie spreekt niet in het voordeel van de Torenhoog-vertegenwoordiger. Vanaf 2007 heeft Rik zes keer tegen de Schaaklust-routinier gespeeld: vijf keer verloren en eenmaal geremiseerd.
Het wordt in Het Nieuwe Bonte Paard een kort optreden. In een Franse partij bouwt wit een goede stelling op. Er wordt snel het een en ander geruild, maar Rik staat een tikkeltje actiever en hij heeft een pionnenmeerderheid op de damevleugel. Op de achttiende zet gaat het echter mis. Veld e6 is uitermate geschikt voor een paardvork op koning en dame en wit denkt zo met een tijdelijk dame-offer twee pionnen te kunnen winnen. Piet slaat evenwel het paard dat voor die vork moet zorgen en verovert zo gewoon een stuk. Zonder compensatie beseft de witspeler dat de onderlinge score ½-6½ zal worden.

Rik Slaman (1824) – Piet Reus (1859) 0-1

Sjoerd Kelder (1864) – Lourens van Veelen (1862) 0-1 reglementair

Na een slecht begin – nul uit twee – is Jaap Gorter aardig opgekrabbeld. Met drie zeges op rij is de oud-kampioen in de bovenste helft van de ranglijst beland. De laatste Westfriese partij tegen Jan Stapel dateert van 2008 en ook die won de Schaaklust-speler.
Daar ziet het in de speelzaal van De Pionier lange tijd niet naar uit. Er is strijd over en weer, al staat de Aartswoud’er positioneel iets beter. Hij heeft de open e-lijn in bezit, zijn witveldige loper is iets sterker dan die van zijn opponent en zwart kijkt tegen een geïsoleerde pion op d5 aan.
Rond de eerste tijdcontrole doet de ommekeer zich voor. Jaap plaatst zijn dame op de g-lijn, waarop ook Jans koning staat. Met 35. … Lxf3 verliest wit een pion. Niet veel later zitten de twee in een toreneindspel met drie losse pionnen voor wit en verbonden pionnen op de flanken voor zwart. Jaap kan later nog een tweede pion veroveren, waardoor zijn b-pion een vrijpion wordt. Als op de koningsvleugel alle pionnen worden geruild, kan de Andijker koning naar die b-pion lopen om hem te ondersteunen op weg naar promotie. Dat kan Jan niet verhinderen.

Jan Stapel (1740) – Jaap Gorter (1968) 0-1

Als zeer waarschijnlijk jongste speler ooit in de 81-jarige historie van het Westfries schaakkampioenschap doet Nick Manshanden het prima. Het 16-jarige talent van Caïssa-Eenhoorn komt met zijn zege op Lukas Boots op drie punten en houdt de aansluiting met de subtop vast.
Ook hier worden de meeste lichte stukken vlot geruild. Beiden omzeilen de strijd in het centrum. De witte dame op b3 staat op de diagonaal naar de koning op g8 en het schaakje via een doorschuivende pion breekt Lukas op. Ineens bevindt de monarch zich in open terrein. Omdat zwart ook een tegendreiging heeft, kiest Nick voor zekerheid in de vorm van dameruil. In een eindspel met vier torens is het Hoornse geheime wapen een pion op d7. Ten koste van een toren moet de Pionier-speler promotie voorkomen, maar ook dan is de strijd gestreden.

Nick Manshanden (1777) – Lukas Boots (1687) 1-0

Dirk Lont heeft niet zo lang geleden afscheid genomen van de Engelse opening. Tegen Peter van der Schee is sprake van een hernieuwde kennismaking, want de voor De Groene Zes spelende oud-kampioen gebruikt 1. c4 als openingszet.
De twee maken het elkaar niet moeilijk. In het middenspel zijn drie lichte stukken geruild en als ook de dames van het bord verdwijnen, is de balans in evenwicht. Op de damevleugel houden twee witte pionnen drie van zwart tegen, maar een isolani van Dirk op d4 fungeert als een solide post om de activiteiten van Peter te beperken. Na 21 zetten voegen ze een half punt toe aan hun totaal.

Peter van der Schee (1910) – Dirk Lont (1775) ½-½

Inzet van de partij tussen Andrew Weltevreden en Erik Romkes is aansluiting met de middenmoot. Dat zou met een rustige remise (ieder halfje is er één) gerealiseerd kunnen worden, maar beide spelers kiezen voor de aanval.
Bij de zesde zet geeft zwart de dekking van de pion op b7 op, terwijl wits antwoord een dubbelpion op de f-lijn inhoudt. Meteen ook staat het bord in brand. Er zijn dreigingen over en weer. De koningen vluchten naar de f-lijn (er zijn geen rokades), stukken staan aangevallen en moeten worden verdedigd en over en weer worden kansen gemist.
Na een spectaculaire fase hebben beiden de dame, twee torens, een licht stuk (witte loper contra zwart paard) en her en der verspreide pionnen. En aan het einde van een zinderende strijd komt de remisehaven in zicht. Passend bij het verloop komt er plotseling een beslissend slot aan de partij. Torens op de g-lijn worden geruild en dan blijkt Andrew verloren te staan. Een paard van Erik valt de dame aan, zijn overgebleven toren een loper die van cruciaal belang voor de witte verdediging is. De redding van de een (de loper) betekent de val van de ander (de dame).

Andrew Weltevreden (1702) – Erik Romkes (1755)
1. e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 cxd5 4. c4 Pf6 5. Pc3 Pc6 6. Pf3 Lg4 7. Db3 Lxf3 8. gxf3 Pxd4 9. Dxb7 e5 10. cxd5 Lc5 11. Lb5+ Kf8 12. La4 Tb8 13. Da6 Pxd5 14. Dc4 Lb4 15. Kf1 Pf6 16. Kg2 a5 17. Lg5 Tc8 18. Dd3 h6 19. Lh4 g5 20. Lg3 g4 21. Lxe5 gxf3+ 22. Kf1 Lc5 23. Td1 De7 24. Lxd4 Lxd4 25. Dxd4 Txc3 26. Lb5 Tc8 27. h4 Tg8 28. Df4 Tg4 29. Dxh6+ Kg8 30. Tg1 Tc5 31. Txg4+ Pxg4 32. Ld3 Pxh6.

Het komt niet vaak voor dat een deelnemer alle partijen verliest. Jos Vlaar overkwam het in 2003 en in deze editie staat hij na vier ronden nog steeds op nul. In Abbekerk maakt hij daar tegen Rik van Ingen resoluut een einde aan.
Aan het einde van de openingsfase heeft zwart zijn eerste plus. Hij wint de g-pion en de verdediging van de Aartswoud-speler is aangetast. Rik offert de kwaliteit om zich van een vervelende loper op f3 te bevrijden, maar zwart geeft die terug om de f-lijn voor zijn toren te openen. De toren op f8 is een geweldige verdediger voor een vrijpion op f3. Er volgt een harde strijd op de koningsvleugel. Een probleem voor wit is dat zijn loper op a3 niet meedoet, terwijl de Attaqueer-voorzitter drie stukken voor de aanval kan inzetten. Na dameruil versterkt een actieve koning de stelling van zwart. De opmars van zijn pionnen op de g- en h-lijn doen de rest en manoeuvreren Rik in een verloren positie.

Rik van Ingen (1810) – Jos Vlaar (1718) 0-1

en na nog enkele zetten geeft wit op.

P.S.: De kop boven het verhaal is Russisch voor ‘Vladimir Episjin tweede paasdag naar Abbekerk’.